نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پروین محمدی ¹
• مهدی قربانی ²
• آرش ملکیان ²
• علی‌اکبر نظری‌سامانی ²

¹ دانشجوی دکترای آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

² دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران

چکیده

امروزه اثرات نامطلوب تغییرات اقلیمی و آسیب های ناشی از آن به یک مشکل زیست‌محیطی و اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعات محلی به تغییرات اقلیمی، یک گام مهم برای شناسایی سازوکارهای موثر و اولویت‌بندی مدیریت است که باعث ارتقای قابلیت انعطاف‌پذیری و افزایش ظرفیت سازگاری می‌شود. این تحقیق از نوع تحقیقات میدانی- پیمایشی است که با استفاده از مشاهده میدانی و تکمیل پرسشنامه آسیب‌پذیری به تغییرات اقلیمی در سه روستای آقابرار، سیدایاز و سیداحمد در شهرستان قصرشیرین براساس شاخص‌های آسیب‌پذیری از جمله در معرض قرار گرفتن، حساسیت و ظرفیت سازگاری بررسی شده است. پرسش نامه‌ها در بین گروه‌های هدف تکمیل شده که در نهایت با استفاده از آزمون‌های آماری از قبیل تحلیل واریانس، فیشر و لوین تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده صورت گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که مولفه‌های در معرض قرار گرفتن، حساسیت و اقتصاد در شهرستان قصرشیرین آسیب‌پذیر بوده، همچنین اختلاف معناداری بین سه روستا در یک اقلیم خشک وجود ندارد، و میزان آسیب‌پذیری روستای آقابرار با مقدار 43/3، روستای سیداحمد برابر با30/3 و روستای سیدایاز با مقدار 13/3 بالاتر از مقدار متوسط آسیب‌پذیری بوده است. همچنین روستای سید احمد با مقدار 1/4 بالاترین میزان آسیب‌پذیری محیطی در مواجهه با تغییر اقلیم را دارا می‌باشد. میزان آسیب‌پذیری مولفه‌های در معرض قرار گرفتن و حساسیت به دلیل رویدادهای اقلیمی، موقعیت جغرافیایی و وابستگی معیشت اجتماعات محلی به منابع طبیعی و اقلیم می‌باشد. همچنین آسیب‌پذیری بالای مولفه اقتصاد به دلیل فقر و کمبود سرمایه فیزیکی اجتماعات می‌باشد. آسیب‌پذیری سه مولفه‌ در معرض قرار گرفتن، حساسیت و اقتصاد سبب آسیب‌پذیری اجتماعات مورد مطالعه شده است. این عوامل بر سازگاری اجتماعات محلی و کشورها، تمایل و یا توانایی آنها در سازگاری تاثیر می‌گذارد. دولت با مشارکت محلی می‌تواند به طور موثر به تاثیرات منفی تغییرات اقلیمی پاسخ دهد.

کلیدواژه‌ها

• اجتماعات محلی
• آسیب‌پذیری
• تغییرات اقلیمی
• حساسیت
• قصر شیرین

عنوان مقاله [English]

Measuring and analyzing the vulnerability of local communities in front of the climate change (Case study: Ghasr-e- Shirin District)

نویسندگان [English]

• Parvin Mohammadi ¹
• Mahdi Ghorbani ²
• Arash Malekian ²
• Ali Akbar Nazari Semani ²

¹ Ph. D. Student of Watershed Management, Department of Rehabilitation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² Associated Professor, Department of Rehabilitation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

چکیده [English]

Nowadays, the adverse effects of climate change and its damaging effects have become an environmental, social and economic problem. Assessing the vulnerability of local communities to climate change as an important step in identifying effective mechanisms and prioritizing management will be enhancing flexibility and increasing adaptability. This research is field-survey research, performed by using field observation and completing a vulnerability questionnaire to climate change in three villages of Aghabarar, Seyyed Ayaz, and Seyyed Ahmad in Qasrshirin city. The study was based on the vulnerability indexes such as exposure, sensitivity, and adaptation capacity. Questionnaires were completed among the target groups, which were finally analyzed using statistical tests such as the analysis of variance, Fisher, and Levin. The results showed that the components of exposure, sensitivity, and economy in Qasr Shirin city were vulnerable. Also, there was no significant difference between the three villages in a dry climate, and the vulnerability of Aghabarar village was 3.43, Seyyed Ahmad village was 3.30, and Seyyed Ayaz village with a value of 3.13 was higher than the average value of vulnerability. Also, Seyyed Ahmad village had the highest level of environmental vulnerability in the face of climate change with a value of 4.1. The vulnerability of exposure components and sensitivity is due to climatic events, geographical location, and dependence of local communities on natural resources and climate. Also, the high vulnerability of the economic component is due to the poverty and lack of physical capital of the communities. The vulnerability of the three components of exposure, susceptibility, and economics has caused the vulnerability of the communities studied. These factors affect the compatibility of local communities and countries, their willingness, or ability to adapt. The government with local involvement can effectively respond to the negative effects of climate change as well.

کلیدواژه‌ها [English]

• Local Communities
• Vulnerability
• Climate Change
• Sensitivity
• Ghasr Shirin