همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

2 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگل¬ها و مراتع کشور

3 کارشناس مرتع و آبخیزداری دانشگاه تهران

4 دکترای علوم مرتع، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

بهره­برداری اصولی و مناسب از گیاه در مرتع یکی از اصول پایداری تولید در اکوسیستم­های مرتعی است که موجب بهره­گیری مداوم و اقتصادی از مرتع می­گردد. برای نیل به پایداری و تداوم تولید در مراتع استپی، مطالعه اثر شدتهای مختلف برداشت بر تولید علوفه و بنیه و شادابی گونه Stipa arabica از سال 1386 تا 1389 در سایت سه اصفهان به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی در هر بلوک شامل چهار شدت برداشت 25، 50 و 75 درصد و شاهد (بدون برداشت) بودند. در هر تیمار 10 پایه از گونه به­عنوان تکرار مورد نظر قرار گرفته که بر روی هریک متغیرهای وابسته مورد ارزیابی قرار ­گرفتند. نتایج بدست­آمده با آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک­های کامل تصادفی با ده تکرار و به مدت چهار سال در سایت سه اصفهان در نرم­افزار  SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که تولید علوفه گونه Stipa arabica در اثر برداشت­های مختلف از لحاظ آماری معنی­دار نمی­باشد و تا 75 درصد هم می­توان از این گونه برداشت نمود، منتهی در شدت برداشت سنگین از میزان بنیه و شادابی این گونه در طول سال­های مورد آزمایش کاسته شد؛ به­طوری­که میزان شدت برداشت در سال­های مختلف در سطح 1 درصد معنی­دار شد و در طول 4 سال به تدریج میزان تولید کاهش یافت. با توجه به داده­های طرح میزان شدت برداشت برای گونهStipa arabica  در این منطقه، به میزان50 درصد پیشنهاد می­گردد تا سلامتی و شادابی این گونه نیز در طول سالهای برداشت حفظ شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Different Harvesting Intensities on Forage Production and Vitality of Stipa arabica at Isfahan Soh Site

نویسندگان [English]

  • Morteza Khodagholi 1
  • Farhang Ghasriani 2
  • Mina Bayat 3
  • Mojgan sadat Azimi 4

1 Assistant Professor, Research Center for Agriculture and Natural Resources, Esfahan, Iran

2 Assistant Professor, Range Research Division, Research institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran

3 B.Sc. in Range and Watershed Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

4 Assistant Professor, in Range Sciences, Faculty of Natural Resources, Agriculture & Natural Resources University of Gorgan, Gorgan, Iran

چکیده [English]

Appropriate utilization of plant species in rangelands is one of the principles of sustainable production in rangeland ecosystems that leads to continuous and economic utilization of rangelands. In order to achieve stability and continuity of production in steppe rangeland, this study was performed to investigate the effect of different harvesting intensities on forage production and vitality of Stipa arabica at Isfahan Soh site, during 2007 to 2010. Treatments in each block were included four grazing intensities of 25, 50 and 75% and control (no harvest). In each treatment, 10 individuals of species were used as replications evaluated on each of the dependent variables. A factorial experiment in a completely randomized design with ten replications and four years was used to analyze the data. Data analysis was performed by SAS software. Results showed that forage production of Stipa arabica did not differ statistically in response to different harvesting intensities, and up to 75 percent of this species could be harvested, but heavy harvesting intensity decreased the vigor and vitality of the species during the examined years. Harvesting intensities were significant at 1% level of probability and production rate decreased gradually over the 4 years. According to the results, a harvesting intensity of 50% is recommended for Stipa arabica in this region so that health and vitality of this species is preserved during the harvesting years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stipa arabica
  • harvesting intensities
  • vitality
  • Isfahan Soh site