همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

3 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه

4 استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نور

چکیده

بالا بودن میزان فرسایش، کمبود آب و پائین بودن میزان رطوبت در خاک مناطق نیمه‌خشک، از عوامل محدودکننده در احیاء و اصلاح آنها به حساب می‌آید. با توجه به معضل کمبود آب و پایین بودن رطوبت در خاک مناطق مورد بحث، اجرای پروژه‌های ذخیره نزولات جوی می‌تواند یکی از راهکارهای بسیار مناسب برای جبران کم‌آبی در چنین مناطقی باشد. از طرفی مدیریت و تصمیم‌گیری در انتخاب مکان‌های مناسب اجرای چنین پروژه‌هایی با در نظر گرفتن اینکه باید داده‌های مکانی و معیارهای متعددی در این انتخاب در نظر گرفته شوند، کار دشواری است. این معیارها شامل معیارهای فنی و اقتصادی- اجتماعی است. برای انجام این پژوهش، حوضه میخوران به مساحت 22/9092 هکتار در استان کرمانشاه در نظر گرفته شد. در این تحقیق به‌منظور تصمیم‌گیری در خصوص مکان‌یابی مناطق مناسب اجرای پروژه‌های پیتینگ و فاروئینگ، از داده‌های مکانی متعدد نظیر داده‌های زمین‌شناسی، خاکشناسی، توپوگرافی و ... به کمک فرایند تحلیل سلسله مراتبی در سه مرحله مورد استفاده قرار گرفت. لازم به ذکر است که پردازش داده‌های مکانی در محیط نرم‌افزاریArcGIS وGS+و PCI-GEOMATICA انجام شده است. مرحله اول شامل تعیین سطوح سلسله مراتبی متشکل از هدف، معیارها، زیرمعیارها و عوامل است. طی مرحله دوم، استانداردسازی عوامل و وزن‌دهی معیارها و زیرمعیارها براساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی و مقایسات زوجی معیارها و زیرمعیارها با ارزش‌های ارجحیتی یک تا نه، و میزان ناسازگاری کمتر از یک‌دهم در محیط نرم‌افزاری ArcGIS و به کمک زیر برنامه AHP انجام شد. در مرحله آخر، پس از تلفیق این لایه‌ها، نقشه نهایی مکان‌های بهینه اجرای پروژه‌های پیتینگ و فاروئینگ تهیه گردید. به‌طوری‌که استفاده از این الگو برای مکان‌یابی سایر پروژه‌هایی که بر مبنای تجزیه و تحلیل داده‌های مکانی انجام می‌شوند، باعث استفاده بهینه از داده‌های مکانی و صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining suitable locations for pitting and furrowing projects using SDSS (Case Study: Kermanshah Province)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jafari 1
  • Hossein Azarnivand 2
  • Mahshid Souri 3
  • Seyedeh Khadijeh Mahdavi 4

1 Professor of Faculty of Natural Resources, University of Tehran

2 Associated Professor of Faculty of Natural Resources, University of Tehran

3 Assistant Professor of Faculty of Natural Resources, University of Urmia

4 Assistant Professor of Faculty of Natural Resources, Azad University of Noor

چکیده [English]

Water deficiency and low soil moisture, are considered as limiting factors in rehabilitation and improvement of semi-arid rangelands. Considering the problem of water deficiency and low soil moisture in pastures discussed, rainfall storage projects can be one of suitable strategies to compensate for water shortages in such areas. On the other hand, considering several criteria that must be considered in this selection, makes it difficult to choose the appropriate locations to execute projects such as pitting and furrowing. These factors include technical and social-economical criteria. Meykhoran region in Kermanshah Province was considered in this research. In this study, in order to locate suitable areas for pitting and furrowing projects, spatial decision support system were used in three stages. The first stage involves determining hierarchical levels consisting of object, criteria, sub-criteria, and factors. During the second stage, the standardization of criteria based on fuzzy logic, weighting criteria and sub-criteria based on analytical hierarchy process, and paired comparisons of criteria and sub-criteria, with preference values of one ​​to nine and an inconsistency rate of less than one-tenth, were done in ARC-GIS software by using AHP subprogram. In the final step, after integration of these layers, the final maps of optimal sites for pitting and furrowing were prepared. Using this template to locate other natural resources projects will help to optimize use of spatial data, save time and costs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • optimize positioning
  • spatial decision support system
  • Analytical Hierarchy Process
  • pitting
  • furrowing