نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدتقی میرحاجی ¹
• فرهنگ قصریانی ²
• فرهاد آژیر ³

¹ کارشناس ارشد پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

² عضو هیئت علمی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

³ عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

یکی از فاکتورهای مهم در تعیین ظرفیت چرایی، مشخص کردن حد بهره‌برداری مجاز گونه‌ها می‌باشد. این بررسی جهت تعیین بهترین شدت برداشت علوفه گونه‌هایBromustomentellus L.Festucaovina, و Stipahohenackeriana درمراتع نیمه استپی سرد کوهستانی فیروزکوه در طول سال‌های 85 تا 89 به اجرا درآمد. تیمارها شامل شدت‌های مختلف برداشت 25، 50 ، 75 درصد و شاهد بودند. در سال اول محدوده‌ای به مساحت یک هکتار انتخاب و حصارکشی شد. از هر یک از گونه‌های بالا 40 پایه متوسط و هم اندازه انتخاب شده و هر یک از تیمارهای فوق بر روی 10 پایه، بدین ترتیب که پایه (10-1) تیمار شاهد، پایه (20-11) تیمار 25 درصد، پایه (30-21) تیمار 50 درصد وپایه (40-31) تیمار 75 درصد اعمال گردید. پایه‌های مورد مطالعه توسط تابلوها شماره‌گذاری و متمایز گردیدند و برداشت بصورت دستی و توسط قیچی باغبانی صورت گرفت. ابتدا پس از وارد کردن داده‌ها در محیط Excel، طرح در قالب آماری کرت‌های خردشده در زمان در نرم‌افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و میانگین‌ها با استفاده از آزمون دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثرات تیمار، سال و اثر متقابل سال در تیمار در سطح یک درصد معنی‌دار شد. همچنین مقایسه میانگین تیمارها در سال‌های مختلف نشان داد که کاهش عملکرد علوفه گونه‌های مورد بررسی تحت تأثیر میزان بهره‌برداری قرار داشتند. در این رابطه دو گونه B.tomentellusو S.hohenackeriana حساس به خشکسالی بوده درحالی‌که گونه. F.ovina  به خشکی مقاوم‌تر بوده و بیشتر تحت تأثیر شدت بهره‌برداری قرار داشت. بعنوان مثال گونه B.tomentellus با میانگینی برابر 21/10 گرم درپایه کمترین مقدار تولید علوفه مربوط به سال 1387و بیشترین میزان آن با میانگینی برابر 21/13 گرم درپایه را به سال 88 اختصاص یافت. همچنین اثر تیمارهای برداشت شده نشان داد که تیمار 25 درصد و شاهد بر میزان تولید این گونه‌ها تاثیری نداشته و باعث کاهش میزان تولید علوفه گونه‌های مورد مطالعه گردید. بعنوان مثال گونه S.hohenackeriana با میانگینی برابر با 73/11 گرم درپایه بیشترین میزان تولید مربوط به تیمار 50 درصد و کمترین میزان آن برابر با 61/10 گرم درپایه به‌تیمار شاهد اختصاص یافت. بنابراین حد بهره‌برداری مجاز برای گونه‌های فوق حداقل50 درصد پیشنهاد می‌شود.
 

کلیدواژه‌ها

• مقاومت به شدت برداشت
• علوفه
• فیروزکوه
• Bromus tomentellus
• Festuca Ovina
• Stipa hohenackeriana

عنوان مقاله [English]

Introducing resistance species (Bromus tomentellus L. Festuca, ovina and Stipa hohenackeriana ) against medium grazing intensity in Firoukooh

نویسندگان [English]

• Taghi Mirhaji ¹
• Farhang Ghasryani ²
• Farhad Azhir ³

چکیده [English]

This research was aimed to determine the allowable use of Bromus tomentellus, Festuca ovina and Stipa hohenackeriana in Firouzkooh rangeland during 2006 to 2010. Treatments included different harvesting intensities of 25%, 50%, 75% and control, performed on 40 medium-sized individuals of each species. Data were analyzed in a split plot in time design by SAS software and means were compared using Duncan. Results showed that the effects of treatment, year, and interaction effect of year*treatment were significant at 1% level of significance. In addition, the results of mean comparisons showed that the reduced forage yield was under the influence of harvesting intensities. In this regard, S.hohenackeriana and B.tomentellus were sensitive to drought while F.ovina was resistant to drought and more affected by the harvesting intensity. Our results clearly showed that a harvesting intensity of 25% and control treatment had no impact on the yield of species, leading to the reduced forage yield of the mentioned species. Therefore, an allowable use of 50% is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

• Harvesting intensity
• forage
• Firouzkooh
• Bromus tomentellus
• Festuca Ovina
• Stipa hohenackeriana