شاهین آقامیرزاده؛ حمزه سعیدیان؛ پیمان معدنچی؛ علیجان آبکار
دوره 31، شماره 2 ، مرداد 1403، ، صفحه 169-185
چکیده
سابقه و هدفپخش سیلاب بهعنوان یکی از راهکارهای مهم مدیریتی در منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمهخشک در دهههای اخیر بسیار مورد توجه محققان مختلف در سراسر دنیا قرار گرفته است، بهطوریکه در حوزههای آبخیز مختلف در سراسر دنیا اجرا شده است. در مناطق خشک و نیمهخشک کمبود رطوبت یکی از عوامل اصلی محدودکننده رشد گیاهان محسوب میشود. ...
بیشتر
سابقه و هدفپخش سیلاب بهعنوان یکی از راهکارهای مهم مدیریتی در منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمهخشک در دهههای اخیر بسیار مورد توجه محققان مختلف در سراسر دنیا قرار گرفته است، بهطوریکه در حوزههای آبخیز مختلف در سراسر دنیا اجرا شده است. در مناطق خشک و نیمهخشک کمبود رطوبت یکی از عوامل اصلی محدودکننده رشد گیاهان محسوب میشود. از اینرو سیستم پخش سیلاب برای تأمین رطوبت گیاهان و تغذیه سفرههای آبهای زیرزمینی یکی از روشهای مهم ابداعی است که در دهههای اخیر توسعه زیادی در مناطق مختلف داشته است. البته پخش سیلاب یکی از راهکارهای مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمهخشک نیز میباشد.مواد و روشهادر این تحقیق به بررسی تراکم پوشش گیاهی، زادآوری، گرایش و وضعیت مرتع در ایستگاه پخش سیلاب آب باریک بم پرداخته شده است. برای بررسی تأثیر پخش سیلاب بر پوشش مرتعی منطقه پخش، محلی با بیشترین آبگرفتگی دور از پوشش درختی تعیین گردید و تعداد 4 ترانسکت 100 متری با فاصله 15 متر از یکدیگر پشت سر هم به موازات کانالهای پخش مستقر شد. سپس بر روی هر ترانسکت 10 پلات به فاصله 10 متر از یکدیگر نصب شد. در پایان دوره یکساله نسبت به مقایسه دادهها اقدام گردید تا در نهایت نسبت به امکان بررسی دقیق روند تغییرات (نوع و حجم) در محیط پخش سیلاب با محیط شاهد که هر دو به صورت قرق انتخاب میشوند فراهم گردد تا بر آن اساس امکان قضاوت هوشمندانه نسبت به تأثیرات پخش سیلاب بر تراکم پوششگیاهی منطقه فراهم شود. این آزمایش با طرح اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. پلاتهای اصلی شامل منطقه سیلگرفته، سیلنگرفته و شاهد و پلاتهای فرعی شامل فرمهای رویشی در پنج سطح شامل بوتهای، گندمیدائمی، فوربدائمی، گندمییکساله و فوربیکساله بود و پارامترهای تراکم یادداشتبرداری شد. نتایجمیزان تراکم گیاهان بوتهای در پلاتهای فاقد سیل گرفتگی 6/2 برابر منطقه شاهد میباشد و در پلاتهای سیل گرفته 2/4 برابر منطقه شاهد است. میزان تراکم گیاهان گندمیان چندساله در پلاتهای فاقد سیلگرفتگی 1/0 برابر منطقه شاهد میباشد و در پلاتهای سیلگرفته 05/0 برابر منطقه شاهد میباشد. میزان تراکم گیاهان پهنبرگ چندساله در پلاتهای فاقد سیل گرفتگی 7/1 برابر منطقه شاهد میباشد و در پلاتهای سیل گرفته 94/0 برابر منطقه شاهد است. میزان تراکم گیاهان گندمیان یکساله در پلاتهای فاقد سیل گرفتگی 78/30 برابر منطقه شاهد میباشد و در پلاتهای سیل گرفته 3/6 برابر منطقه شاهد است. میزان تراکم گیاهان پهنبرگ یکساله در پلاتهای فاقد سیل گرفتگی 4/2 برابر منطقه شاهد میباشد و در پلاتهای سیل گرفته 1/5 برابر منطقه شاهد است.نتیجهگیرینتایج تحقیق نشان داد بیشترین متوسط تراکم پوششگیاهی پلاتهای فاقد سیلگرفتگی عرصه پخش سیلاب مربوط به فرم رویشی گندمیان یکساله و بعد از آن فرم رویشی پهنبرگ یکساله میباشد. بیشترین میزان متوسط تراکم پوشش گیاهی پلاتهای شاهد، مربوط به فرم رویشی پهنبرگان یکساله و بعد از آن فرم رویشی گندمیان چندساله است. در ضمن تأثیر فرم رویشی بر تراکم پوششگیاهی به ترتیب گندمیان یکساله و پهنبرگ یکساله بیشترین حالت ممکن میباشد و در گیاهان بوتهای کمترین حالت ممکن اتفاق افتاده است. بنابراین علت اختلاف بین پوشش گیاهی در مناطق سیلگیر و فاقد سیلگیری در منطقه مورد مطالعه میتواند ناشی از میزان رطوبت، ورود مواد مغذی، افزایش رسوبات ریزدانه، خفگی ریشهها و جوانههای گیاهان و کاهش میزان نفوذپذیری خاک باشد.
فرشاد کیوان بهجو؛ احسان زندی اصفهان؛ بابک محبوب
دوره 23، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 356-344
چکیده
منطقه ییلاقی سوباتان تالش یکی از تفرجگاههایی است که در سطح منطقهای و ملی تحت تأثیر فعالیتهای طبیعتگردی قرار دارد. در این تحقیق، با هدف مطالعه میزان تاثیر اکوتوریسم بر تغییرات خاک، ابتدا در مراتع منطقه مورد نظر از لحاظ میزان استفاده گردشگر، سه زون تفرجی با فشار کم، فشار متوسط و فشار زیاد انتخاب شد. سپس برداشت دادهها در هر منطقه ...
بیشتر
منطقه ییلاقی سوباتان تالش یکی از تفرجگاههایی است که در سطح منطقهای و ملی تحت تأثیر فعالیتهای طبیعتگردی قرار دارد. در این تحقیق، با هدف مطالعه میزان تاثیر اکوتوریسم بر تغییرات خاک، ابتدا در مراتع منطقه مورد نظر از لحاظ میزان استفاده گردشگر، سه زون تفرجی با فشار کم، فشار متوسط و فشار زیاد انتخاب شد. سپس برداشت دادهها در هر منطقه به روش تصادفی- سیستماتیک صورت گرفت؛ بدین ترتیب که ابتدا در هر زون شش ترانسکت10متری به صورت تصادفی استقرار یافت و در هر ترانسکت 5 پلات 25 سانتیمتر مربعی به فاصله دو متر از هم انتخاب گردید. برای بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، در هر ترانسکت از عمق 0 تا 30 سانتیمتری افق معدنی خاک، پنج نمونه برداشت شد. سپس این نمونهها به همراه یک نمونه ترکیبی و یک نمونه که با استفاده از سیلندر برداشت شده بود به آزمایشگاه جهت اندازهگیری درصد رطوبت وزنی، درصد رطوبت حجمی، بافت خاک، pH، هدایت الکتریکی، وزن مخصوص ظاهری و همچنین میزان فسفر و پتاسیم قابل جذب انتقال داده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار آماری SPSS19استفاده شد و پارامترهای اندازهگیری شده در زونهای با فشار کم، متوسط و شدید با استفاده از روش آنالیز واریانس و آزمون دانکن با یکدیگر مقایسه شدند تا مشخص گردد بین کدام زونها اختلاف آماری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که پارامترهای درصد رطوبت وزنی، درصد رطوبت حجمی، درصد ماده آلی، pH، هدایت الکتریکی، وزن مخصوص ظاهری خاک ودرصد رطوبت اشباع خاک، تحت تأثیر فعالیتهای تفرجی در سه زون مورد مطالعه دارای اختلاف آماری میباشند.
زینب جعفریان جلودار؛ حسین ارزانی
دوره 16، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 317-328
چکیده
گونههای گیاهی در چرخه زندگی موجودات دیگر نقش اساسی داشته و همواره مورد بهرهبرداری آنها بودهاند. تنوع این گونهها باعث پایداری و تعادل این چرخه میشود، بنابراین مراقبت و حفاظت از گونهها ضامن حفظ و بقای اکوسیستم میباشد. در این مطالعه فلور و تنوع گونههای گیاهی در قسمتی از حوزه آبخیز طالقان شامل زیرحوزههای آرموت، ...
بیشتر
گونههای گیاهی در چرخه زندگی موجودات دیگر نقش اساسی داشته و همواره مورد بهرهبرداری آنها بودهاند. تنوع این گونهها باعث پایداری و تعادل این چرخه میشود، بنابراین مراقبت و حفاظت از گونهها ضامن حفظ و بقای اکوسیستم میباشد. در این مطالعه فلور و تنوع گونههای گیاهی در قسمتی از حوزه آبخیز طالقان شامل زیرحوزههای آرموت، کش، زیدشت و کلانک به مساحت 16230 هکتار مطالعه شده است. در منطقه مورد مطالعه، 13 تیپ گیاهی شناسایی شد که در هر تیپ بر حسب وسعت و یکنواختی پوشش گیاهی 1 یا 2 منطقه معرف انتخاب شد و در هر منطقه معرف دو ترانسکت افقی و عمودی برای دخالت دادن تأثیر جهت و ارتفاع بر حضور گونهها استقرار یافت و روی هر ترانسکت از 10 پلات 1 مترمربعی استفاده شد. در هر پلات لیست گونهها و تعداد آنها یادداشت گردید، سپس شاخصهای تنوع گونهای، غنای گونهای و یکنواختی گونهای از دادهها محاسبه شد. شاخص تنوع گونهای سیمپسون برای منطقه مطالعه 114/0 برآورد شد که نشاندهنده تنوع نسبتاً زیاد است، همچنین شاخص تنوع گونهای شانون- واینر 2/81 بدست آمد که تنوع بیشتر از حد متوسط را نشان میدهد. یکنواختی گونهای نیز براساس شاخصهای استفاده شده در این مطالعه، در حد متوسط بوده است. از نظر غنای گونهای در منطقه 116 گونه جمعآوری شد که به 63 جنس و 18 تیره تعلق دارند.
جابر شریفی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1381، ، صفحه 537-548