مسعود برزعلی؛ مژگان عظیمی؛ محمد عبدالحسینی؛ عبدالرحیم لطفی
دوره 29، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 133-144
چکیده
خدمات متنوعی که به طور مستقیم و غیرمستقیم از محیط طبیعی بهدست می‌آید، به عنوان خدمات زیستبوم مطرح می‌شوند. منظور از این خدمات، برقراری ارتباط با رفاه انسانی در چهار طبقه خدمات فراهم‌سازی، حمایتی، تنظیمی و فرهنگی است. این مطالعه با هدف بررسی نقش اکوسیستم مرتعی حوزه آبخیز اترک از منظر پتانسیل نگه‌داشت رسوب براساس کارکرد کاهش ...
بیشتر
خدمات متنوعی که به طور مستقیم و غیرمستقیم از محیط طبیعی بهدست می‌آید، به عنوان خدمات زیستبوم مطرح می‌شوند. منظور از این خدمات، برقراری ارتباط با رفاه انسانی در چهار طبقه خدمات فراهم‌سازی، حمایتی، تنظیمی و فرهنگی است. این مطالعه با هدف بررسی نقش اکوسیستم مرتعی حوزه آبخیز اترک از منظر پتانسیل نگه‌داشت رسوب براساس کارکرد کاهش میزان ازدست رفتن اراضی و حفظ حاصلخیزی خاک با استفاده از بسته نرم افزاری نگهداری رسوب در مدل InVEST انجام شد. این مدل برای محاسبه کنترل فرسایش، از معادله جهانی ویراست شده هدر رفت خاک (RUSLE) استفاده می کند و میزان نگهداری رسوب بر اساس نسبت توان حمل رسوب تخمین زده می‌شود. بر این اساس، اطلاعات ورودی مورد نیاز مدل شامل جدول زیست فیزیکی و نقشه‌های مدل رقومی ارتفاع، فرسایندگی باران، فرسایش‌پذیری خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی با نرم‌افزار ArcGIS 10.4 تهیه و در قالب نقشه‌های رستری به مدل وارد شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در بین کاربری‌های مورد مطالعه، جنگل با 1418 تن بر کیلومترمربع و مراتع خوب با میزان 1217 تن بر کیلومترمربع، بیشترین میزان پتانسیل نگه‌داشت رسوب را داشتند و کم‌ترین مقدار مربوط به زمین‌های بایر، مناطق مسکونی و مراتع فقیر با میزان 52 تا 119 تن بر کیلومترمربع بود. از نظر صحت سنجی مکان‌یابی، نتایج این مدل با نقاط کنترل در حوزه آبخیز اترک مقایسه شد که نشان داد، بیشترین میزان حفظ نگه‌داشت رسوب در شرق و جنوب شرقی بوده است. همچنین در مرکز و غرب حوزه، عواملی مانند کاهش پوشش گیاهی و نوع خاک در تشدید فرسایش این حوضه نقش داشته‌اند. نتایج حاصل از این تحقیق می‌تواند در برنامه‌های آمایش سرزمین و تصمیم‌گیری مناسب برای مدیریت مراتع مفید باشد.
مهری دیناروند؛ سید بهرام اندرزیان؛ حمید اجتهادی؛ محمد فرزام
دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 388-398
چکیده
مدل‌سازی مراحل رشد گونه‌های گیاهی وارتباط آن با عوامل محیطی بخصوص تغییرات اقلیمی و خاکی، می‌تواند هدایت‌گر برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی مناسب جهت احیا و اصلاح مراتع باشد. در این تحقیق هدف ارزیابی مدل AquaCrop برای گونه‌های جو خودرو (Hordeum murinum subsp. glaucum (Staud.)Tzvelev) و یونجه (Medicago polymorpha L.) در منطقه حفاظت شده شیمبار بود. بنابراین براساس ...
بیشتر
مدل‌سازی مراحل رشد گونه‌های گیاهی وارتباط آن با عوامل محیطی بخصوص تغییرات اقلیمی و خاکی، می‌تواند هدایت‌گر برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی مناسب جهت احیا و اصلاح مراتع باشد. در این تحقیق هدف ارزیابی مدل AquaCrop برای گونه‌های جو خودرو (Hordeum murinum subsp. glaucum (Staud.)Tzvelev) و یونجه (Medicago polymorpha L.) در منطقه حفاظت شده شیمبار بود. بنابراین براساس دادههای اندازه‌گیری شده سالهای 1392 تا 1394، ارزیابی مدل انجام شد. برای مقایسه دادههای شبیه‌سازی شده با دادههای سال دوم از شاخصهای ارزیابی، ضریب تبیین (R2) جذر میانگین مربعات اشتباه (RMSE) جذر میانگین مربعات اشتباه نرمال شده (NRMSE) شاخص توافق ویلموت (d)، ضریب کارایی مدل (EF) استفاده شد. ارزیابی کارکرد مدل AquaCrop در شبیه‌سازی روند تغییرات سایهانداز (درصد پوشش) و تولید ماده خشک گونه‌های انتخابی، نشان داد که مدل کارایی لازم را در شبیه‌سازی دارد. ارزیابی آماری مقادیر R2، EF و d در شبیه‌سازی و اعتبارسنجی برای تغییرات سایهانداز (درصد پوشش) و تولید ماده خشک در جو خودرو و یونجه نزدیک به 1 هستند. نتایج ارزیابی آماری درصد پوشش جو خودرو و یونجه نیز نشان میدهد مقدار عددی ضریب RMSE، بین 1 تا 7/3 و برای ماده خشک بین 23/0 تا 03/0 است.
مجتبی عیدی؛ عطااله ابراهیمی؛ اسماعیل اسدی؛ هرمز سهرابی؛ حمزه علی شیرمردی
دوره 21، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 455-465
چکیده
به‌منظور مقایسه روش‌های فاصله‌ای اندازه‌گیری تراکم از نظر صحت، دقت، زمان و کارایی در الگوی پراکنش تصادفی عرصه‌ای، مطالعاتی در منطقه کرسنک واقع در بخش شرقی شهرستان شهرکرد بر روی چهار گونه گیاهی مناسب انجام شد. عرصه مطالعاتی با مساحت 32000 مترمربع (200×160) به هشت محدوده 4000 مترمربعی (100×40) تقسیم‌بندی شد. تعداد کل افراد هر گونه ...
بیشتر
به‌منظور مقایسه روش‌های فاصله‌ای اندازه‌گیری تراکم از نظر صحت، دقت، زمان و کارایی در الگوی پراکنش تصادفی عرصه‌ای، مطالعاتی در منطقه کرسنک واقع در بخش شرقی شهرستان شهرکرد بر روی چهار گونه گیاهی مناسب انجام شد. عرصه مطالعاتی با مساحت 32000 مترمربع (200×160) به هشت محدوده 4000 مترمربعی (100×40) تقسیم‌بندی شد. تعداد کل افراد هر گونه در هر محدوده به‌طور کامل شمارش شده و به‌عنوان پایه‌ای برای شبیه‌سازی قرار گرفت. شبیه‌سازی 8 محدوده 4000 مترمربعی در نرم‌افزار Stochastic Geometry انجام گردید. روش‌های فاصله‌ای مورد مقایسه عبارت بودند از: روش نزدیک‌ترین همسایه، نزدیک‌ترین فرد، نزدیک‌ترین سومین فرد، زوج‌های تصادفی، یک چهارم نقطه مرکزی، زاویه منظم، چارک سرگردان و ترانسکت متغیر و روش شمارش دقیق تعداد افراد هر گونه در هر محدوده که به‌عنوان شاهد انتخاب گردید. گونه‌هایی که با توجه به منطقه مورد مطالعه انتخاب شد شامل: Astragalus effuses (L.)، Eryngium billardieri (F.Delaroche.)،Boiss. & Housskn.)) Astragalus rhodosemius و Astragalus verus (Olivier.) بود. الگوی توزیع جوامع گیاهی مناطق مورد بررسی با دو شاخص هاپکینز و ابرهارت مشخص گردید. به‌منظور بررسی صحت، اختلاف نسبی تراکم برآورده شده در هر روش با شاهد (خطای برآورد تراکم) محاسبه شده و به‌منظور مقایسه دقت روش‌ها از آزمون چند دامنه‌ای دانکن استفاده شد. برای محاسبه کارایی از انحراف معیار و زمان به‌عنوان معیارهای اصلی استفاده گردید. نتایج نشان داد اگر در برآورد تراکم معیار زمان به‌عنوان شاخصی از هزینه مد نظر باشد روش‌های نزدیک‌ترین فرد و نزدیک‌ترین همسایه، در توجه به اهمیت معیار صحت روش زوج تصادفی و در توجه به معیار دقت می‌توان روش ترانسکت متغیر را به‌عنوان کاراترین روش دانست.
