عبدالحمید حاجبی؛ مرتضی اکبرزاده؛ محمدامین سلطانی پور
دوره 29، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 181-190
چکیده
این بررسی برای نشان دادن رفتار رویشی گونه‌های Sphaerocoma aucheri، Cenchrus pennisetoformis، Heliotropium bacciferum و Moltkiopsis ciliata در طی سال‌های 1386 تا 1389 در مرتع سیریک استان هرمزگان انجام شد. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایه‌های متوسط انجام شد و هر ساله تعداد 5 پایه متوسط از گیاه به ازای همه ماه‌های فصل رویش و چرا در داخل محدوده قرق برای اندازه‌گیری تولید و ...
بیشتر
این بررسی برای نشان دادن رفتار رویشی گونه‌های Sphaerocoma aucheri، Cenchrus pennisetoformis، Heliotropium bacciferum و Moltkiopsis ciliata در طی سال‌های 1386 تا 1389 در مرتع سیریک استان هرمزگان انجام شد. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایه‌های متوسط انجام شد و هر ساله تعداد 5 پایه متوسط از گیاه به ازای همه ماه‌های فصل رویش و چرا در داخل محدوده قرق برای اندازه‌گیری تولید و بههمین تعداد در عرصه چرا برای اندازه‌گیری باقیمانده تولید منظور گردید و از تفاضل آنها مقدار مصرف مشخص شد. نتایج نشان داد که سال‌ها و ماه‌های مختلف تأثیر معنیداری بر تولید و مصرف گونه‌های مورد بررسی داشته است. بررسی تولید خالص ماهانه نشان داد که تولید مرتع از شروع فصل رویش (دیماه) تا پایان فصل رویش (اردیبهشتماه) روند افزایشی داشت. بیشترین تولید و مصرف گونه‌ها در سال چهارم بود. تولید متوسط چهار گونه دائمی مورد بررسی در منطقه 3/292 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و سهم گونه Sphaerocoma aucheri در تولید بالا و بهمیزان 64 درصد کل علوفه تولیدی بود. میزان مصرف گونه‌ها در منطقه 5/133 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و سهم گونه Sphaerocoma aucheri نیز در مصرف بالا و بهمیزان 59 درصد کل علوفه مصرفی بود.
فرهاد آقاجانلو؛ مرتضی اکبرزاده؛ احمد موسوی؛ پرویز مرادی
دوره 28، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 614-630
چکیده
ظرفیت مرتع به عوامل متعددی ازجمله مقدار تولید علوفه بستگی دارد. تولید علوفه در طی فصل چرا و سال‌های مختلف متفاوت است. هدف از مشخص کردن ظرفیت چرا، تعیین مقدار تولید علوفه در طی فصل چرا هست. به‌منظور تعیین میزان تولید و مصرف علوفه در مراحل مختلف رویشی، این طرح به مدت 4 سال (89-1386) با انتخاب 18 گونه چندساله به همراه گونه‌های یک‌ساله در ...
بیشتر
ظرفیت مرتع به عوامل متعددی ازجمله مقدار تولید علوفه بستگی دارد. تولید علوفه در طی فصل چرا و سال‌های مختلف متفاوت است. هدف از مشخص کردن ظرفیت چرا، تعیین مقدار تولید علوفه در طی فصل چرا هست. به‌منظور تعیین میزان تولید و مصرف علوفه در مراحل مختلف رویشی، این طرح به مدت 4 سال (89-1386) با انتخاب 18 گونه چندساله به همراه گونه‌های یک‌ساله در مراتع بادامستان زنجان به اجرا درآمد. بدین منظور با شروع فصل چرا و ورود دام به مرتع، میزان علوفه باقیمانده پس از چرای دام تا زمان خروج دام با فواصل یک‌ماهه برداشت شد. تولید در داخل قطعه محصور و مجاور مورداندازه‌گیری و میزان مصرف هر گونه تعیین شد. داده‌های حاصل از تولید و مصرف گونه‌ها در ماه‌ها و سال‌های مورد‌بررسی در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی تجزیه و سپس تحلیل گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تولید در سال‌ها و ماه‌های مختلف فصل رشد متفاوت بود (01/0P<). بیشترین مقدار تولید در سال 1388 و کمترین آن در سال 1387 ثبت شد. نسبت علوفه تولیدشده در سال نامساعد به سال مساعد 50 درصد بود، به‌عبارت‌دیگر تولید علوفه در سال 88 دو برابر سال 87 بود. این نسبت در گونه‌ها بین 13 تا 79 درصد بود. اوج تولید ماهانه مرتع در خردادماه بود و در بیشتر گونه‌ها نیز همین‌طور بود. میانگین تولید مرتع در بررسی چهارساله، حدود 650 کیلوگرم در هکتار و سهم سه گونه Festuca ovina، Bromus tomentellus و Tanacetum polycephalum به ترتیب 24، 20 و 11 درصد بود. بیشترین مقدار مصرف علوفه در ماه تیر و سپس در مردادماه اتفاق افتاد. در طول دوره چرا به‌طور متوسط حدود 71 درصد علوفه تولیدشده مرتع توسط دام استفاده شد. حداقل مصرف در گونه Phlomis olivieri (37 درصد) و حداکثر آن در گونه Silene ampullata (100 درصد) بود.
ایاد اعظمی؛ مرتضی اکبرزاده؛ ماشااله محمدپور
دوره 27، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 1-12
چکیده
ظرفیت مرتع به علوفه تولید شده در مرتع، حد بهره‌برداری مجاز گونه‌های گیاهی، کیفیت علوفه و درجه سلامت مرتع بستگی دارد. گونه‌های مرتعی در ماه‌ها و سال‌های مختلف تولید معینی دارد. بدون شناخت خصوصیات تولیدی گیاهان و میزان مصرف علوفه یک مرتع در طول دوره چرا برنامه‌ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی‌باشد. این تحقیق در طی سال‌های 1387، ...
بیشتر
ظرفیت مرتع به علوفه تولید شده در مرتع، حد بهره‌برداری مجاز گونه‌های گیاهی، کیفیت علوفه و درجه سلامت مرتع بستگی دارد. گونه‌های مرتعی در ماه‌ها و سال‌های مختلف تولید معینی دارد. بدون شناخت خصوصیات تولیدی گیاهان و میزان مصرف علوفه یک مرتع در طول دوره چرا برنامه‌ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی‌باشد. این تحقیق در طی سال‌های 1387، 1388 و 1389 به اجرا در آمد، و میزان تولید و مصرف علوفه در ماه‌ها و سال‌های مورد بررسی اندازه‌گیری گردید. در سه سال اجرای طرح بارش سالانه به ترتیب 138 و 200 و 330 میلی‌متر بود. نتایج نشان داد میزان تولید علوفه در سه سال به ترتیب 7/485 و 1372 و 4/1844 کیلوگرم در هکتار است که از نظر آماری اختلاف معنی‌دار است. همچنین میزان تولید در بین ماه‌های فصل رویش اسفند تا مرداد دارای اختلاف معنی‌دار بوده، بطوریکه 7/94 درصد تولید مرتع در 2 ماه اول رویش (اسفند و فروردین) و 3/5 درصد مابقی تولید علوفه در 4 ماه آخر دوره رویشی می‌باشد. لذا تولید علوفه در طی دوره رویش مناسب نیست. دیگر نتایج نشان داد میزان مصرف در سه سال به ترتیب 400 و 751 و 490 کیلوگرم در هکتار می‌باشد. هرچند از نظر آماری اختلاف معنی‌دار نیست اما درسال خشک 87، 83 درصد و در سال مرطوب 89، 6/26 درصد علوفه تولیدی مرتعی مصرف گردید. بنابراین در سال خشک، همزمان با کاهش تولید علوفه، بهره‌برداری دام تا 83 درصد افزایش یافته است که متناسب با ظرفیت مرتع نیست. دیگر نتایج نشان می‌دهد که سهم گیاهان یک‌ساله و چندساله در تولید کل مرتع به ترتیب، 81 و 19 درصد و سهم در جیره دام 90 و 10 درصد می‌باشد. بنابراین جهت رسیدن به تولید پایدار، مدیریت صحیح مرتع و استفاده از گونه‌هایی بومی از قبیل Onosma bulbotrichum،Ankyropetalum gypsophiloides، Convolvulus reticulatus و Salvia compressaتوصیه می‌گردد.
سیدعلی حسینی؛ مرتضی اکبرزاده
دوره 22، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 205-215
چکیده
بمنظور بررسی تغییرات فصلی تولید و مصرف گیاهان مرتعی درطول فصل رویش و چرا، سایت سرعلی‌آباد گرگان که معرف منطقه نیمه‌استپی می‌باشد انتخاب گردید. تولید در داخل قطعه محصور و مصرف در بیرون این قطعه که تحت چرای دام بود، طی سال‌های 86 تا 89 اندازه‌گیری شد. داده‌های بدست آمده با نرم افزار آماری sas تجزیه و تحلیل گردیدند و مقایسه میانگین با ...
بیشتر
بمنظور بررسی تغییرات فصلی تولید و مصرف گیاهان مرتعی درطول فصل رویش و چرا، سایت سرعلی‌آباد گرگان که معرف منطقه نیمه‌استپی می‌باشد انتخاب گردید. تولید در داخل قطعه محصور و مصرف در بیرون این قطعه که تحت چرای دام بود، طی سال‌های 86 تا 89 اندازه‌گیری شد. داده‌های بدست آمده با نرم افزار آماری sas تجزیه و تحلیل گردیدند و مقایسه میانگین با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن انجام شد. نتایج نشان داد بین تولید و مصرف گونه‌ها و ماه‌های مختلف اختلاف معنیداری وجود دارد(01/0P<). نتایج نشان داد تولید طی سال‌های 86 الی 89 بترتیب 1375، 1294، 1984 و 1784 کیلوگرم در هکتار بوده است. بر اساس میانگین تولید چهارساله 26 درصد تولید در اردیبهشت، 49 درصد در خرداد، 19 درصد در تیر و 6 درصد در مرداد ماه اتفاق افتاده است. میزان مصرف در سال‌های 86 تا 89 بترتیب 1063، 1060، 1724 و 1403 کیلوگرم در هکتار بوده است. بر اساس میانگین مصرف چهارساله 54 درصد مصرف در خرداد، 26 درصد در تیر، 14 درصد در مرداد و 6 درصد در شهریور ماه اتفاق افتاده است. گونه Festuca ovina بترتیب با میانگین تولید و مصرف 161 و172 کیلوگرم درهکتار و Agropyrumintermedium با 57 و 64 کیلوگرم درهکتار دارای بیشترین میزان تولید و مصرف در این مرتع بودند.
