مریم کاویانپور؛ سیده خدیجه مهدوی؛ محمدرضا شهرکی؛ یاسر قاسمی آریان
دوره 31، شماره 2 ، مرداد 1403، ، صفحه 149-168
چکیده
سابقه و هدفبا توجه به رخداد تغییرات اقلیمی در دهه‌های اخیر، سیستم‌های دامداری سنتی متکی به مراتع با چالش جدی مواجه شده‌اند. در این راستا، استفاده از راهبردهای سازگاری، به عنوان راهکاری برای کاهش میزان آسیب‌پذیری بهره‌برداران مرتعی ضرورت پیدا میکند. این تحقیق به بررسی راهبردهای سازگاری بهره‌برداران ترکمن در مواجهه با تغییر ...
بیشتر
سابقه و هدفبا توجه به رخداد تغییرات اقلیمی در دهه‌های اخیر، سیستم‌های دامداری سنتی متکی به مراتع با چالش جدی مواجه شده‌اند. در این راستا، استفاده از راهبردهای سازگاری، به عنوان راهکاری برای کاهش میزان آسیب‌پذیری بهره‌برداران مرتعی ضرورت پیدا میکند. این تحقیق به بررسی راهبردهای سازگاری بهره‌برداران ترکمن در مواجهه با تغییر اقلیم منطقه قره‌دونگ استان گلستان پرداخته است.مواد و روش‌ها این پژوهش از نوع توصیفی بوده که با فَن پیمایش انجام شده است. جامعه آماری تحقیق 249 بهره‌بردار از 7 سامان عرفی در منطقه قره‌دونگ استان گلستان بوده که 148 نفر از آنها براساس جدول کرجسی مورگان به عنوان حجم نمونه به روش طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار سنجش تحقیق، پرسش‌نامه محقق‌ساخت بود. روایی محتوایی پرسش‌نامه با استفاده از نظرات کارشناسان تخصصی مرتع‌داری و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد.نتایج نتایج نشان داد که میزان سازگاری بهره‌برداران در مواجهه با تغییر اقلیم، متوسط رو به زیاد است. یافته‌ها حکایت از آن دارد که تفاوت معنی‌داری در استفاده از راهبردهای سازگاری با تغییرات اقلیم در بین بهره‌برداران وجود دارد. به‌طوری‌که راهبردهای ترکیبی- توسعه‌ای، پس‌انداز و صرفه‌جویی و اضطراری، بیشترین راهبردهای مورد استفاده تشخیص داده شد. همچنین نتایج نشان داد بین متغیرهای سابقه دامداری و میزان درآمد حاصل از آن در سطح 99 درصد اطمینان و متغیرهای سن، تعداد اعضای خانوار و میزان درآمد حاصل از مشاغل غیردامداری در سطح 95 درصد اطمینان با میزان سازگاری بهره‌برداران در برخورد با تغییرات اقلیم رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد.نتیجه‌گیریوابستگی معیشتی بهره‌برداران به مرتع و تک‌بُعدی بودن منبع اقتصادی بیشتر آنها باعث میشود تا ادامه روند تغییرات اقلیمی، میزان آسیب‌پذیری آنها را افزایش دهد. از این‌رو اتخاذ فعالیت‌های جدید در قالب تنوع‌بخشی به منابع درآمدی و ایجاد فرصت‌های شغلی جایگزین و استفاده چندمنظوره از مراتع، سازگاری بیشتر بهره‌برداران با تغییرات اقلیمی را به همراه خواهد داشت.
سیده خدیجه مهدوی؛ مهشید سوری؛ احمد چوپانیان
دوره 22، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 289-297
چکیده
عامل اصلی پدیده تغییر اقلیم که آثار زیانباری برای بشر دارد، افزایش غلظت گاز دی‌اکسیدکربن در جو است. کاهش میزان این گاز را از طریق مهار توسعه صنعتی و استفاده از شیوه های مصنوعی، به دلیل عدم توجیه اقتصادی، مناسب نیست. بنابراین بهره‌گیری از توان ذخیره کربن در بافت‌های گیاهی و خاک، در دهه‌های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است. با توجه ...
بیشتر
عامل اصلی پدیده تغییر اقلیم که آثار زیانباری برای بشر دارد، افزایش غلظت گاز دی‌اکسیدکربن در جو است. کاهش میزان این گاز را از طریق مهار توسعه صنعتی و استفاده از شیوه های مصنوعی، به دلیل عدم توجیه اقتصادی، مناسب نیست. بنابراین بهره‌گیری از توان ذخیره کربن در بافت‌های گیاهی و خاک، در دهه‌های اخیر مورد توجه جدی قرار گرفته است. با توجه به وجود مناطق اقلیمی مختلف در کشور، توجه به سهم و میزان ترسیب کربن هریک از این مناطق، قابل تأمل است. بدین منظور، قابلیت ترسیب کربن خاک مراتع کوهستانی استان کرمانشاه در سه طبقه ارتفاعی و در چهار جهت جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت. سپس نمونه برداری از خاک در دو عمق 30-0 و 60-30 سانتیمتری خاک رویشگاههای Astragalusgossypinus(گون سفید) وAstragalusparrowianus (گون زرد) انجام شد. میزان کربن آلی، وزن مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، اسیدیته و درصد رطوبت اشباع و بافت خاک پروفیل‌ها در هر دو عمق خاک اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که پارامترهای بافت، وزن مخصوص ظاهری و اسیدیته به ترتیب از مهمترین عوامل مؤثر بر کربن آلی خاک بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس دادهها در قالب طرح فاکتوریل با پایه کاملاً تصادفی، اختلاف معنی‌داری در سطح معنی‌داری 1درصد در بین دو گونه مذکور و همچنین در بین طبقات ارتفاعی و جهت های جغرافیایی مورد بررسی بر روی میزان ترسیب کربن خاک مشاهده گردید. نتایج مقایسه میانگین‌ها بر اساس آزمون SNK هم بیانگر این مطلب است که بیشترین مقدار ترسیب کربن در طبقه ارتفاعی سوم و در جهت جغرافیایی شمالی مشاهده گردید. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان بیان کرد که گونه گون زرد قابلیت ترسیب کربن خاک بیشتری نسبت به گونه گون سفید دارد.
میرصمد سیدموسوی؛ سیده خدیجه مهدوی؛ احمد احمدی
دوره 18، شماره 3 ، آذر 1390، ، صفحه 486-497
چکیده
حفظ، احیاء، توسعه و مدیریت منابع طبیعی تجدیدشونده بخصوص پوشش گیاهی مستلزم شناخت دقیق و جامع آنها میباشد. مطالعات آتاکولوژی مدیریت پایهای را برای مدیریت اکوسیستمها بوجود میآورد. در مطالعه حاضر اکولوژی گونه Caragana grandiflora از خانواده بقولات در استان آذربایجانغربی و در منطقه پلدشت مورد تحقیق قرار گرفت. بهمنظور مطالعه ...
بیشتر
حفظ، احیاء، توسعه و مدیریت منابع طبیعی تجدیدشونده بخصوص پوشش گیاهی مستلزم شناخت دقیق و جامع آنها میباشد. مطالعات آتاکولوژی مدیریت پایهای را برای مدیریت اکوسیستمها بوجود میآورد. در مطالعه حاضر اکولوژی گونه Caragana grandiflora از خانواده بقولات در استان آذربایجانغربی و در منطقه پلدشت مورد تحقیق قرار گرفت. بهمنظور مطالعه آتاکولوژی این گونه گیاهی چندساله، ابتدا رویشگاه آن در منطقه بهکمک بازدیدهای صحرایی و گزارشهای موجود مشخص شد، سپس ویژگیهای اقلیمی و خاک رویشگاه، سیستم ریشه، فنولوژی، نحوه زادآوری و ترکیبات غذایی گیاه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رویشگاه این گونه بسیار محدود بوده و بهصورت لکهای و پراکنده در شمالغربی منطقه مورد مطالعه واقع شده است. متوسط میزان بارندگی سالیانه در این رویشگاه 6/312 میلیمتر و دمای متوسط سالیانه 8/12 درجه سانتیگراد میباشد. این گونه روی خاکهای آهکی با بافت شنی و با میزان اسیدیته برابر با 5/7 تا 67/7 و هدایتالکتریکی 05/1 تا 22/1 دسیزیمنس بر متر دیده میشود. این گونه دارای ریشه راست، منشعب و ریزومی میباشد که تا عمق حدود 2/1 متر در خاک نفوذ میکند و پس از برخورد با لایه سخت و غیرقابل نفوذ به طور افقی به طول 20/3 متر گسترش مییابد. بررسی نحوه حضور گونه مورد نظر نشان داد که پوشش تاجی این گیاه 63/18 تا 12/31 درصد است. در منطقه مورد مطالعه پدیدههای فنولوژیکی در این گونه از اوایل اسفندماه با ظاهر شدن جوانههای رویشی آغاز میشود و تا پایان فروردینماه ادامه دارد. دوره گلدهی آن از اواسط اردیبهشتماه تا اواخر خردادماه است. از اواخر خردادماه درختچه پوشیده از میوههای نیام میشود و در تیرماه بذر بطور کامل میرسد. دادههای آزمایشگاهی پس از وارد کردن در نرمافزارSPSS نخست از نظر نرمالبودن مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با تجزیه واریانس و آزمون دانکن میانگین دادهها با یکدیگر مقایسه شد. اندام هوایی این گیاه در مرحله رویشی دارای 94/21 درصد و در مرحله گلدهی 37/29 درصد و در مرحله بذردهی 25/14 درصد پروتئین خام دارد. بنابراین پیشنهاد میشود از این گیاه برای اصلاح و احیاء مراتع مخروبه که دارای شرایط اکولوژیک شبیه به آنچه در رویشگاههای آن، در استان آذربایجانغربی وجود دارد بکار برده شود
