سمانه سادات محزونی کچپی؛ عطاالله ابراهیمی؛ پژمان طهماسبی؛ محمد حسن جوری
دوره 29، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 608-626
چکیده
از مهمترین روشهای استخراج اطلاعات از دادههای ماهوارهای، تکنیکهای مختلف طبقهبندی تصاویر میباشد. مطالعه حاضر با هدف تفکیک و طبقهبندی واحدهای اکولوژیک گیاهی توسط الگوریتم طبقهبندی درختی بر روی تصاویر ماهوارهای و همچنین تفسیر بصری تصاویر گوگل ارث در یکی از مراتع نیمهاستپی استان چهارمحال و بختیاری صورت ...
بیشتر
از مهمترین روشهای استخراج اطلاعات از دادههای ماهوارهای، تکنیکهای مختلف طبقهبندی تصاویر میباشد. مطالعه حاضر با هدف تفکیک و طبقهبندی واحدهای اکولوژیک گیاهی توسط الگوریتم طبقهبندی درختی بر روی تصاویر ماهوارهای و همچنین تفسیر بصری تصاویر گوگل ارث در یکی از مراتع نیمهاستپی استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است. پس از اعمال الگوریتم طبقهبندی در نرمافزار Idrisi TerrSet، ماتریس خطا توسط نرمافزار تولید و بر اساس مقادیر داخل این ماتریس ارزیابی آمارههای استخراج شده انجام شد. نتایج حاصل از تفسیر بصری نشان داد که در نهایت 7 نوع واحد اکولوژیک گیاهی که از نظر ویژگیهای ساختاری متفاوت بودند شناسایی و بهصورت آمار توصیفی بیان گردیدند که شامل Astragalus verus، Bromus tomentellus، Scariola orientalis، Astragalus verus-Bromus tomentellus، Astragalus verus-Stipa hohenikeriana، Bromus tomentellus-Stipa hohenikeriana و Stipa hohenikeriana میباشند. نتایج همچنین نشان داد که دقت کلی طبقهبندی و ضریب کاپا برای تصاویر لندست 8 به ترتیب برابر 92/0 درصد و 89/0 و برای تصاویر سنتینل 2 برابر 94/0 درصد و 92/0 میباشد. بر اساس نتایج بهدست آمده مشخص شد که تصاویر ماهوارهای و تصاویر هوایی دارای قابلیت تفکیک مناسبی جهت تهیه نقشه واحدهای اکولوژیک گیاهی هستند. از آنجاییکه تفسیر بصری تصاویر گوگل ارث، روشی زمانبر بوده و هزینه بالایی در بر دارد بنابراین میتوان نتیجهگیری نمود که تصاویر ماهوارهای بهویژه سنتیل 2 به دلیل رزولوشن بالا و ارائه تصاویری با قدرت تفکیک زیاد، میتوانند بهعنوان ابزاری کاربردی و قابل استفاده، اطلاعات و جزئیات دقیقی را از پدیدههای سطح زمین فراهم آورند و بهعنوان منبع مناسبی جهت تهیه نقشه واحدهای اکولوژیک گیاهی مورد استفاده قرار گیرند.
جمال ایمانی؛ عطاالله ابراهیمی؛ بهرام قلی نژاد؛ پژمان طهماسبی
دوره 28، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 640-651
چکیده
در پژوهش حاضر، الگویهای مختلف نمونهبرداری و ابعاد متفاوت پلات، جهت برآورد درصد پوشش تاجی و تولید علوفه، در رویشگاههای مرتعی اطراف تالاب چغاخور، مقایسه شد. انتخاب روش نمونهبرادری بر اساس نظر محقق بود. نمونهبرداری در سه جامعه گیاهی متفاوت، به دو الگوی شش و سه پلاتی، صورت گرفت. ابعاد مختلف پلات (شامل 1×1، 1×2، 2×2 ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، الگویهای مختلف نمونهبرداری و ابعاد متفاوت پلات، جهت برآورد درصد پوشش تاجی و تولید علوفه، در رویشگاههای مرتعی اطراف تالاب چغاخور، مقایسه شد. انتخاب روش نمونهبرادری بر اساس نظر محقق بود. نمونهبرداری در سه جامعه گیاهی متفاوت، به دو الگوی شش و سه پلاتی، صورت گرفت. ابعاد مختلف پلات (شامل 1×1، 1×2، 2×2 و 3×3 متر مربعی)، به صورت تودرتو برای برآورد تولید و درصد پوشش تاجی، بکار گرفته شد. نمونهبرداریها در هر جامعه در داخل 30 واحد نمونهبرداری در امتداد سه ترانسکت در هر جامعه انجام گرفت. پوشش تاجی گونهها، به روش تخمین و تولید آنها نیز در قالب نمونهگیری مضاعف، برآورد شد. تراکم گونهها، با شمارش پایهها در پلات های 2×2 محاسبه گردید. در هر جامعه، نوع پراکنش گونههای غالب، با آزمونهای آماری مشخص گردید. نتایج نشان داد که دو الگوی مختلف نمونهبرداری و چهار ابعاد متفاوت پلات، دارای اختلاف معنیداری در برآورد درصد پوشش و تولید گیاهان هستند (01/0P≤). تاثیر متقابل جامعه با الگو، ابعاد پلات با الگو و جامعه گیاهی، الگوها و ابعاد پلات با هم، دارای اختلاف معنیداری نیست. تاثیر جامعه گیاهی با ابعاد پلات بر درصد پوشش در سطح 5 درصد (05/0P≤) و تولید در سطح 1 درصد (01/0P≤) معنیدار است. در جامعه گیاهی Gundellia tournefortii-Couisinia bakhtiarica با الگوی پراکنش تصادفی، دو الگوی مختلف نمونهبرداری، در پلاتهای 1×1 و 1×2 متر مربعی، به طور معنیدار، دارای اختلاف بودند و در ابعاد دیگر، اختلاف معنیدار، مشاهده نشد. دو الگوی مختلف نمونهبرداری در جامعه Daphnea mucronata-Asteragalus adsendence با الگوی پراکنش یکنواخت، تنها در پلاتهای 1×1 بهطور معنیداری دارای اختلاف است (05/0P≤) و در اندازههای دیگر، تفاوت معنیداری نداشتند. الگوهای مذکور، در جامعه Melica persica- Agropyron trichophorum با الگوی پراکنش کپهای ، در پلاتهای 3×3 متر مربعی دارای اختلاف اماری نیست ولی در دیگر ابعاد، اختلاف معنیداری، نشان دادند (05/ 0P≤).
جمال ایمانی؛ عطاالله ابراهیمی؛ پژمان طهماسبی؛ بهرام قلی نژاد
دوره 24، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 429-440
چکیده
استفاده از دادههای هوایی و ماهوارهای یکی از روشهای مناسبی است که مطالعه اکوسیستمها را با هزینهای کمتر ممکن میسازد. این تحقیق جهت آگاهی از همبستگی درصد پوشش گیاهان غالب سه سایت با شاخص NDVI انجام شد. بدین منظور مطالعهای در سه تیپ گیاهی متفاوت انجام شد. در هر منطقه محدودهای برای نمونهبرداری مشخص شد. سپس داخل این ...
بیشتر
استفاده از دادههای هوایی و ماهوارهای یکی از روشهای مناسبی است که مطالعه اکوسیستمها را با هزینهای کمتر ممکن میسازد. این تحقیق جهت آگاهی از همبستگی درصد پوشش گیاهان غالب سه سایت با شاخص NDVI انجام شد. بدین منظور مطالعهای در سه تیپ گیاهی متفاوت انجام شد. در هر منطقه محدودهای برای نمونهبرداری مشخص شد. سپس داخل این محدوده و در جهت افقی، 30 واحد نمونهبرداری 30×30 متر در امتداد سه ترانسکت 900 متری به صورت تصادفی-سیستماتیک انتخاب گردید. در هر واحد نمونهبرداری، کوادرات با ابعاد 1×1، 2×2 متر به صورت تودرتو به تعداد 1، 2، 3، 4 و 5 مستقر شد. به منظور جلوگیری از ایجاد خطای هندسی، محدودههای 900 مترمربعی دارای فاصله 60 متر از همدیگر بودند. در داخل هر کدام از واحدهای نمونهبرداری، مختصات جغرافیایی با GPS ثبت گردید. تعداد پایه و درصد پوشش گونههای غالب گیاهی به طور جداگانه در داخل پلاتها ثبت شد. سپس همبستگی درصد پوشش با شاخص NDVI حاصل از پردازش تصاویر لندست 8 بدست آمد. همچنین با استفاده از دادههای تراکم گونهها الگوی پراکنش آنها تعیین شد. نتایج نشان دادکهدر تمام گونهها، ضریب همبستگی شاخص NDVI در کوادرات با سطح بالاتر بیشتر از کوادرات با سطح پایینتر است. همچنین ضریب همبستگی با تعداد یک کوادرات به سمت تعداد پنج کوادرات، بیشتر میشود. به دلیل نداشتن همبستگی بالا بین درصد پوشش کل گونه های گیاهی یک کودارات و شاخص NDVI ، استفاده از یک کوادرات در داخل پیکسل به عنوان برآیندی از کل پیکسل، به هیچ عنوان توصیه نمیشود. انتخاب نوع نمونهبرداری، به نحوه الگوی پراکنش و اندازه گونه گیاهی از یک طرف و دسترسی به امکانات و حد قابل قبول بودن ضریب همبستگی از طرف دیگر بستگی دارد. در گونههای با الگوی کپهای شدید، تعداد بیشتری کوادرات و با پراکنش مناسب داخل پیکسل روی زمین لازم است تا نمونهگیری بتواند نماینده خوبی از کل پیکسل باشد. در الگوی یکنواخت به دلیل یکسان بودن کل پیکسل از نظر رویش گیاهان، طبیعتا تعداد نمونه کمتری لازم است و الگوی تصادفی از این نظر در حد متوسط قرار دارد.
زهرا عبدالعلی زاده؛ عطاالله ابراهیمی
دوره 22، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 21-30
چکیده
منطقه حفاظت شده سبزکوه دارای اکوسیستمهای متنوعی بوده، از نظر تنوع اقلیمی و توپوگرافی، رویشگاهی و حیات وحش بسیار غنی است و اکوسیستمهای آن همچون سایر اکوسیستمهای نیمهخشک ایران، در طی سالهای گذشته دستخوش تغییراتی در ساختار پوشش گیاهی خود شدهاند. امروزه مدلهای زنجیرهای Markov برای پیشبینی کمّی این تغییرات، کاربرد گستردهای ...
بیشتر
منطقه حفاظت شده سبزکوه دارای اکوسیستمهای متنوعی بوده، از نظر تنوع اقلیمی و توپوگرافی، رویشگاهی و حیات وحش بسیار غنی است و اکوسیستمهای آن همچون سایر اکوسیستمهای نیمهخشک ایران، در طی سالهای گذشته دستخوش تغییراتی در ساختار پوشش گیاهی خود شدهاند. امروزه مدلهای زنجیرهای Markov برای پیشبینی کمّی این تغییرات، کاربرد گستردهای در مطالعات اکولوژیکی یافتهاند. در این مطالعه از دادههای ماهوارهای و سیستم اطّلاعات جغرافیایی استفاده شد تا با توجّه به روند تغییرات در گذشته و به شرط ادامهی روند فعلی، وضعیت آتی منطقه با استفاده از CA-Markov مورد پیشبینی قرار گیرد. در این مطالعه از تصاویر سنجندههای MSS (سال 1354) و ETM+ (سال 1382) جهت تهیه نقشه پوشش اراضی به روش طبقهبندی حداکثر شباهت بکار گرفته شد. سپس از مدل CA-Markov به منظور پیشبینی تغییرات احتمالی در 15 سال آینده استفاده گردید. محاسبات مربوط به پیشبینی تغییرات نشان داد که به مساحت اراضی کشاورزی، مراتع بوتهای و جنگلهای منطقه افزوده شده ولی از مساحت مراتع علفی و اراضی لخت کاسته خواهد شد. نتایج این پیش بینی، ابزاری ارزشمند را در اختیار مدیران و سیاستگذاران منابع طبیعی و محیطزیست قرار میدهد تا با دیدی آگاهانهتر در راستای حفظ این منطقه ارزشمند بکوشند.