سمانه محمدی؛ عادل سپهری؛ محمد فرزام؛ حسین بارانی
دوره 30، شماره 3 ، دی 1402، ، صفحه 457-473
چکیده
مقدمهاین پژوهش بر روی گونه کام‌تیغ (Lycium depressum Stocks) با هدف مطالعه پاسخ‌های رویشی (سطح برگ، وزن مخصوص برگ، سطح ویژه برگ، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه) درختچه مرتعی کام‌تیغ در مقابل تنش خشکی و اثر اصلاح‌کننده‌های خاک بر پاسخ‌های رویشی انجام شد. مواد و روش‌هاآزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً ...
بیشتر
مقدمهاین پژوهش بر روی گونه کام‌تیغ (Lycium depressum Stocks) با هدف مطالعه پاسخ‌های رویشی (سطح برگ، وزن مخصوص برگ، سطح ویژه برگ، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه) درختچه مرتعی کام‌تیغ در مقابل تنش خشکی و اثر اصلاح‌کننده‌های خاک بر پاسخ‌های رویشی انجام شد. مواد و روش‌هاآزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی شامل تیمار اصلی آبیاری در 4 سطح (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار فرعی اصلاح‌کننده‌های خاک در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. در هر تیمار ترکیبی آبیاری و اصلاح‌کننده خاک 5 تکرار و در مجموع 160 گلدان برای انجام آزمایش استفاده شد. تیمارهای فرعی اصلاح‌کننده‌های خاک شامل هیدروژل استاکوزورب به مقدار 3 گرم در هر کیلوگرم خاک در هر گلدان در قسمت تحتانی ریشه گیاه اضافه شد. Mineral Zeolite به مقدار 8 گرم در هر گلدان در قسمت تحتانی ریشه گیاه قرار گرفت. نیتروباکتر به مقدار cc 3 در هر گلدان در ناحیه فوقانی ریشه گیاه اضافه شد. افزودن میکوریزا به مقدار 10 گرم در هر گلدان در قسمت تحتانی ریشه گیاه اضافه شد. نتایج به‌طورکلی در تمام سطوح آبیاری بین تیمارها در هریک از مواد اصلاح‌کننده خاک اختلاف معنی‌داری (p<0.05) دیده شد. در تیمار زئولیت با میکوریزا بیشترین مقدار در وزن خشک ساقه و وزن مخصوص برگ با سطح آبیاری 50 درصد مشاهده شد. با افزایش تنش خشکی وزن مخصوص برگ و وزن خشک ساقه گیاه در تیمار نیتروباکتر با میکوریزا افزایش و مقدار پرولین کاهش یافت که با تیمار شاهد متفاوت بود. اندازه‌گیری سطح برگ نشان داد که سطح برگ از 1450 میلی‌متر مربع در سطح آبیاری 100 و 75 درصد به 900 میلی‌متر مربع در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد که نشان‌دهنده تأثیر تنش خشکی بر سطح برگ بود. بیشترین مقدار وزن مخصوص برگ در سطح آبیاری 25 درصد مربوط به نیتروباکتر با میکوریزا بود و این اصلاح‌کننده باعث افزایش وزن مخصوص برگ از مقدار 0025/0 گرم بر مترمربع در سطح آبیاری 100 درصد به 0028/0 گرم بر مترمربع در سطح آبیاری 25 درصد شد. سطح ویژه برگ در تیمار نیتروباکتر با میکوریزا در آبیاری 100 درصد از 400 میلی‌متر مربع بر گرم به 350 میلی‌متر مربع بر گرم در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرده است. نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی در سطح آبیاری 100 درصد در تیمار هیدروژل بدون میکوریزا از مقدار 2 گرم به 4/1 گرم در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد. مقدار وزن خشک برگ از 4/1 گرم در آبیاری 100 درصد به 3/1 گرم در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد. نتیجه‌گیرینتایج تحقیق نشان داد که کاربرد کودهای زیستی به دلیل بهبود خصوصیات رویشی، مقاومت گیاه را در شرایط تنش خشکی افزایش می‌دهد. تیمارهای نیتروباکتر بدون میکوریزا، هیدروژل و زئولیت با میکوریزا به دلیل بهبود شرایط رویشی، برای کاشت این گیاه توصیه می‌شود. از آنجایی که گیاه کام‌تیغ گیاهی دارویی محسوب می‌شود، می‌توان با کاربرد اصلاح‌کننده‌های خاک برای کشت بهتر گونه در صنعت داروسازی و پزشکی مورد استفاده قرار داد و تمام ارگان‌های مرتبط با کشت گونه کام‌تیغ می‌توانند از نتایج این تحقیق به منظور بهبود پروژه‌های کشت استفاده کنند.
پروین رخ فروز؛ محمد فرزام؛ محمد خواجه حسینی
دوره 27، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 75-83
چکیده
زمان تهیه بذر و شیوه‌های انبارداری تأثیر بسزایی بر قوه نامیه و استقرار آن دارد. تأثیر زمان برداشت و شیوه‌های انبارداری بذر بر درصد جوانه زنی بذر Krashninkovia ceratoides در ایستگاه تولید بذر شهرک امام نیشابور بررسی شد. تیمارهای آزمایش 1. تلثیر زمان‌های مناسب برداشت بذر در کشت آبی و دیم، 2. دو شیوه نگهداری بذر در دمای معمولی و سردخانه و 4. تیمارهای ...
بیشتر
زمان تهیه بذر و شیوه‌های انبارداری تأثیر بسزایی بر قوه نامیه و استقرار آن دارد. تأثیر زمان برداشت و شیوه‌های انبارداری بذر بر درصد جوانه زنی بذر Krashninkovia ceratoides در ایستگاه تولید بذر شهرک امام نیشابور بررسی شد. تیمارهای آزمایش 1. تلثیر زمان‌های مناسب برداشت بذر در کشت آبی و دیم، 2. دو شیوه نگهداری بذر در دمای معمولی و سردخانه و 4. تیمارهای خراشدهی (شکست خواب)، بر درصد جوانه زنی بذر این گیاه به اجرا درآمد. در هر تیمار آزمایشی 100 عدد بذر در 4 تکرار 25 تایی در ژرمیناتور در تناوب نوری 14 ساعت نور و 10 ساعت تاریکی قرار گرفتند. نتایج نشان داد شرایط انبارداری تا 6 ماه تاثیری بر درصد جوانه‌زنی بذر نداشت ولی با ادامه نگهداری بذر در شرایط معمولی بعد از 271 روز درصد جوانه زنی آن به صفر رسید. بذر این گیاه در یرداشت مهرماه بیشترین درصد جوانه زنی (بیش از 80 درصد) مشاهده شد و تفاوت معنی داری بین پایه‌هایی آبی و دیم مشاهده نشد ولی در برداشت آبان ماه میانگین جوانه‌زنی پایه‌هایی که به روش دیم کاشته شده بودند بیشتر بود. خراشدهی و حذف پوسته بذر باعث کاهش معنی‌دار درصد جوانه‌زنی شد. براساس یافته‌های این تحقیق پیشنهاد تا بذر این گیاه در ماه آبان جمع آوری شوند. بذرهای اروشیا نیازی به تیمار خراشدهی پوست یا نگهداری در یخچال ندارند، و قادرند تا مدت 6 ماه در شرایط محیط طبیعی جوانه‌زنی خود را حفظ کنند.
مهری دیناروند؛ سید بهرام اندرزیان؛ حمید اجتهادی؛ محمد فرزام
دوره 25، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 388-398
چکیده
مدل‌سازی مراحل رشد گونه‌های گیاهی وارتباط آن با عوامل محیطی بخصوص تغییرات اقلیمی و خاکی، می‌تواند هدایت‌گر برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی مناسب جهت احیا و اصلاح مراتع باشد. در این تحقیق هدف ارزیابی مدل AquaCrop برای گونه‌های جو خودرو (Hordeum murinum subsp. glaucum (Staud.)Tzvelev) و یونجه (Medicago polymorpha L.) در منطقه حفاظت شده شیمبار بود. بنابراین براساس ...
بیشتر
مدل‌سازی مراحل رشد گونه‌های گیاهی وارتباط آن با عوامل محیطی بخصوص تغییرات اقلیمی و خاکی، می‌تواند هدایت‌گر برنامه‌های مدیریتی و حفاظتی مناسب جهت احیا و اصلاح مراتع باشد. در این تحقیق هدف ارزیابی مدل AquaCrop برای گونه‌های جو خودرو (Hordeum murinum subsp. glaucum (Staud.)Tzvelev) و یونجه (Medicago polymorpha L.) در منطقه حفاظت شده شیمبار بود. بنابراین براساس دادههای اندازه‌گیری شده سالهای 1392 تا 1394، ارزیابی مدل انجام شد. برای مقایسه دادههای شبیهسازی شده با دادههای سال دوم از شاخصهای ارزیابی، ضریب تبیین (R2) جذر میانگین مربعات اشتباه (RMSE) جذر میانگین مربعات اشتباه نرمال شده (NRMSE) شاخص توافق ویلموت (d)، ضریب کارایی مدل (EF) استفاده شد. ارزیابی کارکرد مدل AquaCrop در شبیهسازی روند تغییرات سایهانداز (درصد پوشش) و تولید ماده خشک گونه‌های انتخابی، نشان داد که مدل کارایی لازم را در شبیهسازی دارد. ارزیابی آماری مقادیر R2، EF و d در شبیهسازی و اعتبارسنجی برای تغییرات سایهانداز (درصد پوشش) و تولید ماده خشک در جو خودرو و یونجه نزدیک به 1 هستند. نتایج ارزیابی آماری درصد پوشش جو خودرو و یونجه نیز نشان می‌دهد مقدار عددی ضریب RMSE، بین 1 تا 7/3 و برای ماده خشک بین 23/0 تا 03/0 است.
