همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج، ایران

2 استادیار گروه مدیریت توسعه‌ی روستایی، دانشگاه یاسوج، ایران

چکیده

عرصه‌های منابع طبیعی به ویژه مراتع، بستر توسعه‌ی پایدار محیط زیست محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، طرح‌های مرتعداری نقش مهمی در جلوگیری از تخریب مراتع و بهبود وضعیت آنها ایفا کرده‌اند. موفقیت این طرح‌ها منوط به مشارکت بهره‌برداران است. هدف پژوهش حاضر تبیین عوامل مؤثر بر مشارکت بهره‌برداران دهستان گل‌تپه، شهرستان سقز، در اجرای طرح‌های مرتعداری بود. بدین منظور، از تحقیق توصیفی همبستگی با رویکرد مقایسه‌ای بهره گرفته شد. جامعه‌ی آماری مشتمل بر بهره‌برداران مراتع در مناطق روستایی (با درصد بالا و پایین مشارکت در اجرای طرح‌های مرتعداری) دهستان گل‌تپه، شهرستان سقز بود. نمونه‌ی آماری پژوهش شامل 175 نفر از سرپرستان خانوار در مناطق روستایی بود. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌ای ساختارمند بهره گرفته شد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای سنجه‌های مورد مطالعه 52/0 تا 89/0 نشان از پایایی قابل قبول سنجه‌ها بود. نتایج نشان داد که در بین بهره‌برداران فعال در اجرای طرح‌های مرتعداری، متغیرهای ادراک در خصوص تسهیل‌کننده‌ها و بازدارنده‌های مشارکت، آگاهی زیست محیطی و امکان‌سنجی فیزیکی- اکولوژیکی طرح‌های مرتعداری پیش‌بینی کننده‌ی مشارکت و در گروه غیرفعال در هر دو گروه بهره‌برداران فعال و غیرفعال نیز ادراک در خصوص تسهیل‌کننده‌ها و بازدارنده‌های مشارکت و امکان‌سنجی فیزیکی- اکولوژیکی تبیین کننده‌ی مشارکت در طرح‌های مرتعداری بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating Determinants of Stakeholders’ Participation on Rangeland Projects: The Case of Goltape Township, Saqqez County

نویسندگان [English]

  • jalile karimi 1
  • maryam sharif zade 2

چکیده [English]

Natural resources, especially rangelands characteristically provide a context for sustainable development of environment worldwide. Recently, rangeland management projects play an important role in preventing pasture degradation and promote their overall status. Community participation is one of the main factors for any successful range management program. Due to the importance of stakeholder participation in rangeland management projects, this study aimed at investigating determinants of stakeholders’ participation in rangeland projects of Goltape Dehestan, Saqqez county. Thereby, the study employed descriptive causal comparative research design. The statistical population was consisted of beneficiaries in rural pastures (with high and low participation rate in range management projects). The sample was consisted of 175 rural household heads in Gol Tappeh villages.
Structural questionnaires were used to collect data. The questionnaires validity was confirmed by panel of experts and a pilot study was done to assess the reliability. Cronbach's alpha coefficients were between 0.52 and 0.89 for different measures. The results showed that, in active-participant group, perception towards facilitative factors and bottlenecks, environmental awareness and physic-ecological feasibility of rangeland projects and in passive-participant group perception towards facilitative factors and bottlenecks and physic-ecological feasibility were determined the participation in rangeland projects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural development
  • Saqqez county
  • Rangeland projects
  • participation
Alavi, S. Z. and  Saeedi Goraghani, H. R., 2011. Economic analysis and evaluation of rangeland management project, Haft Cheshme Noor. Natural Ecosystems of Iran, 2 (1): 31-39.
Amirnejad, H. and Rafiee, H., 2010. A study on the effect of socio-economic factors on user's participation in range management projects. Rangeland, 3 (3): 710-722.
Anabestani, A. A., Shayan, H., Khosrovbaygi, R., Taghilu, A. A., 2014. The role of participation in the empowerment of rural areas with emphasis on agriculture sector (Case study: Upper Ijroud Dehestan Zanjan Province). Geographical Space, 13 (44): 73-90.
Ansari, N. and Seyedakhlaghishal, S. J., 2009. Comparison of the opinion of rangeland user and expert about factors influencing natural resources degradation in Iran. Rangeland, 3 (3): 519- 532.
Ansari, N. Saiyed aghlaghi S.J., and Fayaz, M., 2008. Legal and organization factors management and social groups role in renewable natural resources degradation. Rangeland, 1 (4): 423-438.
Arzani, H., Azhdari, Gh. and Zare Chhouki, M. A., 2010. Evaluating efficiency of grid method for estimating the production and utilization in rangeland. Rangeland, 3 (4): 611-622.
Blackstock, K.L. and Richards, C., 2007. Evaluating stakeholders involvement in river basin management: A Scottish case study. Water Policy, 5: 493-512.
Chowdhury, S., 2004. Participation in forestry: A study if pdoples participation on the social forestry policy in Bangladesh: Myth or reality? University of Bergen: Department of Administration and Organization Theory.
Fami, H. S., Faham,E., Fatehee, R., Moridsadat, P. and Malekipoor. R., 2011. Investigation of factors influencing participation of pastoralists in range management plans in Tafresh Country rangelands. Journal of Rangeland, 4 (4): 598-608.
Heydari, Gh., Agili, S. M., Barani, H., Ghorbani, J. and Mahboubi, M. R., 2010. An analysis of correlation between range condition and participation of ranchers in range management plans (A case study in Baledeh summer rangeland, Mazandaran Province. Rangeland, 4 (1): 138-149.
Kerapeletswe, C.K. and  Lovett, J.C., 2002. Factors that cotribute to participation in property resource management: the case of Cgobe enclave and Ghanzi/Kgalagadi, Botswana. Paper presented at the second world congress of environmental and resource economists Monterey: California.
Krejcie, R.V. and Morgan, D.W., 1970. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30: 607-610.
Liu, J., yun, L., Liya, S., Zhiguo, C. and Baoqian, B., 2010. Public participation in water resources management of Haihe River basin, china. The analysis and evaluation of status quo. Environmental Sciences, 2(1): 1750- 1758.
Mahmodi, J., and Hakimpour S.H., 2012. A study on the effective socio-economic factors involving in social participation in Nour. Sociology of Youth Studies, 2 (5): 129-148.
Mahmoudi, J., Heidari, Gh. and Mirbozrgi, M. S., 2012. The obstructions of grazing management project the viewpoint of natural resources experts. Renewable Natural Resources Research, 2(4): 1-9.
Papzan, A. H. and Afsharzadeh, N., 2010. Native mechanisms in range management of Kalhor tribe's nomads. Iranian Journal of Range and Desert Research, 17 (3): 476-488.
Rashtian, A. and Karimian, A. A., 2011. Assessment and comparison of experts and pastoralists opinion about grazing systemsi n range management plans in Semnan province. Rangeland, 5 (1): 109-118.
Rouhi, F. Amirnejad, H,m Heydari, G. A. and Ghorbani, J., 2010. The role of social factors on ranchers participation in range management plans (Case study: rangeland of Ghaemshahr). Ranageland, 4 (3): 474-483.
Shahraki, M. R. and Barani, H., 2012. Examining factors on destruction of Golestan province rangelands. Journal of Conservation and Utilization of Natural Resources, 1(3): 59-78.
Shahraki, M. R., Abedi-Sarvestani, A., Behmanesh, B and Gholami, N. 2014. Impact of extension education courses on participation of stakeholders in conducting rangeland cooperative's projects in Gonbad-e-Kavoos township. Cooperation and Agriculture, 2 (8): 89- 105.