بهنام بهرامی؛ رضا عرفانزاده؛ جواد معتمدی (ترکان)
دوره 22، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 47-58
چکیده
مطالعه تغییرپذیری عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک بر اثر شدت‌های مختلف چرای دام می‌تواند در مدیریت و حفظ خاک و پوشش گیاهی کمک کند. برای چنین مطالعه‌ای، شش منطقه معرف با شدت چرای مختلف انتخاب گردید. دوری و نزدیکی به روستا و حضور گیاهان مهاجم، کم‌شونده و زیادشونده، اساس تعیین مناطق مختلف از لحاظ شدت چرای دام غالب، یعنی گوسفند نژاد ماکویی ...
بیشتر
مطالعه تغییرپذیری عوامل فیزیکی و شیمیایی خاک بر اثر شدت‌های مختلف چرای دام می‌تواند در مدیریت و حفظ خاک و پوشش گیاهی کمک کند. برای چنین مطالعه‌ای، شش منطقه معرف با شدت چرای مختلف انتخاب گردید. دوری و نزدیکی به روستا و حضور گیاهان مهاجم، کم‌شونده و زیادشونده، اساس تعیین مناطق مختلف از لحاظ شدت چرای دام غالب، یعنی گوسفند نژاد ماکویی بود. در هر منطقه، نمونه‌برداری از خاک توسط پلاتهای یک متر مربعی که بصورت سیستماتیک در طول ترانسکتهای 100 متری مستقرشده بودند، انجام شد. در هر منطقه 18 نمونه خاک از عمق 15-0 و 18 نمونه خاک از عمق 30-15 سانتیمتری با حفر پروفیل برداشت شد. سپس نمونه‌های خاک جهت اندازه‌گیری 17 فاکتور خاکی به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج تجزیه مولفههای اصلی نشان داد که از بین عوامل خاکی مورد بررسی درصد سیلت، درصد خاکدانههای درشت و ریز، درصد رطوبت اشباع و کربن آلی ذرهای عمق اول (15-0 سانتی‌متر) و بافت، کربن موجود در خاکدانههای درشت و ریز، هدایت الکتریکی، وزن مخصوص ظاهری عمق دوم (30-15 سانتی‌متر)، تغییر و تاثیرپذیری بیشتری در مقابل چرا نسبت به سایر ویژگی‌های مورد مطالعه خاکی داشتند.
حسین ارزانی؛ اسماعیل صبری؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ سیداکبر جوادی
دوره 22، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 158-167
چکیده
چندین نژاد گوسفندی با جثه‌های متفاوت، از مراتع مناطق مختلف آب و هوایی استان آذربایجان غربی استفاده می‌کنند که به لحاظ تفاوت در ترکیب گیاهی و خصوصیات فیزیکی متفاوت مراتع مورد چرای دام که تفاوت در مقدار تحرک و جابجایی دام‌ها را سبب خواهد شد، مقدار علوفه تامین کننده نیاز انرژی متابولیسمی روزانه آنها در زمان‌های مختلف چرا، یکسان نخواهد ...
بیشتر
چندین نژاد گوسفندی با جثه‌های متفاوت، از مراتع مناطق مختلف آب و هوایی استان آذربایجان غربی استفاده می‌کنند که به لحاظ تفاوت در ترکیب گیاهی و خصوصیات فیزیکی متفاوت مراتع مورد چرای دام که تفاوت در مقدار تحرک و جابجایی دام‌ها را سبب خواهد شد، مقدار علوفه تامین کننده نیاز انرژی متابولیسمی روزانه آنها در زمان‌های مختلف چرا، یکسان نخواهد بود. بنابراین به منظور سازماندهی تغذیه دام در مرتع، تهیه نقشه نیاز روزانه دام‌های چراکننده از مراتع منطقه ضرورت داشت. برای این منظور، ابتدا متوسط مقدار انرژی متابولیسمی در واحد وزن پوشش گیاهی مراتع مورد چرای دام در مراحل مختلف رشد در مراتع ییلاقی و قشلاقی مشخص و سپس با مد نظر قرار دادن نیاز روزانه هر یک از نژادهای گوسفندی به انرژی متابولیسمی در حالت نگهداری، مقدار علوفه مورد نیاز روزانه دام، تعیین و بر مبنای نتایج مذکور، نقشه نیاز روزانه دام در مراحل مختلف رشد، تهیه گردید. بر مبنای نتابج حاصل، مقدار علوفه تامین کننده نیاز روزانه نژادهای گوسفندی در مراتع مناطق مختلف آب و هوایی استان از 04/1 تا 31/2 کیلوگرم علوفه خشک در روز متغیر است که کمترین مقدار مربوط به علوفه تامین کننده نیاز روزانه گوسفند نژاد ماکویی (با میانگین وزن 36/45 کیلوگرم) در مراحل اولیه رشد مراتع ییلاقی مناطق شمالی استان و بیشترین مقدار متعلق به مقدار علوفه تامین کننده نیاز روزانه گوسفند نژاد قزل (با میانگین وزن 57/71 کیلوگرم) و گوسفند نژاد هرکی (با میانگین وزن 50/53 کیلوگرم) در مراحل پایانی رشد (مرحله بذردهی) مراتع قشلاقی جنوب استان می‌باشد
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ سید رضا حسینی
دوره 21، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 651-662
چکیده
آگاهی از جواب‌گویی علوفه مرتع به نیاز روزانه واحد دامی چراکننده در مرتع، یکی از موارد ضروری در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، مطلوبیت مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه گونه‌های مورد چرای دام در مراتع ییلاقی سرعلی‌آباد گلستان به‌منظور تأمین نیاز روزانه واحد دامی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از 12 گونه مرتعی ...
بیشتر
آگاهی از جواب‌گویی علوفه مرتع به نیاز روزانه واحد دامی چراکننده در مرتع، یکی از موارد ضروری در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، مطلوبیت مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه گونه‌های مورد چرای دام در مراتع ییلاقی سرعلی‌آباد گلستان به‌منظور تأمین نیاز روزانه واحد دامی مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از 12 گونه مرتعی شامل: Achillea millifolium، Agropyrontrichophorum، Centureazuvandica، Crepiskhorassanica، Koeleria cristata، Medicagosativa، Poaangustifolia، Taraxacum brevidens، Thymus transcaspicus، Tragopogon graminifolius، Trifolium repens و Artemisiaaucheri در سه مرحله رشد (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) در سال 1387 نمونه‌برداری شد. در هر مرحله، 3 نمونه و برای هر نمونه حداقل 3 پایه گیاهی قطع گردید. سپس مقادیر شاخص‌های کیفیت علوفه محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که مقادیر پروتئین خام مراتع مورد بررسی در تمامی مراحل رشد، بیشتر از مقدار تقریبی سطح بحرانی آن (7 درصد) برای تأمین نیاز روزانه واحد دامی است. همچنین هضم‌پذیری گونه‌ها در مرحله رشد رویشی و گلدهی بیشتر از سطح بحرانی آن (50 درصد) برای نیاز نگهداری واحد دامی و در مرحله بذردهی کمتر بود. ضمن اینکه مقادیر انرژی متابولیسمی مراتع مورد مطالعه در مرحله رشد رویشی بیشتر و در مرحله گلدهی و بذردهی کمتر از مقدار تقریبی سطح بحرانی آن (8 مگاژول) برای تأمین نیاز نگهداری روزانه یک واحد دامی می‌باشد. این امر بیانگر این است که مطلوبیت کیفیت علوفه مرتع در زمان‌های مختلف چرا یکسان نمی‌باشد و لازم است نیاز روزانه واحد دامی بر مبنای کیفیت علوفه مشخص شود. طبیعی است که با توجه به شرایط سال ممکن است، کیفیت علوفه گیاهان قدری تغییر یابد ولی بدلیل هزینه‌بر بودن تعیین کیفیت علوفه، می‌توان از نتایج مذکور به‌منظور برآورد نیاز روزانه دام در سال‌های مختلف استفاده کرد.
آرزو علیزاده؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ رضا عرقانزاده
دوره 21، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 663-675
چکیده
در این تحقیق، قابلیت جذب نمک 4 گونه Salsola dendroides، Sa.nitraria، Sa.iberica وHalocnemum strobilaceum در رویشگاه‌های شور اطراف دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه‌های خاک از دو عمق 0-15 و 15-30 سانتی‌متر در داخل لکه‌های اکولوژیک گیاهی و همچنین خاک لخت اطراف این لکه‌ها برداشت شد. مقایسه میانگین مقادیر کاتیون‌های محلول نشان‌دهنده اثر معنی‌دار ...
بیشتر
در این تحقیق، قابلیت جذب نمک 4 گونه Salsola dendroides، Sa.nitraria، Sa.iberica وHalocnemum strobilaceum در رویشگاه‌های شور اطراف دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه‌های خاک از دو عمق 0-15 و 15-30 سانتی‌متر در داخل لکه‌های اکولوژیک گیاهی و همچنین خاک لخت اطراف این لکه‌ها برداشت شد. مقایسه میانگین مقادیر کاتیون‌های محلول نشان‌دهنده اثر معنی‌دار هالوفیت‌ها در کاهش مقادیر سدیم (01/0< P)، کلسیم و منیزیم (05/0< P) در عمق اول پروفیل خاک بود. اما در عمق دوم که کمتر تحت تأثیر ریشه‌دوانی گیاهان بود اختلاف معنی‌داری از نظر مقادیر این کاتیون‌ها در خاک داخل لکه‌ها و اطراف لکه‌های گیاهی مشاهده نشد. همچنین میزان جذب عناصر Mg2+، Cl-، Ca2+، Na+ و K+توسط بیوماس زمینی و هوایی این گونه‌ها بررسی شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین این عناصر نشان داد که گونه‌های Sa. nitrariaو Ha. strobilaceum بیشترین میزان منیزیم و کلر را در هر گرم از وزن خشک بیوماس هوایی خود انباشته کرده بودند. همچنین از نظر جذب سدیم، اختلاف معنی‌داری بین گونه‌های مورد بررسی مشاهده نشد. البته با مقایسه میزان این عناصر در بافت ریشه دو گونه‌ای که بیشترین انباشت عناصر شور کننده را در بیوماس هوایی خود داشتند، گونه‌ای که میزان کمتری از این عناصر را در بافت ریشه خود نگهداشته بود، به‌عنوان گونه با بالاترین قابلیت نمک‌زدایی از خاک معرفی شد. از این رو گونهHa. strobilaceum بیشترین قابلیت جذب نمک از طریق ریشه و پالایش نمک از خاک در مقایسه با سایر گونه‌های مورد بررسی را دارد و کشت آن برای اصلاح خاک و تولید علوفه در اراضی شور توصیه می‌شود.
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ حسن یگانه؛ حمزه علی شیرمردی
دوره 21، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 221-233
چکیده
آگاهی از جواب‌گویی علوفه مرتع به نیاز روزانه واحد دامی چراکننده در مرتع، یکی از موارد ضروری در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، از 32 گونه گیاهی که از گونه‌های مهم و مورد چرای دام در مراتع نیمه استپی کرسنک چهارمحال و بختیاریمی‌باشند، در سه مرحله رشد (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) نمونه‌برداری شد. در هر مرحله 3 نمونه ...
بیشتر
آگاهی از جواب‌گویی علوفه مرتع به نیاز روزانه واحد دامی چراکننده در مرتع، یکی از موارد ضروری در تعادل دام و مرتع می‌باشد. به همین منظور در پژوهش حاضر، از 32 گونه گیاهی که از گونه‌های مهم و مورد چرای دام در مراتع نیمه استپی کرسنک چهارمحال و بختیاریمی‌باشند، در سه مرحله رشد (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) نمونه‌برداری شد. در هر مرحله 3 نمونه و برای هر نمونه 3 پایه گیاهی قطع گردید. پس از اندازه‌گیری درصد ازت (N) و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF) گونه‌های مورد مطالعه؛ مقادیر پروتئین خام (CP) ، ماده خشک قابل هضم (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) آنها به‌منظور اطلاع از حد بحرانی‌شان برای تأمین نیاز روزانه واحد دامی محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از تجزیه واریانس و به‌منظور مشاهده منابع تغییرات درون گروهی، از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین مقدار پروتئین خام (87/23 درصد)، ماده خشک قابل هضم (35/74 درصد) و انرژی متابولیسمی (64/10 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک) متعلق به گونه Bellevalia glauca می‌باشد. کمترین مقدار پروتئین خام (81/9 درصد) متعلق به گونه Thymus daenensis و کمترین مقدار هضم‌پذیری (38/51 درصد) و انرژی متابولیسمی (73/6 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک) متعلق به گونه Asperula molluginoides می‌باشد. میانگین مقادیر پروتئین خام مراحل مختلف رشد شامل مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی به‌ترتیب عبارتند از: 92/20، 03/13 و 89/8 درصد که در هر سه مرحله رشد بالاتر از مقدار تقریبی سطح بحرانی آن (7 درصد) برای تأمین نیاز روزانه واحد دامی است. میانگین مقادیر ماده خشک قابل هضم در مراحل مختلف رشد به ترتیب 96/70، 65/59 و 50/52 درصد می‌باشد که در مراحل مورد مطالعه بالاتر از سطح بحرانی آن (50 درصد) برای نیاز نگهداری یک واحد دامی است. مقادیر انرژی متابولیسمی نیز در مراحل مختلف رشد به‌ترتیب عبارتند از: 06/10، 14/8 و 92/6 مگاژول بر کیلوگرم ماده خشک که مقدار آنها در مرحله رشد رویشی و گلدهی بالاتر و در مرحله بذردهی پایین‌تر از مقدار تقریبی سطح بحرانی آن (8 مگاژول) برای تأمین نیاز نگهداری روزانه یک واحد دامی می‌باشد. این امر بیانگر این است که مطلوبیت کیفیت علوفه مرتع در زمان‌های مختلف چرا یکسان نمی‌باشد و لازم است نیاز روزانه واحد دامی بر مبنای کیفیت علوفه مشخص شود. به‌طورکلی مراتع مورد مطالعه از نظر تأمین پروتئین‌خام و انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه واحد دامی مطلوب ارزیابی می‌شوند. البته نتایج ارائه شده در این مقاله، به‌عنوان اطلاعات پایه برای مدیریت دام و مرتع منطقه مورد مطالعه مهم است.
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ علی نیکخواه؛ حسین آذرنیوند؛ مهدی قربانی
دوره 20، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 333-344
حسین ارزانی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ محمد جعفری؛ مهدی فرح پور؛ محمدعلی زارع چاهوکی
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1392، ، صفحه 271-250
