نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سعید رشوند

عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

چکیده

مطالعه پدیده‌های زیستی گیاهان مرتعی برای تعیین زمان ورود و خروج دام و جمع‌آوری بذر اهمیت زیادی دارد. اطلاعات از فنولوژی گیاهان و خاک مرتع برای ورود دام لازم است. این تحقیق در مراتع نیمه‌استپی کوهستانی الموت قزوین طی سال‌های 1386 الی 1389 بمدت 4 سال اجرا شد. از بین 82 گونه گیاهی شناسایی‌شده شش گونه کلید انتخاب شد که 4 گونه آن گندمی شامل Dactylisglomerata ,Bromustomentellus ,Festucaovina و Agropyron intermedium و 2 گونه آن بوته‌ای Thymuskotschyanus و Artemisiaaucheri هستند. از هرگونه 10 پایه انتخاب گردید و فنولوژی آنها بررسی شد. گونه‌های گندمی کلید دوره رویش از نیمه اول اردیبهشت آغاز و تا آخر ماه کامل شد. گلدهی آنها از هفته آخر اردیبهشت شروع و تا نیمه اول خرداد بمدت 15 تا 18 روز ادامه داشت و از نیمه دوم خرداد بمدت 10 تا 15 روز دوره بذردهی‌شان طول کشید.گونه Thymuskotschyanus رویش از نیمه اول اردیبهشت آغاز و حدود 30 تا 35 روزه کامل گردید. از دهه دوم خرداد ماه گلدهی آغاز شد و بمدت 15 الی 17 روز دوره آن کامل شد. مرحله رسیدن بذر از اواخر دهه سوم خردادماه شروع گردید و حدود 10 تا 13 روز طول کشید. گونه Artemisiaaucheri رشد رویشی از نیمه دوم اردیبهشت آغاز تا دهه اول تیرماه کامل شد. طول دوره حدود 55-45 روز است. گلدهی از دهه دوم تیر آغاز و تا دهه دوم شهریورماه ادامه داشت. بذر دهی آن از اوایل دهه دوم شهریورماه شروع تا آخر مهرماه بطول انجامید. بررسی خاک مراتع نشان داد که طور نسبی از پایان اردیبهشت‌ماه بسیار کم بوده و آمادگی ورود دام به مرتع را دارد. بر اساس مطالعات فنولوژی گونه‌های کلید و شرایط خاک زمان ورود دام اوایل خردادماه می‌باشد و بر اساس بررسی تولید و درصد مصرف گونه‌های کلید و مقایسه آن با حد بهره‌برداری مجاز زمان خروج دام نیمه دوم مردادماه توصیه می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

• آمادگی مرتع
• زمان مناسب ورود دام به مرتع
• زمان مناسب خروج دام از مرتع
• فنولوژی
• قزوین

عنوان مقاله [English]

Study of the phenology of range species important and range soil readiness for managing of Suitable entry and exit time of livestock in semi steppic ranges of centeral Alborz

نویسنده [English]

• Saeed Rashvand

چکیده [English]

Studying the phenology of range species is important in determining the time for livestock entry to and exit from rangeland. This research was conducted in semi-steppe rangelands of Alamoot, Qazvin for four years during 2007 to 2010. Among 82 species, six key species were selected of which four species were grass (Dactylis glomerata, Bromus tomentellus, Festuca ovina, and Agropyron intermedium) and two were shrub (Thymus kotschyanus and Artemisia aucheri). From each species, 10 individuals were selected to study their phenology. Vegetative stage of key grasses started from the first half of May and was completed by the end of month. Flowering stage started from the last week of May and continued to the first half of June for 15-18 days, and seeding stage started from the second half of June and lasted for 10-15 days. The vegetative stage of Thymus kotschyanus started from the first half of May and was completed after 30-35 days. Flowering stage started from the second decade of June and was completed after 15-17 days. Seeding stage started from the third decade of June and lasted for 10-13 days. The vegetative stage of Artemisia aucheri began from the second half of May and was completed by the first decade of July, continuing for 45-55 days. Flowering stage started from the second decade of July and continued to the second decade of September. Seeding stage started from the early second decade of September and lasted to the end of October. According to the results of soil analysis, soil moisture is very low in the end of May, suitable for livestock entry to the rangeland. Our results clearly showed that early June was the time for livestock entry to the rangeland, and the second half of August was determined as the time for livestock exit from rangeland.   
 

کلیدواژه‌ها [English]

• : Range readiness
• time of livestock entry to rangeland
• time of livestock exit from rangeland
• phenology
• Central Alborz