غلامحسن رنجبر؛ فرهاد دهقانی؛ محمد هادی صادقی؛ محمدجواد بابایی زارچ
دوره 30، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 195-181
چکیده
سابقه و هدفبه دلیل محدودیت منابع آب با کیفیت، استفاده از منابع جدید مانند زهآبها و آبدریا در تولید علوفه با شورزیستها اجتناب ناپذیر میباشد. گونههای سالیکورنیا از گیاهان بسیار متحمل به شوری (شورزیست اجباری) میباشند که قابلیت رشد با استفاده مستقیم از آب دریا دارند. از شاخساره گیاه میتوان در ترکیب با سـایر گیاهـان علوفهای ...
بیشتر
سابقه و هدفبه دلیل محدودیت منابع آب با کیفیت، استفاده از منابع جدید مانند زهآبها و آبدریا در تولید علوفه با شورزیستها اجتناب ناپذیر میباشد. گونههای سالیکورنیا از گیاهان بسیار متحمل به شوری (شورزیست اجباری) میباشند که قابلیت رشد با استفاده مستقیم از آب دریا دارند. از شاخساره گیاه میتوان در ترکیب با سـایر گیاهـان علوفهای به منظـور تغذیـه دام استفاده نمود. دانه گیاه سالیکورنیا پس از استخراج روغن دارای 43 درصد پروتئین میباشد. هدف از این تحقیق انتخاب مناسبترین گونه سالیکورنیا از نظر عملکرد و کیفیت علوفه در نوار ساحلی استان بوشهر بود. مواد و روشهابه منظور بررسی عملکرد و ارزش غذایی سالیکورنیا، این تحقیق بر روی گونه بیگلووی (Salicornia bigelovii) و چهار اکوتیپ بومی شامل بوشهر (S. sinus persica Akhani)، ارومیه، گرگان و مرکزی (S. persica Akhani subsp. persica)، در ایستگاه تحقیقات شوری استان بوشهر انجام شد. شرایط آب و هوایی منطقه گرم و مرطوب با بارش سالیانه کم (217 میلیمتر) و متوسط درجه حرارت سالانه 24 درجهسانتیگراد بود. آزمایش به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی و با سه تکرار بود. کاشت با بذر انجام و سپس مزرعه با آب خلیج فارس با هدایت الکتریکی 60 دسیزیمنس بر متر آبیاری شد. به منظور تعیین ارزش غذایی علوفه، در زمان رشد رویشی نمونه گیاهی از شاخساره گونه و اکوتیپهای مختلف تهیه و مقادیر درصد خاکستر، پروتئین خام، میزان نیتروژن غیر پروتئینی، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی، الیاف نامحلول در شوینده خنثی، لیگنین قابل هضم در شوینده اسیدی و انرژی قابل متابولیسم اندازهگیری شد. در پایان فصل رشد به منظور تعیین وزن خشک زیستتوده، مساحت یک متر مربع از هر واحد آزمایشی برداشت گردید. دادهها با استفاده از نرمافزار SAS تجزیه و مقایسات میانگین با استفاده از آزمون دانکن و در سطح 5 درصد انجام شد. نتایجنتایج نشان داد که تفاوت معنیداری از نظر میزان زیست توده خشک بین گونه و اکوتیپهای مختلف سالیکورنیا وجود داشت. میزان زیست توده خشک تولیدی اکوتیپهای بوشهر، مرکزی، ارومیه، گرگان و گونه بیگلووی به ترتیب 29/18، 64/14، 22/4، 60/4 و 71/6 تن در هکتار بود. بیشترین و کمترین میزان خاکستر به ترتیب به میزان 54% و 46% ماده خشک مربوط به اکوتیپ بوشهر و گونه بیگلووی بود. بین گونه و اکوتیپها تفاوت معنیداری از نظر میزان پروتئین خام شاخساره وجود نداشت. میزان پروتئین خام شاخساره بین 9/6 در اکوتیپ مرکزی تا 6/8 در اکوتیپ بوشهر متفاوت بود. انرژی قابل متابولیسم علوفه بین 17/5 تا 74/5 مگاژول در کیلوگرم ماده خشک برآورد شد؛ کمترین و بیشترین آن به ترتیب مربوط به گونه بیگلوی و اکوتیپ ارومیه بود. بیشترین و کمترین میزان شاخصهای دیواره سلولی شامل الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF)، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) و لیگنین قابل هضم در شوینده اسیدی (ADL) به ترتیب مربوط به اکوتیپهای گرگان و بوشهر بود. در مقایسه با یونجه، روند تولید گاز در ساعات مختلف نمونه علوفه گونه و اکوتیپهای مختلف سالیکورنیا به میزان چشمگیری کمتر بود. در بین گونه و اکوتیپهای مختلف سالیکورنیا، بیشترین و کمترین میزان تولید گاز به ترتیب مربوط گونه بیگلووی و اکوتیپ ارومیه بود. نتیجهگیریبطور کلی با در نظر گرفتن مقادیر ارزش غذایی و با توجه به عملکرد بیشتر و سازگاری بهتر به منطقه، اکوتیپ بوشهر (Salicornia sinus persica Akhani) برای کاشت در سواحل استان به منظور تأمین بخشی از علوفه مورد نیاز دام پیشنهاد میگردد. اگرچه بهخاطر خاکستر نسبتاً زیاد گیاه، تنها بخشی از جیره دام میتواند توسط علوفه این گیاه تأمین گردد. بنابراین به منظور استفاده صحیح از علوفه این گیاه در تغذیه دام، ضرورت دارد میزان مصرف روزانه علوفه در جیره تعیین گردد.
سید موسی صادقی؛ مهدی کریمی
دوره 28، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 471-481
چکیده
گیاهان شورزی یکی از قسمتهای ضروری شورورزی هستند که برای اشغال اراضی و منابع آب شیرین رقابت ندارند. گیاه شورزی Salicornia persica Akhani در مناطق ساحلی جنوب و بیابانی ایران بهطور طبیعی رویش دارد. این تحقیق بهمنظور ارزیابی تأثیر دو تیمار کیفیت آب آبیاری (آب دریا و پساب مزارع میگو بهترتیب با هدایت الکتریکی 5/64 و 4/66 دسیزیمنس بر متر) و تیمار ...
بیشتر
گیاهان شورزی یکی از قسمتهای ضروری شورورزی هستند که برای اشغال اراضی و منابع آب شیرین رقابت ندارند. گیاه شورزی Salicornia persica Akhani در مناطق ساحلی جنوب و بیابانی ایران بهطور طبیعی رویش دارد. این تحقیق بهمنظور ارزیابی تأثیر دو تیمار کیفیت آب آبیاری (آب دریا و پساب مزارع میگو بهترتیب با هدایت الکتریکی 5/64 و 4/66 دسیزیمنس بر متر) و تیمار کود سولفات پتاسیم (با سه سطح صفر، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) بر میزان علوفه تولیدی (عملکرد) و ارتفاع این گیاه تحت آزمایش فاکتوریل بر مبنای بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد علوفه خشک سالیکورنیا تحت آبیاری با آب دریا و پساب مزارع میگو بهترتیب 92/1136 و 8/740 کیلوگرم در هکتار با اختلاف معنیداری متفاوت بود. بررسی اثرهای متقابل تیمار آبیاری (دو سطح) و کود سولفات پتاسیم (سه سطح) نشان داد که بیشترین عملکرد تولید علوفه مربوط به تیمار 100 کیلوگرم در هکتار کود سولفات پتاسیم تحت آبیاری با آب دریا با میزان 8/1538 کیلوگرم در هکتار علوفه خشک بود. تفاوت معنیداری بین ارتفاع گیاه مربوط به تیمارهای آبیاری و مصرف کود پتاسیم مشاهده نشد. نتایج نشان داد که تولید سالیکورنیا تحت تیمارهای آبیاری با آب دریا و پساب مزارع میگو امکانپذیر و مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم باعث افزایش عملکرد میشود. تحقیقات بیشتر در زمینه بهبود قابلیت تولید این گیاه شورپسند از طریق عملیات بهزراعی و انتخاب ژرمپلاسمهای برتر با استفاده از آب دریا و پساب مزارع میگو پیشنهاد شد.
هادی پیرسته انوشه؛ مهدی شیران تفتی؛ فرهاد دهقانی؛ غلامحسن رنجبر
دوره 28، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 507-519
چکیده
در این پژوهش برخی ویژگیهای خاک و همچنین رشد خارشتر (Alhagi maurorum Medik.) در اراضی شور استان یزد در سالهای 99-1398 پایش گردید. بر این اساس، توانایی رشد این گونه در اراضی شور بررسی شد. برای این کار هفت مرتع استان یزد شامل بافق، جوادیه، بهاباد، جلگه، اردکان، عقدا و ابرکوه با پوشش غالب خارشتر انتخاب گردید. شوری عصاره اشباع و اسیدیته خاک، شوری ...
بیشتر
در این پژوهش برخی ویژگیهای خاک و همچنین رشد خارشتر (Alhagi maurorum Medik.) در اراضی شور استان یزد در سالهای 99-1398 پایش گردید. بر این اساس، توانایی رشد این گونه در اراضی شور بررسی شد. برای این کار هفت مرتع استان یزد شامل بافق، جوادیه، بهاباد، جلگه، اردکان، عقدا و ابرکوه با پوشش غالب خارشتر انتخاب گردید. شوری عصاره اشباع و اسیدیته خاک، شوری و اسیدیته آب، وزن تر و وزن خشک خارشتر با استفاده از نمونهبرداری و شوری ظاهری خاک با استفاده از دستگاه القاءگر الکترومغناطیس (EM38) پایش شد. نتایج نشان داد که ضرایب تبیین (R2) برآورد شوری خاک با استفاده از دستگاه EM38 برای مناطق مختلف قابل قبول و بین 52/0 تا 86/0 متغیر بود. شوری خاک در اراضی مورد بررسی از 17/2 گرم املاح در کیلوگرم خاک در عقدا تا 5/226 گرم املاح در کیلوگرم خاک در اردکان برای عمق 30-0 سانتیمتری و از 40/0 گرم املاح در کیلوگرم خاک در بافق تا 3/118 گرم املاح در کیلوگرم خاک در اردکان برای عمق 60-30 سانتیمتری متغیر بود. بیشینه تولید خارشتر، برابر با 25 تن در هکتار وزن تر و 7 تن در هکتار وزن خشک بود. در بافق با شوری آب 12 دسیزیمنس بر متر و شوری خاک 11 گرم در کیلوگرم مشاهده شد. بهطور میانگین بیشترین تولید بهترتیب در بافق، بهاباد، ابرکوه، عقدا و اردکان مشاهده شد که تقریباً با تغییرات شوری و اسیدیته خاک منطبق بود. بنابراین به نظر میرسد که خارشتر تحمل بسیار بالایی به شوری آب و خاک دارد، ولی به اسیدیته خاک حساس میباشد. استفاده از دستگاه EM38 برای ارزیابی شوری خاک در اراضی با پوشش خارشتر استان یزد دقت قابل قبولی داشت و برای پایش شوری خاک سایر مراتع توصیه میشود، ولی واسنجی در هر منطقه و برای هر عمق خاک بهصورت جداگانه ضروریست.
غلامحسن رنجبر؛ فرهاد دهقانی؛ هادی پیراسته انوشه؛ محمدحسین بناکار
دوره 26، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 62-72
چکیده
این مطالعه بهصورت دو آزمایش جداگانه در مرکز ملی تحقیقات شوری در سال 1395 انجام شد. در آزمایش اول تأثیر 12 پیشتیمار مختلف شامل غلظتهای متفاوت نیتراتپتایسم، کلریدسدیم، کلریدکلسیم و جیبرلیکاسید بههمراه شاهد بر جوانهزنی ژنوتیپ LVYUAN no.1 سالیکورنیا (Salicornia bigelovii) بهمنظور انتخاب بهترین تیمارها برای آزمایش دوم بررسی ...
بیشتر
این مطالعه بهصورت دو آزمایش جداگانه در مرکز ملی تحقیقات شوری در سال 1395 انجام شد. در آزمایش اول تأثیر 12 پیشتیمار مختلف شامل غلظتهای متفاوت نیتراتپتایسم، کلریدسدیم، کلریدکلسیم و جیبرلیکاسید بههمراه شاهد بر جوانهزنی ژنوتیپ LVYUAN no.1 سالیکورنیا (Salicornia bigelovii) بهمنظور انتخاب بهترین تیمارها برای آزمایش دوم بررسی شد. در آزمایش دوم نیز تأثیر سطوح متفاوت شوری (5/12، 25، 5/37 و 50 دسیزیمنس برمتر) و غلظتهای جیبرلیکاسید شامل 500 و 1000 میلیگرم در لیتر بر جوانهزنی این ژنوتیپ سالیکورنیا ارزیابی شد. تیمارهای شوری با استفاده از درصدهای مختلف آب خلیجفارس تهیه شد. نتایج آزمایش اول نشان داد که همه پیشتیمارها درصد جوانهزنی بذر را نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند و بیشترین تأثیر مربوط به غلظتهای 500 و 1000 میلیگرم در لیتر جیبرلیکاسید برابر 3/142 و 1/119 درصد افزایش بود. در آزمایش دوم نیز مشخص شد که تنش شوری باعث کاهش معنیدار درصد و سرعت جوانهزنی بذر شد؛ بهطوریکه تیمارهای شوری 5/12، 25، 5/37 و 50 دسیزیمنس بر متر بهترتیب باعث کاهش 8/11، 3/40، 3/63 و 4/81 درصدی جوانهزنی بذر و کاهش 3/21، 40، 3/62 و 1/70 درصدی سرعت جوانهزنی گردید. کاربرد جیبرلیک اسید باعث افزایش آستانه تحمل به شوری سالیکورنیا در مرحله جوانهزنی شد. در شرایط بدون پیشتیمار و پیشتیمار بذر سالیکورنیا با غلظتهای 500 و 1000 میلیگرم در لیتر، آستانه تحمل به شوری بهترتیب برابر با 15/4، 31/9 و 56/6 دسیزیمنس بر متر و آستانه کاهش 50 درصد جوانهزنی برابر با 36/20، 97/35 و 39/31 دسیزیمنس بر متر برآورد شد. بهطورکلی، نتایج نشان داد که درصد و سرعت جوانهزنی بذر سالیکورنیا با استفاده از پیشتیمار جیبرلیکاسید بهنظر میرسد از طریق کاهش مواد بازدارنده رشد که منجر به خواب فیزیولوژیک بذر میشود، بهبود یافت.
