نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد متینی‌زاده ¹
• محمود گودرزی ²

¹ استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

² کارشناس ارشد پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

پدیده آتش‌سوزی به‌شدت می‌تواند پوشش گیاهی و خاک را تحت تأثیر قرار دهد و از چرخه‌های مختلف اکوسیستمی جلوگیری کند. میزان فعالیت آنزیم‌ها شاخص حساسی برای بررسی کیفیت خاک هستند و تغییر در فعالیت آنها می‌تواند توان اکوسیستم را متأثر نموده و جذب مواد غذایی توسط گیاهان را تغییر دهد. این پژوهش در دو سال در فصل‌های بهار و پاییز (دو و سه سال پس از آتش‌سوزی) در مرتع کردان انجام گردید. از عمق 20-0 سانتی‌متری خاک نمونه‌برداری شد. سه آنزیم اسید فسفاتاز، آلکالین فسفاتاز و دهیدروژناز با استفاده از واکنش با سوبسترا و با اسپکتروفتومتر سنجش شدند. نتایج نشان داد که به‌طور کلی فعالیت آنزیم‌های خاک در هر دو سال انجام پژوهش در پاییز بیشتر بوده است. اگرچه این تفاوت در خصوص آلکالین فسفاتاز چندان زیاد نبوده است. اما دو سال پس از آتش‌سوزی فعالیت هر سه آنزیم در منطقه شاهد بیشتر از فعالیت آنها در منطقه آتش‌سوزی‌شده بود. علت این کاهش فعالیت در سالهای نخست پس از آتش‌سوزی می‌تواند به دلیل از کار افتادن سیستم آنزیمی و افزایش فسفات معدنی در اثر آتش باشد. به‌طوری‌که سه سال پس از آتش‌سوزی روند فعالیت آنزیم‌های خاک در منطقه آتش‌سوزی‌شده، نزدیک شدن به منطقه شاهد و حتی مانند فعالیت آلکالین فسفاتاز و دهیدروژناز بیشتر از آن بوده است. این دو آنزیم شاخص زیستی برای میکروارگانیسم‌های خاک محسوب می‌شوند، بنابراین می‌توان انتظار داشت که افزایش آنها نشان‌دهنده بالا رفتن ذی‌توده‌ی میکروبی منطقه‌ی آتش‌سوزی‌شده ‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• آتش
• آنزیم‌های خاک
• مرتع کردان
• پایش

عنوان مقاله [English]

Effect of fire on activity of some rangeland soil enzymes

نویسندگان [English]

• Mohammad Matinizadeh ¹
• Mahmoud Gudarzi ²

¹ Assistant Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran

² Senior Research Expert, Range Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran

چکیده [English]

Fire can severely affect vegetation and soil and prevent different cycles of ecosystems. Enzymes quantities are sensitive indices for soil quality, and the changes in their activity can affect the ability of ecosystem and alter nutrient uptake by plants. This investigation was carried out in Kordan rangeland in spring and autumn for two years. Soil was sampled from 0-20 cm depth. Three enzymes including acid phosphatase, alkaline phosphatase and dehydrogenase were assessed by reaction with substrate. Our results showed that the activities of all studied enzymes were significantly higher in soils in September at both areas. However, this difference was not high for alkaline phosphatase. Two years after fire, the activity of all studied enzymes was higher at control site. The reasons for this decrease may be due to the destruction of enzymatic system and increasing inorganic phosphate because of fire. Three years after fire, the activity of enzymes increased and for alkaline phosphatase and dehydrogenase was more than control site. These enzymes are considered as biological indices for soil microorganisms therefore, it can be expected that its increase indicates increasing microbial biomass in fire area.

کلیدواژه‌ها [English]

• fire
• Soil enzymes
• rangeland
• monitoring