نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن شرافتمند راد ¹
• غلامعلی حشمتی ²
• محمد رحیم فروزه ³
• حسین بدری پور ³

¹ نویسنده مسئول، استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، ایران

² استاد، گروه مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

³ دانشجوی دکترای علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

اندازه‌گیری تولید و بهره‌برداری گونه‌های کلید مرتعی از ابزارهای اصلی اتخاذ تصمیمات مدیریتی به‌ویژه تعیین ظرفیت چرایی مراتع هستند. هدف از این مطالعه ارزیابی رابطه‌ تولید و بهره‌برداری دو گونه علف گندمی دائمی با برخی از پارامترهای ابعادی آنهاست. بدین منظور ارتفاع، قطر تاج پوشش، قطر یقه و وزن خشک (تولید) دو گونه‌ علف گندمی Agropyron cristatum و Stipa barbata به‌عنوان گندمیان کلید در منطقه چهارباغ استان گلستان اندازه‌گیری شد. ابتدا رابطه این سه متغیر ابعادی با تولید با استفاده از ماتریس همبستگی و ضریب همبستگی پیرسون مورد ارزیابی‌ قرار گرفت. سپس با استفاده از رگرسیون بهترین زیر مجموعه و رگرسیون گام به گام، نقش هر یک از این سه متغیر در پیش‌بینی تولید مورد بررسی قرار گرفت. بهره‌برداری بر اساس درصد ارتفاع برداشت شده در ارتباط با وزن برداشت شده برای دو گونه مورد مطالعه تحت بررسی قرار گرفت. نتایج رگرسیون بهترین زیر مجموعه و رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیر قطر یقه‌ و قطر تاج بهترین پیش‌بینی کننده‌های تولید هستند. در نهایت به دلیل ذهنی بودن اندازه‌گیری‌های تاج و نقش ضعیف آن در توضیح تغییرات، تنها متغیر قطر یقه در مدل باقی ماند که رابطه آن با تولید به‌صورت خطی و ضریب تبیین آن برای دو گونه A.cristatum و S.barbata به‌ترتیب برابر 4/72 و 71 بود. البته رابطه خوبی نیز بین ارتفاع و وزن دو گونه مطالعاتی وجود داشت، بنابراین تحلیل ابعادی روش مناسبی برای برآورد تولید و بهره‌برداری دو گونه گندمی کلید در مراتع منطقه است

کلیدواژه‌ها

• تولید
• بهره‌برداری
• علف گندمی
• همبستگی رگرسیون
• تحلیل ابعادی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of relationship of production and utilization of Agropyron cristatum and Stipa barbata with height, basal diameter and canopy diameter as dimensional variables

نویسندگان [English]

• Mohsen Sherafatmandrad ¹
• Gholamali Heshmati ²
• Mohammadrahim Forouzeh ³
• Hosein Badripour ³

چکیده [English]

Measurements of production and utilization of key range plant species are of utmost important tools for making range management decisions specially for stocking rate determination. A study was conducted to examine the relationships of production and utilization of Agropyron cristatum and Stipa barbata, as key grasses in Chaharbagh region of Golestan province, with some dimensional parameters. For this purpose, plants height, basal diameter and canopy diameter and their dry weights were measured. Primarily, correlation matrices and Pearson correlation coefficient were used to assess the relationships of these three dimensional variables with production. The three variables were then evaluated for predicting production by using best subset and stepwise regression approaches. Utilization was assessed based on percentage of height removed in relation to percentage weight removed. Results showed that basal and canopy diameters could usefully predict the production of the two grasses. Finally, because of subjectivity of canopy diameter measurements and its weak role in explaining production variations, just basal diameter was considered in models, having linear relationship with production and the coefficient of determinations were calculated to be 72.4 and 71 for A. cristatum and S. barbata, respectively. Therefore, dimension analysis is an appropriate approach to estimate the production and utilization of range key grasses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Production
• utilization
• Agropyron cristatum
• Stipa barbata
• Correlation
• regression
• dimension analysis