حسن قلیچ نیا؛ محمود رضا رمضان پور
دوره 28، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 317-327
چکیده
گونههای مرتعیAgropyron pectiniforme وElymus hispidus var. hispidus از گونههای مهم و خوشخوراک مرتعی در مراتع استان مازندران میباشند. هدف این تحقیق، انتخاب جمعیتهای برتر بهمنظور تولید علوفه و استفاده از آن در برنامههای اصلاحی و احیایی مراتع بودهاست. بذرهای تعدادی از جمعیتهای بومی گونههای Agropyron pectiniformeوElymus hispidus ...
بیشتر
گونههای مرتعیAgropyron pectiniforme وElymus hispidus var. hispidus از گونههای مهم و خوشخوراک مرتعی در مراتع استان مازندران میباشند. هدف این تحقیق، انتخاب جمعیتهای برتر بهمنظور تولید علوفه و استفاده از آن در برنامههای اصلاحی و احیایی مراتع بودهاست. بذرهای تعدادی از جمعیتهای بومی گونههای Agropyron pectiniformeوElymus hispidus var. hispidus در سینیهای پلاستیکی مشبک کشت گردید و بعد از سبز شدن و دوره کوتاه عملیات داشت، در اوایل بهار در عرصه ایستگاه تحقیقاتی پشتکوه در ارتفاعات جنوبشرق ساری، روی دو خط (تکرار) بهطول 20 متر طوری کشت شدند که 40 پایه از هر اکسشن روی خط کشت قرار گرفتند. فاصله آنها روی ردیفهای کاشت 50/0 متر و فاصله خطوط از یکدیگر یک متر در نظر گرفته شد. آزمایش طی سالهای 1393-1389 انجام شد. در سال اول و دوم بهمنظور استقرار گیاه از صفات گیاهی یادداشتبرداری انجام نشد. معیارهای ارزیابی برای انتخاب گیاه عبارت بودند از: ارتفاع گیاه در زمان ظهور خوشه، سطح پوشش تاجی، درصد زندهمانی، تولید علوفه و تولید بذر. مراحل مختلف فنولوژی شامل مرحله رویشی، گلدهی، تشکیل بذر و رشد دوباره پاییزه با مراجعه 10-7 روزه یادداشتبرداری شدند. دادههای بدستآمده در محیط SPSS16 مورد تجزیهوتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب دادههای مربوط به عملکرد فاکتورهای مورد ارزیابی نشان داد که اختلاف معنیداری در سطح 1% بین جمعیت گونههای مورد بررسی از لحاظ عملکرد تولید علوفه، رشد طولی، سطح تاج پوشش، درصد زندهمانی، قدرت نهال و تولید بذر وجود دارد. البته بین سالهای مختلف از لحاظ عوامل مورد بررسی اختلاف معنیدار مشاهده نشد. بین برخی از جمعیتهای گونههای مورد بررسی از لحاظ مراحل فنولوژیک، اختلاف وجود دارد و در این جمعیتها، مراحل فنولوژیک دارای تأخیر حدود 7 روزه میباشد. بنابراین برای تولید و تقویت پوشش گیاهی علوفهای میتوان از بذرهای این جمعیتها در مراتع کوهستانی استان مازندران استفاده نمود.
حسن قلیچ نیا؛ امرعلی شاهمرادی؛ صدیقه زارع کیا
دوره 15، شماره 3 ، آذر 1387، ، صفحه 348-359
چکیده
مطالعه عمل و رفتار فردی گونههای مرتعی و رابطه هر یک از آنها با اجزاء زنده و غیرزنده اکوسیستمهای مرتعی، به منظور بدست آوردن اطلاعات لازم در مورد گونهها که اساس و پایه مدیریت مراتع قرار گیرد، ضروری و مهم است. در اکولوژی مرتع، این قبیل مطالعات به عنوان آت اکولوژی گونههای مرتعی مد نظر قرار میگیرد. در این تحقیق آت اکولوژی دوگونه ...
بیشتر
مطالعه عمل و رفتار فردی گونههای مرتعی و رابطه هر یک از آنها با اجزاء زنده و غیرزنده اکوسیستمهای مرتعی، به منظور بدست آوردن اطلاعات لازم در مورد گونهها که اساس و پایه مدیریت مراتع قرار گیرد، ضروری و مهم است. در اکولوژی مرتع، این قبیل مطالعات به عنوان آت اکولوژی گونههای مرتعی مد نظر قرار میگیرد. در این تحقیق آت اکولوژی دوگونه مرتعی Agropyron pectiniforme و Bromus tomentosus در استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. خصوصیات رویشگاهی شامل توپوگرافی، اقلیم، خاک، گونههای همراه و چگونگی حضور این گونه در پوشش گیاهی تعیین گشت. همچنین فنولوژی و سیستم ریشه هر یک از دو گونه یاد شده بررسی شد. نتایج نشان داد که رویشگاههای گونه Agropyron pectiniforme در دامنه ارتفاعی 1200 تا3000 متر از سطح دریا درخاکهای با بافت لومی و سیلتی لومی با هدایت الکتریکی 94/0-45/0 دسی زیمنس بر متر و اسیدیته 86/7-7 رویش دارد. بارندگی در رویشگاههای این گونه 653-320 میلیمتر و میانگین دمای سالانه 2/16-2/7 درجه سانتیگراد میباشد. بطور متوسط، پوشش تاجی این گونه 22/7 درصد و فراوانی آن 6/36 درصد تعیین گردید. ریشه این گیاه از نوع افشان بوده و عمق ریشه به طور متوسط 21 سانتیمتر میباشد. مرحله رشد رویشی این گونه از اوایل فروردین تا اوایل اردیبهشت ماه، مرحله گلدهی از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد و مرحله رسیدن بذر در اوایل تیر ماه میباشد. گونه Bromus tomentosus در دامنه ارتفاعی 3300-2300 متر از سطح دریا در خاکهایی با بافت لومی و سیلتی لوم با هدایت الکتریکی 72/0-40/0 دسی زیمنس بر متر و اسیدیته 47/7-21/7 رویش دارد. متوسط بارندگی در رویشگاههای این گونه 653 – 510 میلیمتر و میانگین دمای سالانه 2/7 درجه سانتیگراد میباشد. بررسی نحوه حضور این گونه در پوشش گیاهی رویشگاههای مختلف آن نشان داد که متوسط پوشش تاجی 75/16درصد و فراوانی آن 3/58 درصد میباشد. ریشه این گیاه از نوع افشان بوده و عمق ریشه به طور متوسط 27 سانتیمتر است. مرحله رشد رویشی این گونه مرتعی از اواسط فروردین تا اواسط اردیبهشت، مرحله گلدهی آن از اواخر اردیبهشت تا اواخر خرداد و مرحله رسیدن بذر اواخر تیر میباشد. در برنامه های مدیریت رویشگاههای مرتعی دو گونه یاد شده لازم است که ویژگیهای اکولوژیک آنها مد نظر مدیران منابع طبیعی و مرتعداران قرار گیرد