نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• پریا کمالی ¹
• رضا عرفانزاده ²
• سیدحمزه کهنوج ¹

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

² دانشیار، گروه مرتع‌داری، دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران

چکیده

تعیین کیفیت علوفه گونه‌های مراتع  یکی از عواملی است که جهت مدیریت اصولی مراتع لازم و ضروری است. بنابراین درصد ازت چهارده گونه مرتعی که از گونه‌های غالب و مهم در پوشش گیاهی در مراتع خشک و بیابانی شهرستان کهنوج (جنوب استان کرمان) هستند، در دو مرحله (رشد رویشی و پس از بذردهی) توسط دستگاه کجلدال اندازه‌گیری شد و سپس پروتئین خام آنها احتساب گردید. پروتئین گونه‌های مختلف توسط آزمون تجزیه واریانس یکطرفه مقایسه و از آزمون t زوجی جهت مقایسه پروتئین خام هر گونه گیاهی بین دو مرحله  فنولوژیکی استفاده شد. همچنین برای مقایسه پروتئین حد بحرانی برای حالت نگهداری با متوسط پروتئین مرتع در هر مرحله رویشی از آزمون مقایسه t با یک مقدار ثابت استفاده شد. نتایج نشان داد پروتئین گونه‌های گیاهی در هر کدام از مراحل فنولوژی دارای تفاوت معنی‌داری با یکدیگر بودند، بطوری که در مرحله رویشی، بیشترین میانگین درصد پروتئین خام مربوط به گونه Astragalus triboloides با 6/19 درصد بود و گونه Ziziphus spina-christi با میانگین 22/4 درصد دارای کمترین درصد پروتئین بود. در مرحله پس از بذردهی بیشترین پروتئین مربوط به گونه Rhaziastricta با 85/14 درصد و کمترین میزان پروتئین مربوط به گونه Stipa capensis با 23/5 درصد بود. پروتئین خام درتمامی گونه‌ها به استثناء دو گونه سیر نزولی از خود نشان داد. همچنین مقایسه پروتئین خام با پروتئین مورد نیاز بر اساس جداول NRC برای بز نژاد رائیینی که دام غالب منطقه است نشان داد که بطور کلی میانگین پروتئین گونه‌های گیاهی در مرحله رویشی بیشتر از پروتئین حد بحرانی بود. اما این اختلاف برای مرحله دوم معنی‌دار نبود. حفظ و گسترش گونه‌هایی که میزان درصد پروتئین خام آنها بالا و تغییرات پروتئین در آنها در طول دوره رشد ناچیز می‌باشد (از قبیل Tavernieracuneifolia)، تاکید می‌گردد.
 

کلیدواژه‌ها

• کیفیت علوفه
• پروتئین خام
• مرحله فنولوژیکی
• مراتع مناطق خشک

عنوان مقاله [English]

Evaluation of crude protein of dry rangeland species in two phenologocal stages and comparing with critical limit needing for native animal (case study: Kahnuj, Kerman province)

نویسندگان [English]

• Parya Kamali ¹
• Reza Erfanzadeh ²
• Seyed Hamzeh Kahnoooj ¹

چکیده [English]

Determining the forage quality of plant species is among the factors necessary for proper range management. Therefore, the crude protein of 14 species was measured in two phenological stages in Kahnuj (Kerman province) using Kjeldahl methodology. The crude protein content of the study species was compared using ANOVA, and a paired t test was used to compare the crude protein content of each species between the two phenological stages. In addition, one-sample t-test was used to compare the average crude protein with critical level. According to the obtained results, the protein content of the study species showed significant differences at each phenological stage, so that in the vegetative stage, the highest and lowest crude protein was recorded for Astragalus triboloides (19.61%) and Ziziphus spina-christ (4.18%), respectively. In seed ripening stage, the highest and lowest crude protein content was recorded for Rhazia stricta (14.85%) and Stipa capensis (5.23%), respectively. The crude protein showed a downward trend for all species except two. The average content of crude protein measured at vegetative stage was higher as compared with the critical level. However, this difference was not significant for the second stage. Overall, preservation and development of species having high percentage of crude protein with low changes in protein during the growing season like Taverniera cuneifolia is recommended. 

کلیدواژه‌ها [English]

• forage quality
• Crude protein
• phenological stage
• Dry rangeland