نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• جلال عبداللهی ¹
• حسین نادری ²
• علیرضا خوانین زاده ³
• محمد صادق مهینی فر ⁴

¹ عضو هیئت علمی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

² دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

³ استادیار، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، ایران

⁴ کارشناس ارشد پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق، شناخت اثر برخی متغیرهای محیطی بر تنوع گیاهی منطقة ندوشن در استان یزد بود. در این راستا پس از انتخاب 46 واحد همگن زمینی، در تودۀ گیاهی معرّف هر واحد اقدام به نمونه‌برداری از پوشش گیاهی شد. برای اندازه‌گیری اطلاعات پوشش گیاهی، سطح بهینه پلات نمونه‌برداری با روش سطح حداقل و تعداد پلات مورد نیاز نیز با روش آماری تعیین شد. در محل هر واحد نمونه‌برداری بسته به عمق ریشه دوانی گیاهان، یک نمونه خاک ترکیبی جمع‌آوری شد. متغیرهای خاکی اندازه‌گیری شده شامل: درصد سنگریزه، رس، سیلت و ماسه، درصد اشباع، آهک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم، کلسیم، منیزیم و نسبت جذب سدیم بودند. مطالعه تنوع گیاهی منطقه بر مبنای داده‌های تاج پوشش و حضور و عدم حضور گونه‌ها و با استفاده از سه شاخص غنای گونه‌ای، تنوع شانون- وینر و غلبه سیمپسون انجام شد. بررسی روابط بین متغیرهای محیطی و شاخص‌های تنوع زیستی با استفاده از تجزیه RDA نشان داد از بین متغیرهای توپوگرافی، ارتفاع بیشترین تأثیرات معنی‌دار را بر تنوع گیاهی منطقه دارد. همچنین رابطۀ معنی‌داری بین شاخص‌های تنوع گیاهی و متغیرهای خاکی میزان سدیم، آهک، درصد اشباع و بافت خاک مشاهده شد. روند تغییرات تنوع گیاهی منطقه نیز با نوع سازند زمین‌شناسی رابطه معنی‌داری داشت.

کلیدواژه‌ها

• شاخصه‌های تنوع زیستی گیاهی
• متغیرهای خاک و توپوگرافی
• سازند زمین‌شناسی
• رسته‌بندی (RDA)
• مراتع استپی

عنوان مقاله [English]

The relation between Vegetation diversity and some of environmentally variables in Nodoushan steppe rangelands, Yazd

نویسندگان [English]

• Jalag Abdollahi ¹
• Hossein Naderi ²
• Alireza Khavanin Zadeh ³
• Mohammad Sadegh Farmahini ⁴

چکیده [English]

In this research, the effects of important environmental variables on vegetation diversity were determined in Nodoushan-Yazd. For this purpose, 46 various land unit tracts (LUT) were studied. To collect vegetation data, the number and optimum size of sampling plots were determined using the statistical and minimal area methods, respectively. For each sampled unit, one composite soil sample was collected according to plant root depth. Soil properties included: gravel, texture, saturation percentage (S.P), calcium carbonate, pH, EC, soluble ions (Na⁺, Mg²⁺ and Ca²⁺) and S.A.R.The study of diversity indices was performed based on species canopy cover, the presence or absence of species and the use of three diversity indices (richness, Shannon-Wiener and Simpson). Then, the relationship between environmental variables and biodiversity indices was investigated using RDA ordination. According to the obtained results, altitude had the most impact on vegetation diversity. The species diversity indices were also significantly correlated with some of the soil variables, including Na, T.N.V, saturation percentage (S.P) and soil texture. The trend of changes in species diversity in the study area had significant correlation with the type of geological formation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Species diversity indices
• soil and topographic variables
• geological formation
• RDA ordination
• steppe rangeland