حسن قلیچ نیا؛ هاجر نعمتی
دوره 28، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 631-639
چکیده
گونه مرتعی علف بره (Festuca ovina) از گونههای مهم و خوشخوراک مرتعی در مراتع استان مازندران بوده و دارای دامنه پراکنش گسترده در مراتع کوهستانی میباشد که علاوه بر ارزش غذایی برای دام، نقش مهمی را در برنامههای اصلاح و احیای مراتع کوهستانی ایفا مینماید. با توجه به اهمیت این گونه، تعدادی از جمعیتهای گونه F. ovina که بذور آنها از مراتع ...
بیشتر
گونه مرتعی علف بره (Festuca ovina) از گونههای مهم و خوشخوراک مرتعی در مراتع استان مازندران بوده و دارای دامنه پراکنش گسترده در مراتع کوهستانی میباشد که علاوه بر ارزش غذایی برای دام، نقش مهمی را در برنامههای اصلاح و احیای مراتع کوهستانی ایفا مینماید. با توجه به اهمیت این گونه، تعدادی از جمعیتهای گونه F. ovina که بذور آنها از مراتع مختلف استان جمعآوری شده بود، در سینیهای پلاستیکی مشبک کشت گردید و بعد ازسبز شدن و دوره کوتاه عملیات داشت، در اوایل بهار در عرصه ایستگاه تحقیقاتی پشتکوه در ارتفاعات جنوب شرق ساری روی دو خط به طول 20متر طوری کشت شدند که 40 پایه از هر اکسشن روی خط کشت قرار گرفتند. فاصله آنها روی ردیفهای کاشت 50/0 متر و فاصله خطوط از یکدیگر 1 متر در نظر گرفته شد. آزمایش در طی سالهای 1394-1390 صورت گرفت. در سال اول و دوم به منظور استقرار گیاه از صفات یادداشتبرداری انجام نشد. ارزیابی از بهار سال 1392شروع گردید. معیارهای ارزیابی برای انتخاب گیاه عبارت بودند از مراحل فنولوژی، ارتفاع گیاه در زمان ظهور خوشه، سطح پوشش تاجی، تولید علوفه و تولید بذر. مراحل مختلف فنولوژی شامل مرحله رویشی، گلدهی، تشکیل بذر و رشد مجدد پاییزه با مراجعه هفتگی از پایه هایی که بدین منظور پیکه کوبی شدهاند، یادداشت برداری شدند. دادههای بدست آمده در محیط SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب دادههای مربوط به عملکرد فاکتورهای مورد ارزیابی نشان داد که اختلاف معنیداری در سطح 1 % بین شش جمعیت گونه مورد بررسی وجود دارد. بیشترین مقدار پوشش تاجی، ارتفاع بوته، درصد زندهمانی، تولید بذر و تولید علوفه مربوط به جمعیت مرتع سیاهسنگ و کمترین مقادیر فاکتورهای یاد شده مربوط به جمعیتهای مراتع کنگلو و دونا میباشد. بنابر این برای تولید و تقویت پوشش گیاهی علوفهای میتوان از بذور این جمعیت در مراتع کوهستانی مناطق مرکزی استان مازندران استفاده نمود.
حسن قلیچ نیا؛ محمد فیاض؛ هاجر نعمتی
دوره 28، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 129-137
چکیده
در برنامه افزایش تولید علوفه، گردآوری دانش استقرار گیاهان علوفهای ضروریست. در این راستا، بذرهای گونه اسپرس(Onobrychis altissima.) برای بررسی روشهای مختلف مرتعکاری از تودههای بومی آن در مناطق مرتعی حوضه آبخیز بلده نور در استان مازندران در سال 1392 جمعآوری و در ایستگاه آبخوانداری پشتکوه ساری با متوسط بارندگی 320 میلیمتر ...
بیشتر
در برنامه افزایش تولید علوفه، گردآوری دانش استقرار گیاهان علوفهای ضروریست. در این راستا، بذرهای گونه اسپرس(Onobrychis altissima.) برای بررسی روشهای مختلف مرتعکاری از تودههای بومی آن در مناطق مرتعی حوضه آبخیز بلده نور در استان مازندران در سال 1392 جمعآوری و در ایستگاه آبخوانداری پشتکوه ساری با متوسط بارندگی 320 میلیمتر و اقلیم نیمهخشک سرد مرتعکاری شد. دو تیمار بذرکاری و بذرپاشی در دو تاریخ مرتعکاری پاییزه و بهاره در قالب طرح کرتهای خرد شده با تیمار اصلی تاریخ مرتعکاری و تیمار فرعی روش مرتعکاری (بذرکاری و بذرپاشی) با استفاده از طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مقایسه شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل ارتفاع گیاه، پوشش تاجی، تولید بذر، تولید گیاه و درصد استقرار بوده است. نتایج نشان داده است که بین مرتعکاری گونه اسپرس در دو روش بذرپاشی و بذرکاری در دو فصل بهار و پاییز برای فاکتورهای مورد تحقیق (ارتفاع گیاه، پوشش تاجی، تولید، بذر و تولید گونه) اختلاف معنیدار وجود دارد. روش بذرکاری در فصل پاییز دارای بیشترین مقادیر فاکتورهای مورد بررسی بوده است. بنابراین امکان اصلاح مراتع مناطق مشابه آب و هوایی با گونه اسپرس به روش بذرکاری برای افزایش تولید علوفه و چرای مستقیم دام وجود دارد.
حسن قلیچ نیا؛ هاجر نعمتی؛ رستم خلیفه زاده
دوره 27، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 672-681
چکیده
یکیازعواملکلیدیدرمدیریتمراتعتعیینارزشرجحانیگونههایمرتعیتوسطدامچراکنندهاست. در این تحقیق ارزش رجحانی گیاهان مرتعی سایت پلور در مراتع کوهستانی مازندران در ماههای فصل چرا (تیر تا شهریور) و سالهای مختلف(1389-1386) مورد بررسی قرار گرفت . برای تعیین ارزش رجحانی گونهها از شاخص انتخاب گونه استفاده شد. تولیدومصرفگونههادرداخلوخارجوقرقدر ...
بیشتر
یکیازعواملکلیدیدرمدیریتمراتعتعیینارزشرجحانیگونههایمرتعیتوسطدامچراکنندهاست. در این تحقیق ارزش رجحانی گیاهان مرتعی سایت پلور در مراتع کوهستانی مازندران در ماههای فصل چرا (تیر تا شهریور) و سالهای مختلف(1389-1386) مورد بررسی قرار گرفت . برای تعیین ارزش رجحانی گونهها از شاخص انتخاب گونه استفاده شد. تولیدومصرفگونههادرداخلوخارجوقرقدر ماههای فصلچراوبهمدتچهارسالبهمنظورمحاسبه شاخصانتخابگونهجمعآوریشد. با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن میانگینها مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که شاخص رجحان گونهها و همچنین شاخص رجحان گونهها در ماههای مختلف فصل چرا در سطح یک درصد دارای اختلاف معنیدار میباشند. گونههای Elymus hispidus var hispidus ,Arenaria gypsophiloides, Bromus tomentellus, Dactylis glomerata, Festuca ovina, Taraxacum montanum, Tragopogon graminifolius, Falcaria vulgaris دارای کلاسI خوشخوراکی میباشند. گونههای, Astragalus aegobromus Ferula galbaniflua دارای کلاس II خوشخوراکی میباشند. گونههای ,Dianthus orientalis, Stipa hohenackeriana, Papaver bracteatum,Thymus pubescens,Verbascum Thapsus, Gagea lutea, Goebelia alopecuroides,Euphorbia helioscopia دارای کلاسIII خوشخوراکی میباشند. بنابر این در بررسی ارزش رححانی، علاوه بر ذایقه دام مورد مطالعه، عواملی نظیر مقدار تولید و درصد ترکیب گیاهان موجود، نحوه پراکنش و میزان دسترسی دام به آنها در این زمینه نقش دارند.
صدیقه زارع کیا؛ فرهنگ قصریانی؛ مینا بیات؛ هاجر نعمتی
دوره 22، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 266-274
چکیده
یکی از عوامل مهم در تعیین ظرفیت چرایی مشخص کردن حد بهرهبرداری مجاز گونهها میباشد، بعلت عدم اطلاعات کافی در این زمینه، این پژوهش بهمنظور تعیین حد بهرهبرداری مجاز گونه دایمی و خوشخوراک Salsola laricina در سایت خشکهرود ساوه انجام گردید. در این بررسی سه شدت برداشت 25 ، 50 و 75 درصد با حالت بدون برداشت (شاهد) بهعنوان تیمارهای آزمایش بمدت ...
بیشتر
یکی از عوامل مهم در تعیین ظرفیت چرایی مشخص کردن حد بهرهبرداری مجاز گونهها میباشد، بعلت عدم اطلاعات کافی در این زمینه، این پژوهش بهمنظور تعیین حد بهرهبرداری مجاز گونه دایمی و خوشخوراک Salsola laricina در سایت خشکهرود ساوه انجام گردید. در این بررسی سه شدت برداشت 25 ، 50 و 75 درصد با حالت بدون برداشت (شاهد) بهعنوان تیمارهای آزمایش بمدت 3 سال مورد مقایسه قرارگرفتند. نتایج تولید علوفه گونه S. laricina نشان داد که اثر سال و اثر متقابل سال و شدتهای مختلف برداشت از لحاظ آماری در سطح یک درصد معنیدار میباشد. در سال اول بررسی بین تیمارهای مختلف اختلاف معنیداری وجود نداشته است ولی با ادامه برداشتها در سالهای بعدی اثرات تیمارها بر پایهها به وضوح دیده شدند، بهطوریکه در سال آخر برداشت که بیشترین تأثیر تیمارها بر روی پایهها بوده است، مشخص گردید که بین تیمار شاهد و 25 درصد برداشت اختلاف معنیداری وجود نداشته و بیشترین میزان تولید را داشتهاند و بین دو تیمار دیگر نیز اختلاف معنیداری مشاهده نشد. از طرف دیگر مشاهدات نشان داد، قدرت و شادابی در پایههای شاهد نسبت به تیمارهای 25 و 50 درصد کمتر بوده است که میتوان نتیجه گرفت تحریک چرایی میتواند بر شادابی و طراوت این گونه بیفزاید. بر اساس تجزیه AMMI، مؤلفه اصلی اثر متقابل اول(IPC1) در سطح 1 درصد معنی دار شد، بطوریکه این مؤلفه 2/98 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل را بیان نمود. بای پلات اولین مولفه اصلی اثر متقابل و میانگین تولید نشان داد که تیمار 75 درصد دارای کمترین میزان تولید و پایداری و تیمار 25 درصد از میانگین تولید و پایداری خوبی برخوردار است. با توجه به نتایج حاصل میتوان بیان کرد که شدت برداشت 25 درصد ضامن بقای گونه S. laricinaدر این منطقه خواهد بود و بر قدرت و شادابی گیاه نیز تأثیر منفی نخواهد داشت.
