نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
2 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
3 کارشناس بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران
چکیده
گونه مرتعی پوتار (Cymbopogon olivieri) یکی از گندمیان علوفه‌ای چندساله در مناطق گرمسیری است. این گونه با بهره‌مندی از فتوسنتز نوع C4 که مختص مناطق گرم بوده دارای سازگاری بسیار بالایی در مراتع استان خوزستان می‌باشد. تنوع در رویشگاه‌های این گونه موجب بروز تفاوت‌هایی در فنوتیپ و عملکرد علوفه جمعیت‌های آن شده است. به‌منظور ارزیابی جمعیت‌های گونه پوتار ابتدا آدرس‌های هرباریومی بررسی و با پیمایش‌های صحرایی رویشگاه‌های آن در استان خوزستان مشخص شد. سپس در زمان مناسب بذر 7 جمعیت شناسایی شده از رویشگاه‌های مختلف استان برداشت و اقدام به کشت آنها در ایستگاه تحقیقاتی باغملک شد و به‌مدت سه سال (1393-1390)، پس از استقرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای اندازه‌گیری صفات مورد نظر از هر جمعیت، در مرحله ظهور سنبله اقدام به برداشت اندام‌های هوایی گیا‌هان در 3 پلات سه مترمربعی، از ارتفاع 5 سانتی‌متری سطح زمین شد و پس از شمارش تعداد پنجه و ارتفاع بوته‌ها به‌منظور تعیین عملکرد خشک علوفه، اندام‌های هوایی در دمای 70 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 48 ساعت در آون خشک و توزین شدند. از نظر عملکرد علوفه خشک، ارتفاع بوته و تعداد پنجه بین جمعیت‌های مورد بررسی اختلاف معنی‌دار مشاهده شد. بالاترین عملکرد علوفه از گونه Cymbopogan olivieri در سال سوم پس از استقرار مربوط به جمعیت‌های جمع‌آوری شده به‌ترتیب از مناطق دزفول-سد دز، مسجدسلیمان-بردمار و مسیر اهواز-مسجدسلیمان با حدود تولید 110 گرم علوفه خشک در مترمربع و پس از آن شوشتر-آبگاه و دزفول-شهیون با حدود تولید 100 گرم علوفه خشک در مترمربع بود. از نظر ارتفاع بوته جمعیت‌های مربوط به دزفول-سد دز، شوشتر-آبگاه و دزفول سردشت-گاومیر با رشد طولی بیش از 50 سانتی‌متر برتری آماری داشتند. از نظر میانگین تعداد پنجه در بوته جمعیت دزفول-سد دز با 125 پنجه، بالاترین و جمعیت مسیر اهواز- مسجدسلیمان با میانگین حدود 69 پنجه، کمترین تعداد پنجه در بوته را داشتند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluation of native populations of Cymbopogon olivieri rangelands in Khuzestan province
نویسندگان [English]
- Kourosh Behnamfar 1
- Farhang Ghasriani 2
- Mohammad Fayaz 2
- Rajabali Mohamadi 3
1 Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ahvaz, Iran
2 Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 B.CH, Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Ahvaz, Iran
چکیده [English]
Cymbopogon olivieri is a perennial grass in tropical regions. This species has very high compatibility in the rangelands of Khuzestan province by benefiting from type C4 photosynthesis. This species is specific to warm areas. The variation in the habitats of this species causes differences in phenotypes and forage yield of its populations. In order to evaluate the populations of Cymbopogon olivieri species, at first, the addresses of herbarium were studied, and its habitats in Khuzestan province were identified by field surveys. Then, at the appropriate time, the seeds of seven identified populations were harvested from different habitats of the province and were planted in the Baghmalek research station and evaluated for three years (2011-2014) after establishment. To measure the traits from each population, at the stage of spike emergence, aerial parts of plants were harvested in three plots of 3 m2 from a height of 5 cm above the ground. After counting the number of tillers and plant height, they were dried and weighed in an oven at 70 ° C for 48 hours to determine dry forage yield, aerial parts. There was a significant difference between the studied populations for dry forage yield, plant height, and the number of tillers. The highest forage yield of Cymbopogan olivieri in the third year after the establishment of populations collected from Dezful-Dez Dam, Masjed Soleiman-Bardemar and Ahvaz-Masjed Soleiman route with a production of about 110 g dry m-2 and then Shushtar -Abgah, and Dezful- Shahion with a production of about 100 g dry m-2 respectively. In terms of plant height, populations related to Dezful-Dez Dam, Shushtar-Abgah, and Dezful-Sardasht-Gavmir with a longitudinal growth of more than 50 cm were statistically superior. In terms of mean tiller number per plant, the Dezful-Dez dam population with 125 tillers had the highest and the Ahwaz-Masjed Soleiman route population with an average of 69 tillers had the lowest tiller number per plant.
کلیدواژه‌ها [English]
- Dry forage
- tiller
- plant height
- population
- Cymbopogon olivieri
- Asadpour, R. and Aria, A., 2012. Phenology of Cymbopogon olivieri in different elevations of Hormozgan Province. 2nd National conference on health, environment and sustainable development. Bandar Abbas, Iran. https://www.civilica.com/Paper-HESD02-HESD02_056.html.
- Asadpour, R. and Soltanipoor, M.A., 2009. Autoecology of Cymbopogon olivieri in Hormozgan province.Journal of Pajouhesh and Sazandegi Magazine, 82:59-64.
- Behnamfar, K., Ghasriani,, Fayaz, M. and Mohamadi, R. A., 2015. Evaluation of populations of some important perennial forage grasses in different ecological zones of Iran (Khuzestan province). agriculture & Natural Resources Research Center of Khuzestan province, Final report of the research project, 41p.
- Behnamfar, K. and Alemi S., 2014. Evaluation of changes in forage chemical composition of some range grasses and their correlation with digestibility (Case study: The sand dunes of Bostan, Khouzestan). Iranian Journal of Range and Desert Reseach, 21(2): 260-273.
- Behnamfar, K., Siadat, S.A. and Salehe Shoshtari, M.H., 2014. Determination of suitable mixed plantation of rangeland, tree and shrub species with different row spacings in order to produce forage and biological stabilization of sand dunes in Khouzestan. Iranian Journal of Range and Desert Reseach, 21(1): 41-50.
- Berta, C. M., Tesio, M., Dagostino, G., Buffa, G., Camusso, W., Bossi, S., Mucciareli, M., Scannerini, S. and Maffei, M., 2003. The C-4 biochemical pathway, and the anatomy of Lemongrass (Cymbopogon citratus (DC) Stapf.) cultivated in temperate climates. Plant Biosystems, 137(2):175-184.
- De la Barrera, E., 2008. Recent invasion of buffel grass (Cenchrus ciliaris) of a natural protected area from the southern Sonora Desert. Revista mexicana de biodiversidad, 79 (2): 55-67.
- Hovaizeh, H., 1993. Phenology of Cymbopogon olivieri in Khuzestan province. Rangeland and forest research institute of iran. Tehran.
- Hovaizeh, H., Nemati, H., Ashouri, P. and Fayaz, M., 2016. Ecological Region of Iran, Vegetation Types of Khuzistan province. Rangeland and forest research institute of iran. Tehran.
- Hybner, R., Nelson, B., Taylor, B., Brazee, B. and Nordquist, T., 2002. Comparative evaluation plantings of cool and warm season grasses; P Sharpseed. Com/pdf/comparative%20evatuation%20planting. Pdf.13/July/2008.
- Khodagholi, M., Feizi, M., Shirany, K., Borhany, M. and Fayaz, M., 2009. Ecological Region of Iran, Vegetation Types of Behbahan. Rangeland and forest research institute of iran. Tehran.
- Mirhaji, T., Sanadgol, A. A. and Jafari, A. A., 2013. Evaluation of 16 accessions of Festuca ovina in the nursery of Homand-Abesard Rangeland Research Station. Iranian Journal of Range and Desert Reseach, 20 (1):11-22.
- Mohammadi, F., Ahmadi Moghoddcam, A. and Mansouri, H., 2013. Some morphological and biochemical parameters in Cymbopogon olivieri under drought stress. Journal of Pajohesh & Sazandegi, 99: 112-122.
- O’Connor, T.G. and Kuyler, P., 2008. Impact of land use on the biodiversity integrity of the moist sub-biome of the grassland biome, South Africa. Journal of Environmental Management 90, 384-395.
- Salehi, H., Hoveizeh, H., Orsham, H., Namazi, A.B., Naanaie, S.V. and Shakoei, M., 2006. Ecological Region of Iran, Vegetation Types of Dezful Area. Rangeland and forest research institute of iran. Tehran.
- Zarei, A., Zare Chahouki, M.A., Jaffari, M. and Ebrahimi, M.A., 2012. Plantation and enclosure effects on vegetation characteristics (Case study: Qoh Namak Rangelands of Qom Province). Whatershed Management Research, 90: 55-60.
)