نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا فلاحی ¹
• پرویز رضوانی مقدم ²
• مهدی نصیری محلاتی ²
• محمدعلی بهدانی ³

¹ استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

² استاد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

³ استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

چکیده

در این تحقیق اثرات بازسازی و حفاظت، بر روی تنوع گیاهی منطقة اجرای پروژه بین‌المللی ترسیب کربن در استان خراسان جنوبی بررسی شد. در سال 1384 در منطقه مورد مطالعه، گونه‌های گیاهی تاغ (Haloxylon persicum)، آتریپلکس (Atriplexcanescens)، تاغ + آتریپلکس و قیچ (Zygophyllum eurypterum) در قالب چهار تیپ گیاهی کشت و در بهار سال 1390 وضعیت تنوع گیاهی این چهار تیپ به همراه تیپ شاهد (عدم اجرای برنامه احیاء و حفاظت) با استفاده از 51 کوادرات چهار متر مربعی و در دو زمان در ابتدای اردیبهشت ماه و اواسط خرداد ماه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر غنای گونه‌ای و درصد پوشش گیاهی در تیپ تاغ + آتریپلکس (به‌ترتیب 30 گونه و 5/22 درصد) و حداقل آنها در تیپ شاهد (به‌ترتیب 20 گونه و 5/5 درصد) وجود داشت. بیشترین تعداد کل گیاه در هر هکتار در تیپ آتریپلکس (539000 عدد) و کمترین آن در تیپ شاهد (179000 عدد) مشاهده شد. مقدار شاخص غنای مارگالف در تیپ‌های حفاظت شده بیشتر از تیپ شاهد بود، در حالی‌که مقدار شاخص یکنواختی و شاخص تنوع شانون- واینر در تیپ شاهد بیشتر بود. بیش از 65 درصد گونه‌های گیاهی منطقه مورد مطالعه، دارای بسامد کمتر از 20 درصد و بیش از 45 درصد گونه‌های گیاهی این منطقه از نوع تروفیت بودند. به‌طورکلی نتایج این بررسی نشان داد که در صورت اعمال مدیریت مناسب، مناطق بیابانی می‌توانند نقش مهمی در بهبود تنوع زیستی گیاهی داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

• مرتع
• ترسیب کربن
• تنوع زیستی
• شاخص تنوع شانون
• شاخص غنای مارگالف
• شاخص غالبیت

عنوان مقاله [English]

Floristic analysis and study of plant diversity in protected rangeland of HusseinAbad - South Khorasan Province, Iran

نویسندگان [English]

• Hamidreza Fallahi ¹
• Parviz Rezvani Moghaddam ²
• Mehdi Nassiri Mahallati ²
• Mohammad Ali Behdani ³

¹ Assistant Professor, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran

² Professor, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

³ Associate Professor, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran

چکیده [English]

In this study, the effects of reconstruction and conservation were investigated on plant diversity of the region of the international Carbon Sequestration Project in Hussein-Abad, South Khorasan province. In the study area, four vegetation types including Haloxylon persicum, Atriplex conescens, Haloxylon persicum + Atriplex conescens and Zygophyllum eurypterum were planted in 2004. Six years after that, the plant diversity indices of four replanted vegetation types along with control vegetation type (no replanting and conservation programs) was studied in two different dates (April and May) in 2011. For this purpose, 51 quadrates (2 × 2 m) were used in each vegetation type. Results showed that the maximum plant diversity and vegetation coverage were observed in Haloxylon persicum + Atriplex conescens (30 species and 22.5%, respectively) vegetation types, and the minimum values of these indices were recorded in control (20 species and 5.5%, respectively) vegetation type. The highest and the lowest values of plant density were obtained in Atriplex conescens (539,000 plant. ha^-1) and control (179000 plant. ha^-1) vegetation types, respectively. The Margalef’s richness index was higher in all protected vegetation types, while uniformity index and Shannon diversity index were higher in the control vegetation type. The frequency of 65% of plant species was less than 20% and about 45% of the plant species belonged to therophytes. Overall, the experimental results showed that desert ecosystems could play an important role to improve global biodiversity if proper management programs are employed.

کلیدواژه‌ها [English]

• range
• Carbon sequestration
• Biodiversity
• Shannon biodiversity index
• Margalef’s richness index
• Dominance index