علی فرمهینی فراهانی؛ محمد درویش
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 547-556
چکیده
بیابانزایی معضلی جهانی بوده و اغلب کشورهای خشک و نیمهخشک جهان ازجمله ایران با این پدیده مواجه هستند. بیابانزایی محدودیتهای بسیاری از لحاظ کشاورزی، تأمین مواد غذایی، پرورش دام، توسعه صنعت و ارائه هزینههای خدماتی ایجاد مینماید. این پدیده فرایندی است که به تدریج توسعه و تشدید یافته و هزینههای اصلاح ...
بیشتر
بیابانزایی معضلی جهانی بوده و اغلب کشورهای خشک و نیمهخشک جهان ازجمله ایران با این پدیده مواجه هستند. بیابانزایی محدودیتهای بسیاری از لحاظ کشاورزی، تأمین مواد غذایی، پرورش دام، توسعه صنعت و ارائه هزینههای خدماتی ایجاد مینماید. این پدیده فرایندی است که به تدریج توسعه و تشدید یافته و هزینههای اصلاح آن بشکل تصاعدی افزایش مییابد، بنابراین شناسایی و ارزیابی عوامل مؤثر در بیابانزایی و تعیین مناطق مبتلا به این معضل از ضروریات امر در هر منطقه میباشد. یکی از مناسبترین روشها جهت ارزیابی بیابانزایی روش فائو و یونپ میباشد که در آن فرایندهای متعددی جهت ارزیابی بیابانزایی بررسی و مطالعه میشود. زوال پوشش گیاهی، فرسایش آبی، فرسایش بادی، افت کمی و کیفی منابع آب و شورشدن خاک به همراه فشار دام و جمعیت بر روی محیطزیست فرایندهای اصلی مورد مطالعه در این تحقیق بودهاند. دوره زمانی ارزیابی یک دوره 20 ساله (87-1368) و با توجه به قدیمیترین اطلاعات، عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای موجود بود. برای ارزیابی هر فرایند چندین شاخص در نظر گرفته شده و با برداشتهای میدانی و مطالعات کتابخانهای شاخصهای منتخب ارزیابی و امتیازدهی شدهاند. چهار کلاس ناچیز، متوسط، شدید و خیلی شدید نیز جهت تفکیک درجات بیابانزایی در نظر گرفته شد. هر یک از فرایندها از سه جنبه وضعیت کنونی، سرعت و استعداد طبیعی بیابانزایی بررسی شدند. نقشههای بیابانزایی از جنبههای مذکور در محیط GIS ترسیم و برای تهیه نقشه نهایی بیابانزایی تلفیق گردیدند. براساس نتایج بدستآمده در حوزه آبخیز کویر میقان بهترتیب 125853 هکتار (23%) اراضی در کلاس ناچیز، 251504 هکتار (45%) در کلاس متوسط و 158819 هکتار (29%) در کلاس شدید بیابانزایی قرار دارند. بیابانزایی شدید عمدتاً در سنگلاخهای کوهستانی و مناطق با شیب بالای 60 درصد که پوشش گیاهی فقیری دارند و در اراضی شور و سدیمی حاشیه کویر میقان مشاهده میگردد. زوال پوشش گیاهی و فرسایش آبی از عوامل اصلی بیابانزایی در این حوزه بوده و فشار چرای دام عامل اصلی تشدید بیابانزایی میباشد. نتایج بدستآمده بستری پایه و مناسب در راستای شناخت بهتر و مبارزه صحیحتر با پدیده بیابانزایی در منطقه مورد مطالعه ارائه داده است.
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ علی نیکخواه؛ حسین آذرنیوند؛ مهدی قربانی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 557-570
چکیده
بهمنظور محاسبه ظرفیت چرایی مرتع براساس نیازمندیهای غذایی دام، استفاده از واحد دامی مشترک به جای انواع دام ضرورت دارد. بنابراین یکی از نیازهای پایه در برنامهریزی و بهرهبرداری بهینه از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب، تعیین وزن دام غالب در هر منطقه و ضریب تبدیل[1] آن نسبت به واحد دامی کشور[2] میباشد. در این تحقیق؛ ...
بیشتر
بهمنظور محاسبه ظرفیت چرایی مرتع براساس نیازمندیهای غذایی دام، استفاده از واحد دامی مشترک به جای انواع دام ضرورت دارد. بنابراین یکی از نیازهای پایه در برنامهریزی و بهرهبرداری بهینه از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب، تعیین وزن دام غالب در هر منطقه و ضریب تبدیل[1] آن نسبت به واحد دامی کشور[2] میباشد. در این تحقیق؛ وزن گوسفند نژاد کبوده و ضریب تبدیل آن نسبت به واحد دامی کشور تعیین شد. بدین منظور 2 گله از میان گلههای موجود در مراتع مورد چرای این نژاد انتخاب شدند. در هر گله؛ 15 رأس میش3 ساله، 15رأس میش4 ساله، 5 رأس قوچ 3 ساله و 5 رأس قوچ 4 ساله انتخاب که در ییلاق و قشلاق وزن آنها اندازهگیری شد. در ییلاق علاوه بر این تعداد، 10 رأس بره 3 ماهه و 10 رأس بره 6 ماهه نیز وزنکشی شد. میانگین وزن میشهای بالغ (سه و چهار ساله) بهعنوان وزن گوسفند نژاد کبوده مورد توجه قرار گرفت. بر اساس نتایج بدستآمده؛ وزن گوسفند نژاد کبوده، 86/0± 66/52 کیلوگرم و معادل واحد دامی میش، قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه این نژاد نسبت به واحد دامی کشور، بهترتیب 076/52عه موردی /1، 60/1، 38/0 و 51/0 محاسبه شد. میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده براساس معادله پیشنهادی ماف (MAFF, 1984)[3] در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مرتع و با مد نظر قرار دادن خصوصیات فیزیکی مراتع مورد مطالعه، فواصل آبشخور، پراکنش گیاهان و اعمال ضریب افزایشی، در هنگام چرا در مراتع قشلاقی برابر 89/9 مگاژول و در مراتع ییلاقی برابر 60/10 مگاژول محاسبه گردید. مقدار علوفه لازم برای تأمین نیاز روزانه گوسفند نژاد کبوده با توجه به کیفیت علوفه مراتع قشلاقی و ییلاقی مورد مطالعه در مرحله رشد کامل بهترتیب 98/1 و80/1 کیلوگرم علوفه خشک برآورد گردید.
1- Animal unit equivalent (AUE)
2- اندازه واحد دامی در ایران؛ میش بالغ غیر آبستن و خشک با میانگین وزن 50 کیلوگرم گزارش میشود (ارزانی، 1388؛ ارزانی و همکاران، 1386).
[3]- Ministry of Agriculture Fishers and Food (MAFF), (1984 )
سید اکبر جوادی؛ شادی محمد پوری نعیم؛ حسین ارزانی؛ احمد احمدی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 571-580
چکیده
تعیین کیفیت علوفه گونههای موجود در مراتع از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروریست. در این تحقیق کیفیت گونه گیاهیlibanoticum Agropyron در سه مرحله فنولوژیک در دره ن‍ژ ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بعد از نمونهبرداری نمونهها به آزمایشگاه منتقل گردید. شاخصهای کیفی دیواره سلولی منهای همیسلولز ...
بیشتر
تعیین کیفیت علوفه گونههای موجود در مراتع از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروریست. در این تحقیق کیفیت گونه گیاهیlibanoticum Agropyron در سه مرحله فنولوژیک در دره ن‍ژ ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بعد از نمونهبرداری نمونهها به آزمایشگاه منتقل گردید. شاخصهای کیفی دیواره سلولی منهای همیسلولز (ADF)، درصد ماده خشک قابل هضم (DMD)، انرژی متابولیسمی (ME) و پروتئین خام (CP) اندازهگیری شدند. نتایج بدستآمده نشان داد تفاوت معنیداری در فاکتورهای مورد اندازهگیری در (سطح احتمال 1%) در مراحل مختلف فنولوژی وجوددارد. در این گونه کیفیت علوفه در مرحله رویشی بیشتر از کیفیت علوفه در مرحله گلدهی و بذردهی میباشد. البته میزان پروتئین خام این گونه از آغاز تا پایان رویش روند کاهشی دارد و تفاوت میانگین آن، در رشد فعال با گلدهی و بذردهی معنیدار است.
اصغر مصلح آرانی؛ غلامرضا بخشی خانیکی؛ بی بی عذرا حکیمی بافقی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 581-589
چکیده
پتاسیم، سدیم و پرولین نقش مهمی در سازگاری گیاهان به شرایط خشکی دارند. توزیع و پراکنش این مواد در گیاهان مناطق خشک و بیابانی به خوبی روشن نیست. در این تحقیق، تجمع این مواد در سه گونه Calligonum polygonoides، Hammada salicornia و Stipagrostis pennata که از گیاهان مهم و از رویشهای طبیعی ایرانی و تورانی میباشند، مورد بررسی قرار گرفت. 6 پایه از هر گونه در شرایط (فرم ...
بیشتر
پتاسیم، سدیم و پرولین نقش مهمی در سازگاری گیاهان به شرایط خشکی دارند. توزیع و پراکنش این مواد در گیاهان مناطق خشک و بیابانی به خوبی روشن نیست. در این تحقیق، تجمع این مواد در سه گونه Calligonum polygonoides، Hammada salicornia و Stipagrostis pennata که از گیاهان مهم و از رویشهای طبیعی ایرانی و تورانی میباشند، مورد بررسی قرار گرفت. 6 پایه از هر گونه در شرایط (فرم رویشی) مشابه، در فصل تابستان انتخاب گردید. اندازهگیری رطوبت خاک نشان داد که گیاهان در تنش خشکی قرار دارند. بهطوریکه نیمی از این گیاهان تحت تیمار آبیاری قرار گرفتند. مقدار پتاسیم، سدیم و پرولین در ساقه و ریشه این گیاهان اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که مقدار پرولین در ساقه و ریشه گیاه سبط (Stipagrostis pennata) به طور معنیداری بیشتر از دو گیاه دیگر و بیشتر از سبط تحت آبیاری بود. همچنین مقدار پتاسیم گیاه رمس (Hammada salicornia) بهطور معنیداری بیشتر از دو گیاه دیگر و بیشتر از رمس تحت آبیاری بود. مقدار پتاسیم در ریشه رمس نیز بیشتر از دو گونه دیگر، ولی مقدار آن با گیاهان تحت آبیاری اختلاف معنیداری نداشت. سدیم در رمس نیز مانند پتاسیم از مقدار بیشتری برخوردار بود، اما تفاوت معنیداری در مقدار آن بین دو تیمار تحت آبیاری و فاقد آبیاری مشاهده نشد. گیاه اسکنبیل (Calligonum polygonoides) بعد از رمس از تجمع بیشتر سدیم در ساقهی خود برخوردار بود. مشابه ساقه، ریشههای رمس و اسکنبیل نیز دارای سدیم بیشتری در مقایسه با سبط بودند. نتایج این آزمایش همچنین نشان داد که در هر سه گیاه بهویژه در سبط نسبت K/Na در ریشه گیاهان در حال تنش خشکی کمتر و در ساقه دو گیاه سبط و رمس بیشتر از پایههای آبیاری شده میباشد. بنابراین نتیجهگیری شد که هر سه این گیاهان راهبرد متفاوتی در مقابله با خشکی اتخاذ مینمایند.
سعیده ناطقی؛ غلامرضا زهتابیان؛ حسن احمدی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 590-600
چکیده
دشت سگزی به لحاظ گستردگی و شدت فرایند بیابانزایی یکی از مناطق بحرانی استان اصفهان محسوب میشود. این منطقه بهدلیل وجود مراکز صنعتی، پایگاه‌هوایی شهید بابایی، فرودگاه بینالمللی شهید بهشتی، خطوط راه آهن، جاده ترانزیت اصفهان- بندرعباس، مراکز کشاورزی، نزدیکی به شهر تاریخی اصفهان از موقعیت راهبردی خاصی برخوردار میباشد؛ ...
بیشتر
دشت سگزی به لحاظ گستردگی و شدت فرایند بیابانزایی یکی از مناطق بحرانی استان اصفهان محسوب میشود. این منطقه بهدلیل وجود مراکز صنعتی، پایگاه‌هوایی شهید بابایی، فرودگاه بینالمللی شهید بهشتی، خطوط راه آهن، جاده ترانزیت اصفهان- بندرعباس، مراکز کشاورزی، نزدیکی به شهر تاریخی اصفهان از موقعیت راهبردی خاصی برخوردار میباشد؛ در نتیجه شناسایی علت اصلی پدیده بیابانزایی، عوامل اصلی و شاخصهای مؤثر که موجبات بیابانی شدن اراضی را در منطقه باعث گردیده است از اهداف مهم و اصلی این مطالعه میباشد. بدین منظور برای بررسی شدت بیابانزایی منطقه دشت سگزی از مدل 1IMDPA استفاده شد. در این مطالعه دو معیار زمینشناسی- ژئومورفولوژی و معیار خاک که مشتمل بر 7 شاخص حساسیت سازند، کاربری اراضی و شیب براساس معیار زمینشناسی- ژئومورفولوژی و بافت خاک، عمق خاک، درصد سنگ و سنگریزه و هدایتالکتریکی برای معیار خاک مورد بررسی قرار گرفت. سپس نقشه شدت بیابانزایی منطقه از امتیازدهی هر شاخص با کمک جدولهای مربوطه و میانگین هندسی آنها بدستآمد. بنابراین با توجه به میانگین هندسی معیارها مشخص شد که معیار خاک با ارزش عددی 4/3 و معیار زمینشناسی- ژئومورفولوژی با ارزش عددی3 در کلاس بیابانزایی شدید قرار دارند و درنهایت شدت بیابانزایی منطقه 26/3DS= بدستآمد که نشان می‌دهد منطقه از لحاظ بیابانزایی در کلاس شدید قرار دارد. تجزیه و تحلیل شاخصها نشان می‌دهد که شاخص هدایتالکتریکی با ارزش عددی 75/3 در کلاس خیلی شدید قرار دارد که بیشترین تأثیر را در بیابانزایی منطقه دارد.
کیان نجفی تیره‌شبانکاره؛ عادل جلیلی؛ نعمت ا... خراسانی؛ زیبا جم زاد؛ یونس عصری
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 601-613
چکیده
منطقه حفاظت شده گنو که بلندی قله آن 2347 متر از سطح دریا ارتفاع دارد در شمالغربی بندرعباس واقع شده است. در این تحقیق بانک بذر خاک در جوامع مختلف گیاهی منطقه بررسی شد. بانک بذر خاک در تأمین تجدید حیات پوشش گیاهی بعد از تخریب نقش دارد. در مناطق حفاظت شده شناخت نوع بانک بذر خاک از لحاظ ظرفیت تولید بانک بذر پایدار و نا‌پایدار ...
بیشتر
منطقه حفاظت شده گنو که بلندی قله آن 2347 متر از سطح دریا ارتفاع دارد در شمالغربی بندرعباس واقع شده است. در این تحقیق بانک بذر خاک در جوامع مختلف گیاهی منطقه بررسی شد. بانک بذر خاک در تأمین تجدید حیات پوشش گیاهی بعد از تخریب نقش دارد. در مناطق حفاظت شده شناخت نوع بانک بذر خاک از لحاظ ظرفیت تولید بانک بذر پایدار و نا‌پایدار برای حفظ گونههای موجود بهخصوص گونههای نادر و انحصاری ارزشمند است. در این پژوهش نمونهبرداری از بانک بذر خاک در فصل رکود رشد پوشش گیاهی و پیش از شروع بارندگیها در منطقه، انجام شد. نقاط نمونهبرداری برای تعیین ذخایر بذری خاک از50 نقطه در هر دو ژرفای 5-0 و10-5 سانتیمتری از سطح خاک در هر قطعه نمونه، در مجموع 135 قطعه نمونه در محل بررسی جامعهشناسی گیاهی انتخاب شدند. نمونه خاکهای هر لایه برداشت شده در هر قطعه نمونه که از 50 تکرار برای هر لایه برداشت شده بود ترکیب شد و سه زیرنمونه به ضخامت1 سانتی‌متر در سطح سینی‌هایی که بستر آن دارای شن ضدعفونی شده بود گسترده شد. سینی‌های محتوی نمونهها در گلخانه قرار داده شدند و بهطور منظم آبیاری شدند. در این پژوهش، پتانسیل ذخایر بذری خاک از نظر پایداری بذر در خاک بررسی و نشان داد که از جنبههای گوناگون ازجمله تراکم بذر در متر‌مربع در ژرفاهای مختلف خاک و نوع شکل زیستی گونه‌ها در جوامع مختلف، تفاوت معنیداری دارند. در بین شکلهای زیستی، تروفیت‌ها در بانک بذر خاک فراوانتر هستند و گونههای درختی و درختچه‌ای اندک و گونههای با بانک بذر پایدار در خاک بهطور عمده یکساله‌ها میباشند. از 810 نمونه بانک بذر خاک کاشته شده در گلخانه 3934 بذر جوانه زده که از این شمار 2933 بذر مربوط به ژرفای 5-0 و 1001 بذر مربوط به ژرفای 10- 5 سانتیمتری خاک میباشد. در مجموع این شمار بذر مربوط به 163 گونه میباشد که 44 گونه آن دارای بانک بذر پایدار میباشد. گونه‌هایی که در واحدهای نمونهبرداری بانک بذر خاک دست‌کم دو بذر در ژرفای10- 5 سانتیمتری خاک داشتند بهعنوان گونه‌ای با بانک بذر پایدار مورد توجه قرار گرفتند. سایر گونههای موجود در منطقه که بدون بانک بذر پایدار میباشند نسبت به تخریب آسیبپذیرند، بهعبارت دیگر اگر پوشش سرپا تخریب شود امکان تجدید حیات آنها میسر نخواهد شد.
صدیقه زارع کیا؛ نیلوفر زارع؛ علی احسانی؛ فرهنگ جعفری؛ حسن یگانه
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 614-623
چکیده
هر یک از گونههای مرتعی در ماههای فصل چرا و سالهای مختلف تولید معینی دارند. بدون شناخت ویژگیهای تولیدی گیاهان یک مرتع در طول دوره چرا، برنامهریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمیباشد. بنابراین شناخت تولید سالانه و ماهانه تیپهای مختلف مرتعی اساساً برای مدیریت کارآمد و مؤثر مراتع ضروریست. ﺍﻳـﻦ ﻣﻬﻢ ﺑـﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ...
بیشتر
هر یک از گونههای مرتعی در ماههای فصل چرا و سالهای مختلف تولید معینی دارند. بدون شناخت ویژگیهای تولیدی گیاهان یک مرتع در طول دوره چرا، برنامهریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمیباشد. بنابراین شناخت تولید سالانه و ماهانه تیپهای مختلف مرتعی اساساً برای مدیریت کارآمد و مؤثر مراتع ضروریست. ﺍﻳـﻦ ﻣﻬﻢ ﺑـﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻴـﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻋﻠﻮﻓﻪ ﮔﻴﺎﻫـﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﺍﻗﻠﻴﻤـﻲ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺁنها بهویژه ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺳـﻬﻞﺍﻟﻮﺻﻮﻝ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻮﻓﻪ ﺳـﺎﻻﻧﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻱ مهم در قرق تحقیقاتی خشکهرود ساوه ﻃﻲ ﺳـالهاﻱ 89-1387ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﻗﻄـﻊ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻦ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﺷـﺪ. ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ منطقه ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ داده‌های ایستگاه هواشناسی سینوپتیک ساوه ﻭ ﺑﺮﺍﺳـﺎﺱ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ، ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺴـﺘﺎﻥ و ﺑﻬﺎﺭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳـﺎﻝ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ و رابطه میان تولید و بارندگی زمستانه، بهاره و ماههای مختلف زمستان و بهار به طور جداگانه بررسی گردید. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرمافزار Minitab انجام شد. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺎﺭﻧﺪﮔﻲ ﻓﺼﻝ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﭼﻨﺪﺳـﺎﻟﻪ ﺗأﺛﻴﺮ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﻧﮕﺬﺍﺷـﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ولی بارندگی تجمعی زمستانه و بهاره بر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻠﻮﻓﻪ ﮔﻴﺎﻫﺎﻥ ﺗﺤﺖ ﺑﺮﺭﺳـﻲ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ است. بهطوریکه رابطه معنیداری بین تولید گونههای علفی (Stipa hohenackeriana و Poa sinaica) و میزان این بارندگی دیده نشد، ولی تولید علوفه گونههای بوتهای (Artemisia sieberi و Salsola laricina) با میزان این بارندگی رابطه معنیدار و مثبتی داشتند. همچنین بین بارندگی تجمعی ماههای اسفند و فروردین و تولید سالانه گونههای مورد بررسی رابطه معنیدار وجود داشت.
احمد پهلوانروی؛ علیرضا مقدم نیا؛ زهره هاشمی؛ محمدرضا جوادی؛ عباس میری
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 624-639
چکیده
بهمنظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تاکنون تحقیقات بسیار زیادی در داخل و خارج کشور انجام شده که منجر به ارائه مدل های منطقها ی فراوانی شده است. بهمنظور ارزیابی وضعیت فعلی شدت بیابان زایی محدوده ای با وسعت 88350 هکتار در منطقه زهک سیستان در نظر گرفته شد. در این تحقیق ابتدا براساس تلفیق اطلاعات مربوط به نقشههای توپوگرافی، ...
بیشتر
بهمنظور ارزیابی و تهیه نقشه بیابان زایی تاکنون تحقیقات بسیار زیادی در داخل و خارج کشور انجام شده که منجر به ارائه مدل های منطقها ی فراوانی شده است. بهمنظور ارزیابی وضعیت فعلی شدت بیابان زایی محدوده ای با وسعت 88350 هکتار در منطقه زهک سیستان در نظر گرفته شد. در این تحقیق ابتدا براساس تلفیق اطلاعات مربوط به نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، عکس هوایی و بازدید های صحرایی، منطقه مورد مطالعه به 11 رخساره تفکیک گردید که هر رخساره ژئومورفولوژی بهعنوان واحد اصلی ارزیابی وضعیت فعلی بیابان زایی مورد توجه قرار گرفت. با توجه به تجزیه تحلیل و تلفیق دو روش FAO-UNEP و MICD که از مطرح ترین مدلهای بیابان زایی در خارج و داخل کشور محسوب می شوند، تلاش گردید تا شاخصهای مؤثر مبتنی بر فرسایش بادی براساس نوع کاربری اراضی شناسایی و مناسبترین آنها انتخاب شوند و در قالب یک مدل منطقهای ارزیابی بیابان زایی و با توجه به ارزش عددی هر یک از شاخصها در هر واحد کاری و سپس در کل منطقه مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند. درنهایت وضعیت فعلی شدت بیابان زایی منطقه با تأکید بر معیار فرسایش بادی در چهار کلاس ناچیز و کم، متوسط، شدید و بسیار شدید برآورد گردید. نتایج بدستآمده از این تحقیق، نشانگر آن است که عرصه مورد مطالعه از نظر شدت بیابان زایی در حدود 33/734 هکتار (9/0 درصد) در کلاس متوسط (II)، حدود 38/61473 هکتار (6/73 درصد) در کلاس شدید (III) و حدود 22/21310 هکتار (51/25 درصد) در کلاس بسیار شدید (IV) قرار دارند. همچنین متوسط وزنی ارزش کمی (DS) در کل منطقه 52/25 برآورد گردید که بیانگر وجود کلاس شدت بیابان زایی شدید در کل منطقه می باشد.
هوشمند صفری؛ علی اشرف جعفری
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 640-654
چکیده
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 24 اکسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از عملکرد علوفه خشک دو محیط آبیاری نرمال و دیم، شاخصهای حساسیت به تنش (SSI), تحمل به خشکی (Tol)، بهره‌وری متوسط (MP)، تحمل به تنش(DTI)، میانگین هارمونیک (MH) و میانگین هندسی بهره‌وری (GMP) ...
بیشتر
مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 24 اکسشن از گونه Agropyron trichophorum در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از عملکرد علوفه خشک دو محیط آبیاری نرمال و دیم، شاخصهای حساسیت به تنش (SSI), تحمل به خشکی (Tol)، بهره‌وری متوسط (MP)، تحمل به تنش(DTI)، میانگین هارمونیک (MH) و میانگین هندسی بهره‌وری (GMP) برای اکسشنها محاسبه شد. تنوع معنیدار در بین اکسشنها با توجه به تجزیه واریانس شاخصهای مقاومت به خشکی مشاهده شد. نتایج بدستآمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط تنش و آبی نشان داد که اکسشنهای10 (سمیرم)، 23 (مازندران)، 24 (گرگان)، 5 (چهارمحال)، 17 (یاسوج) و 9 (اقلید) برتر بودند. با توجه به شاخصهای مقاومت به خشکی اکسشنهای10 (سمیرم)، 23 (مازندران) و 24 (گرگان) بیشترین مقاومت به خشکی را نشان دادند. البته نتایج تجزیه خوشهای و تجزیه به مؤلفههای اصلی نیز نتایج بدستآمده را تأیید نمود.
شکوفه شکراللهی؛ حمیدرضا مرادی؛ قاسمعلی دیانتی تیلکی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 655-668
چکیده
پوشش گیاهی مهمترین عامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستمهاست؛ بنابراین شناخت عواملی که باعث استقرار و پراکنش جوامع گیاهی میشوند، ضروریست. این مطالعه بهمنظور تعیین ارتباط دو ویژگی پوشش تاجی و تراکم گیاهی با عوامل محیطی در بخشی از مراتع ییلاقی پلور با مساحتی معادل 4600 هکتار انجام شد. واحدهای کاری بهعنوان مبنا و پایه ...
بیشتر
پوشش گیاهی مهمترین عامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستمهاست؛ بنابراین شناخت عواملی که باعث استقرار و پراکنش جوامع گیاهی میشوند، ضروریست. این مطالعه بهمنظور تعیین ارتباط دو ویژگی پوشش تاجی و تراکم گیاهی با عوامل محیطی در بخشی از مراتع ییلاقی پلور با مساحتی معادل 4600 هکتار انجام شد. واحدهای کاری بهعنوان مبنا و پایه تحقیقات در نظر گرفته شد و پس از تهیه نقشههای شیب، جهت، ارتفاع، سنگشناسی و رخسارههای ژئومورفولوژی و تلفیق آنها، نقشه واحدهای کاری تهیه شد. سپس در هر واحد، نمونهبرداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک- تصادفی و از طریق پلاتگذاری در امتداد 3 ترانسکت 100 متری انجام شد. در طول هر ترانسکت، 10پلات با ابعاد یک متر مربع و به فاصله10 متر از هم قرار داده شد. همچنین در هر واحد کاری همگن 3 نمونه خاک برداشت و خصوصیات پستی و بلندی ثبت شد. ماتریس عوامل مربوط به عوامل محیطی و پوشش گیاهی تهیه و با استفاده از نرمافزار CANOCO رجبندی پوشش گیاهی در ارتباط با عوامل محیطی به روش آنالیز تطبیقی متعارفی (CCA) انجام گردید. نتایج نشان داد که درصد پوشش تاجی و تراکم گونههای گیاهی منطقة مورد بررسی در واحدهای کاری مختلف، متفاوت و متأثر از خصوصیات فیزیوگرافی و عاملهای خاک است. بهطوریکه از بین عوامل فیزیوگرافی جهت دامنه و شیب با پوشش تاجی و تراکم پوشش گیاهی رابطه قوی داشت؛ البته از میان فاکتورهای خاکی نیز بافت، ازت، فسفر، اسیدیته و لاشبرگ مهمترین عوامل مؤثر بر پوشش تاجی و فاکتورهای ماده آلی، فسفر، اسیدیته و هدایتالکتریکی نیز مهمترین عوامل مؤثر بر تراکم گونههای گیاهی بودند.
مجتبی اخوان ارمکی؛ حسین آذرنیوند؛ محمد حسن عصاره؛ علی اشرف جعفری؛ علی طویلی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 669-678
چکیده
خشکی تأثیر زیادی بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گیاهان میگذارد. تنش خشکی رابطه مستقیمی با خصوصیات جوانهزنی ازجمله درصد جوانهزنی، طول گیاهچه، نسبت ریشهچه به ساقهچه، وزن گیاهچه، نسبت وزن خشک به وزن تر گیاهچه و شاخص بنیه بذر دارد. در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر این خصوصیات در چهار ژنوتیپ از گونه Bromus inermis شامل ژنوتیپهای ...
بیشتر
خشکی تأثیر زیادی بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گیاهان میگذارد. تنش خشکی رابطه مستقیمی با خصوصیات جوانهزنی ازجمله درصد جوانهزنی، طول گیاهچه، نسبت ریشهچه به ساقهچه، وزن گیاهچه، نسبت وزن خشک به وزن تر گیاهچه و شاخص بنیه بذر دارد. در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر این خصوصیات در چهار ژنوتیپ از گونه Bromus inermis شامل ژنوتیپهای (البرز 303، مازندران 3151، فیروزکوه 3966 و اصفهان 200060) در محیط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعات گلخانه‌ای علاوه بر این خصوصیات سه مشخصه فیزیولوژیکی ازجمله میزان کلروفیل، قند و پرولین نیز اندازهگیری شدند. تیمارهای خشکی شامل چهار سطح پتانسیل اسمزی (0، 3/0- ، 6/0- و 9/0-) مگاپاسکال در آزمایشگاه و چهار سطح پتانسیل اسمزی (FC ، 25%FC ، 50%FC و 75%FC) در گلخانه بودند که بهترتیب توسط محلول پلیاتیلنگلیکول 6000 در آزمایشگاه و روش وزنی در گلخانه اعمال شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ اصفهان (200060) در مقایسه با دو ژنوتیپ دیگر از نظر صفت درصد جوانهزنی در دو شرایط برتری دارد. همچنین افزایش تنش خشکی در محیط گلخانه موجب افزایش میزان قند و پرولین شده و کاهش کلروفیل را بههمراه داشت.
حبیب اله بیگی هرچگانی؛ مرضیه حق شناس گرگابی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 679-692
چکیده
در این مطالعه اثر زئولیت میانه و پلیمر طراوت A200 بر نگهداشت آب در یک خاک درشت بافت بررسی شد. زئولیت میانه در سطوح (2، 5 و 8 درصد) و پلیمر طراوت A200 در چهار سطح (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 درصد وزنی) به خاک اضافه و مخلوط شد. رطوبت خاک در مکشهای 0 تا 1500 کیلوپاسکال در 8 نقطه تعیین شد. ضرایب منحنی رطوبتی خاک با برازش مدل کمبل (1974) بدستآمد. نتایج نشان داد ...
بیشتر
در این مطالعه اثر زئولیت میانه و پلیمر طراوت A200 بر نگهداشت آب در یک خاک درشت بافت بررسی شد. زئولیت میانه در سطوح (2، 5 و 8 درصد) و پلیمر طراوت A200 در چهار سطح (2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 درصد وزنی) به خاک اضافه و مخلوط شد. رطوبت خاک در مکشهای 0 تا 1500 کیلوپاسکال در 8 نقطه تعیین شد. ضرایب منحنی رطوبتی خاک با برازش مدل کمبل (1974) بدستآمد. نتایج نشان داد که افزودن زئولیت و یا پلیمر طراوت A200 به بافت شنی باعث افزایش نگهداشت آب در مکشهای مختلف و افزایش آب قابلاستفاده میشود. کاربرد 8 درصدی زئولیت میانه ضمن بالابردن رطوبت در نقطه ظرفیت زراعی (FC) از 11% به 13% باعث افزایش آب قابلاستفاده به میزان 2 درصد شد. همچنین افزودن 2/0 درصدی پلیمر A200باعث افزایش 6 درصد آب قابلاستفاده شد. تغییر ضرایب شکل در مدل منحنی رطوبتی در پاسخ به افزودن همزمان زئولیت و پلیمر طراوت A200 نشان‌دهنده‌ی اثرهای جمعپذیر و تشدیدی آنها بود. با افزودن 5 درصدی زئولیت و با افزودن 2/0 درصدی پلیمر طراوت A200، ضریب ye از 21/0 به 00/2 افزایش و ضریب l از 37/7 به 40/5 کاهش یافت که متناظر با 7% افزایش در آب قابلاستفاده است. کاربرد همزمان زئولیت میانه و پلیمر طراوت A200 می‌تواند حجم آب مورد نیاز گیاه را کاهش و یا طول دورهی آبیاری را افزایش دهد و در مقایسه با کاربرد تنهای پلیمر ارزانتر بوده و احتمالاً از خسارت ناشی از تورم محیط خاک به ریشه گیاه بکاهد.
جلیل کریم زاده؛ حسن منیری‌فر؛ اکبر عبدی قاضی جهانی؛ احمد رزبان حقیقی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 693-702
چکیده
بهمنظور بررسی گروهبندی جمعیت‌های Agropyron tauri، 13 جمعیت با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز واقع در 5 کیلومتری تبریز در سال 1388 مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه تعدادی از صفات شامل ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد برگ، طول برگ پرچم، طول برگ اول، طول برگ دوم، طول میانگره اول، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی گروهبندی جمعیت‌های Agropyron tauri، 13 جمعیت با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز واقع در 5 کیلومتری تبریز در سال 1388 مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه تعدادی از صفات شامل ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد برگ، طول برگ پرچم، طول برگ اول، طول برگ دوم، طول میانگره اول، طول میانگره دوم، تاج پوشش، عملکرد تر، عملکرد خشک، وزن تر تکبوته و وزن خشک تکبوته ارزیابی شد. تجزیه واریانس دادهها نشان داد که بین جمعیتها از نظر کلیه صفات اندازهگیری شده اختلاف معنیداری وجود دارد. تجزیه خوشهای داده‌های استاندارد شده صفات، براساس روش ward و توان دو فاصله اقلیدسی، 13 جمعیت مورد بررسی را در 3 خوشه گروهبندی نمود که با ارتفاع مناطق جغرافیایی که جمعیتها جمعآوری شده بودند، همخوانی نشان داد. در تجزیه به مؤلفههای اصلی 4 مؤلفه معرفی شدند که در مؤلفه اول، صفات عملکرد تر و خشک دارای ضریب بالا و مثبت بود. گروهبندی حاصل از تجزیه خوشهای با نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی تأیید شد.
مجید محمداسمعیلی؛ رضا کاوندی؛ وحید کریمیان؛ حسین صبوری
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 703-713
چکیده
چرای مستقیم دام و برداشت علوفه دو روش اصلی بهرهبرداری از چمنزارهای طبیعی و مصنوعی است. هدف این تحقیق بررسی اثرهای برش اندامهای هوایی روی ماده خشک کل، ماده خشک اندامهای هوایی، ماده خشک اندامهای زمینی، وضعیت پنجهزنی و احتمالاً تحمل چهار گونه مرتعی شوررویAeluropus lagopoides ، Aeluropus littoralis، Puccinellia distans و J. maritimus در مقابل برش است. ...
بیشتر
چرای مستقیم دام و برداشت علوفه دو روش اصلی بهرهبرداری از چمنزارهای طبیعی و مصنوعی است. هدف این تحقیق بررسی اثرهای برش اندامهای هوایی روی ماده خشک کل، ماده خشک اندامهای هوایی، ماده خشک اندامهای زمینی، وضعیت پنجهزنی و احتمالاً تحمل چهار گونه مرتعی شوررویAeluropus lagopoides ، Aeluropus littoralis، Puccinellia distans و J. maritimus در مقابل برش است. این آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح کامل تصادفی در 7 تکرار اجرا شد. چهار گونة فوق و 4 تیمار متفاوت برش تیمارها را تشکیل دادند. گیاهچههای چهار گونه مرتعی در مرحله رشد رویشی از مراتع اینچهبرون واقع در شمال شهرستان آققلا جمعآوری و در گلدان کاشته شدند. در طول دوره رویش قسمتهای هوایی چهار گیاه مورد مطالعه در چهار تیمار برش، هر هفته یکبار، هر 2 هفته یکبار، هر 4 هفته یکبار و تیمار شاهد از ارتفاع 6 سانتیمتری بالای سطح خاک گلدانها قطع شدند. نتایج نشان داد که میزان ماده خشک کل، ماده خشک اندامهای هوایی و ماده خشک اندامهای زیرزمینی در سه گونهA. littoralis ، A. lagopoidesو J. maritimus تحت تنش ناشی از برش واقع شده و میزان آن در تیمارهای برش در مقایسه با تیمار شاهد کاهش یافته است، بنابراین این سه گونه نمیتوانند ماده خشک کل را در مقایسه با تیمار شاهد جبران نمایند. میزان ماده خشک کل و اجزای آن یعنی بخشهای هوایی و زمینی در گونهP. distans در چهار تیمار مورد مطالعه یکسان بود. بنابراین این گونه قادر به جبران کامل اعضای از دست رفته است. تکرار برش، تعداد ساقههای هوایی (پنجهزنی) را در چهار گونه مورد مطالعه کاهش داد. در شرایط آزمایشگاهی و یکساله، گونهP. distans بهعنوان یک گونه با تحمل زیاد در برابر برش و گونههای A. littoralis، A. lagopoides و J. maritimus بهعنوان سه گونه مرتعی با تحمل متوسط در برابر قطع میتوانند مطرح شوند.
حمید هویزه؛ مامک احمدیان
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 714-721
چکیده
پانیکوم گیاهیست پایا، با فصل رویشی گرم و پراکندگی طبیعی بسیار محدود در جنوب ایران و از گونه عمده گندمیان پابلند در مراتع ماسهای میباشد. گیاهی آبدار و مغذی در دوره جوانی رویشی، اما بهسرعت چوبی و خشبی میگردد. تولید علوفه آن در سالهای ابتدایی رشد و استقرار بسیار خوب است، اما قدرت رویشی آن به مرور زمان کاهش مییابد. پانیکوم ...
بیشتر
پانیکوم گیاهیست پایا، با فصل رویشی گرم و پراکندگی طبیعی بسیار محدود در جنوب ایران و از گونه عمده گندمیان پابلند در مراتع ماسهای میباشد. گیاهی آبدار و مغذی در دوره جوانی رویشی، اما بهسرعت چوبی و خشبی میگردد. تولید علوفه آن در سالهای ابتدایی رشد و استقرار بسیار خوب است، اما قدرت رویشی آن به مرور زمان کاهش مییابد. پانیکوم بهدلیل ارزش علوفهای مناسب، در مناطقی که خاک سبک داشته و نیاز به عملیات بیولوژیک حفاظت خاک دارند، بطور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. این پژوهش با هدف عمده تعیین واکنش پانیکوم نسبت به تکرار برداشت و مشخص نمودن شدت مناسب برداشت بهمنظور افزایش پایداری و بقاء گیاه در ایستگاه تثبیت شن خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش بصورت آماری و با استفاده از روش کرتهای خرد شده در چهار تکرار و با تیمارهای اصلی (تکرار برداشت) و فرعی (شدت برداشت) هر کدام با سه سطح مورد بررسی قرار گرفت. نتایج سه ساله عملیات برداشت نشان داد که سطح سوم تیمار اصلی (هر 18 روز یکبار برداشت) تأثیر برتری نسبت به سایر تیمارها داشت. بعد از دوره سه ساله اجرای طرح، متوسط جوانههای رویشی تولید شده برابر 36 عدد در هر کلن در تیمار برتر بود. پایداری و بقاء بهتر، و تولید جوانههای رویشی بیشتر در تیمار موفق موجب افزایش زمان و فرصت بیشتر گیاه برای ترمیم و انباشت مجدد ذخیره غذایی و تولید گردید.
علیرضا رهی؛ حسین میرزایی ندوشن؛ محمود دانایی؛ فرشته عزیزی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 722-736
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات هیومیک اسید بر ویژگیهای رویشی گونه مرتعی Festuca arundinacea آزمایشی گلخانه‌ای در سال 1389 در شهرستان دماوند اجرا شد. کود هیومیک اسید به‌صورت گرانولی بهمقدار 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار بهعنوان سطوح تیمار مورد بررسی مصرف گردید. تعدادی از ویژگیهای رویشی بوته‌ها مورد مطالعه و یادداشت‌برداری ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات هیومیک اسید بر ویژگیهای رویشی گونه مرتعی Festuca arundinacea آزمایشی گلخانه‌ای در سال 1389 در شهرستان دماوند اجرا شد. کود هیومیک اسید به‌صورت گرانولی بهمقدار 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم در هکتار بهعنوان سطوح تیمار مورد بررسی مصرف گردید. تعدادی از ویژگیهای رویشی بوته‌ها مورد مطالعه و یادداشت‌برداری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار در صفتهای سطح برگ، تعداد برگ، وزن تر برگ، ساقه، ریشه و بخشهوایی، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه، طول ریشه، نسبت بخش هوایی به ریشه، کلروفیل a و کلروفیل کل در سطح 5% معنیدار بود. همچنین اثر تیمار در صفتهای وزن خشک بخشهوایی و وزن تر ریشه در سطح 1% معنیدار شد. اما اثر تیمار در صفتهای تعداد پنجه، قطر یقه و کلروفیل b معنیدار نشد. بیشترین مقدار صفتهای وزن تر و خشک ریشه در مصرف 75 کیلوگرم در هکتار بدستآمد. درحالیکه در بیشتر صفتها مقدار 225 کیلوگرم در هکتار بیشترین اثر را بر افزایش صفت گذاشت.
علی احسانی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، صفحه 737-747
چکیده
هدف از مطالعه فنولوژی گیاهان مرتعی، بررسی تغییرات مراحل مختلف فنولوژی بهمنظور تنظیم برنامه‌های بهرهبرداری از مراتع، جلوگیری از برداشتهای بیموقع و شناخت ارزش غذایی گونههای گیاهی، تعیین زمان ورود و خروج دام و جمعآوری بذرها میباشد.گونه Artimisia sieberi با فرم بوتهای و ارزش علوفهای مناسب بهعنوان گونه غالب ...
بیشتر
هدف از مطالعه فنولوژی گیاهان مرتعی، بررسی تغییرات مراحل مختلف فنولوژی بهمنظور تنظیم برنامه‌های بهرهبرداری از مراتع، جلوگیری از برداشتهای بیموقع و شناخت ارزش غذایی گونههای گیاهی، تعیین زمان ورود و خروج دام و جمعآوری بذرها میباشد.گونه Artimisia sieberi با فرم بوتهای و ارزش علوفهای مناسب بهعنوان گونه غالب در ترکیب تیپهای مرتعی در مناطق استپی خشک و نیمهخشک و نواحی رویشی ایران و تورانی گسترش دارد. این گونه دارای ویژگی مقابله با شرایط سخت محیطی و شرایط خشکسالی و مقاومت نسبی به شوری خاک در طیف وسیعی از خاکهای کمعمق تا نیمهعمیق لومی، شنی و لومیرسی رویش دارد. در این تحقیق مراحل مختلف فنولوژی گونه Ar. sieberi بهعنوان یکی از گونههای مهم مرتعی در شش سایت متفاوت در مناطق مختلف استپی کشور مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی در مقاطع زمانی 15 روزه در مرحله رویشی و 7 روزه در مرحله زایشی اندازهگیری و ثبت گردید. از آنجاییکه تکوین مراحل فنولوژیکی ارتباط مستقیمی با عوامل اقلیمی بهویژه درجه حرارت و بارندگی دارد؛ آمار هواشناسی شامل درجه حرارت و میزان بارندگی از نزدیک‌ترین ایستگاه هواشناسی نسبت به هر سایت استفاده شد. نتایج مقایسه مراحل مختلف فنولوژی در سالهای مورد بررسی نشان داد که رشد مرحله رویشی Ar.sieberi از اوایل اسفند تا اوایل فروردینماه آغاز و در صورت وجود رطوبت تا تیرماه ادامه دارد. مرحله گلدهی از اوایل تیر آغاز و تا اواخر آبانماه ادامه مییابد. مرحله رسیدن بذر به‌صورت تدریجی از اوایل مهر شروع و تا اواخر دیماه به طول میانجامد. مرحله خواب زمستانه از اواخر دی آغاز و تا اوایل اسفندماه ادامه مییابد. براساس نتایج بدستآمده دوره فنولوژی این گونه طولانی است. این موضوع نشانگر دامنه بردباری و مقاومت این گونه نسبت به شرایط محیطی میباشد. در نتیجه بر پایه شناخت کامل از مراحل مختلف فنولوژی گونه Ar. sieberi بهعنوان یک گونه کلید و معرف میتوان نسبت به برنامهریزی جهت اعمال مدیریت چرا بهمنظور تعیین زمان ورود و خروج دام، تعیین تعداد مطلوب دام برای چرا و سیستم‌های مناسب چرایی اقدام نموده و از سوی مدیران و برنامه‌ریزان و بهره‌برداران مراتع مورد کاربرد قرار گیرد.
