سید مرتضی ابطحی؛ محمد خسروشاهی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 24-38
چکیده
یکی از مشکلات بخش اجرا در مقوله احیای بیولوژیک حاشیه کویرها، فقر تنوع گونه‌ای سازگار با شرایط موجود و نحوه استقرار آنهاست. قابلیت‌های طبیعی حاشیه مرطوب دریاچه نمک کاشان طی اجرای پروژه تحقیقاتی تحت عنوان بررسی ویژگیهای ژئوهیدروپدولوژی و پوشش گیاهی حاشیه کویرهای مرطوب ایران برای احیاء بیولوژیک آنها (شناخت قابلیت رویشگاه) شناسایی ...
بیشتر
یکی از مشکلات بخش اجرا در مقوله احیای بیولوژیک حاشیه کویرها، فقر تنوع گونه‌ای سازگار با شرایط موجود و نحوه استقرار آنهاست. قابلیت‌های طبیعی حاشیه مرطوب دریاچه نمک کاشان طی اجرای پروژه تحقیقاتی تحت عنوان بررسی ویژگیهای ژئوهیدروپدولوژی و پوشش گیاهی حاشیه کویرهای مرطوب ایران برای احیاء بیولوژیک آنها (شناخت قابلیت رویشگاه) شناسایی و مناطق با شوری و سطح آب زیرزمینی متفاوت پهنه‌بندی شد. با استفاده از اطلاعات طرح ذکرشده، برای غنای تنوع گونه‌ای و احیا بیولوژیک حاشیه مرطوب دریاچه نمک، استقرار شش گونهSuaeda fruticosa, Halostachys caspica, Atriplex halimus, Salsola imbricata, Halocnemum strobilaceum, ، Aeluropus littoralis در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی تحت تیمار گونه در سه تکرار بررسی شد. صفت اصلی مورد ارزیابی، درصد زنده‌مانی بود. با وجود متفاوت بودن شکل رویشی یکی از گونه‌ها (Aeluropus littoralis) صفاتی مانند ارتفاع و قطر تاج پوشش برای بیان اهمیت هر گونه در تولید علوفه شتر و جلوگیری از فرسایش بادی نیز طی پنج سال اجرای طرح اندازه‌گیری شد. نتایج با نرم‌افزار SPSS آنالیز و مشخص گردید که گونههای H. strobilaceum، S. fruticosa، H. caspica و S. imbricata به‌ترتیب با 5/51، 4/46، 4/41 و 4/37 درصد دارای بالاترین زنده‌مانی در طی پنج سال اجرای طرح بوده‌اند که با توجه به دیم بودن کشت و با در نظر گرفتن نتایج حاصل از پروژه‌های کشت و احیا که توسط بخش اجرا در چنین مناطقی انجام شده و بیشتر آنها نتیجه مطلوبی در پی نداشته است، قابل توجه میباشد.
سید مرتضی ابطحی
دوره 28، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 605-613
چکیده
تثبیت بیولوژیک شنزارها یکی از راههای جلوگیری از فرسایش بادی و ایجاد طوفانهای شن و ماسه میباشد. اسکنبیل یکی از گونههای گیاهی است که به سبب ساختار ریشهای منحصر بفرد، توان استقرار در شنزارها و تثبیت آنها را دارد. در این تحقیق برآنیم که مناسبترین گونه و سن درختچه اسکنبیل جهت کاشت در سه نقطه مختلف ریگ بلند کاشان را بررسی ...
بیشتر
تثبیت بیولوژیک شنزارها یکی از راههای جلوگیری از فرسایش بادی و ایجاد طوفانهای شن و ماسه میباشد. اسکنبیل یکی از گونههای گیاهی است که به سبب ساختار ریشهای منحصر بفرد، توان استقرار در شنزارها و تثبیت آنها را دارد. در این تحقیق برآنیم که مناسبترین گونه و سن درختچه اسکنبیل جهت کاشت در سه نقطه مختلف ریگ بلند کاشان را بررسی نماییم. این تحقیق در قالب طرح آماری اسپلیت پلات (کرتهای خرد شده) بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با متغییراصلی سن، عامل فرعی گونه، با چهار تکرار و در سه نقطه از نوار ریگ بلند که از نظر فرم تپه‌‌ها، ارتفاع، پوشش گیاهی و تأثیر فرسایشی طوفانها متغیر بوده و در مجموع نماینده ویژگیهای اکولوژیکی بندریگ می‌‌باشند، به مرحله اجرا گذاشته شد. تجزیه واریانس داده‌‌ها نشان داد که اختلاف بین مکان‌های مختلف و سن نهالها و گونههای متفاوت اسکنبیل در سطح احتمال یک درصد، معنیدار میباشد. در هر سه گروه سنی، Calligonum turkestanicum با 15/61 درصد دارای بیشترین استقرار و C. comosum در رتبه دوم و گونههای C. schizopterum , C. bungei به ترتیب در رتبه‌های سوم و چهارم قرار دارند. منطقه سیازگه با میانگین 7/59 درصد بالاترین میزان درصد استقرار نهالها را به خود اختصاص داده است. نهالهای سه ساله با میانگین 7/58 درصد با نهالهای دو ساله با میانگین 01/57 درصد اختلاف معنیدار نداشته و با نهالهای یکساله با میانگین 84/53 درصد در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنیدار دارند. بر این اساس، استفاده از نهالهای دوساله C.turkestanicum و نهالهای سه ساله C. comosum جهت تثبیت شن در منطقه کاشان توصیه می‌گردد.
سید مرتضی ابطحی؛ امرعلی شاهمرادی؛ عباس کیانی پور
دوره 23، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 37-50
چکیده
مطالعه گیاهان مرتعی و چگونگی رفتار آنها در اکوسیستم، اطلاعات پایه‌ای را در مورد نحوه عمل پوشش گیاهی در دسترس قرار می‌دهد که لازمه شناخت دقیق‌تر اکوسیستم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح مراتع میباشد. در این تحقیقات اکولوژی گونهStipagrostis Karelini در شن‌زارهای استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نقشه رویشگاه تهیه و خصوصیات ...
بیشتر
مطالعه گیاهان مرتعی و چگونگی رفتار آنها در اکوسیستم، اطلاعات پایه‌ای را در مورد نحوه عمل پوشش گیاهی در دسترس قرار می‌دهد که لازمه شناخت دقیق‌تر اکوسیستم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح مراتع میباشد. در این تحقیقات اکولوژی گونهStipagrostis Karelini در شن‌زارهای استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نقشه رویشگاه تهیه و خصوصیات رویشگاهی شامل پستی و بلندی، اقلیم، خاک، گونههای همراه و چگونگی حضور این گونه در پوشش گیاهی تعیین گردید. همچنین فنولوژی و سیستم ریشه گونه یاد شده بررسی شد. نتایج مطالعه نشان داد که این گونه گیاهی در شن‌زارهای منطقه ریگ بلند کاشان با ارتفاع 750 تا 1150 متر از سطح دریا در تمامی جهات شیب رویش دارد. خاک رویشگاه‌های آن دارای بافت‌های شنی تا شنی – لومی است. هدایت‌الکتریکی خاک در نقاط مختلف رویشگاه و نیز درعمق‌های مختلف آن متفاوت است و دامنه ds/m 2/5 -3 را شامل می‌شود. دامنه اسیدیته خاک در این رویشگاه‌ها 2/8 – 5/7 میباشد. متوسط بارندگی سالانه رویشگاه‌های طبیعی این گیاه، 140 – 80 میلی‌متر و میانگین دمای حداقل و حداکثر بین 8/3 و 6/33 ، حداقل مطلق دما 12- و حداکثر مطلق دما 8/47 درجه سانتی‌گراد میباشد. رشد رویشی این گونه مرتعی از اواخر اسفند شروع می‌شود. زمان ظهور گلها در اردیبهشت‌ماه است و در اواسط خردادماه بذرها می‌رسند. ریشه‌های استیپاگروستیس از نوع افشان و به رنگ روشن بوده واطراف ریشه‌ها راغلافی از ماسه پوشانده و انشعابات آن تا عمق یک متر و به شعاع حدود 2 متر در سطح شنزار حرکت می‌کند.
سید مرتضی ابطحی؛ مجتبی پاک پرور
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1381، ، صفحه 85-104
