رضا سیاه منصور؛ محمد فیاض؛ سعیده ناطقی؛ رستم خلیفه زاده؛ علی محمدیان
دوره 26، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 887-903
چکیده
آگاهی از ارزش رجحانی گونههای گیاهی، یکی از ملزومات اساسی جهت تعیین علوفه در‌دسترس و به تبع آن، محاسبه ظرفیت چرای رویشگاههای مرتعی است. برای انجام پژوهش حاضر، 36 گونه شامل 21 گونه چند ساله و دائمی و 15 گونه یکساله مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور طی چهار سال (1386 -1389) و در هر ماه از فصل رویش (بهار و تابستان)، به مدت حداقل 1800 ثانیه از یک ...
بیشتر
آگاهی از ارزش رجحانی گونههای گیاهی، یکی از ملزومات اساسی جهت تعیین علوفه در‌دسترس و به تبع آن، محاسبه ظرفیت چرای رویشگاههای مرتعی است. برای انجام پژوهش حاضر، 36 گونه شامل 21 گونه چند ساله و دائمی و 15 گونه یکساله مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور طی چهار سال (1386 -1389) و در هر ماه از فصل رویش (بهار و تابستان)، به مدت حداقل 1800 ثانیه از یک راس میش بالغ غیرآبستن و غیر شیرده نژاد لری لرستان با میانگین وزن50 کیلوگرم در داخل گله و در حال چرا، فیلمبرداری شد. نتایج نشان داد؛ گراس‌های یکساله مانند Heteranthelium piliferum, Bromus tectorum, Bromus danthonia, Boissiera squarrosa با کل مدت زمان 3083 ثانیه نسبت به بقیه گونهها، بیشترین زمان چرا را بخود اختصاص دادهاند. گونههای بعدی شامل trichophorum Agropyron با 2594 ثانیه، Bromus tomentellus با 1232 ثانیه Onobrychis melanotricha با 681 ثانیه، پهن‌برگان علفی یکساله مانند Helianthemumledifolhum, Minuartia obtusiloba, talaspi perfoliatum, Diplotaxis erucoides, Viciea peregerinaبا 670 ثانیه وHordeum bulbosum با 565 ثانیه در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در نهایت مشخص شد گندمیان یکساله و بوته‌ای‌ها در اردیبهشت، گندمیان پایا در خرداد و پهن برگان علفی در تیرماه دارای خوشخوراکی کامل و کلاس I میباشند. همچنین مجموع گندمیان و پهن‌برگان علفی پایا در تیرماه، پهن‌برگان علفی یکساله در اردیبهشت و بوته‌ای‌هادر خردادماه کلاس خوشخوراکی II را دارا میباشند و فرم‌های رویشی در سایر ماه‌ها خوشخوراکی کلاس III را دارند.
مهشید سوری؛ سیده خدیجه مهدوی؛ ولی الله اسدی؛ رستم خلیفه زاده
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 731-740
چکیده
بررسی تغییرات پوشش‌گیاهی در سایت چرا شده توسط دام اهلی و مقایسه با عرصه تحت چرای حیات وحش می‌تواند یکی از عملی‌ترین روش‌های بررسی، به منظور شناخت صحیح روابط متقابل اجزاء اکوسیستم، ارزیابی مدیریت اعمال شده و ترسیم راهکارهای مدیریت صحیح برای آینده باشد. بنابراین، تحقیق حاضر به منظور مقایسه پارامترهای پوشش‌گیاهی در دو سایت مورد ...
بیشتر
بررسی تغییرات پوشش‌گیاهی در سایت چرا شده توسط دام اهلی و مقایسه با عرصه تحت چرای حیات وحش می‌تواند یکی از عملی‌ترین روش‌های بررسی، به منظور شناخت صحیح روابط متقابل اجزاء اکوسیستم، ارزیابی مدیریت اعمال شده و ترسیم راهکارهای مدیریت صحیح برای آینده باشد. بنابراین، تحقیق حاضر به منظور مقایسه پارامترهای پوشش‌گیاهی در دو سایت مورد چرای دام‌های اهلی (گوسفند نژاد مغانی و بز نژاد خلخالی) و حیات وحش (کل و بز کوهی)، در مراتع شاه حیدر منطقه ارسباران در شهرستان کلیبر صورت گرفت. پس از تعیین توده معرف، در هر دو سایت نمونه‌برداری از پارامترهای پوشش‌گیاهی با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک انجام گرفت. در داخل هر توده معرف، پنج ترانسکت یکصد متری مستقر و تعداد 10 پلات دو متر مربعی بر روی هر ترانسکت و در مجموع 100 پلات در هر دو مکان بکار برده شد. در داخل هر پلات و در امتداد هر ترانسکت، درصد پوشش تاجی، تراکم و مقدار تولید گونههای مورد چرای دام، اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که درصد پوشش تاجی، تراکم و مقدار تولید گونهها در سایت چرای حیات وحش به دلیل چرای سبک نسبت به سایت چرای دام اهلی بیشتر بود و از نظر آماری اختلاف معنیداری با هم داشتند. ضمن اینکه دام‌های اهلی به دلیل همراهی چوپان به صورت محدود و بسته چرا کرده اما حیات وحش در منطقه حفاظت شده به صورت کاملاً آزاد چرا می‌کنند. از طرفی حیات وحش به دلیل چالاکی و حرکت بیشتر، قدرت انتخاب‌کنندگی بیشتر و دامنه چرایی وسیع‌تری در مقایسه با دام‌های اهلی دارند. همچنین، نتایج نشان داد که درصد پوشش تاجی، تراکم و مقدار تولید فورب‌ها نسبت به بوتهای ها، در سایت چرای دام اهلی کمتر است و این امر بدلیل تمرکز چرای گوسفند بر روی فورب‌ها (عموما گیاهان خانواده بقولات) میباشد.
علیرضا افتخاری؛ محمود گودرزی؛ پروانه عشوری؛ رستم خلیفه زاده
دوره 26، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 352-366
چکیده
آتشسوزی در مراتع تاثیرات قابل توجهی بر فاکتورهای گیاهی و خاک دارد. در این تحقیق اثرات آتشسوزی بر فاکتورهای گیاهی مراتع نیمه استپی سیراچال به مدت سه سال (94-1396) مورد بررسی قرار گرفت. دو مرتع انتخابی از لحاظ تیپ گیاهی مشابه بوده (قبل از آتشسوزی) و در کنار یکدیگر قرار دارند. دو تیمار مراتع شاهد و مراتع آتشگرفته با استفاده از ترانسکت ...
بیشتر
آتشسوزی در مراتع تاثیرات قابل توجهی بر فاکتورهای گیاهی و خاک دارد. در این تحقیق اثرات آتشسوزی بر فاکتورهای گیاهی مراتع نیمه استپی سیراچال به مدت سه سال (94-1396) مورد بررسی قرار گرفت. دو مرتع انتخابی از لحاظ تیپ گیاهی مشابه بوده (قبل از آتشسوزی) و در کنار یکدیگر قرار دارند. دو تیمار مراتع شاهد و مراتع آتشگرفته با استفاده از ترانسکت و کوادرات(30 پلات) به مدت سه سال متوالی آماربرداری شدند. فاکتورهای گیاهی شامل درصد تاج پوشش، تولید، تراکم، غنای گونه ای و فرم رویشی بود. تجزیه و تحلیل آماری تیمارها با آزمون t مستقل و مقایسه سال‌های مختلف در هر یک از مراتع آتشسوزی شده یا شاهد با استفاده از آزمون تجزیه واریانس و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن بین تکرارها انجام شد. نتایج نشان داد آتشسوزی در طی سال‌های اجرای طرح اثر معنیداری بر روی درصد تاج پوشش و تولید کل گونههای مرتعی نداشته است، ولی بر روی تراکم کل گونههای مرتعی اثر مثبت و معنیدار داشته است. اختلاف بالای تراکم در مقایسه با پوشش و تولید، به دلیل کم بودن پوشش و تولید نهالهای تازه روئیده است. به عبارت دیگر نهالهای تازه روئیده گیاهان دارای سطح تاج پوشش اندک و تولید کم، اما دارای تراکم بالایی هستند. از لحاظ غنای گونهای بیشترین اختلاف مربوط به عدم حضور گونههای بوتهای در مرتع آتشگرفته میباشد اما با اینحال بر اساس شاخص سورنسون دو تیمار از لحاظ گونههای گیاهی مشابه میباشند. همچنین از لحاظ فرم رویشی، آتشسوزی بر روی درصد تاج پوشش، تراکم و تولید فرم رویشی علفی اثر مثبت و معنیدار، بر روی درصد تاج پوشش و تراکم فرم رویشی گندمی نیز اثر مثبت و معنیدار داشته است اما اثر قابل ملاحظه منفی و معنیداری بر روی فرم رویشی بوتهاییها داشته است.
