نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترای علوم مرتع، گروه مرتعداری، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استاد، گروه احیاء مناطق خشک وکوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
3 استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ازاد اسلامی، ارسنجان، ایران
4 دانشیار، گروه علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
بدون توجه به تولید گیاهان یک مرتع، برنامهریزی و مدیریت دام و مرتع مقدور نمیباشد. توجه به تولیدات علوفه مرتعی، اساساً برای مدیریت کارآمد و مؤثر مراتع ضروریست. این مهم با تعیین رابطه بین میزان تولید علوفه گیاهان و متغیرهای اقلیمی مؤثر بر آنها، در عرصه تعیین میگردد. به همین منظور، مقادیر تولید علوفه سالانه گونههای شاخص مرتعی، در سایت امیدآباد شرقی، طی سالهای 1386- 1377 به مدت 10 سال در طرح ملی ارزیابی مراتع مناطق مختلف آب و هوایی و اندازهگیری دوباره آنها طی سالهای 1395-1396 به مدت 2 سال و درمجموع به مدت 12 سال، به روش قطع و توزین در داخل 60 پلات تصادفی دو مترمربعی در طول چهار ترانسکت 300 متری اندازهگیری شد. مقدار بارندگی و دمای ماهانه در این فاصله زمانی نیز با استفاده از دادههای ایستگاه هواشناسی آباده در کل ماهها بهطور جداگانه در هر سال محاسبه گردید. مقدار تولید علوفه خشک سالانه هر گونه بهعنوان متغیر وابسته و مقدار بارندگی و دمای محاسبه شده بهعنوان متغیرهای مستقل منظور و روابط بین آنها با استفاده از برنامه رگرسیون چند متغیره خطی در نرمافزار SPSS بررسی شد. نتایج نشان داد که بارندگی و دمای فصل زمستان و پاییز بر تولید گونه تأثیر معنیدار گذاشته است و بارندگیهای بهاره و همچنین دمای فصل رویش یعنی فروردین و اردیبهشت، به تنهایی بر تولید علوفه گونهها تأثیر نداشته است. بر اساس نتایج پژوهش، با در اختیار داشتن دادههای بارندگی و دما، تولید علوفه سالانه تفکیک شده گونههای مورد بررسی و تولید سالانه سالهای آینده با دقت بالا قابل برآورد میباشند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Relationship between forage production of Artemisia sieberi, Scariola orientalis and Stipa atriseta species with climatic variables in Omidabad rangelands of Fars, Iran
نویسندگان [English]
- Eshagh Omidvar 1
- Hossein Arzani 2
- Saeed Mohtashamnia 3
- Seyed Akbar Javadi 4
- Mohammad Jafary 2
1 PhD student in Range Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountainous Regions, Natural Resources Faculty, University of Tehran, Karaj, Iran
3 Associate Professor, Departmant of Range and Watershed Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, َArsanjan, Iran
4 Associate Professor, Faculty of Natural Resources, Islamic Azad University, Science and Research of Tehran, Iran
چکیده [English]
Regardless of rangeland plant production, it is not possible to plan and manage livestock and rangeland. Attention to rangeland forage production is essential for efficient and effective rangeland management. This importance is determined by identifying the relationship between forage production of plants and climatic variables which affect them in the field. For this purpose, the annual forage production values of rangeland index species were measured in Omidabad Eastern site during the years of 1998-2008 for 10 years in the national plan for rangeland assessment of different climatic zones and their re-measurement during the years of 2017-2018 for two years by cutting and weighing in 60 random plots of two square meters along four 300-meter tracts. The amount of rainfall and monthly temperature in this time interval were also calculated using the data of Abadeh meteorological station in all months separately each year. The amount of annual dry forage production of each species as a dependent variable and the amount of rainfall and temperature calculated as independent variables and relationships between them were investigated using a linear multivariate regression program in SPSS software. The results showed that rainfall, winter, and fall temperatures had a significant effect on species production and spring rains as well as the temperature of the growing season, in April and May, alone did not affect the forage production of the species and based on the results research, with the availability of rainfall and temperature data, the annual forage production of the studied species and the annual production of the coming years can be estimated with high accuracy.
کلیدواژهها [English]
- Rainfall
- temperature
- forage production
- steppe regions
- Fars