محمد رضا نجیب زاده؛ مینا بیات؛ محمدحسن پزشکی؛ محمد فیاض
دوره 28، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 208-221
چکیده
در این تحقیق ارزش رجحانی گونههای مرتعی مورد چرای گوسفند در مراتع سهند استان آذربایجان‌شرقی در مدت چهار سال (1389-1386) مطالعه شد. برای این امر از روش شاخص رجحان استفاده شد. پس از تعیین مقدار تولید و مصرف هریک از گونههای انتخاب شده در ماههای فصل چرا (خرداد (رویشی)، تیر و مرداد (گلدهی) و شهریور (بذردهی) و محاسبه سهم هریک از گونهها ...
بیشتر
در این تحقیق ارزش رجحانی گونههای مرتعی مورد چرای گوسفند در مراتع سهند استان آذربایجان‌شرقی در مدت چهار سال (1389-1386) مطالعه شد. برای این امر از روش شاخص رجحان استفاده شد. پس از تعیین مقدار تولید و مصرف هریک از گونههای انتخاب شده در ماههای فصل چرا (خرداد (رویشی)، تیر و مرداد (گلدهی) و شهریور (بذردهی) و محاسبه سهم هریک از گونهها در تولید علوفه منطقه و جیره غذایی دام و محاسبه شاخص رجحان، دادههای بدستآمده با استفاده از طرح آماری اسپیلت پلات در قالب طرح کاملاً تصادفی و با استفاده از نرمافزار SAS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر سال در سه گونه، اثر ماه در چهار گونه و اثر متقابل سال و ماه در چهار گونه در سطح خطای یک درصد بر روی میزان شاخص رجحان معنیدار بود. شاخص رجحان عامل بسیار مهمی در تعیین ارزش رجحانی گونههای گیاهی برای دام است. گونههای Festuca rubra و Tanacetum chiliophyllum با میانگین شاخص رجحان بین 4/1 تا 6/1 در طول چهار سال، دارای رجحان نسبی بوده و جزء گونههای نسبتاً خوشخوراک بوده‌اند و در کلاس خوشخوراکی I قرار گرفتند. گونهTanacetum chiliophyllum با بیشترین میانگین شاخص رجحان در رتبه اول در بین تمام گونههای گیاهی قرار گرفت. گونههایBromus tomentellus، Festuca ovina و Alopecorus textilis با میانگین شاخص رجحان بین 7/0 تا 2/1، دارای رجحان متوسط بوده و جزء گونههای با خوشخوراکی متوسط بوده‌اند و در کلاس خوشخوراکی II طبقه‌بندی شدند. گونهAstragalus aureus با میانگین شاخص رجحان حدود 3/0، دارای اجتناب نسبی بوده و این گونه تقریباً غیر‌خوشخوراک بود و در کلاس خوشخوراکی III قرار گرفت. نتایج کلی این مطالعه نشان داد که ارزش رجحانی گونههای Festuca rubra و Tanacetum chiliophyllum بیش از سایر گونههای مورد بررسی میباشد و گوسفند بیشتر پهن‌برگان علفی و بعد گندمیان را ترجیح می‌دهد و بوته‌ای‌ها در آخرین رتبه از جهت ترجیح برای چرای گوسفند قرار گرفتند.
محمد فیاض؛ سیدحمید حبیبیان؛ حسن یگانه؛ انور سنایی؛ محمدجواد مهدوی
دوره 26، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 174-186
چکیده
آگاهی از رفتار چرایی دام یکی از عوامل مؤثر در مدیریت مرتع میباشد. این تحقیق بهمنظور شناخت رفتار چرایی گوسفند در مراتع سایت چشمه انجیر استان فارس در طی سال‌های 1389-1386 انجام‌شده است. شاخص‌هایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند، شامل طول مسافت روزانه طی شده توسط دام، میانگین سرعت حرکت دام و مدت زمان صرف شده برای ...
بیشتر
آگاهی از رفتار چرایی دام یکی از عوامل مؤثر در مدیریت مرتع میباشد. این تحقیق بهمنظور شناخت رفتار چرایی گوسفند در مراتع سایت چشمه انجیر استان فارس در طی سال‌های 1389-1386 انجام‌شده است. شاخص‌هایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند، شامل طول مسافت روزانه طی شده توسط دام، میانگین سرعت حرکت دام و مدت زمان صرف شده برای چرا بودند. برای تعیین شاخص‌های ذکرشده از دستگاه موقعیت‌یاب جغرافیایی (GPS) استفاده گردید که با استفاده از کمربندی مخصوص به پشت یک میش 4 ساله بسته شد. بنابراین پس از شروع فعالیت چرایی در مرتع، GPS فعال شده و بعد در پایان روز دادههای آن با استفاده از مدتراک در محیط الویس (Ilwis) استخراج گردید. تجزیه وتحلیل داده‌ها در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با استفاده از نرمافزار SAS انجام شد. نتایج نشان داد که در بین سال‌های مورد مطالعه صفات میانگین سرعت حرکت دام و طول مسافت روزانه طی شده توسط دام بهترتیب در سطح یک درصد و 5 درصد معنیدار شد، اما زمان چرای دام اختلاف معنیداری را نشان نداد. همچنین نتایج ماههای موردبررسی نشان داد که میانگین سرعت حرکت دام در سطح 5 درصد معنیدار شده و صفات مسافت طی شده و زمان چرا معنیدار نشدند. بر اساس نتایج بدستآمده مردادماه سال 1387 با میانگین 4 متر بر ثانیه و خردادماه سال 1388 با میانگین 29 متر بر ثانیه بهترتیب دارای کمترین و بیشترین میانگین سرعت حرکت دام بودند؛ با این‌حال خردادماه سال 1388 با میانگین 2/4 متر بر ثانیه و مردادماه سال 1387 با میانگین 4/15 متر بر ثانیه بهترتیب کمترین و بیشترین مسافت طی شده توسط دام را داشتند. اطلاع از موارد مذکور، مدیریت مرتع را در تعیین زمان مناسب برای حرکت دام در مرتع یاری می‌کند و سبب افزایش عملکرد دام خواهد شد.
حسن قلیچ نیا
دوره 24، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 280-290
چکیده
مراتع از گونههای مختلف گیاهی با خصوصیات رویشی و فنولوژی متفاوت تشکیل شده که ارزش چرایی معینی دارند. از این روی دام چرا کننده نیز بر حسب آن از خود رفتار چرایی خاصی بروز می‌دهد. بدون شناخت این رفتارها، برنامه‌ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی‌باشد. برای پی بردن به رفتار چرایی دام، سایت نیک در مراتع کوهستانی مازندران ...
بیشتر
مراتع از گونههای مختلف گیاهی با خصوصیات رویشی و فنولوژی متفاوت تشکیل شده که ارزش چرایی معینی دارند. از این روی دام چرا کننده نیز بر حسب آن از خود رفتار چرایی خاصی بروز می‌دهد. بدون شناخت این رفتارها، برنامه‌ریزی و مدیریت مرتع و دام مقدور نمی‌باشد. برای پی بردن به رفتار چرایی دام، سایت نیک در مراتع کوهستانی مازندران در منطقه پلور انتخاب گردید. رفتار چرایی دام مانند مسافت طی شده در روز، سرعت حرکت دام، زمان صرف شده برای حرکت، استراحت و چرا با استفاده از GPS مورد بررسی قرار گرفت. زمان بررسی از سال 1389-1386 بوده است. نتایج نشان می‌دهد که رفتار چرایی دام در ماههای مختلف فصل چرا متفاوت میباشد. رفتار چرایی دام در سال‌های مختلف دارای اختلاف معنیدار نمی‌باشد. بیشترین میزان حرکت دام (دقیقه)در کلاس شیب 30-15 درصد و کمترین آن در کلاس شیب بیشتر از 60 درصد میباشد. به طور میانگین، دام در ماه اول فصل چرا مسافت 14.84 کیلومتر، در ماه دوم مسافت 30/13 کیلومتر و در ماه سوم مسافت 38/12 کیلومتر را طی مینماید.
لیلا مصطفوی زاده اردستانی؛ غلامعلی حشمتی؛ حمید مصطفی لو
دوره 23، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 785-799
چکیده
تعیین شایستگی مرتع برای اهداف مختلف، در جهت مدیریت اصولی میباشد و ضامن توسعه پایدار است. وسعت قابل توجهی از اراضی استان گلستان را گیاهان شورروی در بر می‌گیرد که محل چرای انواع دام از جمله گوسفند میباشد. هدف از این پژوهش تعیین شایستگی مراتع قشلاقی شورروی دشت گمیشان برای چرای گوسفند با گونه غالب Halocnemum strobilaceum- Aleuropus lagopoidesمیباشد. ...
بیشتر
تعیین شایستگی مرتع برای اهداف مختلف، در جهت مدیریت اصولی میباشد و ضامن توسعه پایدار است. وسعت قابل توجهی از اراضی استان گلستان را گیاهان شورروی در بر می‌گیرد که محل چرای انواع دام از جمله گوسفند میباشد. هدف از این پژوهش تعیین شایستگی مراتع قشلاقی شورروی دشت گمیشان برای چرای گوسفند با گونه غالب Halocnemum strobilaceum- Aleuropus lagopoidesمیباشد. این تحقیق با استفاده از روش فائو در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی در دشت گمیشان استان گلستان صورت پذیرفت. در این روش سه معیار پوشش گیاهی، آب و حساسیت به فرسایش خاک بعنوان زیر مدل‌ها مورد استفاده قرار گرفته و اجزای مدل نهایی را تشکیل دادند. در بررسی زیر مدل پوشش گیاهی پارامترهای تعیین تیپ، درصد پوشش، تولید علوفه و به دنبال آن وضعیت، گرایش و ظرفیت مرتع، در زیر مدل آب، پارامترهای فاصله از منابع آب، کیفیت و کمیت آن و در نهایت در زیر مدل فرسایش خاک که با استفاده از روش EPM صورت گرفت، پارامترهای شیب و حساسیت خاک و سنگ به فرسایش مورد استفاده قرار گرفتند. مدل نهایی شایستگی مرتع برای استفاده گوسفند نشان داد که 69/38 درصد از مراتع دارای شایستگی کم (3S) و 31/61 درصد فاقد شایستگی (N) می‌باشند. از بین کلیه خصوصیات مطالعه شده مربوط به زیر مدل‌ها، مهمترین عامل محدود کننده شایستگی مراتع برای چرای گوسفند پارامتر فاصله از منابع آب و مهمترین عامل کاهش دهنده شایستگی، تولید قابل برداشت میباشد. در نهایت با رعایت ظرفیت مرتع و به کار بردن برنامه‌های اصلاحی می‌توان استفاده از مرتع مورد نظر را بهبود بخشید.
انور سنایی؛ حسین ارزانی؛ علی طویلی؛ مهدی فرح پور
دوره 22، شماره 2 ، مرداد 1394، ، صفحه 275-288
چکیده
استفاده بر اساس پتانسیل و قابلیت مراتع از اهداف تعیین شایستگی میباشد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی تعیین شایستگی مرتع برای چرای گوسفند بر اساس دستورالعمل (Manual of Suitability for Sheep Grazing) در مراتع طالقان میانی و مقایسه آن با دستورالعمل فائو (1991) انجام شد. بر این اساس مدل نهایی شایستگی از تلفیق سه معیار پوشش گیاهی، منابع آب و فرسایش خاک مشخص ...
بیشتر
استفاده بر اساس پتانسیل و قابلیت مراتع از اهداف تعیین شایستگی میباشد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی تعیین شایستگی مرتع برای چرای گوسفند بر اساس دستورالعمل (Manual of Suitability for Sheep Grazing) در مراتع طالقان میانی و مقایسه آن با دستورالعمل فائو (1991) انجام شد. بر این اساس مدل نهایی شایستگی از تلفیق سه معیار پوشش گیاهی، منابع آب و فرسایش خاک مشخص گردید. نمونه‌برداری در مناطق معرف تیپ‌های گیاهی به روش تصادفی-سیستماتیک با استقرار 4 ترانسکت 200 متری و 40 پلات یک متر مربعی در راستای آن صورت گرفت و در هر پلات فهرست گونههای موجود، درصد پوشش هر گونه، درصد ترکیب گیاهان قابل چرای دام و تولید آنها برداشت و محاسبه گردید. بدین منظور نتایج دستورالعمل پیشنهادی با نتایج مدل فائو (1991) با استفاده از آزمون غیر پارامتری ویلکاکسون مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد که کم بودن نسبت علوفه قابل دسترس، پایین بودن حد بهره‌برداری مجاز، فرسایش و سازند حساس خاک نسبت به فرسایش (مارن) ، وضعیت فقیر و گرایش منفی در بعضی از تیپ‌ها، کوهستانی بودن و شیب زیاد برخی از تیپ‌های گیاهی را از عوامل محدود کننده شایستگی مراتع منطقه از نظر چرای گوسفند دانست. نتایج نهایی مدل چرای گوسفند نشان داد که هیچ تیپ گیاهی در طبقه S1 و N قرار نگرفت و بیشتر تیپ‌های منطقه مورد مطالعه در طبقه شایستگی S2 جای گرفتند. به‌طوری‌که از 9/25576 هکتار مراتع منطقه مورد مطالعه 25/87% (15/22322 هکتار) در طبقه S2 و 75/12% (75/3254 هکتار) در طبقه S3 قرار دارند. نتایج حاصل از مقایسه دو روش تعیین شایستگی نشان داد که اختلاف معنیداری بین دو روش وجود ندارد (01/0P<).
محمد فیاض؛ سیدحمید حبیبیان؛ حسن یگانه؛ انور سنایی
دوره 22، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 1-11
چکیده
در این تحقیق ارزش رجحانی گونههای مرتعی جهت گوسفند و بز در مراتع چشمه انجیر استان فارس در مدت چهار سال (1389-1386) مطالعه شد. جهت این امر از روش زمان سنجی در ماههای چرای دام (خرداد-رویشی گلدهی، تیر-گلدهی، مرداد و شهریور-بذردهی) استفاده شد که در هر ماه یک روز بین یک تا دو ساعت بعد از ورود دام به مرتع که به تعادل نسبی در چرا می‌رسد، 30 دقیقه ...
بیشتر
در این تحقیق ارزش رجحانی گونههای مرتعی جهت گوسفند و بز در مراتع چشمه انجیر استان فارس در مدت چهار سال (1389-1386) مطالعه شد. جهت این امر از روش زمان سنجی در ماههای چرای دام (خرداد-رویشی گلدهی، تیر-گلدهی، مرداد و شهریور-بذردهی) استفاده شد که در هر ماه یک روز بین یک تا دو ساعت بعد از ورود دام به مرتع که به تعادل نسبی در چرا می‌رسد، 30 دقیقه از چرای دام روی گونهها فیلم تهیه و با انتقال به کامپیوتر زمان‌های چرای هرگونه تعیین گردید و به درصد تبدیل شدند، همچنین تعداد دفعات استفاده از گونهها و مدت زمان استفاده از هر گونه در ماههای مذکور برای هر دام مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی و با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج نشان داد که بین گونههای مختلف از نظر درصد زمان چرا شده و دفعات چرا در سطح 01/0 اختلاف معنیدار وجود دارد، لیکن اثر ماه و اثر گونه * ماه در تیمار درصد زمان چرا و دفعات چرا برای هیچکدام از دامهای گوسفند و بز معنیدار نشد. نتایج ارزش رجحانی گونهها نشان داد که بیشترین درصد زمان صرف شده و بیشترین دفعات چرا برای گوسفند و بز بر روی گونههای Annual Grasses+ Forbsمیباشد و در مجموع نتایج نشان داد که بز بوته خوار و گوسفند گراس-فورب خوار میباشد.
صدیقه زارع کیا؛ پروانه عشوری؛ محمد فیاض؛ محمود گودرزی؛ نیلوفر زارع
دوره 21، شماره 4 ، اسفند 1393، ، صفحه 676-684
چکیده
دام در مرتع یکی از اجزاء متشکله اکوسیستم‌های مرتعی میباشد که متناسب با نوع دام و شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی رفتارهای چرایی متفاوتی مشاهده می‌‌شود. شناسایی رفتار دام در مرتع میتواند در برنامه‌ریزی و چگونگی بهره‌برداری از مرتع کمک مؤثری بنماید. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی ساوه مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
دام در مرتع یکی از اجزاء متشکله اکوسیستم‌های مرتعی میباشد که متناسب با نوع دام و شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی رفتارهای چرایی متفاوتی مشاهده می‌‌شود. شناسایی رفتار دام در مرتع میتواند در برنامه‌ریزی و چگونگی بهره‌برداری از مرتع کمک مؤثری بنماید. به این منظور رفتار چرایی گوسفند در مرتع منطقه استپی ساوه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا یک میش سه ساله انتخاب و به کمک دستگاه موقعیت‌یاب (GPS) به‌طور پیوسته مسیر حرکت، ساعات ورود و خروج به مرتع، مدت و زمان استراحت و همچنین سرعت حرکت آن ثبت گردید. نتایج بررسی‌ها در محیط نرمافزار GIS و داده‌ها با استفاده از روش تجزیه واریانس دوطرفه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد بجز مقدار میانگین سرعت دام، هیچ اختلاف معنیداری بین صفات مورد بررسی طی چهار سال آماربرداری مشاهده نشد. ولی در ماههای مختلف فصل چرا با اینکه طول مسافت طی‌شده با هم اختلاف معنیداری نداشتند ولی زمان صرف‌شده برای حرکت و زمان صرف‌شده برای استراحت با هم اختلاف معنیدار داشته‌اند. به طوری که در اردیبهشت‌ماه با اینکه زمان صرف‌شده برای حرکت و چرا بیشتر از ماههای دیگر بود ولی مسافت طی‌شده در این ماه تفاوت معنیداری با سایر ماه‌ها نداشت. این امر نشان‌دهنده وجود علوفه بهتر و بیشتر در این ماه برای تعلیف دام بود. میانگین سرعت حرکت دام در اردیبهشت‌ماه کمتر از ماههای دیگر ثبت گردید. به‌نحوی‌که بیشترین مسافت طی‌شده توسط گوسفند در شیب 0 تا 8 درصد با پوشش غالب Artemisia sieberi- Salsola laricina رخ داده است. به‌طور کلی می‌توان نتیجه گرفت با کمک تکنولوژی GPS و GIS می‌توان رفتار چرایی دام و مدیریت مراتع را بهتر ارزیابی کرد.
مصطفی زارع؛ محمد فیاض؛ غلامرضا گودرزی؛ علی فرمهینی
دوره 21، شماره 2 ، شهریور 1393، ، صفحه 329-335
چکیده
فاکتورهای زمانی و مکانی تأثیرات مختلفی بر رفتار چرایی دام دارند، به‌طوری که پارامترهای متفاوت زمانی چرا مانند سرعت حرکت و مسافت پیموده‌شده دام در مرتع ازجمله عوامل مؤثر هستند که بررسی و مطالعه در مورد آنها میتواند به‌عنوان ابزار مهمی برای مدیریت چرا مؤثر باشد. بدین منظور این مطالعه در منطقه نیمهاستپی استان مرکزی (انجدان اراک) ...
بیشتر
فاکتورهای زمانی و مکانی تأثیرات مختلفی بر رفتار چرایی دام دارند، به‌طوری که پارامترهای متفاوت زمانی چرا مانند سرعت حرکت و مسافت پیموده‌شده دام در مرتع ازجمله عوامل مؤثر هستند که بررسی و مطالعه در مورد آنها میتواند به‌عنوان ابزار مهمی برای مدیریت چرا مؤثر باشد. بدین منظور این مطالعه در منطقه نیمهاستپی استان مرکزی (انجدان اراک) طی سال‌های 1386 تا 1389 و در ماههای مختلف فصل چرا (5 ماه) انجام شد. برای تعیین شاخص‌های مورد استفاده، جهت ارزیابی رفتار چرایی دام از دستگاه GPS (دستگاه موقعیت‌یاب جغرافیایی) استفاده و یک روز معین در هر ماه از فصل چرا به دام بسته شد، سپس با استفاده از نرمافزار Map source پارامترهای سرعت حرکت دام، طول مسافت طی‌شده، مدت زمان صرف شده برای چرا، زمان صرف شده برای استراحت و زمان صرف شده برای حرکت اخذ گردید. بهمنظور ارزیابی فاکتورها، در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی با استفاده از نرمافزارSAS داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن میانگین‌ها مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پارامترهای سرعت حرکت دام، مسافت طی‌شده، زمان صرف‌شده برای استراحت، زمان صرف‌شده برای حرکت در سال‌های مختلف آماربرداری و ماههای فصل چرا اختلاف معنیدار دارند و زمان صرف‌شده برای چرا در سال‌های مختلف با هم اختلاف معنیدار ندارد ولی در ماههای مختلف در سطح 5% با هم اختلاف معنیدار دارد. در مواقعی که (سال‌ها و ماه‌ها) شرایط محیطی و اقلیمی برای رشد گونههای مرتعی بهویژه گیاهان یکساله مناسب‌تر بوده صفات رفتاری دام در جهت چرای بیشتر و حرکت و استراحت و طی مسافت کمتر بوده است.
محمد فیاض
دوره 19، شماره 3 ، آذر 1391، ، صفحه 432-442
چکیده
سیستم سنتی بهره برداری از مراتع بیشترین سهم را در بهره برداری از مراتع کشور برای تولیدات دامی دارد . جمعیت د ام مازادبر ظرفیت مراتع در این روش بهره برداری، علاوه بر تغییر در ترکیب پوشش گیاهی و تخریب مراتع، باعث کاهش بازدهی دام نیزمیشود. شناخت دامهای با عملکرد اقتصادی بیشتر زمینه کاهش دام با حفظ درآمد را در بهره برداری پایدار از مراتع ...
بیشتر
سیستم سنتی بهره برداری از مراتع بیشترین سهم را در بهره برداری از مراتع کشور برای تولیدات دامی دارد . جمعیت د ام مازادبر ظرفیت مراتع در این روش بهره برداری، علاوه بر تغییر در ترکیب پوشش گیاهی و تخریب مراتع، باعث کاهش بازدهی دام نیزمیشود. شناخت دامهای با عملکرد اقتصادی بیشتر زمینه کاهش دام با حفظ درآمد را در بهره برداری پایدار از مراتع فراهممینماید. در این تح قیق در استانهای تهران و اصفهان دو نوع دام در سه طبقه سنی در گله هایی با دو ترکیب گوسفند زندی، بزبومی در استان تهران و گوسفند نائینی و بز بومی در استان اصفهان بررسی گردید . هزینه دام براساس سرانه هزینه هر ر أس دامدر استفاده از هریک از منابع علوفه ای (مرتع، پس چر مزارع و علوفه دستی ) به تفکیک نوع دام و بر مبنای مدت استفاده محاسبهو درآمد بدستآمده براساس وزن دام مورد فروش در زمان عرضه به بازار محاسبه گردید . درآمد سایر محصولات دامی نظیر شیرو فراورده های مرتبط با آن، پشم، مو و کرک حاصل از گله و نیز بره زایی در درآمد دام منظور گردید . طرح براساس پایه آماریاسپلیت پلات که در آن تیمار اصلی نوع دام (گوسفند و بز) و تیمار فرعی سن دام (در طبقات سنی تا سه سال، 4 تا 6 سال وبیش از 6 سال ) انجام شد . نتایج نشان داد که تفاوتهای آشکاری بین میزان تولیدات در گله های دو استان وج ود دارد . از سویدیگر در بین وزن بره ها و بزغاله های بدستآمده از گله نیز تفاوت معنی دار وجود دارد . براساس نتایج آماری سن دام بر وزنبرهها و بزغاله ها م ؤثر بوده است ، به نحویکه بهترین سن بره زایی برای هر دو نژاد گوسفند نائینی و زندی و هم در بزهای بومی 3تا 6 سال تعیین گردید . البته در هر دو استان اصلی ترین منبع درآمد گوسفند بوده و بز عمد تاً تأمینکننده نیاز خانوارهای دامدارمی باشد.
مصطفی زارع؛ محمد فیاض؛ غلامرضا گودرزی؛ علی فرمهینی فراهانی
دوره 19، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 178-190
چکیده
ارزش رجحانی عبارت از انتخاب گونههای در دسترس در چرای آزاد توسط دام میباشد. این مطالعه در مراتع نیمهاستپی دامنه کوههای انجدان اراک واقع در 35 کیلومتری شرق اراک، انجام شد. مراتع انجدان یکی از مراکز مهم دامداری در استان مرکزی بهویژه شهرستان اراک میباشد که تحت چرای شدید دام قرار گرفته و به همین سبب روز به روز مراتع منطقه ...
بیشتر
ارزش رجحانی عبارت از انتخاب گونههای در دسترس در چرای آزاد توسط دام میباشد. این مطالعه در مراتع نیمهاستپی دامنه کوههای انجدان اراک واقع در 35 کیلومتری شرق اراک، انجام شد. مراتع انجدان یکی از مراکز مهم دامداری در استان مرکزی بهویژه شهرستان اراک میباشد که تحت چرای شدید دام قرار گرفته و به همین سبب روز به روز مراتع منطقه فقیرتر می‌گردد و گونههای مرتعی خوشخوراک و با ارزش در معرض خطر و نابودی قرار دارند. خاک منطقه لومی و با درصد سنگ و سنگریزه بالا و متوسط بارندگی منطقه حدود350 میلیمتر در سال میباشد. این تحقیق بهمنظور تعیین ارزش رجحانی گونههای گیاهی با اهمیت مراتع منطقه توسط دام (گوسفند) صورت گرفت تا در طرحهای مرتعداری از گونههای خوشخوراک حمایت شود. بررسی ترجیح چرایی گونهها توسط دام از طریق (مشاهده مستقیم) زمان صرف شده برای چرای گونهها در طول فصل چرا و حضور دام به مدت 3 ماه (اردیبهشت، خرداد و تیرماه) در طی 3 سال انجام شد. سپس دادههای بدستآمده در هر سال بهکمک نرمافزار SAS در محیط طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت و مقایسه میانگین ارزش رجحانی و گروهبندی آنها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که ارزش رجحانی بین گونهها در ماههای فصل چرا (اردیبهشت، خرداد وتیر) و در کل فصل چرا اختلاف معنیداری در سطح 1 درصد (P<0.01) وجود دارد. در کل، گندمیان و پهنبرگهای یکساله Annual grass&forbs دارای بیشترین ارزش رجحانی میباشد و بعد لاشبرگ گیاهان (Litters) در رتبه دوم قرار گرفته و بعد از آن گونههای Bromus tomentelus، Artemisia aucheri وBuffonia kcoelzii بهترتیب در رتبههای بعدی از لحاظ ارزش رجحانی قرار دارد
حسین توکلی؛ حسن احمدنژاد
دوره 9، شماره 3 ، آذر 1381، ، صفحه 861-870
محمدعلی جعفری
دوره 9، شماره 3 ، آذر 1381، ، صفحه 871-880
ابوالقاسم اسماعیلی؛ وحید نعمان
دوره 9، شماره 3 ، آذر 1381، ، صفحه 921-934
وحید نعمان؛ ابوالقاسم اسماعیلی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1381، ، صفحه 803-818
حسین عامری؛ منصور مصداقی
دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1381، ، صفحه 847-859
