نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی
چکیده
وسعت زیاد مناطق خشک و نیمه‌خشک در ایران از یک طرف و استفاده بی‌رویه دام‌ها از این مراتع از طرف دیگر، موجب گردیده که امروزه توجه بیشتری به این مناطق و اصلاح و احیاء این مراتع شود. قدم اول در این امر شناسایی گونه‌های گیاهی مناسب با تأکید بر گونه‌های بومی، برای این مناطق می‌باشد. به‌طوری‌که ضمن استقرار مناسب، استعداد رشد و تولید را در شرایط عرصه مورد نظر داشته باشند، بنابراین در این تحقیق سازگاری شش گونه گیاهی در قالب طرح کرت‌های خرد‌شده در سه تکرار و با دو زمان کاشت پاییزه و بهاره در منطقه آبخوان خشکرود واقع در شمال‌غرب شهرستان ساوه برای مدت سه سال (1389-1386) بررسی گردید. میانگین بارندگی منطقه 8/234 میلی‌متر، بافت خاک سطحی از نوع لومی، میزان شوری خاک کم و بین 3/1-8/0 میلی‌موس بر سانتی‌متر با قلیائیت 1/8 و نفوذپذیری خوب با زهکشی بالا بود. روش کشت گونه‌های گیاهی به روش کشت نهال گلدانی و به فاصله 5/2 متر از یکدیگر در اوایل آذر و اوایل فروردین ماه در قالب طرح کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که گونه‌های Kochiaprostrataو Atriplexcanescens به‌ترتیب با 9/76 و 6/61 درصد بیشترین مقدار زنده‌مانی و گونة Halimionverrucifera با 4/14 درصد کمترین مقدار زنده‌مانی را در بین گونه‌ها دارا بودند و اختلاف معنی‌داری در سطح 1% بین گونه‌های مورد مطالعه از این نظر وجود داشت. همچنین گونه‌های مورد مطالعه واکنش‌های متفاوتی را در سال‌های آزمایش از خود نشان دادند و از این نظر اختلاف معنی‌داری در سال‌های مورد مطالعه داشتند. نتایج نشان داد که گونه K. prostrataبالاترین مقدار و گونه H.verruciferaکمترین میزان پوشش گیاهی و شادابی را دارا بود و اختلاف معنی‌داری در سطح 1% بین آنها وجود داشت. البته اختلاف میانگین پوشش گیاهی و شادابی در سال‌های مختلف در سطح 1% معنی‌دار بود. ولی زمان کاشت تأثیر متفاوتی بر روی میزان زنده‌مانی، پوشش گیاهی و شادابی گونه‌ها نداشت، هر چند که میزان این پارامترها در کشت پاییزه بیشتر از کشت بهاره بود. به طور کلی گیاه K. prostrataکه یک گونه بومی در منطقه می‌باشد، نسبت به سایر گونه‌های مورد مطالعه از نظر استقرار، شادابی و پوشش گیاهی برتری نشان داد، بنابراین کشت این گونه در منطقه توصیه می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigation on growth characteristics and establishment of range species in steppe regions of Markazi province
نویسنده [English]
- Hamidreza Mirdavoodi
Research Center for Agriculture and Natural Resources, Markazi
چکیده [English]
In this study, the adaptation of six species was investigated in a split plot design for autumn and spring sowings with three replications. The study was conducted in Khoshkrood Aquifer, located in the northwestern of Saveh for three years (2007-2010). The study area has a mean annual rainfall of 234.8 mm, loamy-textured soil, low soil salinity, a soil alkalinity of 8.1 with an appropriate infiltration and high drainage. The study range species were cultivated in pots with a distance of 2.5 m from each other, in late December and early March. According to the results, the highest and lowest viability were recorded for Kochia prostrate and Atriplex canescens (76.9 and 61.6%, respectively) and Halimion verrucifera (14.4%). In addition, the study species showed different responses during the years of experiment with a significant difference in the years of study. Results showed that the highest and lowest vegetation cover and vitality were recorded for K. prostrate and H. verrucifera, respectively with a significant difference at 1% level.The results of mean comparisons of vegetation and vitality were significant in different years at 1% level. However, the effect of sowing date was not significant on viability, vegetation cover and vitality, although the values of these factors were more in autumn sowing as compared to spring sowing. Overall, K. prostrate, a native species to the region, showed superiority in terms of establishment, vitality and vegetation cover as compared to other study species; therefore, the cultivation of this species is recommended for this region.
کلیدواژه‌ها [English]
- Adaptation
- Steppe rangelands
- plant species
- drought resistant
- Zarandieh
)