رضا باقری؛ علی آریاپور
دوره 25، شماره 4 ، بهمن 1397، ، صفحه 713-722
چکیده
با توجه به حساس بودن قوه نامیه گونههای جنس درمنه به زمان جمع‌آوری بذرها از پایه‌های مادری به دلیل ریز بودن بذر آنها، این تحقیق با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان جمع‌آوری بذرهای توده‌های بومی درمنه دشتی و کوهی در رویشگاههای منطقه صالح‌آباد شهرستان بافت انجام شد. پس از انتخاب یک منطقه معرف از هر تیپ گیاهی، زمان مراجعه نمونهبرداری ...
بیشتر
با توجه به حساس بودن قوه نامیه گونههای جنس درمنه به زمان جمع‌آوری بذرها از پایه‌های مادری به دلیل ریز بودن بذر آنها، این تحقیق با هدف تعیین مناسب‌ترین زمان جمع‌آوری بذرهای توده‌های بومی درمنه دشتی و کوهی در رویشگاههای منطقه صالح‌آباد شهرستان بافت انجام شد. پس از انتخاب یک منطقه معرف از هر تیپ گیاهی، زمان مراجعه نمونهبرداری طی بازه مختلف زمانی هر ١٥ روز یکبار (نیمه اول آبانماه تا نیمه اول دی‌ماه برای درمنه کوهی و نیمه دوم مهرماه تا نیمه دوم آذرماه برای درمنه دشتی) برای جمع‌آوری بذرهای مربوط به دو گونه تنظیم شد. صفات مرتبط با جوانه‌زنی بذر شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه و شاخص بنیه بذر هر مرحله زمانی اندازه‌گیری گردید. دادههای جمع‌آوری شده تجزیه واریانس شدند و مقایسه میانگین تیمارها با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که تأخیر دادن زمان جمع‌آوری بذرهای درمنه دشتی از نیمه اول ماه آبان به نیمه دوم آذر باعث روند افزایشی در صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر و طول گیاهچه با نرخی بهترتیب برابر 115، 119، 222 و 49 درصد شد. طبق یافتهها جمع‌آوری بذر درمنه کوهی در نیمه اول دی‌ماه در مقایسه با نیمه اول آبانماه باعث افزایش در صفات شاخص بنیه بذر، درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و طول گیاهچه بهترتیب با نرخی برابر 588، 336، 736 و61 درصد شد. طبق نتایج، تأخیر در زمان جمع‌آوری بذر در این دو گونه باعث بهبود شاخصهای جوانه‌زنی و رشد گیاهچه گردید.
رضا باقری
دوره 24، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 338-347
چکیده
با توجه ایجاد میکروسایتهای مناسب در زیر تاجپوشش گونههای درختی برای گونههای مرتعی در مناطق خشک، این تحقیق به تعیین رابطه مکانی بین گونه های درختی کهورستانها (در دو شرایط خالص و آمیخته) با گونههای مرتعی زیراشکوب در حاشیه جازموریان استان کرمان میپردازد. پس از انتخاب منطقه، تعداد 34 سایت 2000 مترمربعی به شکل دایره (بر ...
بیشتر
با توجه ایجاد میکروسایتهای مناسب در زیر تاجپوشش گونههای درختی برای گونههای مرتعی در مناطق خشک، این تحقیق به تعیین رابطه مکانی بین گونه های درختی کهورستانها (در دو شرایط خالص و آمیخته) با گونههای مرتعی زیراشکوب در حاشیه جازموریان استان کرمان میپردازد. پس از انتخاب منطقه، تعداد 34 سایت 2000 مترمربعی به شکل دایره (بر اساس شبکهبندی) نمونهبرداری شد. از آزمون مربع کای و شاخصهای Dice و Jaccard جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که گونههای درختی در جنگل آمیخته کهور، تغییردهنده ساختار گونههای زیراشکوب مرتعی خود هستند. در این راستا کور (Capparisspinosa) و برت (Aeluropus littoralis) به ترتیب با درجه همبستگی 61/0 و 22/0 از رابطه تسهیل کهور (Prosopiscineraria) و خارشتر (Alhagi graecorum) نیز با درجه همبستگی 42/0 از رابطه تسهیل کهورک (Prosopisfarcta) جهت حضور خود بهره جستند. این در حالی است که کهور پاکستانی (Prosopisjuliflora) اثر منفی معنیداری بر حضور گونه کرتکی (Desmostachya bipinnata) در زیراشکوب خود شده است. با غالب شدن گونه شورپسند شاه‌‌گز (Tamarix stricta)، حضور گونههای غیرخوشخوراک از قبیل کرتکی و استپی (Stipa capensis) به ترتیب با درجه همبستگی 31/0 و 26/0 به طور معنیدار پررنگ و حضور گونههای خوشخوراک از قبیل برت به صفر میرسد. طبق نتایج برای حفظ گونههای با ارزش دارویی (کور) و علوفهای (برت) بایستی سعی گردد که گونه درختی کهور به دلیل ایفای نقش پرستاری به عنوان گونه غالب در جنگل های آمیخته باقی بماند.
رضا باقری؛ صدیقه محمدی؛ مهرداد سلجوقی
دوره 23، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 243-231
چکیده
با توجه به اختصاص آمار بیشترین تغییر کاربری اراضی کشور به استان کرمان، این تحقیق به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی خاک انجام شد. برای این منظور 6 سایت با شرایط اکولوژیکی مشابه شامل مرتع قرق (NG)، مرتع تحت چرای شدید (HG)، مرتع با گونه غالب شیرین بیان و تحت چرای متوسط(MG)، اراضی شخم‌خورده جهت برداشت شیرین بیان (Gl T)، دیمزار ...
بیشتر
با توجه به اختصاص آمار بیشترین تغییر کاربری اراضی کشور به استان کرمان، این تحقیق به منظور تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر خصوصیات فیزیکی خاک انجام شد. برای این منظور 6 سایت با شرایط اکولوژیکی مشابه شامل مرتع قرق (NG)، مرتع تحت چرای شدید (HG)، مرتع با گونه غالب شیرین بیان و تحت چرای متوسط(MG)، اراضی شخم‌خورده جهت برداشت شیرین بیان (Gl T)، دیمزار (D) و دیمزار رها شده (F) در منطقه جمال آباد شهرستان بافت جهت مطالعه انتخاب شدند و طرح در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی در اواسط آبان ماه سال 1392با 6 تکرار انجام شد. نمونهگیری خاک از عمق 10-0 سانتی‌متری و 30-20 سانتی‌متری در سایت‌های مورد مطالعه و خصوصیات فیزیکی خاک شامل کوبیدگی خاک ( شاخصهای وزن مخصوص ظاهری خاک و درصد تخلخل) فرسایش‌پذیری خاک (متأثر از میزان ماسه ریز، ماسه درشت، سیلت، رس و کربن آلی خاک) و رطوبت خاک مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شخم غیرگسسته در سایت شخم‌خورده شیرین بیان‌زار (Gl T) (هر 3-4 سال یکبار) اثر سوء بر فرسایش‌پذیری خاک ندارد اما اگر شخم هر سال بصورت متوالی تکرار شود (سایت دیمزار)، اثرات مضر شخم بر فرسایش‌پذیری خاک نمایان می‌شود و حتی با رها کردن شخم به مدت چندین سال (سایت دیمزار رها شده) نیز این اثر مضر بر فرسایش‌پذیری خاک همچنان باقی می‌ماند. عرصه‌های مرتعی تحت مدیریت چرای دام (چرای متوسط) به‌طور معنیداری نسبت به سایت چرای شدید فرسایش‌پذیری خاک را کاهش داد اما فرقی معنیدار بین سایت قرق و چرای متوسط مشاهده نشد. طبق نتایج این تحقیق در سایت تحت چرای شدید در مقایسه با سایت چرای متوسط و بدون چرا شاهد نرخ افزایشی معنیداری به میزان 35/0 گرم بر سانتی‌متر مکعب در وزن مخصوص ظاهری خاک بودیم و فرقی معنیدار از نظر این صفت بین سایت‌های تحت چرای متوسط و بدون چرا مشاهده نشد. این افزایش فشردگی خاک در سایت چرای شدید با کاهش تخلخل و رطوبت خاک به ترتیب به میزان 5/22 و 2 درصدی در مقایسه با سایت قرق همراه شده است. طبق این نتایج پیشنهاد می‌شود بخش اجرایی دستگاه‌های دولتی منابع طبیعی دو برنامه حفظ عرصه‌های مرتعی (و ممانعت از تغییر کاربری این عرصه‌ها به اکوسیتم‌های زراعی) و پیاده نمودن استراتژی چرای متعادل در این عرصه‌ها را سرلوحه کار خود قرار دهند.
غلامحسین رحمانی؛ رضا باقری؛ احمد پورمیرزایی
دوره 23، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 29-36
چکیده
ارزش رجحانی عبارت از انتخاب گونه های در دسترس در چرای آزاد توسط دام میباشد. این تحقیق به منظور تعیین ارزش رجحانی گونههای گیاهی با اهمیت مراتع نیمه استپی بید خیری در گردنه خان سرخ شهرستان بردسیر در استان کرمان توسط دام (گوسفند کرمانی) در طی دوره چرایی از اردیبهشت تا شهریور 1392 به مدت 5 ماه صورت گرفت. متوسط بارندگی منطقه حدود 270 میلیمتر ...
بیشتر
ارزش رجحانی عبارت از انتخاب گونه های در دسترس در چرای آزاد توسط دام میباشد. این تحقیق به منظور تعیین ارزش رجحانی گونههای گیاهی با اهمیت مراتع نیمه استپی بید خیری در گردنه خان سرخ شهرستان بردسیر در استان کرمان توسط دام (گوسفند کرمانی) در طی دوره چرایی از اردیبهشت تا شهریور 1392 به مدت 5 ماه صورت گرفت. متوسط بارندگی منطقه حدود 270 میلیمتر در سال میباشد انجام شد. سپس دادههای بدستآمده به کمک نرم افزار SAS در یک طرح فاکتوریل مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت و مقایسه میانگین ارزش رجحانی و گروهبندی آنها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونه های مورد مطالعه و همچنین بین اثرات متقابل گونه در ماه اختلاف معنی داری در سطح یک درصد وجود داشت. ارزش رجحانی گندمیان یکساله و چند ساله نسبت به سایر گونه ها در طول فصل چرا در رتبه بالاتری بود.
رضا باقری؛ حمیده حیدری قرایی
دوره 21، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 347-356
چکیده
بهمنظور بررسی اثر آللوپاتیک اندام‌های هوایی گیاه ناگرد بر خصوصیات جوانه‌زنی (درصد و سرعت) و رشد (ساقه‌چه و ریشه‌چه) دو رقم ارزن، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش با نسبت‌های 0 (شاهد)، 5/12، 25 و 50 گرم در لیتر، در آزمایشگاه اجرا شد و در آزمایش دیگر که در گلخانه انجام شد تیمارهای آزمایش شامل ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر آللوپاتیک اندام‌های هوایی گیاه ناگرد بر خصوصیات جوانه‌زنی (درصد و سرعت) و رشد (ساقه‌چه و ریشه‌چه) دو رقم ارزن، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش با نسبت‌های 0 (شاهد)، 5/12، 25 و 50 گرم در لیتر، در آزمایشگاه اجرا شد و در آزمایش دیگر که در گلخانه انجام شد تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح خاک پای بوته، خاک میان بوته، خاک دور از منطقه و خاک ماسه شسته‌شده (شاهد) در نظر گرفته شد. طبق یافته‌های این تحقیق، همه صفات مورد بررسی ارزن رقم 7kcm نسبت به ارزن رقم2kcm بیشتر تحت تأثیر خاصیت آللوپاتی گیاه ناگرد قرار گرفت. بهطوریکه در محیط آزمایشگاه در ارزن رقم 7kcm همه صفات مورد بررسی (بجز سرعت جوانه‌زنی) بلافاصله با اعمال تیمار 5/12 گرم در لیتر عصاره واکنش منفی نشان دادند و در ارزن رقم2kcm واکنش منفی شاخصهای درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی از تیمار 50 گرم بر لیتر، طول ساقه‌چه از تیمار 5/12گرم بر لیتر و طول ریشه‌چه از 25 گرم بر لیتر عصاره شروع شد. در نتایج بخش گلدانی فقط طول ریشه‌چه دو رقم تحت تأثیر تنش ناشی از مواد آللوپاتیک خاک گیاه ناگرد قرار گرفت. طبق نتایج این تحقیق می‌توان چنین نتیجه گرفت که رقم ارزن 2 در مقایسه با رقم ارزن 7 به مواد آللوپاتی ناگرد مقاوم‌تر بود.
رضا باقری؛ سید مهدی آل طه مکی؛ صدیقه محمدی
دوره 21، شماره 1 ، خرداد 1393، ، صفحه 32-40
چکیده
طرح‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مدیریت چرای اجرا شده توسط ادارات منابع طبیعی که سه شرط اساسی مرتعداری شامل رعایت تعداد دام، زمان صحیح ورود و خروج دام را در سرلوحه برنامه خود دارند، کمتر در مطالعات قبلی مورد ارزیابی قرارگرفته است. این تحقیق به‌منطور تعیین اثر طرح مدیریت چرای دام بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در منطقه دهسرد از ...
بیشتر
طرح‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مدیریت چرای اجرا شده توسط ادارات منابع طبیعی که سه شرط اساسی مرتعداری شامل رعایت تعداد دام، زمان صحیح ورود و خروج دام را در سرلوحه برنامه خود دارند، کمتر در مطالعات قبلی مورد ارزیابی قرارگرفته است. این تحقیق به‌منطور تعیین اثر طرح مدیریت چرای دام بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در منطقه دهسرد از استان کرمان انجام شد. دادههای خاک و پوشش گیاهی از دو محل منطقه طرح و منطقه مجاور آن، در اوایل پاییز در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با سه تکرار نمونهبرداری شدند. بدین صورت که پس از مشخص کردن سه قطعه (تکرار) در هر منطقه، عمل نمونهگیری خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی‌متر انجام شد و تجزیه مواد آلی خاک، نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب، اسیدیته، بافت، رطوبت و هدایت الکتریکی خاک در آزمایشگاه انجام یافت و با آزمون دوطرفه t مقایسه گردید. پس از نصب پایه ترانسکت‌ها (با طول 50 متر) در سه بلوک در هر منطقه، اقدام به بررسی پارامترهای ترکیب گونه‌ای و پوشش تاجی به روش خطی-تماسی گردید. نتایج نشان داد که طرح مدیریت چرا باعث افزایش حدود دو برابری مقادیر ماده آلی و نیتروژن در لایه سطحی خاک، نسبت به مراتع مجاور شده است. افزایش فرم رویشی بوته‌ای‌ها و درختچه‌ای‌ها در منطقه طرح مدیریت چرا بهترتیب به میزان 8/3 و 5 درصد، از این لحاظ که منبع اصلی تأمین علوفه هستند و در رده بالاتر توالی قرار دارند، حائز اهمیت است. با توجه به این تغییرات طی یک دوره شش ساله در منطقه طرح، می‌توان اثرات پروژه مدیریت چرا را مثبت ارزیابی نمود.
رضا باقری؛ محسن محسنی ساروی؛ محمدرضا چائی چی
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1392، ، صفحه 417-432
رضا باقری؛ صدیقه محمدی
دوره 19، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 283-296
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی توزیع مکانی خشکسالی در استان کرمان با شاخص SPI و مقایسه روشهای درون‌یابی کریجینگ و عکس فاصله با توان‌های یک تا پنج، طی یک دوره آماری 30 ساله (سال آبی 50-1349 تا 80-1379) انجام شد. یافتهها نشان داد طی دوره آماری مورد مطالعه (در فواصل زمانی 10 ساله)، میانگین مقدار SPI در سال آبی70-69 بیشترین مقدار خود (مرطوب ملایم) و در سال ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی توزیع مکانی خشکسالی در استان کرمان با شاخص SPI و مقایسه روشهای درون‌یابی کریجینگ و عکس فاصله با توان‌های یک تا پنج، طی یک دوره آماری 30 ساله (سال آبی 50-1349 تا 80-1379) انجام شد. یافتهها نشان داد طی دوره آماری مورد مطالعه (در فواصل زمانی 10 ساله)، میانگین مقدار SPI در سال آبی70-69 بیشترین مقدار خود (مرطوب ملایم) و در سال آبی 80-79 کمترین مقدار خود (خشکسالی متوسط) را داشته است. در تمام سال‌های مورد بررسی واریوگرام مناسب برازش داده شده به ساختار مکانی داده‌ها، مدل نمایی بوده و دامنه مؤثر هر ایستگاه نیز تا فاصله حدود 03/18 کیلومتری آن برای همه سال‌ها بجز سال آبی70-69 (که دامنه مؤثر آن 02/5 کیلومتر است) میباشد. ارزیابی روشهای درون‌یابی به کمک تکنیک اعتبارسنجی حذفی نشان داد که روش زمین‌آمار کریجینگ بهترین روش درون‌یابی برای همه سال‌ها بجز سال70-69 است که در این سال روش عکس فاصله به توان 5 بهترین روش درون‌یابی است. نقشه پهنه‌بندی مکانی مقادیر شاخص SPI در سال‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد که در سال آبی50-49 در قسمت جنوبی استان، شهرستانهای جیرفت و عنبرآباد، خشکسالی متوسط و در بقیه قسمتهای استان خشکسالی ملایم و در شهرستان رفسنجان ملایم مرطوب را شاهدیم. در سال60-59 در قسمت عمدهای از سطح استان، خشکسالی ملایم و در شهرستانهای بم و بردسیر و شرق جیرفت ملایم مرطوب را شاهدیم. در سال70-69 شاهد خشکسالی‌های ملایم در شهرستانهای کرمان، بافت، کهنوج و قسمتهای شرقی جیرفت هستیم. البته در سال آبی 80-79 تمام سطح استان در معرض خطر خشکسالی قرارگرفته است، بهطوریکه در نیمه جنوبی استان (شهرستانهای بافت، جیرفت و کهنوج) خشکسالی متوسط و در نیمه شمالی استان (شهرستانهای کرمان، رفسنجان و بردسیر) خشکسالی ملایمی‌حاکم است. نقشه توزیع خطای درون‌یابی نیز حکایت از دقت بالای درون‌یابی بهویژه در محدوده ایستگاه‌های باران‌سنجی دارد.
صدیقه محمدی؛ علی سلاجقه؛ محمد مهدوی؛ رضا باقری
دوره 19، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 60-71
چکیده
از آنجا که خصوصیات آب‌های زیرزمینی در مقیاس مکانی و زمانی عمل کرده، نمی‌توان این خواص را در طول زمان و مکان ثابت فرض کرد. بنابراین این تحقیق به منظور بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت کرمان در یک دوره آماری دهساله (85-1375) بهکمک بهترین روش تخمین‌گر زمین‌آماری انجام شد. در این راستا، ابتدا منابع آماری موجود سطح آب ...
بیشتر
از آنجا که خصوصیات آب‌های زیرزمینی در مقیاس مکانی و زمانی عمل کرده، نمی‌توان این خواص را در طول زمان و مکان ثابت فرض کرد. بنابراین این تحقیق به منظور بررسی تغییرات مکانی و زمانی سطح آب زیرزمینی دشت کرمان در یک دوره آماری دهساله (85-1375) بهکمک بهترین روش تخمین‌گر زمین‌آماری انجام شد. در این راستا، ابتدا منابع آماری موجود سطح آب زیرزمینی دشت (شامل 67 حلقه چاه مشاهده‌ای)، جمع‌آوری و بانک اطلاعاتی تهیه شد. پس از کنترل کیفیت و صحت آمار و اطمینان از همگنی و نرمال بودن آنها، از روشهای مختلف میانیابی شامل روش کریجینگ(OK) ، لوگ کریجینگ(OK-LOG) ، کوکریجینگ با استفاده از متغیر کمکی(OK-CO) و روش عکس فاصله(IDW) با توان‌های یک تا 5 استفاده شد و بعد انتخاب بهترین روش میانیابی با استفاده از دو معیار MAE, MBE بعملآمد. سپس نقشه‌های پهنه‌بندی مکانی در ابتدا و انتهای دوره مطالعه تهیه و نهایتاً نقشه هم‌افت سفره در محیط نرمافزاری Arc-GIS 9.1 ترسیم شد. نتایج نشان داد که واریوگرام مدل گوسی بهعنوان بهترین مدل برازش شده به ساختار فضایی داده‌ها و روش عکس فاصله به توان 5 در ابتدای دوره و عکس فاصله به توان 4 در انتهای دوره بهترین روش میانیابی عامل سطح آب میباشد. نتایج بدستآمده از پهنه‌بندی، حکایت از افت سطح آب زیرزمینی در بیشتر نقاط دشت دارد. بهطوریکه حداکثر این افت معادل 32 متر در خروجی شمالی دشت (دامنه مؤثر چاه 17 و 62) و خروجی غربی دشت (دامنه مؤثر چاه 8) است. همچنین نتایج حکایت از بالا‌آمدگی آب در محدوده شهر کرمان، حداکثر معادل 7 متر، در دامنه مؤثر برخی از چاه‌ها (شماره 50 و52)، بهعلت واقع شدن آنها در زون آب برگشت شهری و فاضلاب شهر کرمان داشت.
رضا باقری؛ صدیقه محمدی
دوره 17، شماره 4 ، دی 1389، ، صفحه 538-548
چکیده
آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی پس‌دادهشده‌‌ی آنها بر روی یکدیگر گفته می‌شود. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغدغه‌های مهم در اصلاح و احیا‌ی مراتع کشور بوده که در امر مرتع‌کاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر آللوپاتی Artemisia sieberi Besser. بر روی درصد سبزشدن و وزن گیاهچه‌های بذریAgropyron desertorum، ...
بیشتر
آللوپاتی به اثر متقابل گیاهان توسط مواد شیمیایی پس‌دادهشده‌‌ی آنها بر روی یکدیگر گفته می‌شود. اثر آللوپاتی گیاهان بر یکدیگر یکی از دغدغه‌های مهم در اصلاح و احیا‌ی مراتع کشور بوده که در امر مرتع‌کاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر آللوپاتی Artemisia sieberi Besser. بر روی درصد سبزشدن و وزن گیاهچه‌های بذریAgropyron desertorum، Agropyron elongatum وAtriplex canescens که در اصلاح و احیا‌ی مراتع ایران بسیار کاربرد دارند، مورد پژوهش قرار گرفت. برای این منظور پودر بافت‌های ریشه، برگ و ساقه گیاه درمنه دشتی، که در اواخر آبانماه (زمان گل‌دهی) از رویشگاههای طبیعی جمع‌آوری شده بود، با نسبت‌های 0 (شاهد)، 1/0 ، 1 و 10 درصد، در 4 تکرار، در ماسه‌ی شسته جهت کشت گلدانی مخلوط شد و در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه اجرا شد. پس از کشت 25 عدد بذر سالم و دارای قوه‌نامیه گونههای مورد آزمایش در هر گلدان، سه متغیر درصد سبزشدن، وزن ریشه و وزن ساقه از گلدان‌ها، در محیط نرمافزاری SPSS، ابتدا با آزمون تجزیه واریانس و در صورت معنیداری با آزمون مقایسه میانگینها به روش چند دامنه دانکن مورد بررسی قرار گرفت. طبق یافته‌های این تحقیق، میزان کاهش فاکتور سبزشدن در مقایسه با تیمار کنترل در علف‌گندمی بیابانی از نسبت‌های 1 و 10 درصد پودر برگ بهترتیب معادل 60 و 83 درصد، در علف‌گندمی بلند از نسبت 10 درصد پودر برگ معادل 2/84 درصد و در آتریپلکس از نسبت 1 و 10 درصد همه بافت‌های گیاهی به میزان 3/83 و 9/88 درصد مشاهده شد. همچنین متغیر وزن ساقه گیاه علف‌گندمی بلند به نسبت 1 و 10 درصد بافت برگ درمنه دشتی واکنش منفی با روندی بهترتیب معادل 48 و 5/94 درصد و متغیر وزن ریشه آتریپلکس واکنش منفی به نسبت 1 و 10 درصد همه بافت‌های درمنه دشتی با روندی بهترتیب معادل 2/82 و 1/88 درصد نشان دادند. بنابراین با توجه به یافته‌های فوق تحت مطالعات آزمایشگاهی، احتمالاً احیا‌ی درمنهزارهای دشتی با این گونههای اصلاحی موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
رضا باقری؛ محمد رضا چائی‌چی؛ محسن محسنی ساروی
دوره 17، شماره 2 ، شهریور 1389، ، صفحه 301-316
چکیده
بهمنظور تعیین اثر شدت چرای دام بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی در منطقه خبر استان کرمان طی دو سال این تحقیق انجام شد. رویشگاههای مرتعی تحت سه سطح شدت چرایی ( بدون چرا، متوسط و شدید) با شرایط اکولوژیک همگن، از پارک ملی خبر و مجاور آن انتخاب شدند. پس از بلوکبندی مکان نمونهگیری هر سایت اقدام به بررسی رطوبت ماهانه خاک در طول دوره چرای ...
بیشتر
بهمنظور تعیین اثر شدت چرای دام بر رطوبت خاک و پوشش گیاهی در منطقه خبر استان کرمان طی دو سال این تحقیق انجام شد. رویشگاههای مرتعی تحت سه سطح شدت چرایی ( بدون چرا، متوسط و شدید) با شرایط اکولوژیک همگن، از پارک ملی خبر و مجاور آن انتخاب شدند. پس از بلوکبندی مکان نمونهگیری هر سایت اقدام به بررسی رطوبت ماهانه خاک در طول دوره چرای دام در دو عمق 15-0 و30-15 سانتی‌متری خاک (با 5 تکرار از هر سایت) گردید و پوشش تاجی گونههای گیاهی (با 3 تکرار ترانسکت در هر سایت چرایی) به روش خطی – تماسی طی سه دوره قبل، اواسط و بعد از چرا در مدت 2 سال، اجرا شد. پس از تجزیه واریانس چند طرفه دادههای مربوط به رطوبت خاک در محیط نرمافزاری SPSS، از آزمون چند دامنه دانکن برای مقایسه میانگینها استفاده شد. طبق یافتهها، چرای شدید نسبت به قرق باعث کاهش درصد پوشش تاجی همه فرم‌های رویشی بهویژه گرامینههای پایا و بوتهها در انتهای دوره چرای دام شد. کاهش رطوبت خاک در سایت چرای شدید نسبت به سایت چرای متوسط و بدون چرا، بهترتیب با روند نزولی 87/16 و 07/25 درصد مشاهده شد و اثر منفی خشکسالی بر کاهش رطوبت خاک در این سایت چرایی بیش از دو سایت دیگر بود. طبق نتایج، سایت قرق و چرای متوسط به دلیل زیاد بودن پوشش درمنه و سایر گونههای همراه بهویژه گرامینههای پایا در وضعیت ثابت و سایت چرای شدید بهدلیل غالبیت نسبتاً تکبعدی درمنه و پوشش تاجی کم سایر گونههای همراه گرامینه بعلاوه ظهور گونههای مهاجم Marrobium vulgaris وPeganum harmala در مرحله انتقال به وضعیت نامناسبتر، از شناسنامه مدل حال و انتقال درمنهزارهای ایران، قرار دارند. بنابراین اگر دام مازاد تعدیل نشود در آیندهای نه چندان دور شاهد غالب بودن گونههای ناخواسته در مراتع خواهیم شد
