نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محرم اشرف زاده ¹
• رضا عرفانزاده ²
• سید حمزه حسینی کهنوج ³

¹ کارشناس ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

² دانشیار، گروه مرتعداری، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف مقایسه فاکتورهای کیفی علوفه (CP، DMD و ADF) گونه‌های گیاهی در دو مرحله‌ی فنولوژیکی بین دو منطقه که مجاور هم اما متفاوت در ویژگی‌های خاک بودند انجام شد. دو منطقه در دو طرف رودخانه‌ای در مراتع شهرستان زرین‌دشت در جنوب استان فارس قرار داشتند. یکی از این مناطق دارای خاک شور و قلیا (842/2%=ESP، 51/6=SAR، 6/15=EC و 30/8=pH) و منطقه دوم با خاک قلیایی (128/1%=ESP، 18/4=SAR، 24/1=EC و 53/8=pH) بود. جهت انجام این تحقیق، علوفه گونه‌های گیاهی که در هر دو منطقه مشترکاً وجود داشتند برداشت و جهت تجزیه شیمیایی به آزمایشگاه منتقل شدند. از آزمون t مستقل برای مقایسه ADF، CP و DMD بین دو منطقه شور و قلیا و قلیایی در هر مرحله فنولوژیکی استفاده گردید. نتایج نشان داد که در هر دو مرحله فنولوژی، گونه‌های شورپسند از قبیل: halimus AtriplexوSeidlitzia rosmarinus  در خاک‌های قلیایی از کیفیت بیشتری (DMD و CP) برخوردار بودند و سایر گونه‌ها یا اینکه بین دو منطقه فاقد تفاوت معنی‌داری بودند و یا اینکه در منطقه شور و قلیا بیشتر از منطقه قلیایی بودند. این تحقیق نشان داد که برخی از گونه ها  نسبت به سایرین در برابر شرایط نامطلوب خاک (شرایط قلیایی) قدرت سازگاری بیشتری داشته و دارای کیفیت بهتری می‌باشند. بنابراین این نتایج می‌تواند در مدیریت مراتع این منطقه از قبیل انتخاب گونه‌های مناسب جهت حفاظت و اصلاح پوشش گیاهی آن مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• خصوصیات شیمیایی خاک
• زرین‌دشت
• کیفیت علوفه
• مرحله‌ی فنولوژیکی

عنوان مقاله [English]

Effect of soil chemical properties on forage quality in dry rangeland in south of Fars province

نویسندگان [English]

• Moharam Ashraf Zadeh ¹
• Reza Erfanzadeh ²
• seyed hamzeh Hoseini Kahnooj ³

چکیده [English]

This study was carried out to compare the forage quality parameters (CP, DMD and ADF) in two phenological stages between two regions in south of Fars province. The two regions were located close together, and with the exception of soil characteristics, were similar in terms of other environmental factors. One region had a saline-alkali soil (pH= 8.30, EC=15.6, SAR=6.51, ESP=%2.84.) and the other region had an alkali soil (pH= 8.53, EC=1.24, SAR=4.18, ESP=%1.12.8). The common plant species were sampled. An independent t-test was used to compare the content of ADF, CP and DMD  of forage in each phenological stage between saline-alkali and alkali soils. A paired t-test was applied to compare forage quality parameters between two phenological stages in each species separately. Results showed that in both phenological stages, halophytes such as Atriplex halimus and Seidlitzia rosmarinus had a better forage quality in alkali soils. Most species were not significantly different in forage quality parameters between the two regions. In vegetative growth stage, DMD and CP content in halophytes were higher in saline-alkali as compared to alkali soils, and ADF was also higher in saline-alkali than that of alkali soils for a few halophytes such as Seidlitzia rosmarinus. In flowering stage, except for Seidlitzia rosmarinus, digestibility of species was not affected by soil chemical properties. This study showed that some species had relatively more adaptation to harsh condition, and subsequently had higher forage quality. Therefore, the manager could identify these species and use for conservation purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

• forage quality
• phenological stage
• Soil chemical properties
• Zarrin-Dasht