محمد فیاض؛ هوشمند صفری؛ حسن یگانه؛ غلامحسین رحمانی؛ حسین توکلی؛ محمد اکبرزاده؛ محمد قیطوری؛ احمد احمدی
دوره 21، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 731-746
چکیده
مراتع یکی از منابع عمده تولید علوفه در کشور بوده و علاوه بر اثراتی که در تولید محصولات دامی دارد، جمعیت قابل توجهی نیز از طریق اشتغال به حرفه دامداری وابسته به مراتع هستند. نظر به اینکه دولت مدیریت مراتع را از طریق تهیه و اجرای طرح‌های مرتعداری اعمال میکند، از این رو در این بررسی، با استفاده از تجزیه علیت اثرات مستقیم و غیرمستقیم ...
بیشتر
مراتع یکی از منابع عمده تولید علوفه در کشور بوده و علاوه بر اثراتی که در تولید محصولات دامی دارد، جمعیت قابل توجهی نیز از طریق اشتغال به حرفه دامداری وابسته به مراتع هستند. نظر به اینکه دولت مدیریت مراتع را از طریق تهیه و اجرای طرح‌های مرتعداری اعمال میکند، از این رو در این بررسی، با استفاده از تجزیه علیت اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای مدیریتی بر روی تغییر در وضعیت، گرایش و بهبود تولید مرتع با انتخاب 3 طرح مرتعداری (به انتخاب و پیشنهاد اداره کل منابع طبیعی استان‌ها) در 3 سطح موفق، نیمه موفق و ناموفق در استان‌های کرمان، کرمانشاه، مازندران، خراسان رضوی و آذربایجانغربی مورد مطالعه قرار گرفت. متغیرهای مدیریتی یا متغیرهای علت شامل: دقت اطلاعات مرتع و دام، سازگاری پروژه‌ها با شرایط طبیعی و با شرایط بهره‌بردار، با نظام تأمین بودجه و سازگاری پروژه‌ها با توانمندی نیروی انسانی، پیش‌بینی تعهدات سازمان اجرایی براساس قانون واگذاری حق بهره‌برداری سی ساله از مرتع، پیش‌بینی تعهدات بهره‌بردار براساس تعهد قرارداد مرتعداری در طرح، تناسب تقویم اجرای طرح با قرارداد منعقده فیمابین، مشخص بودن، فعال بودن و توجه به گزارشهای ناظر طرح و متغیرهای معلول یا وابسته شامل تغییر در وضعیت، تغییر در گرایش و بهبود تولید مرتع بودند. بر اساس نتایج همبستگی رتبه‌ای با روش اسپیرمن متغیرهای تغییر در گرایش، تغییر در وضعیت و بهبود تولید مرتع همبستگی رتبه‌ای بالایی با همدیگر داشتند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه علیت نیز متغیرهای دقت اطلاعات مرتع، سازگاری پروژه با توانمندی نیروی انسانی، پیش‌بینی تعهدات سازمان اجرایی، فعال بودن ناظر و پیش‌بینی تعهدات بهره‌بردار از عواملی بودند که در طرح‌های مرتعداری باعث بهبود گرایش، وضعیت و تولید مرتع شده‌اند و متغیرهای سازگاری پروژه با نظام تأمین بودجه، سازگاری پروژه با شرایط بهره‌بردار و تناسب تقویم اجرایی طرح بعلت تأثیر منفی بر بهبود گرایش، وضعیت و تولید مرتع باید در طرح‌ها بازنگری شده و عدم کارکرد آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین پیشنهاد می‌گردد با توجه به تأثیر منفی این متغیرها در برنامه‌ریزی‌های آینده با حساسیت بیشتری مورد بررسی قرار بگیرند. دیگر متغیرها بطور مستقیم تأثیر مطلوب یا منفی نداشتند، اما بصورت غیرمستقیم بر بهبود وضعیت، گرایش و تولید مرتع مؤثر بودند.
احمد احمدی؛ مرتضی اکبرزاده؛ حسن یگانه؛ مریم بخشنده سوادرودباری؛ الهه احمدی
دوره 20، شماره 3 ، آذر 1392، ، صفحه 613-623
احمد احمدی؛ فرهنگ قصریانی؛ مینا بیات؛ الهه احمدی؛ نیلوفر زارع
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1392، ، صفحه 320-332
احمد احمدی؛ امرعلی شاهمرادی؛ صدیقه زارع کیا؛ الهه احمدی؛ سعیده ناطقی
دوره 20، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 172-181
چکیده
مطالعة رفتار اکولوژیکی گیاهان بهعنوان عناصر اصلی اکوسیستم و ویژگیهای رویشگاهی آنها گامی اساسی در جهت یافتن راهحلهای مناسب برای حفظ، اصلاح و احیاء این بخش مهم از منابع طبیعی تجدید شونده است. گیاه مرتعیAstrgalus effusus متعلق به خانوادة بقولات و از گیاهان خوشخوراک و دائمی مناطق نیمهاستپی است. بهمنظور مطالعه آتاکولوژی این ...
بیشتر
مطالعة رفتار اکولوژیکی گیاهان بهعنوان عناصر اصلی اکوسیستم و ویژگیهای رویشگاهی آنها گامی اساسی در جهت یافتن راهحلهای مناسب برای حفظ، اصلاح و احیاء این بخش مهم از منابع طبیعی تجدید شونده است. گیاه مرتعیAstrgalus effusus متعلق به خانوادة بقولات و از گیاهان خوشخوراک و دائمی مناطق نیمهاستپی است. بهمنظور مطالعه آتاکولوژی این گونه، ابتدا رویشگاههای آن در استان مشخص شد؛ سپس ویژگیهای رویشگاهی شامل پستی و بلندی، اقلیم و خاک تعیین گردید. گونههای همراه، چگونگی حضور گونه مورد مطالعه در پوشش گیاهی، سیستم ریشه، فنولوژی، ارزش رجحانی و آفات گیاه نیز بررسی شد. نتایج بدستآمده نشان میدهد که این گونه در تمامی حوزههای آبخیز استان از ارتفاع 3579-800 متر از سطح دریای آزاد و در تمامی جهات جغرافیایی دیده میشود. میانگین بارندگی در این رویشگاهها 223 تا 362 میلیمتر برآورد شد. متوسط درجه حرارت سالانه ازحداقل 6/9 تا 13 درجه سانتیگراد متفاوت است. مطالعات خاکشناسی نشان داد که این گونه بهترین رشد را در خاکهای با بافت متوسط از شنیلومی تا لومیرسی با اسیدیتة 04/8-04/7 و هدایتالکتریکی 54/0- 4/0دسیزیمنس بر متر داشت. بررسی نحوه حضور گونه مورد نظر در پوشش گیاهی رویشگاههای مختلف آن نشان داد که پوشش تاجی این گونه 4-2 درصد، تراکم 24000-7000 پایه در هکتار و فراوانی آن 70-50 درصد میباشد. از گونههای همراه میتوان به گونههایBromus tomentellus ، Onbrychis cornuta، Thymus kotschyanus وAchillea millefolium اشاره کرد. این گونه در منطقه گل آدم سلماس (با ارتفاع 2000 متراز سطح دریا) رشد اولیه خود را از اواسط فروردین شروع نموده و تا اواسط اردیبهشتماه به رشد رویشی خود ادامه میدهد، اواسط خرداد، اواخر تیر و اواخر مردادماه بهترتیب زمان گلدهی، رسیدن بذر و ریزش بذر میباشد. در منطقه پلدشت با ارتفاع800 متر از سطح دریا، مراحل فنولوژی حدود 20 تا 25 روز زودتر از منطقه گل آدم اتفاق میافتد. این گونه جزو گیاهان راستریشه بوده و گسترش ریشه آن تا سه متر در روستای دول پمو حوزة آبخیز مهاباد بررسی شده است. این گونه فاقد هر گونه مادة سمی است و علوفة بهاره مناسبی برای دامها محسوب میشود.
سید اکبر جوادی؛ شادی محمد پوری نعیم؛ حسین ارزانی؛ احمد احمدی
دوره 19، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 571-580
چکیده
تعیین کیفیت علوفه گونههای موجود در مراتع از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروریست. در این تحقیق کیفیت گونه گیاهیlibanoticum Agropyron در سه مرحله فنولوژیک در دره ن‍ژ ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بعد از نمونهبرداری نمونهها به آزمایشگاه منتقل گردید. شاخصهای کیفی دیواره سلولی منهای همیسلولز ...
بیشتر
تعیین کیفیت علوفه گونههای موجود در مراتع از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروریست. در این تحقیق کیفیت گونه گیاهیlibanoticum Agropyron در سه مرحله فنولوژیک در دره ن‍ژ ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. بعد از نمونهبرداری نمونهها به آزمایشگاه منتقل گردید. شاخصهای کیفی دیواره سلولی منهای همیسلولز (ADF)، درصد ماده خشک قابل هضم (DMD)، انرژی متابولیسمی (ME) و پروتئین خام (CP) اندازهگیری شدند. نتایج بدستآمده نشان داد تفاوت معنیداری در فاکتورهای مورد اندازهگیری در (سطح احتمال 1%) در مراحل مختلف فنولوژی وجوددارد. در این گونه کیفیت علوفه در مرحله رویشی بیشتر از کیفیت علوفه در مرحله گلدهی و بذردهی میباشد. البته میزان پروتئین خام این گونه از آغاز تا پایان رویش روند کاهشی دارد و تفاوت میانگین آن، در رشد فعال با گلدهی و بذردهی معنیدار است.
میرصمد سیدموسوی؛ سیده خدیجه مهدوی؛ احمد احمدی
دوره 18، شماره 3 ، آذر 1390، ، صفحه 486-497
چکیده
حفظ، احیاء، توسعه و مدیریت منابع طبیعی تجدیدشونده بخصوص پوشش گیاهی مستلزم شناخت دقیق و جامع آنها میباشد. مطالعات آتاکولوژی مدیریت پایهای را برای مدیریت اکوسیستمها بوجود میآورد. در مطالعه حاضر اکولوژی گونه Caragana grandiflora از خانواده بقولات در استان آذربایجانغربی و در منطقه پلدشت مورد تحقیق قرار گرفت. بهمنظور مطالعه ...
بیشتر
حفظ، احیاء، توسعه و مدیریت منابع طبیعی تجدیدشونده بخصوص پوشش گیاهی مستلزم شناخت دقیق و جامع آنها میباشد. مطالعات آتاکولوژی مدیریت پایهای را برای مدیریت اکوسیستمها بوجود میآورد. در مطالعه حاضر اکولوژی گونه Caragana grandiflora از خانواده بقولات در استان آذربایجانغربی و در منطقه پلدشت مورد تحقیق قرار گرفت. بهمنظور مطالعه آتاکولوژی این گونه گیاهی چندساله، ابتدا رویشگاه آن در منطقه بهکمک بازدیدهای صحرایی و گزارشهای موجود مشخص شد، سپس ویژگیهای اقلیمی و خاک رویشگاه، سیستم ریشه، فنولوژی، نحوه زادآوری و ترکیبات غذایی گیاه مورد بررسی قرارگرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که رویشگاه این گونه بسیار محدود بوده و بهصورت لکهای و پراکنده در شمالغربی منطقه مورد مطالعه واقع شده است. متوسط میزان بارندگی سالیانه در این رویشگاه 6/312 میلیمتر و دمای متوسط سالیانه 8/12 درجه سانتیگراد میباشد. این گونه روی خاکهای آهکی با بافت شنی و با میزان اسیدیته برابر با 5/7 تا 67/7 و هدایتالکتریکی 05/1 تا 22/1 دسیزیمنس بر متر دیده میشود. این گونه دارای ریشه راست، منشعب و ریزومی میباشد که تا عمق حدود 2/1 متر در خاک نفوذ میکند و پس از برخورد با لایه سخت و غیرقابل نفوذ به طور افقی به طول 20/3 متر گسترش مییابد. بررسی نحوه حضور گونه مورد نظر نشان داد که پوشش تاجی این گیاه 63/18 تا 12/31 درصد است. در منطقه مورد مطالعه پدیدههای فنولوژیکی در این گونه از اوایل اسفندماه با ظاهر شدن جوانههای رویشی آغاز میشود و تا پایان فروردینماه ادامه دارد. دوره گلدهی آن از اواسط اردیبهشتماه تا اواخر خردادماه است. از اواخر خردادماه درختچه پوشیده از میوههای نیام میشود و در تیرماه بذر بطور کامل میرسد. دادههای آزمایشگاهی پس از وارد کردن در نرمافزارSPSS نخست از نظر نرمالبودن مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با تجزیه واریانس و آزمون دانکن میانگین دادهها با یکدیگر مقایسه شد. اندام هوایی این گیاه در مرحله رویشی دارای 94/21 درصد و در مرحله گلدهی 37/29 درصد و در مرحله بذردهی 25/14 درصد پروتئین خام دارد. بنابراین پیشنهاد میشود از این گیاه برای اصلاح و احیاء مراتع مخروبه که دارای شرایط اکولوژیک شبیه به آنچه در رویشگاههای آن، در استان آذربایجانغربی وجود دارد بکار برده شود
احمد احمدی؛ عباسعلی سندگل
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، ، صفحه 80-87
چکیده
مناطق کوهستانی به عنوان مهمترین منبع تولید علوفه دام، آب، انرژی،تنوع بیولوژیکی، مواد معدنی، تولیدات جنگلی و کشاورزی و تفرج هستند، اکوسیستم های کوهستانی به سرعت در حال تغییر بوده و به فرسایش تشدید شونده،لغزشها و کاهش تنوع زیستی حساس می باشند، اکوسیستم های کوهستانی برای بقای اکوسیستم های دنیا ضروری هستند. در استان آذربایجان غربی ...
بیشتر
مناطق کوهستانی به عنوان مهمترین منبع تولید علوفه دام، آب، انرژی،تنوع بیولوژیکی، مواد معدنی، تولیدات جنگلی و کشاورزی و تفرج هستند، اکوسیستم های کوهستانی به سرعت در حال تغییر بوده و به فرسایش تشدید شونده،لغزشها و کاهش تنوع زیستی حساس می باشند، اکوسیستم های کوهستانی برای بقای اکوسیستم های دنیا ضروری هستند. در استان آذربایجان غربی دام موجود در مرتع بیش از دو برابر ظرفیت مراتع می باشد. امروزه با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی بررسی اثر چرای متعادل بر بهبود مرتع و تولید دامی امری ضروری و پر اهمیت است. برای بررسی تولیدات دامی دامهای چرا داده شده در قطعة تعادل دام و مرتع و تعدادی از دامهایی که به صورت سنتی چرا می نمودند ، قبل از ورود به مرتع و بعد از دورة چرا توزین گردیدند. در این مطالعه تیپ گیاهی Festuca ovina -Bromus tomentellus با وضعیت متوسط ،گرایش منفی و ظرفیت 7/0 واحد دامی در یک دورة بهره برداری 90 روزه انتخاب واز سال 1378تا سال 1382 با توجه به ظرفیت و آمادگی مرتع مورد چرای متعادل قرار گرفت.نتایج نشان داد که وضعیت مراتع از متوسط به خوب رسیده و ظرفیت مراتع از 3/1 واحد دامی در ماه به 7/2 واحد دامی در ماه افزایش پیدا نموده است. میانگین پوشش گیاهی و درصد حفاظت خاک از 24 و 54 درصد در سال 1379 به ترتیب به 33 و 64 درصد در سال 1382 رسیده است که در سطح 05/. اختلاف معنی داری دارند ((P
احمد احمدی؛ عباسعلی سند گل
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1385، ، صفحه 48-52
چکیده
با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی استفاده از روشهای احیا و اصلاح مرتع از جمله کپه کاری برای افزایش تولید علوفه مراتع امری ضروری است. ارزیابی مراتع گل آدم سلماس نشان دادکه بر اثر چرای سنگین و یکسره بسیاری از گونههای خوشخوراک در حال انقراض بوده و با بنیه و شادابی کم دیده می‌شوند. و برعکس گیاهان غیر خوشخوراک و ...
بیشتر
با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی استفاده از روشهای احیا و اصلاح مرتع از جمله کپه کاری برای افزایش تولید علوفه مراتع امری ضروری است. ارزیابی مراتع گل آدم سلماس نشان دادکه بر اثر چرای سنگین و یکسره بسیاری از گونههای خوشخوراک در حال انقراض بوده و با بنیه و شادابی کم دیده می‌شوند. و برعکس گیاهان غیر خوشخوراک و مهاجم به مقدار زیاد در مرتع دیده می‌شوند. در استان آذربایجان غربی حدود 3/2 میلیون واحد دامی مازاد بر تولید مراتع وجود دارد بنابراین استفاده ازعملیاتی که موجب افزایش علوفه گردد کاری ضروری است.به منظور بررسی اثر عملیات کپه کاری در بهبود وضعیت و تولید مرتع، ایستگاه گل آدم سلماس واقع در منطقة نیمه خشک سرد با متوسط بارندگی سالانه 8/325 میلیمتر انتخاب شد. برای تعیین وضعیت، ظرفیت و گرایش مراتع به ترتیب از روش چهار عاملی، قطع و توزین و ترازوی گرایش استفاده شد.در مراتع گل آدم سلماس از سال 1379تا سال 1383 عملیات کپه کاری با گونههای Agropyron cristatum، Agropyron desertorum ، Agropyron elongatum، Onobrychis sativa و Medicago sativa انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در محل عملیات کپه کاری وضعیت مراتع از خیلی ضعیف به ضعیف رسید و تولید از 78.4کیلوگرم در هکتار به 172.6 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت، میانگین پوشش گیاهی و درصد حفاظت خاک نیز از 20 درصد و 76 درصد در سال 1379 به ترتیب به 28 درصد و 86 درصد در سال 1383 رسید که اختلاف آنها معنی دار ( (P<0.05.بود.
احمد احمدی
دوره 10، شماره 4 ، بهمن 1382، ، صفحه 479-489
احمد احمدی؛ کریم جوانشیر؛ حسن احمدی؛ ولی اله مظفریان
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1382، ، صفحه 169-192
احمد احمدی؛ عباسعلی سندگل
دوره 9، شماره 4 ، بهمن 1381، ، صفحه 51-66
