نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدامین سلطانی پور ¹
• سعیده ناطقی ²
• عبدالحمید حاجبی ¹
• مهشید سوری ²

¹ استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران

² استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

      برای مدیریت پایدار مرتع، محاسبه ظرفیت مراتع و تعیین حد بهره‌برداری مجاز گونه‌های مهم و کلیدی مراتع لازم و ضروریست. با داشتن ظرفیت واقعی مراتع و ارائه دقیق برنامه‌های مدیریتی می‌توان از نابودی پوشش گیاهی، خاک و کاهش منابع آب در اراضی مرتعی جلوگیری کرد. شدت چرای مناسب، استفاده مداوم و اقتصادی را در مرتع موجب می‌گردد، ازاین‌رو برای نیل به پایداری و تداوم تولید در مراتع و تعیین مناسب‌ترین حد بهره‌برداری، مطالعه اثر شدت‌های مختلف برداشت بر تولید علوفه سه گونه Halocnemum strobilaceum، Desmostachya bipinnata و Aeluropus lagopoides در منطقه زمین‌سنگ استان هرمزگان از سال 1387 به مدت سه سال انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار شدت برداشت 25، 50 و 75 درصد و شاهد (بدون برداشت) بودند. در هر تیمار 10 پایه از گونه به‌عنوان تکرار مورد توجه قرار گرفت و بر روی هریک از متغیرهای وابسته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل در نرم‌افزار  SASتجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد که شدت برداشت بر میزان علوفه سبز گونه‌ها تأثیر گذاشته و کلیه تیمارها با شاهد اختلاف معنی‌داری داشتند. بنابراین، برداشت مجاز تا 50 درصد را برای گونه‌هایAeluropus lagopoides  و Desmostachya bipinnata و تا 75 درصد را برای گونه Halocnemum strobilaceum می‌توان پیشنهاد کرد تا سلامتی و شادابی این گونه‌ها نیز در طول سال‌های برداشت حفظ شود. با توجه به یافته‌های بالا، حد بهره‌برداری تعیین شده می‌تواند در تعیین حد بهره‌برداری مجاز منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه با آن از نظر آب و هوایی به همراه اطلاعات مربوط به سایر گیاهان استفاده شود.
 

کلیدواژه‌ها

• شدت‌های برداشت
• تولید علوفه
• ظرفیت مرتع
• مرتع زمین‌سنگ
• استان هرمزگان

عنوان مقاله [English]

The allowable use of Desmostachya bipinnata, Halocnemum strobilaceum and Aeluropus lagopoides in Zaminsang Region of Hormozgan province

نویسندگان [English]

• Mohammadamin Soltanipoor ¹
• Saeedeh Nateghi ²
• Abolhamid Hajebi ¹
• Mahshid Souri ²

¹ Assistant Professor, Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hormozgan, Iran

² Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

چکیده [English]

    Calculating rangeland capacity and determining the allowable use for important rangeland species is necessary for sustainable range management. By having the rangeland capacity and presenting accurate management plans, the destruction of vegetation and soil and the reduction of water resources can be prevented. Suitable grazing intensity causes continuous and economic use in the rangeland. Therefore, a study was conducted on the effects of different harvest intensities on forage production of three species Halocnemum strobilaceum, Desmostachya bipinnata, and Aeluropus lagopoides Hormozgan province three years from 2008 to determine the most appropriate level of exploitation. Experimental treatments included four harvesting intensities of 25, 50, and 75% and control (without harvest). In each treatment, ten rootstocks of the species were considered replicates and evaluated on each of the dependent variables. The results were analyzed in SAS software. The results showed that harvest intensity affected the forage production and all treatments were significantly different from the control. Therefore, up to 50% of the allowable use for Aeluropus lagopoides and Desmostachya bipinnata, and up to 75% for Halocnemum strobilaceum is suggested to maintain the health and vigor of these species during the harvest years. According to the above findings, this allowable use can be considered for similar areas in terms of climate together with information about other plants.

کلیدواژه‌ها [English]

• Harvesting intensity
• forage production
• rangeland capacity
• Zaminsang region
• Hormozgan province