سید مهدی ادنانی؛ محمدرضا طاطیان؛ احسان زندی اصفهان؛ رضا تمرتاش؛ حسین باقری
دوره 27، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 215-223
چکیده
از عوامل مهم و تاثیرگذار بر تولیدات دامی در مناطق خشک میتوان به محدودیت منابع آبی، افزایش شوری و فقدان مواد غذایی اشاره کرد. گونههای هالوفیت در زیستگاه‌های شور به عنوان منابع جایگزین علوفه از اهمیت ویژهای برخوردارند. کیفیت علوفه یکی از عواملی اصلی تعیین کننده نیازهای غذایی دام و متعاقباً ظرفیت چرایی مرتع است. تعیین کیفیت ...
بیشتر
از عوامل مهم و تاثیرگذار بر تولیدات دامی در مناطق خشک میتوان به محدودیت منابع آبی، افزایش شوری و فقدان مواد غذایی اشاره کرد. گونههای هالوفیت در زیستگاه‌های شور به عنوان منابع جایگزین علوفه از اهمیت ویژهای برخوردارند. کیفیت علوفه یکی از عواملی اصلی تعیین کننده نیازهای غذایی دام و متعاقباً ظرفیت چرایی مرتع است. تعیین کیفیت علوفه گونههای مرتعی، جهت مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری است. کیفیت علوفه، در مکانها و زمانهای مختلف، متفاوت بوده و عوامل مختلفی بر روی آن تاثیرگذار هستند. از جمله این عوامل میتوان به مراحل مختلف فنولوژی اشاره کرد. آگاهی از کیفیت علوفه شوررویها در هر مرحله فنولوژیک علاوه بر اینکه به بهرهبرداران در مناطق خشک و بیابانی کمک می‌کند تا گونههای گیاهی مناسب را برای کاشت در برنامههای شورورزی انتخاب نمایند، بلکه باعث میشود زمان مناسب چرا برای دستیابی به عملکرد بیشتر دام در اراضی شور نیز تعیین شود. در این تحقیق، اثر مراحل مختلف فنولوژیک بر هشت فاکتور موثر در کیفیت علوفه سه گونه مرتعی Halocnemum strobilaceum M.B. ، Nitraria schoberiL. و Suaeda aegyptiaca Zoh. بررسی شد. نمونههای گیاهی در سه مرحله فنولوژیک شامل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی از اراضی شور حاشیه حوض سلطان در استان قم جمعآوری شدند. داده‌ها به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی تجزیه واریانس شدند. مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که اثر گونه و مراحل فنولوژیک بر کیفیت علوفه در سطح آماری یک درصد معنی‌دار بود. حداکثر کیفیت علوفه در مرحله رشد رویشی بهدست آمد و پس از آن کیفیت علوفه تا مرحله بذردهی کاهش پیدا کرد. به طور کلی، نتایج این تحقیق حکایت از برتری گونه Ha. strobilaceum از نظر ارزش غذایی نسبت به دو گونه Ni. schoberi و Su. aegyptiaca داشت، به طوری که میتواند به عنوان منبع جدید علوفه در اراضی تحت تاثیر شوری که سایر منابع علوفه امکان رشد و تولید در این اراضی را ندارند در نظر گرفته شود.
حسین توکلی نکو؛ عباس پورمیدانی؛ سیدمهدی ادنانی؛ حسین باقری؛ محمود بیات
دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 650-659
چکیده
تاغ گیاهی مقاوم است که در بعضی از مناطق بیابانی ایران وجود دارد و در مواردی با خشکیدگی مواجه شده است. این پژوهش به منظور بررسی عوامل خشک شدن درختچههای تاغ منطقه حسین آباد میش مست قم اجرا شد. صفات رشد و عملکردی شامل تراکم و فاصله درختان، تعداد شاخه، قطر تنه و ارتفاع، مساحت تاج پوشش، سن درخت؛ فرم تنه، وضعیت شادابی و سرسبزی، شاخص شادابی، ...
بیشتر
تاغ گیاهی مقاوم است که در بعضی از مناطق بیابانی ایران وجود دارد و در مواردی با خشکیدگی مواجه شده است. این پژوهش به منظور بررسی عوامل خشک شدن درختچههای تاغ منطقه حسین آباد میش مست قم اجرا شد. صفات رشد و عملکردی شامل تراکم و فاصله درختان، تعداد شاخه، قطر تنه و ارتفاع، مساحت تاج پوشش، سن درخت؛ فرم تنه، وضعیت شادابی و سرسبزی، شاخص شادابی، میزان ابتلا به آفات و بیماریها و میزان زادآوری آماربرداری شد. با نمونهگیری از برگ با درجات مختلف خشکیدگی، میزان عناصر سدیم، پتاسیم، فسفر و کلر اندازهگیری شد. با حفر پروفیل خاک و تهیه نمونه از مناطق دارای خشکیدگی متفاوت از درختان، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در اعماق مختلف تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین تراکم درختان تاغ و درصد پژمردگی و خشکیدگی آنها رابطه مستقیم وجود داشت. نتایج آزمایش خاک نشان داد که شوری خاک از عوامل مهم در استقرار تاغ بوده و با شور شدن خاک از تراکم درختان کاسته شده بود، همچنین پایین بودن غلظت عناصر غذایی نیز در رشد و عملکرد درختان مؤثر بوده است. نتایج تجزیه برگ نشان داد میزان سدیم و کلر در برگ بسیار بالا بود و در درختان مسن میزان این عناصر در برگ بالاتر بود. نتایج تحقیق نشان داد که شوری تنها عامل پژمردگی و خشک شدن درختان نبوده و بلکه تراکم بالا در بروز این مشکل مهمتر بود. مشکلات اکولوژیک و نارسایی تغذیهای همراه با تراکم زیاد و عدم رعایت فاصله مناسب کاشت از دلایل عمده خشکیدگی تاغزارهای منطقه بود.
عباس پورمیدانی؛ محمدرضا نائینی؛ حسین باقری؛ قادر کریمی
دوره 18، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 58-70
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی، رویشی و فیزیولوژیکی سه گونه مرتعی Ag. elongatum، Agropyron desertorum و Hordeum fragilis در گلخانه‌ی مزرعه فدک قم انجام شد. طرح به‌صورت فاکتوریل شامل سه گونه مرتعی بهعنوان فاکتور اول و پنج سطح شوری صفر (شاهد)، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار کلرور سدیم بهعنوان فاکتور دوم و با طرح پایه ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف شوری بر خصوصیات مورفولوژیکی، رویشی و فیزیولوژیکی سه گونه مرتعی Ag. elongatum، Agropyron desertorum و Hordeum fragilis در گلخانه‌ی مزرعه فدک قم انجام شد. طرح به‌صورت فاکتوریل شامل سه گونه مرتعی بهعنوان فاکتور اول و پنج سطح شوری صفر (شاهد)، 50، 100، 150 و 200 میلیمولار کلرور سدیم بهعنوان فاکتور دوم و با طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. طول مدت اعمال تنش شوری 66 روز بود. در مدت اجرای آزمایش 27 متغیر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که از نظر بیشتر صفات، گونههای تحت بررسی و سطوح مختلف شوری با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشتند. البته مقایسه میانگین صفات در 15 تیمار اثر متقابل گونه * شوری نشان داد که تیمارهای شاهد و شوری 50 میلیمولار در هر سه گونه تحت بررسی دارای بیشترین مقدار محتوای نسبی آب بوده و کمترین میزان آن در شوری 200 میلیمولار و در دو گونه Agropyronمشاهده گردید. بنابراین کاهش محتوای نسبی آب در این گونه‌ها بهعنوان واکنش گیاه در برابر تنش شوری می‌‌باشد. بدین ترتیب، بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمار شاهد و در دو گونه Agropyron و کمترین میزان آن در شوری 200 میلیمولار و در هر سه گونه مشاهده شد. بنابراین با افزایش میزان تنش، مقدار کربوهیدرات محلول افزایش یافت. بهطوریکه بیشترین درصد پرولین در شوری 200 میلیمولار و در هر سه گونه مشاهده شد. از بررسی مجموع صفات، آستانه تحمل به شوری در Ag. elongatum و Ag. desertorum را میتوان بهترتیب شوری 150 و 100 میلیمولار و در Hordeum fragilis شوری 50 میلیمولار در نظر گرفت. بنابراین در میان گونه‌ها Ag. elongatum را میتوان گونه متحمل‌تر به شوری دانست. از این رو متغیرهای رشدی دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری با یکدیگر بودند و همبستگی منفی و معنی‌داری با متغیرهای میزان هیدرات‌های کربن و درصد پرولین داشتند. مقدار کلروفیل کل با محتوی نسبی آب همبستگی مثبت و معنی‌دار و با کمبود آب نسبت به حالت اشباع، قندهای محلول و درصد پرولین همبستگی منفی و معنی‌داری نشان داد.
