محمدرضا محبوبی؛ محمدرضا شهرکی؛ آمنه آورند
دوره 29، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 221-230
چکیده
این تحقیق با هدف شناخت علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 132 مرتعدار غیرمشارکتکننده در طرح در 17 سامان عرفی در مراتع شمالی شهرستان گنبدکاووس بود که با شیوه نمونهگیری تصادفی ساده، 98 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جمعآوری ...
بیشتر
این تحقیق با هدف شناخت علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت انجام شد. تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل 132 مرتعدار غیرمشارکتکننده در طرح در 17 سامان عرفی در مراتع شمالی شهرستان گنبدکاووس بود که با شیوه نمونهگیری تصادفی ساده، 98 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جمعآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شد. روایی محتوایی و ظاهری پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان ترویج و مرتع بهدست آمد. تعیین اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ انجام شد و مقدار ضریب 926/0 به دست آمد. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS23 انجام شد. نتایج نشان داد که مهمترین علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح، تمایل به استفاده از زمین مرتعی برای کشت محصولات کشاورزی به دلیل نیاز به درآمد کشاورزی، پایین بودن درصد سود حاصل از فروش بذر گیاهان مرتعی، عدم اعتماد مرتعداران به بیمه محصولات مرتعی، درآمد پایین مرتعداری در مقایسه با کشت محصولات زراعی با تبدیل دیمزارهای کمبازده به دست کاشت و نداشتن سرمایه کافی برای تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت است. با استفاده از شیوه تحلیل عاملی، علل عدم مشارکت مرتعداران در طرح تبدیل دیمزارهای کمبازده به مراتع دست کاشت در 20 عامل خلاصه شدند که ماهیت فردی، اقتصادی، اجتماعی، سازمانی، حقوقی و فنی داشتند. این عوامل بیش از 76 درصد از واریانس علل عدم مشارکت مرتعداران را در طرح تبیین میکنند.
محمد ابوالقاسمی؛ حنانه محمدی کنگرانی؛ حسین آذرنیوند؛ محمد علی امامی میبدی
دوره 28، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 118-128
چکیده
مراتع از گونههای مختلف گیاهی با خصوصیات رویشی متفاوت تشکیل شده که ارزش چرایی معینی دارند. ازاینرو دام چراکننده نیز برحسب آن از خود رفتار چرایی خاصی بروز میدهد. بدون شناخت این رفتارها، برنامهریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمیباشد. این پژوهش طی سالهای 1394 تا 1396 در مراتع حاشیه کویر طبس بر روی گلههای شتر انجام شد. ...
بیشتر
مراتع از گونههای مختلف گیاهی با خصوصیات رویشی متفاوت تشکیل شده که ارزش چرایی معینی دارند. ازاینرو دام چراکننده نیز برحسب آن از خود رفتار چرایی خاصی بروز میدهد. بدون شناخت این رفتارها، برنامهریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمیباشد. این پژوهش طی سالهای 1394 تا 1396 در مراتع حاشیه کویر طبس بر روی گلههای شتر انجام شد. پارامترهایی مانند مدت زمان چرا، مدت زمان استراحت، زمان حرکت دام، طول مسافت طیشده و سرعت حرکت دام با استفاده از دستگاه GPS بررسی گردید. نتایج نشان داد که در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان مدت زمان چرا، زمان حرکت دام، طول مسافت طیشده و سرعت حرکت دام در سطح 1 درصد و پارامتر مدت زمان استراحت در سطح 5 درصد دارای اختلاف معنیدار بودند. بیشترین مدت زمان چرا (342 دقیقه)، مدت زمان استراحت (119 دقیقه) و طول مسافت طی شده (66/21 کیلومتر) توسط شتر در مراتع مورد مطالعه در فصل تابستان و کمترین آنها در فصل زمستان بود. بیشترین سرعت حرکت (12/2 کیلومتر بر ساعت) و زمان حرکت (359 دقیقه) در فصل بهار و کمترین آنها در فصل زمستان بود. بنابراین اطلاع از پارامترهای مذکور مدیریت مرتع را در تعیین زمان مناسب برای حرکت شتر در مرتع یاری کرده و سبب افزایش عملکرد دام خواهد شد.
علی بمان میرجلیلی؛ قدرت اله حیدری؛ ناصر باغستانی میبدی؛ شفق رستگار
دوره 26، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 89-102
چکیده
در نظام دامداری سنتی بنیان اقتصادی دامدار بر اساس کسب تولیدات دامی با تکیه بر علوفه در دسترس دام در مرتع است و دامپروری اساس اشتغال، منبع تأمین درآمد و یکی از علل بقای جامعه میباشد و دامداری سنتی بر مبنای استفاده از مرتع پایهریزی شده است. بااینحال در کشور ما عوامل گوناگون و بهویژه عدم سوددهی مناسب درخور معیشت دامدار باعث ...
بیشتر
در نظام دامداری سنتی بنیان اقتصادی دامدار بر اساس کسب تولیدات دامی با تکیه بر علوفه در دسترس دام در مرتع است و دامپروری اساس اشتغال، منبع تأمین درآمد و یکی از علل بقای جامعه میباشد و دامداری سنتی بر مبنای استفاده از مرتع پایهریزی شده است. بااینحال در کشور ما عوامل گوناگون و بهویژه عدم سوددهی مناسب درخور معیشت دامدار باعث شده تا تمایل به این حرفه کم شده و در شرایط حاضر با تغییرات به وجود آمده در زمینه درآمدها و هزینهها در دامداری سنتی تحقیق را در این زمینه ضروری کرده است. این مطالعه در مراتع خشک و بیابانی ندوشن استان یزد در سامانهای عرفی روستانشینان انجام شد. پس از انتخاب 9 سامان عرفی مشابه از نظر اکولوژیکی، در هریک از سامانها یک گله انتخاب شد. متوسط تعداد دام هر گله 230 رأس با نژاد خالص بز ندوشنی بود. هدف این پژوهش بررسی میزان درآمد، هزینه و سود گلهداران بز ندوشن بود. نتایج نشان داد که بهترتیب بیشترین میزان هزینه جاری مربوط به تأمین تغذیه دستی دامها و دستمزد چوپان بوده است. بهطوریکه بیشترین میزان درآمد دامها بهترتیب مربوط به فروش دام زنده، شیر و ماست میباشد. محاسبات در 9 سامان عرفی نشان داد که میزان هزینهها بیشتر از درآمدها بود، بنابراین درآمد خالص در هریک از سامانها منفی بوده است. ضمناً ارزشگذاری بر مبنای ارزش حال با نرخهای تنزیل متفاوت 20، 18 و 15 درصد در سالهای 1396،1395،1394 نیز نشان داد که در تمام سالها ارزش حال خالص (NPV) کوچکتر از صفر بوده و نسبت منفعت به هزینه (BCR) نیز کوچکتر از یک میباشد، ازاینرو دامداری سنتی در منطقه مورد مطالعه با شرایط فعلی توجیه اقتصادی ندارد.
محمد قیطوری؛ ناصر انصاری؛ عباسعلی سندگل؛ مسیب حشمتی
دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1385، ، صفحه 314-323
چکیده
عوامل متعددی باعث تغییرات منفی در وضعیت کیفی و کمی منابع طبیعی میگردد که به سیر نزولی و تخریب شدید خاک و پوشش گیاهی و در نهایت باعث کاهش درآمد بهره برداران، وقوع سیلابهای مخرب، مهاجرت روستاییان و عشایر به شهر و فقر بهرهبردار منجر میگردد. هدف از اجرای این طرح، شناخت عوامل موثر در تخریب و الویت بندی هر یک، جهت برنامهریزی و کاهش ...
بیشتر
عوامل متعددی باعث تغییرات منفی در وضعیت کیفی و کمی منابع طبیعی میگردد که به سیر نزولی و تخریب شدید خاک و پوشش گیاهی و در نهایت باعث کاهش درآمد بهره برداران، وقوع سیلابهای مخرب، مهاجرت روستاییان و عشایر به شهر و فقر بهرهبردار منجر میگردد. هدف از اجرای این طرح، شناخت عوامل موثر در تخریب و الویت بندی هر یک، جهت برنامهریزی و کاهش روند تخریب در استان کرمانشاه است . به منظور اجرای این تحقیق ابتدا کلیه آمار و اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی و نقشه های پایه از گذشته تا حال جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت ،بعد بر اساس تقسیمات آب و هوایی هانری پابو نقشه مناطق رویشی استان کرمانشاه بدست آمد و استان به چهار زیر ناحیه آب و هوایی جنگلهای خشک، نیمه استپی گرم، نیمه استپی سرد و کوههای مرتفع تقسیم گردید و بر مبنای نقشه شناخت مناطق اکولوژیک استان کرمانشاه مناطق الگو (در زیر منطقه جنگلهای خشک دو منطقه بوژان و جوانرود ،در زیر منطقه نیمه استپی گرم منطقه گندمبان، زیر منطقه نیمه استپی سرد منطقه مرکزی سنقر و کلیایی و در زیر منطقه کوههای مرتفع، کوه سیفله پرو تعیین گردیده) روی نقشه مناطق رویشی مشخص شد و در هر منطقه وضعیت پوشش گیاهی منابع طبیعی همراه با مناطق شاهد و آمار مربوط به سالهای گذشته مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت . در مرحله بعد پرسشنامههای کارشناسی، مناطق، روستا یا عشایر و خانوار تکمیل گردید. برای هر منطقه معرف یک پرسشنامه منطقه و حداقل سه پرسشنامه روستا یا عشایر و در هر روستا ده پرسشنامه خانوار (خانوارها به صورت تصادفی انتخاب شده) تکمیل گردید. در نهایت تمامی اطلاعات مربوط به عملیات صحرایی ، پرسشنامه ها و آمارهای جمع آوری شده با استفاده از روش آماری رگرسیون و فراوانی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت وعوامل موثردر تخریب و سهم هر یک در مراتع استان بدست آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که در مناطق مرتعی استان، تبدیل کاربری منابع طبیعی ، افزایش تعداد دام و چرای زودرس به ترتیب بیشترین سهم تخریب را به خود اختصاص داده و عواملی مانند نزاع و دعوای قومی و طرح مرتعداری کمترین نقش را در تخریب مراتع ایفا میکنند.
مجید کلانتری
دوره 9، شماره 3 ، آذر 1381، ، صفحه 1203-1216
