علی اصغر نقی پور برج؛ سینا نبی زاده؛ جواد پوررضایی
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 587-598
چکیده
یکی از عوامل مهم در تعیین ساختار و ترکیب جوامع گیاهی به ویژه در مراتع خشک و نیمه‌خشک، آتش‌سوزی می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر آتش‌سوزی بر پویایی پوشش‌گیاهی در مراتع نیمه‌استپی زاگرس مرکزی انجام شد. نمونه‌برداری پوشش‌گیاهی به روش تصادفی طبقه‌بندی شده و در 6 سایت حریق شامل آتش‌سوزی یکساله و 5 ساله انجام شد. در هر سایت مرتعی، ...
بیشتر
یکی از عوامل مهم در تعیین ساختار و ترکیب جوامع گیاهی به ویژه در مراتع خشک و نیمه‌خشک، آتش‌سوزی می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر آتش‌سوزی بر پویایی پوشش‌گیاهی در مراتع نیمه‌استپی زاگرس مرکزی انجام شد. نمونه‌برداری پوشش‌گیاهی به روش تصادفی طبقه‌بندی شده و در 6 سایت حریق شامل آتش‌سوزی یکساله و 5 ساله انجام شد. در هر سایت مرتعی، تعداد 20 پلات 4 متر مربعی مستقر شد که 10 پلات در منطقه حریق و 10 پلات در منطقه شاهد اجرا شد. گونه‌های موجود در داخل هر پلات و درصد تاج‌پوشش هر یک از این گونه‌ها به طور دقیق ثبت گردید. جهت مقایسه هر کدام از متغیرهای مربوط به پوشش‌گیاهی از تجزیه واریانس یک‌طرفه و آزمون توکی استفاده شد. نتایج نشان داد که آتش‌سوزی باعث کاهش پوشش‌گیاهی، لاشبرگ و افزایش معنی‌دار سطح خاک لخت در منطقه گردید. ترکیب گونه‌ای پوشش‌گیاهی با گذشت یک دوره 5 ساله از آتش‌سوزی به منطقه شاهد (نسوخته) نزدیک شد. آتش‌سوزی باعث کاهش درصد سهم شکل رویشی بوته‌ای و افزایش سهم اشکال رویشی گراس چندساله، گراس یکساله و پهن‌برگ یکساله در منطقه شد. در اثر آتش‌سوزی، سهم شکل زیستی کامفیت افزایش، و شکل‌های زیستی همی‌کریپتوفیت‌ها، تروفیت‌ها و ژئوفیت‌ها کاهش یافت. همچنین آتش‌سوزی باعث افزایش سهم گونه‌های با خوشخوراکی زیاد و متوسط (کلاس I و II) و کاهش سهم گیاهان کلاس III گردید. بر اساس نتایج این مطالعه می‌توان نتیجه‌گیری نمود که آتش‌سوزی باعث کاهش لاشبرگ و افزایش خاک لخت شده و در پی آن فرسایش خاک تشدید یافته و این نکته در مدیریت مرتع باید مد نظر قرار گیرد.
شهلا قادری؛ علیرضا امیریان چکان؛ آمنه کریم زاده؛ معصومه دیفرخش؛ جواد پوررضایی
دوره 24، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 478-493
چکیده
پوشش گیاهی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم‌ها است و شناخت دقیق عواملی که باعث استقرار و پراکنش آن می‌شوند، برای مدیرت پایدار منابع طبیعی ضروری است. با توجه به اهمیت زیاد خاک در تنوع و پراکنش پوشش گیاهی، مطالعه کنونی با هدف شناخت جوامع گیاهی و بررسی روابط بین پوشش گیاهی با خصوصیات خاک در حوزه آبخیز چمران بهبهان ...
بیشتر
پوشش گیاهی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم‌ها است و شناخت دقیق عواملی که باعث استقرار و پراکنش آن می‌شوند، برای مدیرت پایدار منابع طبیعی ضروری است. با توجه به اهمیت زیاد خاک در تنوع و پراکنش پوشش گیاهی، مطالعه کنونی با هدف شناخت جوامع گیاهی و بررسی روابط بین پوشش گیاهی با خصوصیات خاک در حوزه آبخیز چمران بهبهان در استان خوزستان انجام گرفت. برای نمونه‌برداری، ابتدا منطقه بر اساس پیمایش‌های صحرایی به شش واحد همگن تقسیم و در هر واحد تعداد ده پلات یک متر مربعی مستقر شد. در هر پلات درصد پوشش تاجی، درصد سنگ و سنگریزه، درصد خاک لخت و تعداد گونه‌ها یادداشت و نمونه‌های گیاه و خاک برداشت شد. نمونه‌های گیاهی بر اساس منابع معتبر شناسایی و آزمایش‌های رایج فیزیکی و شیمیایی روی نمونه‌های خاک انجام شد. از آنالیز تطبیقی قوس‌گیری شده و آنالیز تطبیقی متعارفی جهت بررسی پوشش گیاهی و تأثیر عوامل خاکی بر پوشش گیاهی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، شش زیر اجتماع گیاهی در منطقه شناسایی گردید که منطبق با شش واحد همگن تفکیک شده بودند. نتایج حاصل از بررسی گونه‌های گیاهی نشان داد که 49 جنس گیاهی و 20 تیره در منطقه وجود داشت که تیره Asteraceae با 9 جنس تیره غالب و تروفیت با 63 گونه (49%)، فرم رویشی غالب بود. همچنین نتایج حاصل از آنالیز چند متغیره حاکی از وجود ارتباط معنی‌دار بین عوامل خاک و جوامع گیاهی بود و نتایج آنالیز واریانس یک طرفه نشان داد به‌جز رس، پتاسیم و pH، سایر خواص خاک اختلاف معنی‌داری را بین زیر اجتماعات گیاهی نشان دادند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که خواص خاک می‌توانند شاخص مناسبی در تفکیک جوامع گیاهی و پراکنش آن‌ها باشند و همچنین پوشش گیاهی می‌تواند به عنوان معیاری مناسب برای تفکیک واحدهای همگن خاک در نظر گرفته شود.
