نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد فیاض ¹
• سیدحمید حبیبیان ²
• حسن یگانه ³
• انور سنایی ⁴

¹ استادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

² استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

³ استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

⁴ دانشجوی دکتری مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

چکیده

در این تحقیق ارزش رجحانی گونه‌های مرتعی جهت گوسفند و بز در مراتع چشمه انجیر استان فارس در مدت چهار سال (1389-1386) مطالعه شد. جهت این امر از روش زمان سنجی در ماه‌های چرای دام (خرداد-رویشی گلدهی، تیر-گلدهی، مرداد و شهریور-بذردهی) استفاده شد که در هر ماه یک روز بین یک تا دو ساعت بعد از ورود دام به مرتع که به تعادل نسبی در چرا می‌رسد، 30 دقیقه از چرای دام روی گونه‌ها فیلم تهیه و با انتقال به کامپیوتر زمان‌های چرای هرگونه تعیین گردید و به درصد تبدیل شدند، همچنین تعداد دفعات استفاده از گونه‌ها و مدت زمان استفاده از هر گونه در ماه‌های مذکور برای هر دام مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی و با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونه‌های مختلف از نظر درصد زمان چرا شده و دفعات چرا در سطح 01/0 اختلاف معنی‌دار وجود دارد، لیکن اثر ماه و اثر گونه * ماه در تیمار درصد زمان چرا و دفعات چرا برای هیچکدام از دام‌های گوسفند و بز معنی‌دار نشد. نتایج ارزش رجحانی گونه‌ها نشان داد که بیشترین درصد زمان صرف شده و بیشترین دفعات چرا برای گوسفند و بز بر روی گونه‌های Annual Grasses+ Forbsمی‌باشد و در مجموع نتایج نشان داد که بز بوته خوار و گوسفند گراس-فورب خوار می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• ارزش رجحانی
• روش زمانسنجی
• گونه‌های مرتعی
• گوسفند
• بز

عنوان مقاله [English]

Determination of preference value of range species for sheep and goat at Cheshme-Anjir, Fars province

نویسندگان [English]

• Mohammad Fayaz ¹
• Seyed Hamid Habibian ²
• Hasan Yeganeh ³
• Avar Sanaie ⁴

چکیده [English]

In this research, the preference value of range species for sheep and goat was studied in the Cheshme-Anjir rangelands of Fars province during four years (2007-2010). Direct observation (timing) method was used during the grazing months (June, July, August and September). In each month, around one to two hours after entering livestock to the rangeland, livestock grazing was filmed for 30 minutes and was transferred to the computer to determine the time of grazing for each species. In addition, the frequency and duration of the use of each species in the mentioned months was examined. Afterward, data were analyzed by SAS software in a completely randomized block design. Results showed that there was significant difference (p<0.01) among the species studied in terms of time percentage and grazing frequency. However, the effect of month and month*species for time percentage and grazing frequency treatments was not significant. The results of preference value of species showed that maximum time percentage and grazing frequency for sheep and goat was on annual grasses+ forbs, and in general, results showed that goat was a browser livestock and sheep was a grazer livestock.

کلیدواژه‌ها [English]

• Preference value
• timing method
• range species
• Sheep
• Goat