حمیدرضا وجدانی؛ شاه بختی رستمی؛ مصطفی طالشی؛ اسماعیل علی اکبری؛ محمود جمعه پور
دوره 26، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 800-808
چکیده
مراتع از جمله منابع طبیعی هستند که باوجود قرار گرفتن در گروه منابع تجدیدپذیر به دلیل بهره‌برداری نامناسب در بسیاری از مناطق جهان به‌سوی ناپایداری و تخریب رفته‌اند. این تحقیق درصدد جستجوی راه‌های حفاظت از مراتع در استان همدان بوده است. کلیت روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و عمدتاً از روش‌های کیفی بهره برده و بر رویکرد مشارکتی ...
بیشتر
مراتع از جمله منابع طبیعی هستند که باوجود قرار گرفتن در گروه منابع تجدیدپذیر به دلیل بهره‌برداری نامناسب در بسیاری از مناطق جهان به‌سوی ناپایداری و تخریب رفته‌اند. این تحقیق درصدد جستجوی راه‌های حفاظت از مراتع در استان همدان بوده است. کلیت روش این تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و عمدتاً از روش‌های کیفی بهره برده و بر رویکرد مشارکتی جهت افزایش صحت و تعمیق نتایج تأکید داشته است. روش تحلیل استراتژیکSWOT به جهت توانایی در تهیه چهارچوبی مستدل برای تدوین راهکارها در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌است. در بسیاری از تحقیقات جهت شناسایی عناصرSWOT (شامل قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها) و نیز تعیین راهکارها به بررسی مطالعات قبلی و یا نظرات خود محقق اکتفا می‌شود، اما در این تحقیق جهت تعیین عناصرSWOT و شناسایی راهکارها، مجموعه‌ای از روش‌ها شامل: برگزاری یک جلسه «طوفان فکری»، برگزاری8 کارگاه PRA و تکمیل15 پرسشنامه تعیین عناصرSWOT توسط خبرگان استفاده شده است. در مرحله بعد، کمّی‌سازی این عناصر با روش «تحلیل سلسله‌مراتبی» و تکمیل18 پرسشنامه مقایسه زوجی توسط خبرگان در مقیاس «ال‌ساعتی» انجام گرفته که این روش ترکیبی ازSWOT با AHP است. به‌این ترتیب در قالب ماتریسSWOT مجموعاً 20 عنوان راهکار معرفی شد. اهم راهبردهای ارائه شده شامل: لزوم مشـارکت همه جانبه و رکن قرار گرفتن دیدگاه‌های مردم، بازســازی اعتماد دولـت‌ـ ملت در رابطه با اداره منابع طبیعی، بهره‌گیری از توان سازمان‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد، استفاده از فنون جدید و شبکه‌های اجتماعی در راستای حفاظت مراتع، تقسیم قدرت و عدم تمرکز در مدیریت و تصمیم‌گیری برای منابع‌طبیعی و توزیع بهتر و بیشتر نیروهای عملیاتی در واحدهای اداری خردتر، مانند دهستان است. ایجاد «مهندسان ناظر منابع طبیعی» و حمایت از شرکت‌های خدمات تخصصی مرتع پیشنهاد شده است.
