کورش بهنام فر؛ فرهنگ قصریانی؛ محمد فیاض؛ رجبعلی محمدی
دوره 27، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 238-247
چکیده
گندمیان پایا جزو مهمترین گونههای مرتعی در مناطق گرمسیری میباشند. گونه خورنال (Cenchrus ciliaris) یکی از گندمیان علوفهای چندساله مرتعی است که با بهرهمندی از فتوسنتز نوع C4 که مختص مناطق گرم بوده دارای سازگاری بسیار بالایی در مراتع استان خوزستان رویش دارد. تنوع در رویشگاههای این گونه موجب بروز تفاوتهایی در فنوتیپ و عملکرد علوفۀ ...
بیشتر
گندمیان پایا جزو مهمترین گونههای مرتعی در مناطق گرمسیری میباشند. گونه خورنال (Cenchrus ciliaris) یکی از گندمیان علوفهای چندساله مرتعی است که با بهرهمندی از فتوسنتز نوع C4 که مختص مناطق گرم بوده دارای سازگاری بسیار بالایی در مراتع استان خوزستان رویش دارد. تنوع در رویشگاههای این گونه موجب بروز تفاوتهایی در فنوتیپ و عملکرد علوفۀ اکوتیپهای آن شده است. جهت اجرای این پروژه ابتدا با بررسی آدرسهای هرباریومی و پیمایشهای صحرایی رویشگاههای گونه سنکروس در استان خوزستان مشخص شد. سپس در زمان مناسب بذر 13 جمعیت شناسایی شده از رویشگاههای مختلف استان برداشت و اقدام به کشت آنها در ایستگاه تحقیقاتی باغملک شد و به مدت سه سال پس از استقرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. بین جمعیتهای مورد بررسی از نظر عملکرد علوفه خشک، ارتفاع بوته و تعداد پنجه اختلاف معنیدار مشاهده شد. برترین جمعیت از گونه ciliaris Cenchrus مربوط به جمعیت جمعآوری شده از منطقه شوشتر- چمکنار با میانگین عملکرد حدود 220 گرم علوفه خشک در مترمربع با تعداد130 پنجه در بوته و ارتفاع 55 سانتیمتر در سال سوم پس از استقرار بود. بین جمعیتهای مورد بررسی اختلافات ظاهری از نظر فرم رویشی مشاهده شد بهطوری که جمعیت منطقه شوشتر- چمکنار کاملا افراشته بود در حالیکه جمعیت جمعآوری شده از منطقه بهبهان حوزه چاهمارین کاملا گسترده بر سطح زمین بود.
کورش بهنام فر؛ خلیل عالمیسعید
دوره 21، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 260-273
چکیده
اطلاع از هضمپذیری گونههای مختلف گیاهی موجود در ترکیبات گیاهی و اجزای فردی گیاه و همچنین آگاهی از چگونگی ارتباط هضمپذیری علوفه مرتعی با ترکیبات شیمیایی علوفه یکی از ملزومات اساسی بهمنظور مدیریت کمی و کیفی هضم علوفه مرتع و تغذیه دام در مرتع است. بررسی با هدف ارزیابی تغییرات ترکیبات شیمیایی علوفه در طول دوره رشد (از آغاز رویش ...
بیشتر
اطلاع از هضمپذیری گونههای مختلف گیاهی موجود در ترکیبات گیاهی و اجزای فردی گیاه و همچنین آگاهی از چگونگی ارتباط هضمپذیری علوفه مرتعی با ترکیبات شیمیایی علوفه یکی از ملزومات اساسی بهمنظور مدیریت کمی و کیفی هضم علوفه مرتع و تغذیه دام در مرتع است. بررسی با هدف ارزیابی تغییرات ترکیبات شیمیایی علوفه در طول دوره رشد (از آغاز رویش مجدد در اواخر زمستان تا مرحله بذردهی) و تعیین ارتباط هضمپذیری علوفه با این ترکیبات در مهمترین گندمیان مرتعی گرمسیری شامل: Cenchrus ciliaris, Panicum antidotale Pennisetum divisum, و Cymbopogon olivieriدر عرصههای ماسهزار استان خوزستان (شمالغرب بستان) انجام شد. نمونهبرداریهای مکرر هر 20 روز یکبار انجام شد و براساس طول دوره رشد، تعداد آن در هر گونه متفاوت بود (بهطوریکه برای هر گونه در هر مرحله سه تکرار از هر نمونه، حداقل 10 پایه گیاهی برای هر تکرار، و برای گونههای فوق بهترتیب از راست به چپ 6، 6، 8 و 7 مرحله نمونهبرداری شد). پروتئین خام (CP)، کربوهیدراتهای محلول (WSC)، فیبرخام (CF)، الیافنامحلول در شوینده اسیدی (ADF)، خاکستر و میزان قابلیت هضم ماده خشک (DMD) بهکمک دستگاه NIRS تعیین و تجزیه واریانس، همبستگی و رگرسیون چندگانه بین شاخصهای ارزش غذایی و گونههای مختلف با مراحل رشد انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونههای مختلف و مراحل مختلف رشد از نظر ارزش غذایی اختلافات معنیداری وجود داشت. بهطوری که گونه Cenchrus ciliaris با داشتن بالاترین DMD (72/49 درصد)، CP حدود 5/10 درصد، بالاترین درصد خاکستر و کمترین مقدار CF و ADFدارای برترین کیفیت در میان 4 گراس مرتعی بود و گونه Pennisetum divisum با کمترین مقدار DMD و بالاترین CF و ADF دارای پایینترین کیفیت علوفه بود. همبستگی بین شاخصهای ارزش غذایی گونههای مختلف با مراحل رشد نشان داد که قابلیت هضم ماده خشک با پیشرفت مراحل رشد، در سه گونه اول دارای همبستگی منفی و معنیداری بود، اما در گونه Cymbopogon olivieri این روند معنیدار نشد، درحالیکه درصد پروتئینخام و خاکستر با زمان در کلیه گونههای مورد بررسی همبستگی منفی و معنیداری (در حد یک درصد) نشان دادند؛ درصد فیبر خام و ADF با پیشرفت زمان در سه گونه مذکور همبستگی مثبت و معنیداری داشتند. بهکمک رگرسیون چندگانه و بر مبنای همبستگی قوی و معنیداری که بین قابلیت هضم ماده خشک با CP، WSC، CF، ADF و خاکستر وجود داشت معادلاتی برای برآورد قابلیت هضم ماده خشک ارائه گردید، بهطوریکه در این معادلات برای گونه Pennisetum divisum 9616/.= 2R، در گونه Cenchrus ciliaris 9817/.=2R، در گونه Cymbopogon olivieri 9134/.=2R و برای گونه Panicum antidotale 9712/.=2R بود.