نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه غلامی ¹
• طیبه مصباح زاده ²
• غلامرضا زهتابیان ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

² دانشیار، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

³ استاد، گروه احیاء مناطق خشک وکوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

        خشکسالی و گردوغبار ازجمله مخاطرات جوی هستند که به‌دلیل عوامل گوناگون طی سالیان متمادی، گریبان‌گیر مناطق غربی و جنوب‌غربی کشور شده‌اند. از آنجایی که خشکسالی‌های اخیر تأثیر بسزایی در پیدایش و تشدید گردوغبار داشته است. ازاین‌رو مطالعات مربوط به آن هم مهم تلقی می‌شود. در این مطالعه نوسانهای زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی و گردوغبار استان خوزستان در مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه بررسی شد. برآورد خشکسالی با استفاده از شاخص بارش - تبخیر و تعرق استاندارد (SPEI)و برآورد وقوع گردوغبار بر مبنای کدهای پدیده 07 و 09 با میدان دید کمتر از یک کیلومتر میسر شد. به‌منظور حصول اطمینان انطباق خشکسالی بر فراوانی گردوغبار، اقدام به برقراری روابط همبستگی پیرسون میان دو پدیده گردید. نتایج حاصل از همبستگی نشان از وجود ارتباط مستقیم و معنی‌دار میان خشکسالی هواشناسی و تعداد روزهای غبارآلود را در استان داد. به‌نحوی‌که بیشترین همبستگی مربوط به ماه‌های فوریه، جولای، ژوئن، آگوست و می می‌باشد. بیشترین سطح معناداری نیز به فصول زمستان و تابستان و بعد بهار اختصاص یافته است. همچنین همبستگی متقاطع نیز حکایت از آن دارد که رویداد گردوغبار همزمان و یک ماه پس از آن بیشترین تأثیر را از خشکسالی می‌پذیرد.

کلیدواژه‌ها

• خشکسالی هواشناسی
• شاخص بارش- تبخیر و تعرق
• کدهای پدیده
• همبستگی پیرسون

عنوان مقاله [English]

Drought investigation using SPEI Index and its relationship with dust (Case Study of Khuzestan Province)

نویسندگان [English]

• Fatemeh Gholami ¹
• Tayebeh Mesbahzadeh ²
• Gholamreza Zehtabian ³

¹ M.SC. Student, Department of Reclamation of Arid and Mountains Region, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

² Associate Professor, Department of Rehabilitation of Arid and Mountainous Regions, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran

³ Professor, Department of Reclamation of Arid and Mountains Region, Faculty of Natural Resources, University of Tehran

چکیده [English]

Drought and dust are some of the atmospheric hazards that have affected the western and southwestern regions of the country for many years due to various factors. The recent droughts have had a significant impact on the emergence and intensification of dust. Therefore, studies related to it are considered important. In the current study, temporal and spatial fluctuations of meteorological drought and dust in Khuzestan province were examined on a monthly, seasonal and annual time scale. Drought estimation was possible using standard precipitation-evapotranspiration index (SPEI) and estimation of dust occurrence based on phenomenon codes 07 and 09 with a field of view of less than one kilometer. To ensure the adaptation of drought to the abundance of dust, a Pearson correlation was established between the two phenomena. The results of correlation showed a direct and significant relationship between meteorological drought and the number of dusty days in the province. The most correlation is in February, July, June, August, and May. The highest level of significance is attributed to the winter and summer and then spring. Cross-correlation also showed that the events of the dust simultaneously and one month later are more affected by the drought.

کلیدواژه‌ها [English]

• Meteorology drought
• precipitation-evapotranspiration index
• phenomenon codes
• Pearson correlation