محمد حسین پارسامهر؛ زهرا خسروانی
دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 16-29
چکیده
خشکسالی نشانه روشنی از نوسانات اقلیمی است و تاثیر زیادی بر جوامع بشری دارد. مطالعه وضعیت خشکسالی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. شاخص‌های زیادی برای بررسی خشکسالی وجود دارد که غالبا بر مبنای یک پارامتر استوار هستند. یکی از روش‌هایی که از چندین پارامتر استفاده می‌کند، تکنیک اولویت‌بندی بر اساس شباهت ...
بیشتر
خشکسالی نشانه روشنی از نوسانات اقلیمی است و تاثیر زیادی بر جوامع بشری دارد. مطالعه وضعیت خشکسالی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب از اهمیت زیادی برخوردار است. شاخص‌های زیادی برای بررسی خشکسالی وجود دارد که غالبا بر مبنای یک پارامتر استوار هستند. یکی از روش‌هایی که از چندین پارامتر استفاده می‌کند، تکنیک اولویت‌بندی بر اساس شباهت به راه حل ایده‌آل (TOPSIS) است. این الگوریتم یکی از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک TOPSIS، خشکسالی مناطق خشک و نیمه‌خشک استان اصفهان تعیین و طبقه‌بندی شد. برای این منظور از چهار عنصر اقلیمی شامل دما، تعداد روز بارانی، بارندگی سالانه و درصد رطوبت نسبی مربوط به دوره آماری 20 ساله (2013-1994) پنج ایستگاه هواشناسی استفاده شد. جهت اعتبار‌سنجی روش پیشنهادی، داده‌های خروجی روش TOPSIS با داده‌های خروجی نمایه دهک‌های بارندگی (DPI)، نمایه درصد نرمال بارندگی (PNPI)، نمایه ناهنجاری‌های بارندگی (RAI) و نمایه بارندگی استاندارد شده (SPI) مقایسه گردید. برای این منظور از ضریب همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن بین مقادیر کمی شده رتبه شدت خشکسالی شاخص و بارندگی سالانه استفاده شد. نتایج نشان داد که در تمام ایستگاه‌های مورد مطالعه همبستگی بسیار قوی بین رتبه تعیین شده شدت خشکسالی الگوریتمTOPSIS با بارندگی سالیانه در مقایسه با دیگر شاخص‌ها وجود دارد. بنابراین اعتبار مدل مورد تایید است. به طور کلی نوسانات رطوبتی در سطح منطقه مورد مطالعه زیاد است. به بیان دیگر شدت خشکسالی از ایستگاهی به ایستگاه دیگر و از سالی به سال دیگر کاملاً مستقل است، به طوری که نایین با 13 سال بیشترین و اصفهان با 7 سال کمترین تعداد سال همراه با خشکسالی را داشتند. در الگوریتم تاپسیس به دلیل اینکه از پارامترهای بیشتری در مقایسه با روش‌های ساده قبلی استفاده می‌شود، پدیده خشکسالی به مقدار واقعی خود نزدیکتر است. همچنین در این روش یک ارتباط سیستماتیک بین عناصر اقلیمی در یک سال و سال‌های دیگر وجود دارد و با در نظر گرفتن این ارتباط، بررسی خشکسالی و رتبه‌بندی آن صورت می‌گیرد. در پایان می‌توان اظهار داشت الگوریتم تاپسیس یکی از روش‌های توانمند در تعیین و رتبه‌بندی خشکسالی است.
امیرحسین پارسامهر؛ زهرا پورخسروانی
دوره 23، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 832-842
چکیده
در مناطق خشک و بیابانی باد نقش مهمی در فرسایش خاک دارد. مقدار انرژی باد و تغییر آن در جهت‌های مختلف، تاثیر زیادی روی مرفولوژی و تغییر شکل رخساره‌های فرسایش بادی دارد. هدف از این تحقیق تجزیه و تحلیل بادهای فرساینده و بررسی دبی و جهت حمل رسوبات ماسه‌ای در منطقه مورد مطالعه است. جهت انجام این پژوهش، داده‌های بادسنجی شش ایستگاه سینوپتیک ...
بیشتر
در مناطق خشک و بیابانی باد نقش مهمی در فرسایش خاک دارد. مقدار انرژی باد و تغییر آن در جهت‌های مختلف، تاثیر زیادی روی مرفولوژی و تغییر شکل رخساره‌های فرسایش بادی دارد. هدف از این تحقیق تجزیه و تحلیل بادهای فرساینده و بررسی دبی و جهت حمل رسوبات ماسه‌ای در منطقه مورد مطالعه است. جهت انجام این پژوهش، داده‌های بادسنجی شش ایستگاه سینوپتیک استان اصفهان طی یک دوره آماری 20 ساله (1392-1373) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یکی از بهترین روشها برای تعیین فرسایندگی باد، استفاده از گلباد و گلماسه است. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل گلباد نشان داد که جهت بادهای غالب در منطقه مورد مطالعه مربوط به جهت‌های شمالشرق، غرب و شرق است. نتایج حاصل از محاسبه و ترسیم گلماسه ایستگاهها نیز که بر اساس سرعت آستانه فرسایش بادی 12 نات صورت گرفت، نشان داد که بردار برآیند یا جهت نهایی حمل ماسه از جنوب تا غرب به سمت شمال تا شرق متغیر است. حداقل و حداکثر مقدار پتانسیل حمل ماسه 3/105 و 7/594 واحد برداری است که به ترتیب به ایستگاه‌های کاشان و اردستان مربوط است.
