نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدامین سلطانی پور ¹
• عبدالحمید حاجبی ²

¹ استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران.

² استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی ارزش رجحانی گیاهان، این مطالعه در مرتع زمین‌سنگ در استان هرمزگان اجرا شد. برای تعیین ارزش رجحانی در این منطقه از دو روش زمان‌سنجی و تولید و مصرف گونه‌های گیاهی با استفاده از بز نژاد تالی در طول ماه‌های فصل چرا (دی تا اردیبهشت‌ماه) به مدت 4 سال (89-1386) استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس ارزش رجحانی در روش زمانی‌سنجی (استفاده از دوربین فیلمبرداری) نشان داد که تفاوت معنی‌داری از نظر مدت زمان مصرف علوفه بین گونه‌ها وجود دارد. به‌طوری‌که گیاهAlhagi persarum با اختصاص بیشترین میانگین (9/43 درصد) همراه با Aeluropus lagopoides با میانگین (5/31 درصد) در یک کلاس از نظر آماری قرارگرفته و بعد از آنها Atriplex leucoclada, Desmostachya bipinnata, Halocnemum strobilaceum, Tamarix mascatensis, Suaeda fruticosa, و یکساله‌ها به‌ترتیب 6/6، 4/5، 6/3، 8/2، 3/2 و 7/3 درصد قرار دارد و در نهایت گیاه Lycium shawii با اختصاص میانگین 2/0 درصد پایین‌ترین کلاس را از نظر آماری به خود اختصاص داده است. تفاوت معنی‌داری نیز در فاکتور اثر متقابل سال و گونه وجود داشت، به‌طوری‌که گونهAlhagi persarum  در سال دوم (1387) با 7/68 درصد در رتبه اول قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس درصد بهره‌برداری گونه‌ها نیز نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار بین سال‌های بررسی بود. سال‌های اول، سوم و چهارم در یک گروه و سال دوم با کمترین درصد بهره‌برداری (4/36 درصد) در گروه دوم قرار گرفت. بیشترین درصد بهره‌برداری مربوط به گونه Aeluropus lagopoides با 3/54 درصد در سال 1388 بود. بر اساس طبقه‌بندی شاخص ارزش رجحانی، گونه‌های Aeluropus lagopoides، Atriplex leucoclada و Alhagi persarum جزء گونه‌های با خوش‌خوراکی متوسط (رجحان متوسط) و گونه‌های Halocnemum strobilaceum و‌ Desmostachya bipinnata جزء گونه‌های تقریبا غیر خوش‌خوراک (اجتناب نسبی) بودند.

کلیدواژه‌ها

• چرای دام
• روش زمان‌سنجی
• روش تولید و مصرف
• بز تالی

عنوان مقاله [English]

Study of preference value of five range species for Tali goat in Zaminsang region, Hormozgan province

نویسندگان [English]

• Mohammadamin Soltanipour ¹
• Abolhamid Hajebi ²

¹ Assistant Professor, Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hormozgan, Iran

² Assistant Professor, Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Hormozgan, Iran

چکیده [English]

In order to investigate the preference value of plants, this study was conducted in a rangeland in Hormozgan province. To determine the preference value in this region, two methods of timing, production and consumption of plant species were used using Tali goats during the months of grazing season (January to May) for 4 years (2007-2009). The results of analysis of variance for the preference value in the timing method (using a video camera) showed that there is a significant difference in terms of forage consumption time between species. So that Alhagi persarum with the highest mean (43.9%) along with Aeluropus lagopoides with an average (31.5%) were in a class statistically, followed by Desmostachya bipinnata, Atriplex leucoclada, Halocnemum strobilaceum, Suaeda fruticosa, Tamarix mascatensis and annuals are 6.6%, 5.4%, 3.6%, 2.8%, 2.3% and 3.7%, respectively. Finally, Lycium shawii plant with the average of 0.2% has the lowest class. There was also a significant difference in the interaction factor of year and species, so that Alhagi persarum in the second year (2008) was ranked first with 68.7%. The results of analysis of variance for species exploitation percentage also showed a significant difference between the study years. The first, third and fourth years were in one group and the second year with the lowest percentage of exploitation (36.4%) was in the second group. The highest percentage of exploitation belonged to Aeluropus lagopoides with 54.3% in 2009. According to the preference value index classification, Aeluropus lagopoides, Atriplex leucoclada and Alhagi persarum were among the moderately palatable species (class II) and Halocnemum strobilaceum and Desmostachya bipinnata were among the almost non-palatable species (class III).

کلیدواژه‌ها [English]

• Livestock grazing
• timing method
• production and consumption method
• tali goat