عبدالحمید حاجبی؛ محمد فیاض؛ محمدامین سلطانی پور؛ سعیده ناطقی
دوره 30، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 94-110
چکیده
به منظور تعیین رفتار چرایی بز تالی به عنوان دام غالب منطقه، این بررسی در منطقه سیریک استان هرمزگان از سال 1385 به مدت چهار سال انجام شد. شاخصهای مورد بررسی این تحقیق شامل زمان ورود و خروج دام از مرتع، مسافت روزانه طیشده توسط دام، مسیر دام در مرتع با توجه به شیب آن، حداکثر و میانگین سرعت دام، همچنین مدت زمان استراحت، حرکت و چرای دام ...
بیشتر
به منظور تعیین رفتار چرایی بز تالی به عنوان دام غالب منطقه، این بررسی در منطقه سیریک استان هرمزگان از سال 1385 به مدت چهار سال انجام شد. شاخصهای مورد بررسی این تحقیق شامل زمان ورود و خروج دام از مرتع، مسافت روزانه طیشده توسط دام، مسیر دام در مرتع با توجه به شیب آن، حداکثر و میانگین سرعت دام، همچنین مدت زمان استراحت، حرکت و چرای دام در روز بود. برای تعیین شاخصهای ذکرشده از دستگاه موقعیتیاب جغرافیایی جی پی اس گارمین (GPS) استفاده گردید که با استفاده از کمربندی مخصوص به پشت یک بز سه ساله بسته شده و پس از خروج دام از آغل فعال شده، سپس در پایان روز دادههای آن با استفاده از مدتراک در محیط ILWIS استخراج گردید. مسیر حرکت دام به انتخاب چوپان مشخص میشد. نتایج رفتار چرایی دام در ماههای فصل چرا برای چهار سال مورد مطالعه نشان داد که در بین سالها، میانگین مسافت پیمودهشده و زمان چرای دام و برای ماههای فصل چرا، تمام رفتارها به جز مسافت پیمودهشده اختلاف معنیداری داشتند. میانگین سرعت حرکت دام 65/2 کیلومتر بر ساعت، طول مسافت طیشده 8/12 کیلومتر و مدت زمان چرا 4 ساعت و 49 دقیقه بود. همچنین در طی سالهای بررسی 44 تا 45 درصد از زمانی که دام در مرتع حرکت میکرد به چرا اختصاص داشت. شایان ذکر است که اطلاعات استخراج شده از تطابق نقشه مسیر حرکت دام GPS با نقشه شیب منطقه نشان داد که در کل ماههای پنجگانه در طول سالهای مورد بررسی تمام مسافت طی شده توسط دام در کلاس شیب 8-0 درصد قرار دارد.
عبدالحمید حاجبی؛ محمدامین سلطانی پور؛ محمد فیاض؛ احسان زندی اصفهانی
دوره 29، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 485-497
چکیده
یکی از فاکتورهای مهم در تعیین ظرفیت چرایی مراتع، تعیین ارزش رجحانی گیاهان مرتعی با توجه به نوع دام استفاده کننده از مرتع و تغییرات آن در طول فصل چرا میباشد. در این تحقیق، ارزش رجحانی گونههای مرتعی در مرتع زمینسنگ در استان هرمزگان در ماههای فصل چرا (دی تا اردیبهشت) و سالهای مختلف (1389-1386)، بررسی شد. برای تعیین ارزش رجحانی ...
بیشتر
یکی از فاکتورهای مهم در تعیین ظرفیت چرایی مراتع، تعیین ارزش رجحانی گیاهان مرتعی با توجه به نوع دام استفاده کننده از مرتع و تغییرات آن در طول فصل چرا میباشد. در این تحقیق، ارزش رجحانی گونههای مرتعی در مرتع زمینسنگ در استان هرمزگان در ماههای فصل چرا (دی تا اردیبهشت) و سالهای مختلف (1389-1386)، بررسی شد. برای تعیین ارزش رجحانی از روش درصد بهرهبرداری گونههای گیاهی و تعیین شاخص رجحان استفاده شد. نتایج در قالب طرح آماری اسپیلیت پلات در زمان در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در نرمافزار SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و میانگین آماری صفت مورد بررسی با آزمون LSD مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین ترجیح دام، در درجه اول از گونههای Aeluropus lagopoides و Atriplex leucoclada و در درجه دوم از گونه Alhagi graecorum است. کمترین درصد بهرهبرداری نیز از دو گونه Halocnemum strobilaceum و Desmostachya bipinnata بود. بر اساس طبقهبندی شاخص ارزش رجحانی، گونههای Aeluropus lagopoides و Atriplex leucoclada جز گونههای نسبتا خوشخوراک (رجحان نسبی)، گونههای Alhagi graecorum و Halocnemum strobilaceum جزو گونههای با خوشخوراکی متوسط (رجحان متوسط) و گونه Desmostachya bipinnata جزو گونههای تقریبا غیر خوشخوراک (اجتناب نسبی) بودند.
عبدالحمید حاجبی؛ مرتضی اکبرزاده؛ محمدامین سلطانی پور
دوره 29، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 181-190
چکیده
این بررسی برای نشان دادن رفتار رویشی گونههای Sphaerocoma aucheri، Cenchrus pennisetoformis، Heliotropium bacciferum و Moltkiopsis ciliata در طی سالهای 1386 تا 1389 در مرتع سیریک استان هرمزگان انجام شد. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایههای متوسط انجام شد و هر ساله تعداد 5 پایه متوسط از گیاه به ازای همه ماههای فصل رویش و چرا در داخل محدوده قرق برای اندازهگیری تولید و ...
بیشتر
این بررسی برای نشان دادن رفتار رویشی گونههای Sphaerocoma aucheri، Cenchrus pennisetoformis، Heliotropium bacciferum و Moltkiopsis ciliata در طی سالهای 1386 تا 1389 در مرتع سیریک استان هرمزگان انجام شد. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایههای متوسط انجام شد و هر ساله تعداد 5 پایه متوسط از گیاه به ازای همه ماههای فصل رویش و چرا در داخل محدوده قرق برای اندازهگیری تولید و بههمین تعداد در عرصه چرا برای اندازهگیری باقیمانده تولید منظور گردید و از تفاضل آنها مقدار مصرف مشخص شد. نتایج نشان داد که سالها و ماههای مختلف تأثیر معنیداری بر تولید و مصرف گونههای مورد بررسی داشته است. بررسی تولید خالص ماهانه نشان داد که تولید مرتع از شروع فصل رویش (دیماه) تا پایان فصل رویش (اردیبهشتماه) روند افزایشی داشت. بیشترین تولید و مصرف گونهها در سال چهارم بود. تولید متوسط چهار گونه دائمی مورد بررسی در منطقه 3/292 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و سهم گونه Sphaerocoma aucheri در تولید بالا و بهمیزان 64 درصد کل علوفه تولیدی بود. میزان مصرف گونهها در منطقه 5/133 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و سهم گونه Sphaerocoma aucheri نیز در مصرف بالا و بهمیزان 59 درصد کل علوفه مصرفی بود.
محمدامین سلطانی پور؛ سعیده ناطقی؛ عبدالحمید حاجبی؛ مهشید سوری
دوره 29، شماره 2 ، مرداد 1401، ، صفحه 145-155
چکیده
برای مدیریت پایدار مرتع، محاسبه ظرفیت مراتع و تعیین حد بهرهبرداری مجاز گونههای مهم و کلیدی مراتع لازم و ضروریست. با داشتن ظرفیت واقعی مراتع و ارائه دقیق برنامههای مدیریتی میتوان از نابودی پوشش گیاهی، خاک و کاهش منابع آب در اراضی مرتعی جلوگیری کرد. شدت چرای مناسب، استفاده مداوم و اقتصادی را در مرتع موجب میگردد، ...
بیشتر
برای مدیریت پایدار مرتع، محاسبه ظرفیت مراتع و تعیین حد بهرهبرداری مجاز گونههای مهم و کلیدی مراتع لازم و ضروریست. با داشتن ظرفیت واقعی مراتع و ارائه دقیق برنامههای مدیریتی میتوان از نابودی پوشش گیاهی، خاک و کاهش منابع آب در اراضی مرتعی جلوگیری کرد. شدت چرای مناسب، استفاده مداوم و اقتصادی را در مرتع موجب میگردد، ازاینرو برای نیل به پایداری و تداوم تولید در مراتع و تعیین مناسبترین حد بهرهبرداری، مطالعه اثر شدتهای مختلف برداشت بر تولید علوفه سه گونه Halocnemum strobilaceum، Desmostachya bipinnata و Aeluropus lagopoides در منطقه زمینسنگ استان هرمزگان از سال 1387 به مدت سه سال انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار شدت برداشت 25، 50 و 75 درصد و شاهد (بدون برداشت) بودند. در هر تیمار 10 پایه از گونه بهعنوان تکرار مورد توجه قرار گرفت و بر روی هریک از متغیرهای وابسته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل در نرمافزار SASتجزیهوتحلیل شد. نتایج نشان داد که شدت برداشت بر میزان علوفه سبز گونهها تأثیر گذاشته و کلیه تیمارها با شاهد اختلاف معنیداری داشتند. بنابراین، برداشت مجاز تا 50 درصد را برای گونههایAeluropus lagopoides و Desmostachya bipinnata و تا 75 درصد را برای گونه Halocnemum strobilaceum میتوان پیشنهاد کرد تا سلامتی و شادابی این گونهها نیز در طول سالهای برداشت حفظ شود. با توجه به یافتههای بالا، حد بهرهبرداری تعیین شده میتواند در تعیین حد بهرهبرداری مجاز منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه با آن از نظر آب و هوایی به همراه اطلاعات مربوط به سایر گیاهان استفاده شود.
عبدالحمید حاجبی؛ حمید رضا میرداودی؛ محمدامین سلطانی پور
دوره 29، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 66-85
چکیده
گونه لاتی (Taverniera spartea) یکی از گونههای مهم مراتع خلیج و عمانی است. در این پژوهش، برخی از نیازهای اکولوژیک گونه لاتی و پاسخ آنها به عوامل خاکی و توپوگرافیکی در سه رویشگاه اصلی در استان هرمزگان (سیاهو، احمدی و بشاگرد) تعیین شد. نتایج نشان داد که درصد پوشش در سطح یک درصد و درصد خاک لخت و درصد سنگ و سنگریزه در سطح 5 درصد معنیدار ...
بیشتر
گونه لاتی (Taverniera spartea) یکی از گونههای مهم مراتع خلیج و عمانی است. در این پژوهش، برخی از نیازهای اکولوژیک گونه لاتی و پاسخ آنها به عوامل خاکی و توپوگرافیکی در سه رویشگاه اصلی در استان هرمزگان (سیاهو، احمدی و بشاگرد) تعیین شد. نتایج نشان داد که درصد پوشش در سطح یک درصد و درصد خاک لخت و درصد سنگ و سنگریزه در سطح 5 درصد معنیدار بود. بکارگیری مدل جمعی تعمیمیافته، برای هر یک از متغیرهای محیطی، نشان داد که متغیرهای درصد آهک خاک، درصد رس، اسیدیته، درصد کربن آلی خاک، ازت خاک و درصد خاک لخت بر عملکرد گونه، معنیدار میباشند. افزایش درصد رس خاک از مدل کاهشی، افزایش اسیدیته خاک، از حالت دو مد، افزایش مقدار آهک خاک و همچنین مقدار درصد خاک بدون پوشش، از مدل زنگولهای، افزایش درصد کربن آلی و ازت خاک هر دو از مدل افزایشی پیروی کرد. بررسی فنولوژی گونه نشان داد که رویش این گیاه از دهه دوم آبانماه شروع میگردد و از دهه سوم اردیبهشتماه وارد مرحله رکود میشود. باتوجه به ارزش غذایی گونه و نقش آن در حفاظت خاک مراتع، پیشنهاد میشود در مناطق تخریبشده مرتعی که شرایط استقرار آن را دارا هستند، نسبت به کاشت این گونه اقدام شود.
محمدامین سلطانی پور؛ احسان زندی اصفهان
دوره 27، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 485-494
چکیده
بهرهبرداری از اراضی شور با هدف تولید بیوماس لیگنوسلولزی که فاقد ارزش غذایی است میتواند به اتانول تبدیل شود و در عین حال تأثیری بر تولید غذای انسان ندارد ضروری بنظر میرسد. هالوفیتها و گیاهان مقاوم به شوری که بیوماس زیادی را با استفاده از منابع شور (آب و خاک شور) تولید میکنند میتوانند بهعنوان یک جایگزین مهم در ...
بیشتر
بهرهبرداری از اراضی شور با هدف تولید بیوماس لیگنوسلولزی که فاقد ارزش غذایی است میتواند به اتانول تبدیل شود و در عین حال تأثیری بر تولید غذای انسان ندارد ضروری بنظر میرسد. هالوفیتها و گیاهان مقاوم به شوری که بیوماس زیادی را با استفاده از منابع شور (آب و خاک شور) تولید میکنند میتوانند بهعنوان یک جایگزین مهم در این ارتباط محسوب شوند. بدینمنظور این تحقیق با هدف بررسی قابلیت تولید اتانول در پنج گونه شورروی به نامهای Aeluropus lagopoides ،Atriplex leucoclada، Desmostachya bipinnata ،Halopyrum mucronatum و Halocnemum strobilaceum در سال 1395 در استان هرمزگان انجام شد. نمونههای گیاهی در سه مرحله فنولوژیک شامل رشد رویشی، گلدهی و بذردهی از دو منطقه زمینسنگ و سیریک جمعآوری و سه صفت سلولز، همیسلولز و لیگنین اندازهگیری شدند. تجزیهوتحلیل واریانس دادهها بصورت آزمایش فاکتوریل (فاکتور اول گونه و فاکتور دوم مراحل فنولوژیکی) در قالب طرح کاملا تصادفی و مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهای دانکن در نرمافزار SPSS-14 انجام شد. نتایج نشان داد که گونه Halopyrum mucronatum در هر سه مرحله رویشی قابلیت تولید اتانول را دارد. گونه Halocnemum strobilaceum فقط در مرحله رشد رویشی و دو گونه Aeluropus lagopoides و Desmostachya bipinata فقط در مرحله اوج بذردهی قابلیت تولید اتانول را داشتند.
محمدامین سلطانی پور؛ رحمان اسدپور؛ محمد فیاض
دوره 27، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 224-237
چکیده
گونههای پهنبرگ گراموز (lippii Helianthemum) و هرش (Taverniera cuneifolia) از گونههای مهم مرتعی استان هرمزگان هستند. به منظور بررسی استقرار این گونهها، این بررسی در ایستگاه آبخیزداری و منابع طبیعی حوزه معرف و زوجی دهگین (استان هرمزگان) در حدود جغرافیایی "29 '12 °57 طول شرقی و "6 '46 °27 عرض شمالی از سال 1393 به مدت سه سال انجام شد. سه روش بذرکاری در فارو، ...
بیشتر
گونههای پهنبرگ گراموز (lippii Helianthemum) و هرش (Taverniera cuneifolia) از گونههای مهم مرتعی استان هرمزگان هستند. به منظور بررسی استقرار این گونهها، این بررسی در ایستگاه آبخیزداری و منابع طبیعی حوزه معرف و زوجی دهگین (استان هرمزگان) در حدود جغرافیایی "29 '12 °57 طول شرقی و "6 '46 °27 عرض شمالی از سال 1393 به مدت سه سال انجام شد. سه روش بذرکاری در فارو، بذرکاری در پیتینگ و بذرکاری در هلالیهای آبگیر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در نرمافزار SAS مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین سامانههای آزمایشی، گونهها گیاهی مورد استفاده و همچنین اثر متقابل سامانه و گونه تفاوت معنیدار آماری وجود دارد. گونههای گیاهی گراموز و هرش در سطح پنج درصد، سامانههای آبخیزداری هلالی آبگیر، پیتینگ و کنتور فارو در سطح یک درصد و همچنین اثر متقابل سامانه و گونه تفاوت معنیدار آماری در سطح یک درصد نشان دادند. بیشترین درصد استقرار گونهها در سامانه هلالی آبگیر با 1/27 درصد و کمترین آن مربوط به سامانه پیتینگ با 2/3 درصد بود. بررسی اثر متقابل سامانه و گونه در میزان استقرار گونههای هرش و گراموز در سامانههای مختلف نشان داد که بیشترین درصد استقرار مربوط به گونه هرش با 2/31 درصد در سامانه هلالی آبگیر بود و بعد از آن بیشترین درصد استقرار مربوط به گونه گراموز با 9/22 درصد نیز در همین سامانه بود. کمترین استقرار مربوط به سامانه کنتور فارو با 1/2 درصد برای گونه هرش و سامانه پیتینگ با 1/2 درصد برای گونه گراموز بود.
محمدامین سلطانی پور؛ سعیده ناطقی؛ مهشید سوری؛ نادیا کمالی
دوره 26، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 787-799
چکیده
این بررسی به منظور نشان دادن رفتار رویشی گونههای Aeluropus lagopoides، bipinnata Desmostachya ، Halocnemum strobilaceum ، Alhagi graecorum و Atriplex leucoclada در طی سالهای 1386 تا 1389 در مرتع زمینسنگ استان هرمزگان انجام شد. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایههایی با اندازه متوسط انجام شد و هر ساله تعداد 5 پایه متوسط از گیاه به ازای همه ماههای فصل رویش ...
بیشتر
این بررسی به منظور نشان دادن رفتار رویشی گونههای Aeluropus lagopoides، bipinnata Desmostachya ، Halocnemum strobilaceum ، Alhagi graecorum و Atriplex leucoclada در طی سالهای 1386 تا 1389 در مرتع زمینسنگ استان هرمزگان انجام شد. تعیین تولید و مصرف با استفاده از پایههایی با اندازه متوسط انجام شد و هر ساله تعداد 5 پایه متوسط از گیاه به ازای همه ماههای فصل رویش و چرا در داخل محدوده قرق برای اندازهگیری تولید و به همین تعداد در عرصه چرا برای اندازهگیری باقیمانده تولید منظور گردید و از تفاضل آنها مقدار مصرف مشخص شد. نتایج نشان داد که سالها و ماههای مختلف تأثیر معنیداری بر تولید و مصرف گونههای مورد بررسی داشته است (05/0P<). دادههای سالهای 1389-1386 نشان داد که تولید متوسط پنج گونه دائمی مورد بررسی در منطقه 8/125 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و سهم گونه Halocnemum strobilaceum و bipinnata Desmostachya در تولید بالا و به ترتیب به میزان 9/52 و 7/22 درصد کل علوفه بود. میزان مصرف گونهها در منطقه 4/32 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار و بیشترین سهم مصرف متعلق به گونههای Halocnemum strobilaceum و Alhagi graecorum و به ترتیب به میزان 8/41 و 1/30 درصد کل علوفه بود. بیشترین میزان تولید در سال 1387 با 7/162 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار بود که 8/1 برابر بیشتر از سال کمتولید (1388) بود. بیشترین میزان مصرف در سال 1389 با 7/35 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار بود. در تمامی سالها و در همه گونهها بیشترین میزان تولید و مصرف علوفه در فروردینماه بود.
محمدامین سلطانی پور؛ سعیده ناطقی؛ علی احسانی
دوره 26، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 271-281
چکیده
به منظور آگاهی از مراحل فنولوژی و ارتفاع سه گونه مهم مرتعی Aeluropus lagopoides، Desmostachya bipinnata و Halocnemum strobilaceum، این بررسی از سال 1385 به مدت چهار سال در منطقه زمینسنگ استان هرمزگان انجام شد. روش بررسی بدینصورت بود که 10 پایه از هر یک از انتخاب و اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی و ارتفاع کل گیاه برای هر پایه در مقاطع زمانی 10 روزه اندازهگیری و یادداشتبرداری ...
بیشتر
به منظور آگاهی از مراحل فنولوژی و ارتفاع سه گونه مهم مرتعی Aeluropus lagopoides، Desmostachya bipinnata و Halocnemum strobilaceum، این بررسی از سال 1385 به مدت چهار سال در منطقه زمینسنگ استان هرمزگان انجام شد. روش بررسی بدینصورت بود که 10 پایه از هر یک از انتخاب و اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی و ارتفاع کل گیاه برای هر پایه در مقاطع زمانی 10 روزه اندازهگیری و یادداشتبرداری شد. نتایج نشان داد که بین سه گونه مطالعه شده از نظر مراحل فنولوژی در سالهای مورد بررسی تفاوت وجود دارد، بهطوریکه در سال مرطوب شروع رشد گیاهی دو تا سه هفته زودتر و در سالهای خشک همین مدت دیرتر آغاز میشود، ضمن آن که از نظر طول مدت زمان فعالیت رویشی و زایشی گیاهان تفاوت وجود دارد. بررسیها نشان داد که با خنک شدن هوا و آغاز بارندگی، رویش گونهها در منطقه آغاز میشود. دوره رشد گونه Aeluropus lagopoides شش ماه، گونهDesmostachya bipinnata شش و نیم ماه و گونه Halocnemum strobilaceum ده ماه بود. گونه Aeluropus lagopoides رشد رویشیاش از اول دیماه شروع شد، حال آنکه شروع رشد رویشی گیاهان Desmostachya bipinnata و Halocnemum strobilaceum از اول اسفندماه بود. شروع گلدهی گونهها به ترتیب دهه دوم فروردین، خرداد و شهریورماه و آغاز بذردهی نیز به ترتیب اوایل اردیبهشت، اوایل مردادماه و دهه سوم مهرماه بود. دوره خواب گیاهان نیز به ترتیب اوایل خردادماه، دهه دوم شهریورماه و اوایل دیماه آغاز شد. با توجه به خوشخوراکتر بودن و غالبیت گونه Aeluropus lagopoides در منطقه زمینسنگ، زمان ورود و خروج دام با محوریت این گونه و همچنین با در نظر گرفتن فنولوژی دو گونه دیگر، اوایل آذر تا اواخر اردیبهشتماه پیشنهاد میگردد.
محمدامین سلطانی پور؛ سعیده ناطقی؛ محمد فیاض
دوره 25، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 612-626
چکیده
به منظور تعیین رفتار چرایی بز تالی به عنوان دام غالب منطقه، این بررسی در منطقه زمینسنگ استان هرمزگان از سال 1385 به مدت چهار سال انجام شد. شاخصهای مورد بررسی این تحقیق شامل زمان ورود و خروج دام از مرتع، مسافت روزانه طی شده توسط دام، مسیر دام در مرتع با توجه به شیب آن، حداکثر و میانگین سرعت دام، همچنین مدت زمان استراحت، حرکت و چرای دام ...
بیشتر
به منظور تعیین رفتار چرایی بز تالی به عنوان دام غالب منطقه، این بررسی در منطقه زمینسنگ استان هرمزگان از سال 1385 به مدت چهار سال انجام شد. شاخصهای مورد بررسی این تحقیق شامل زمان ورود و خروج دام از مرتع، مسافت روزانه طی شده توسط دام، مسیر دام در مرتع با توجه به شیب آن، حداکثر و میانگین سرعت دام، همچنین مدت زمان استراحت، حرکت و چرای دام در روز بود. برای تعیین شاخصهای ذکر شده از دستگاه موقعیتیاب جغرافیایی جیپیاس گارمین استفاده گردید که با استفاده از کمربندی مخصوص به پشت یک بز سه ساله بسته شده و پس از خروج دام از آغل فعال شده، سپس در پایان روز دادههای آن با استفاده از مدتراک در محیط الویس استخراج گردید. مسیر حرکت دام به انتخاب چوپان مشخص شد. نتایج رفتار چرایی دام در ماههای فصل چرا برای چهار سال مورد مطالعه نشان داد که در بین سالها، فقط میانگین سرعت دام در سال چهارم و برای ماههای فصل چرا نیز تنها زمان حرکت و زمان استراحت در ماههای چهارم و پنجم معنیدار شد و دیگر خصوصیات رفتاری چرای دام اختلاف معنیداری نداشتند. همچنین در طی سالهای بررسی 31 تا 39 درصد از زمانی که دام در مرتع حرکت میکرد به چرا اختصاص داشت.
