نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید محمداسمعیلی ¹
• رضا کاوندی ²
• وحید کریمیان ²
• حسین صبوری ³

¹ استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

² کارشناس مرتع و آبخیزداری، دانشگاه گنبد کاووس

³ استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

چکیده

چرای مستقیم دام و برداشت علوفه دو روش اصلی بهره‏برداری از چمن­زارهای طبیعی و مصنوعی است. هدف این تحقیق بررسی اثرهای برش اندام­های هوایی روی ماده خشک کل، ماده خشک اندام­های هوایی، ماده خشک اندام­های زمینی، وضعیت پنجه‏زنی و احتمالاً تحمل چهار گونه مرتعی شوررویAeluropus lagopoides ، Aeluropus littoralis، Puccinellia distans و J. maritimus در مقابل برش است. این آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح کامل تصادفی در 7 تکرار اجرا شد. چهار گونة فوق و 4 تیمار متفاوت برش تیمارها را تشکیل ­دادند. گیاهچه­های چهار گونه مرتعی در مرحله رشد رویشی از مراتع اینچه­برون واقع در شمال شهرستان آق­قلا جمع­آوری و در گلدان کاشته شدند. در طول دوره رویش قسمت­های هوایی چهار گیاه مورد مطالعه در چهار تیمار برش، هر هفته یک­بار، هر 2 هفته یکبار، هر 4 هفته یکبار و تیمار شاهد از ارتفاع 6 سانتی­متری بالای سطح خاک گلدان­ها قطع شدند. نتایج نشان داد که میزان ماده خشک کل، ماده خشک اندام­های هوایی و ماده خشک اندام­های زیرزمینی در سه گونهA. littoralis ،  A. lagopoidesو J. maritimus تحت تنش ناشی از برش واقع شده و میزان آن در تیمارهای برش در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافته است، بنابراین این سه گونه نمی­توانند ماده خشک کل را در مقایسه با تیمار شاهد جبران نمایند. میزان ماده خشک کل و اجزای آن یعنی بخشهای هوایی و زمینی در گونهP. distans  در چهار تیمار مورد مطالعه یکسان بود. بنابراین این گونه قادر به جبران کامل اعضای از دست رفته است. تکرار برش، تعداد ساقه­های هوایی (پنجه­زنی) را در چهار گونه مورد مطالعه کاهش داد. در شرایط آزمایشگاهی و یکساله، گونهP. distans  به­عنوان یک گونه با تحمل زیاد در برابر برش و گونه­های  A. littoralis، A. lagopoides  و J. maritimus به­عنوان سه گونه مرتعی با تحمل متوسط در برابر قطع می­توانند مطرح شوند.
 

کلیدواژه‌ها

• برش
• پنجه¬زنی
• ماده خشک
• مرتع

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effects of one-year cutting on production and tillering of four halophytes

نویسندگان [English]

• Majid Mohammad-Esmaeili ¹
• Reza Kavandi ²
• Vahid Karimian ²
• Hossein Sabouri ³

¹ Assistant Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran

² B.Sc. in Rangeland and Watershed Management, Gonbad Kavous University. Gonbad Kavous, Iran

³ Assistant Professor, Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Gonbad Kavous University, Gonbad Kavous, Iran

چکیده [English]

Grazing and harvesting are two major ways of utilizing natural and artificial grasslands. Current research was aimed at studying the effects of shoot cutting frequency on total phytomass, above-ground phytomass, underground phytomass, the condition of tillering, and the tolerance of four halophytes (P. distans, A. littoralis, A. lagopoides and J. articulates) against cutting. This experiment was carried out in a completely randomized design with 7 replications. Four mentioned species and four different cuttings were considered as treatments. Seedlings of four species in growth stage were collected from grasslands of Inchebroon, located in north of Agh-ghala, and were cultivated in the pots. During the growth period, aerial parts of the species were cut at 6 cm above the soil surface of pots in four cutting treatments including once every week, once every two weeks, once every four weeks, and control treatment. Results indicated that total phytomass, above- ground phytomass and underground phytomass of A. littoralis, A. lagopoides and J. maritimus reduced as a response to the stress of cutting compared with control treatment. Consequently, these three species cannot retrieve total phytomass in comparison with control treatment. Total phytomass of P. distans remained stable in all treatments; therefore this species is able to retrieve phytomass loss completely. Repeating cutting decreased the number of shoots in four species. According to the results, in one-year experimental conditions, P. distans was identified as a high-tolerant species against cutting while A. littoralis, A. lagopoides and J. maritimus showed a medium tolerance.

کلیدواژه‌ها [English]

• cutting
• tillering
• biomass
• rangeland