نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرشاد کیوان بهجو ¹
• عادل اسمعیل نژاد اناری ²
• سجاد قنبری ³

¹ استاد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

² کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

³ گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز، اهر، ایران

چکیده

      مراتع به‌عنوان بخش مهمی از منابع طبیعی، بستری برای رشد و توسعه اقتصادی جوامع و کشورها در سطوح خرد و کلان مطرح است. افزایش تعداد دام نسبت به گذشته تخریب مراتع را به­دنبال داشته، ازاین‌رو مدیریت چرا از ضروریات است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر اجرای طرح‌های مرتع‌داری بر میزان تولید و وضعیت اقتصادی مرتع‌داران ییلاقی امین­آباد و کورعباسلو شهرستان نیر استان اردبیل بود. به‌منظور تعیین نسبت درآمد به هزینه، ارزیابی اقتصادی و تأثیر اجرای طرح‌ها بر درآمد بهره­برداران مرتع با استفاده ‏از پرسشنامه اطلاعات جمع­آوری شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین درآمد در مرحله قبل (16/4 میلیون ریال در هکتار) و بعد از اجرای طرح مرتع­داری (46/5 میلیون ریال در هکتار) در سطح یک درصد وجود داشت. میزان تولید مرتع کورعباسلو در قبل (05/293 کیلوگرم در هکتار) و بعد از اجرای طرح (6/411 کیلوگرم در هکتار) تفاوت آماری معنی‌داری در سطح یک درصد در دوره سوم اجرای طرح (5 ساله سوم) نشان داد. تحلیل رگرسیونی نشان داد که دو متغیر میزان تأثیر اجرای طرح بر وضعیت مرتع و تأثیر پرداخت وام بر اجرای طرح مرتع­داری قادر به توجیه 72 درصد تغییرات میزان رضایت بهره­برداران از نحوه اجرای طرح مرتع­داری بودند. نتایج تحلیل اقتصادی اجرای طرح مرتع­داری نشان داد که این طرح دارای ارزش خالص فعلی و مثبت به ارزش 6439 میلیون ریال در هکتار می­باشد. همچنین نسبت سود به هزینه حدود 5/5 برابری ایجاد نموده است. نتیجه کلّی این تحقیق نشان داد که مراتع دارای طرح نسبت به مراتع بدون طرح از وضعیت بهتری از لحاظ تولیدی و اقتصادی برخوردار بودند. اجرای طرح‌های مرتع­داری درصورتی‌که مطابق با شرایط اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی منطقه باشد، می­تواند باعث افزایش تولید و بهبود وضعیت و گرایش مراتع شود.

کلیدواژه‌ها

• اردبیل
• ارزیابی اقتصادی
• طرح مرتع‌داری
• تولید

عنوان مقاله [English]

Range management plans and production and economic of rangeland users (Case study: Nir rangelands, Ardebil Province)

نویسندگان [English]

• Farshad Keivan Behjou ¹
• Adel Esmailnejad Onari ²
• Sajad ghanbari ³

¹ Professor, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardebili, Iran

² MSc of Range Management, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohaghegh Ardebili, Iran

³ Department of Forestry, Ahar Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz, Ahar, Iran,

چکیده [English]

Rangelands as the main part of natural resources are considered a basis for the economic growth and development of communities and countries at the micro and macro levels. Increasing the number of livestock has led to the degradation of rangelands, so it is necessary to control grazing. The purpose of this study was to investigate the effect of the implementation of rangeland management plans on the production and economic status of summer rangeland owners in Aminabad and KourAbbasloo, Nir city, Ardabil province. To determine the BCR, the economic evaluation of the plans, and their impact on the income of ranchers, data was collected by questionnaire. The results showed that there was a significant difference between income before (4.16 million Rials/ha) and after implementation of the rangelands plan (5.46 million Rials/ha) at (p < /em><0.01). There was a significant difference at (p < /em><0.01) in the amount of production before and after the project implementation with the amount of (293.05 kg ha-1) and (411.6 kg ha-1) respectively at KourAbbasloo rangelands in the third period of the implementation of the plan. Regression analysis showed that the two variables of the effect of project implementation on rangeland status and the effect of loan payment on rangeland plan implementation were able to justify 72% of changes in users' satisfaction with the implementation of the rangeland management plan. The results of the economic analysis of the rangeland plan implementation showed that the project has a positive net present value of 6439 million Rials ha-1. It has also generated a BCR of about 5.5 times. Overall, the results of this study showed that the rangelands with management plans had better conditions than without ones in terms of production and economics. Implementation of rangeland management plans can increase production and improve rangeland status and income of landholders if it is in line with ecological, economic, and social conditions of the rangelands.         

کلیدواژه‌ها [English]

• Ardebil
• economic evaluation
• rangeland management plan
• production