نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مالک پاکدل ¹
• محسن ملکی ²

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، گروه منابع طبیعی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

² استادیار، گروه منابع طبیعی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران

چکیده

مراتع یکی از آسیب پذیرترین منابع کشور ایران هستند که از زمان ملی شدن، به عناوین مختلف مورد تعرض قرار گرفته اند. قانون اصلاحات ارضی و ماده‌های مصوب آن از دلایل اصلی واگذاری اراضی ملی محسوب شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات کاربری اراضی بر اساس مستندات موجود در سوابق اجرای مقررات منابع طبیعی، امور اراضی، وضع موجود در آن دوران و وضعیت کنونی است. این تحقیق از نوع کمی و کاربردی بوده و جامعه آماری آن را شش پلاک از توابع شهرستان بیله سوار استان اردبیل تشکیل می داد. امکان دسترسی به پرونده‌های ثبتی این پلاک‌ها و نزدیکی آن به یکدیگر، از دلایل انتخاب این منطقه بود. پس از دریافت اطلاعات، نقشه‌ها در محیط Arc GIS تدقیق شدند. می‌زان همپوشانی تمامی نقشه‌ها با استفاده از ضریب کاپا در محیط Idrisi Selva سنجیده شد. با استفاده از عکس‌های هوایی سال 1341 و وضع موجود با استفاده از تصاویر ماهواره ای گوگل ارث (سال 1394) تمامی مساحت‌های اراضی ملی و مستثنیات در دوره‌های مختلف با هم مقایسه شدند. برای انجام این مقایسه، از آزمون t جفتی استفاده شد. نتایج نشان داد، بین سطح اراضی ملی و مستثنیات، در زمان اجرای مقررات منابع طبیعی و عکس‌های هوایی همان دوران اختلاف معنی‌دار وجود دارد. در حالی‌که اسناد امور اراضی در همان دوران، اختلاف معنی‌داری با عکس‌های هوایی نداشتند. همچنین اجرای قوانین مختلف واگذاری اراضی تا سال 1394، منجر به واگذاری تا بیش از 90 درصد اراضی ملی در این منطقه شده است. در زمان ملی شدن مراتع، بهره برداران با شخم بیشتر اراضی ملی، سعی در تبدیل آن به زمین زراعی داشتند. تشخیص موات و بایر بودن زمین نیز یکی دیگر از دلایل متفاوت بودن آمار این دو ارگان بوده است. پیشنهاد می‌شود، با پیاده کردن کامل نظام کاداستر و اتخاذ قوانین علیه متصرفان زمین، محافظت از اراضی ملی صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

• واگذاری اراضی ملی
• تصرف
• اجرای مقررات امور اراضی
• عکس هوایی
• شخم غیرقانونی

عنوان مقاله [English]

Investigating the rate of land use change in Bileh Savar city of Ardabil province, after the nationalization of the law of forests and rangelands

نویسندگان [English]

• Malek Pakdel ¹
• Mohsen Maleki ²

¹ Former M.Sc. Student in Watershed Management, Khalkhal Branch, Islamic Azad University, Khalkhal, Iran

² Assisstant Proffessor, Department of Watershed Management, Khalkhal Branch, Islamic Azad University, Khalkhal, Iran

چکیده [English]

Rangelands are one of the most vulnerable resources in Iran which have been invaded in various ways since the nationalization. Land reform law and its enacting clauses are among the main reasons for condescension of the national lands. The purpose of this study is to investigate the land use changes based on documents available in the records of implementation of natural resource regulations, land affairs, the situation at that time and the current situation. This research is of quantitative and practical type and its statistical population consisted of six registration plaques of Bileh Savar city of Ardabil province. Possibility of access to the registration files of these plaques and their proximity to each other were the reasons for choosing this area. After receiving the information, the maps were investigated in the Arc GIS environment. The overlap extent of all maps was examined using the Kappa coefficient in Idrisi Selva environment. Using aerial photographs of 1962 as well as the current situation using Google Earth satellite images (2015), all areas of national lands and exceptions in different periods were compared. To perform this comparison, a pair T test was applied. The results showed that there was a significant difference between the area of national lands and exceptions at the time of implementing natural resource regulations and aerial photographs of the same period. While the land affairs documents at the same period did not have significant difference from aerial photographs. In addition, the implementation of various land assignment laws until 2015 has led to the assignment of more than 90% of national lands in this region. At the time of the nationalization of the rangelands, by plowing most of the national lands, the beneficiaries were trying to change the national lands to agricultural lands. Recognition of the waste land and formerly-utilized land was another reason for difference in statistics of these two offices. It is proposed to protect the national lands by fully implementing the cadaster system and adopting laws against land grabbers.

کلیدواژه‌ها [English]

• National resource assignment
• Land tenure
• Implementation of land affairs regulations
• Aerial photography
• Illegal plowing