نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه و دانشگاه پیام نور
2 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
3 کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد کرمانشاه
4 استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه
5 دستیار علمی، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور
6 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
چکیده
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 36 اکسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. وجود تنوع معنیدار )01/0(p< در بین دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین در بین ژنوتیپهای مورد بررسی برای عملکرد علوفه خشک مشاهده گردید. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط تنش و آبی نشان داد که اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 15 (توانکش)، 25(استرالیا)، 26 (آمریکا) و 31 (استرالیا) برتر بودند. با استفاده از عملکرد علوفهخشک دو محیط آبی و دیم شاخصهای حساسیت به تنش، تحمل به خشکی، بهره‌وری متوسط، تحمل به تنش، میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهره‌وری برای ژنوتیپ‌ها محاسبه شد. البته تنوع معنیدار )01/0 (p<در بین اکسشنها با توجه به تجزیه واریانس شاخصهای مقاومت به خشکی مشاهده شد. مولفه اول و دوم بدستآمده از تجزیه به مؤلفههای اصلی بهترتیب 5/61 و 7/37 درصد از تنوع موجود در بین اکسشنها برای شاخصهای مقاومت به خشکی را توجیه نمودند. شاخصهای بهره‌وری متوسط، تحمل به تنش، میانگین هارمونیک و میانگین هندسی بهره‌وری به همراه عملکرد دو محیط تنش و بدون تنش بیشترین سهم را در مؤلفه اول داشتند. همچنین این چهار شاخص با عملکرد دو محیط تنش و بدون تنش همبستگی مثبت و معنیدار نشان دادند، و بر همین اساس اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)، 31 (استرالیا) و 26 (آمریکا) بیشترین مقاومت به خشکی را نشان دادند. نتایج تجزیه خوشه‌ای نیز نتایج بدستآمده را تأیید نمود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Drought resistance evaluation based on forage yield in accessions of Festuca arundinacea using drought resistance indices
نویسندگان [English]
- Mohsen Farshadfar 1
- Ali Ashraf Jafari 2
- Iraj Rezaie 3
- Ezzat allah Farshadfar 4
- Farzad Moradi 5
- Hooshmand Safari 6
1 Associate Professor, Payam Noor University of Kermanshah and Research Center for Agriculture and Natural Resources, Kermanshah, Iran
2 Associate Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
3 M.Sc. in Plant Breeding, Islamic Azad University of Kermanshah, Iran
4 Professor, College of Agriculture, Razi University of Kermanshah, Iran
5 M.Sc., Department of Agriculture, Payame Noor University, Tehran, Iran
6 Research Instructor, Research Center for Agriculture and Natural Resources, Kermanshah, Iran
چکیده [English]
Drought resistance of forage yield for 36 accessions of Festuca arundinacea were examined in randomized complete block design with three replications in both irrigated and rainfed environments. Significant variation (P<0.01) for forage dry matter yield was observed between the environments and genotypes. The results of mean comparisons showed that accessions 6 (Isfehan), 7 (Isfehan), 15 (Tavankesh), 25 (Australia), 26 (America) and 31 (Australia) had higher values for forage dry matter yield, in both environment conditions. Drought resistance indices of genotypes were measured for forage dry matter yield of two environment conditions including sensitivity to stress index (SSI), tolerance (TOL), mean productivity (MP), drought tolerant index (DTI), harmonic mean (MH) and geometrical mean of productivity (GMP). Variance analysis of drought resistance indices showed that accessions had significant variation (P<0.01). The first and second components from principal component analysis were accounted for 61.5 and 37.7 percent of variation among accessions for drought resistance indices, respectively. The indices of MP, DTI, MH and GMP as well as forage dry matter yield of stress and non-stress environments had the greatest share in first component. Also, these indices showed significant and positive correlation with forage dry matter yield of stress and non-stress environments, and based on these indices, the accession 6 (Esfahan), 7 (Esfahan), 31 (Australia) and 26 (America), showed the most resistance to drought stress. Our results were confirmed by cluster analysis.
کلیدواژه‌ها [English]
- Festuca arundinacea
- forage yield
- drought resistance
- accession
)