داریوش قربانیان؛ محمد جعفری
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 1-7
چکیده
منطقه‌ای با پوشش خوب(تیپ) با تراکم زیاد و شادابی مناسب به نام دشت چاکیف ازتوابع شهرستان شاهرود انتخاب گردید (با تراکم 6825 بوته درهکتار و با 5/4 % سطح تاج پوشش). پس ازانتخاب محل، در منطقه مورد نظر4 پلات با مساحت 100 متر مربع برقرار و در هر پلات علاوه بر مطالعه مؤلفه‌های مختلف پوشش گیاهی، دو پروفیل، یکی در زیربوته Salsola rigida و دیگری در بین بوته‌های ...
بیشتر
منطقه‌ای با پوشش خوب(تیپ) با تراکم زیاد و شادابی مناسب به نام دشت چاکیف ازتوابع شهرستان شاهرود انتخاب گردید (با تراکم 6825 بوته درهکتار و با 5/4 % سطح تاج پوشش). پس ازانتخاب محل، در منطقه مورد نظر4 پلات با مساحت 100 متر مربع برقرار و در هر پلات علاوه بر مطالعه مؤلفه‌های مختلف پوشش گیاهی، دو پروفیل، یکی در زیربوته Salsola rigida و دیگری در بین بوته‌های موجود حفر گردید. از هر پروفیــل، در سه سطح10-0، 25-10 و25> سانتیمتر نمونهبرداری شد (درمجموع24 نمونه) جهت بررسی عناصر موجود در بیوماس و چگونگی تاثیر آن بر خاک، از بوتههایی که در زیر آنها پروفیل حفرگردید، نمونه گیاهی برداشت شد (4 نمونه گیاهی).نمونههای خاک وگیاه در آزمایشگاه مورد تجزیه قرار گرفت (19 مؤلفه خاک و 6 مؤلفه گیاهی). نتایج بدست آمده حاکی از افزایش معنی دارموادآلی، ازت، پتاسیم و بی کربنات در زیر تاج پوشش گیاه بوده و هدایت الکتریکی بالاتر از 8 دسی زیمنس برمتر، افزایش میزان آهک وسدیم خاک برای رشد و توسعه آن محدودیت ایجاد می‌کند.
ابراهیم فراهانی؛ خلیل فلاحی؛ کوثر میرزاخانی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 8-18
چکیده
احیاء و اصلاح مراتع خشک و نیمه خشک نیاز به گونه هایی دارد که بتواند با شرایط نامساعد محیطی و اقلیمی سازگاری داشته و به میزان کافی علوفه تولید کند و نیز از خوشخوراکی و ارزش غذایی قابل ملاحظه‌ای برخوردار باشد. Atriplex canescensاز گونه های غیر بومی بوده که به علت مقاومت به خشکی، سرما و همیشه سبز بودن سالهای متمادی در مراتع به طرق مختلف کشت می‌گردد. ...
بیشتر
احیاء و اصلاح مراتع خشک و نیمه خشک نیاز به گونه هایی دارد که بتواند با شرایط نامساعد محیطی و اقلیمی سازگاری داشته و به میزان کافی علوفه تولید کند و نیز از خوشخوراکی و ارزش غذایی قابل ملاحظه‌ای برخوردار باشد. Atriplex canescensاز گونه های غیر بومی بوده که به علت مقاومت به خشکی، سرما و همیشه سبز بودن سالهای متمادی در مراتع به طرق مختلف کشت می‌گردد. مناطق بیابانی (با بارندگی 50-150 میلیمتر) کشت مستقیم بذر موفق نیست .کشت گیاهان بوته ای از طریق بازکاشت نهالهای پرورش یافته در گلدانهای پلاستیکی موفق می‌باشد. در این تحقیق به بررسی تعیین مناسب ترین تاریخ کشت بذر برای تولید نهالدر ایستگاه بیجین پرداخته شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 9 تیمار (از 7 مرداد شروع و تیمارهای بعدی به فاصله شش روز از یکدیگر کشت گردیدند) و 3 تکرار انجام شد . برای مقایسه چهار صفت ، درصد سبزشدن بوته ، تعداد شاخه‌ها در بوته (هنگام انتقال به زمین اصلی)، ارتفاع گیاه و طول ریشة اصلی، درنظر گرفته شد و نتایج بدست آمده حاکی از این بود که تجزیه واریانس درصد زنده مانی بوته در گلدانها، تعداد شاخه ها در بوته، ارتفاع گیاه و طول ریشة اصلی در تاریخ‌های مختلف بسیار معنی‌دار است. مقایسه میانگین نشان داد که بهترین تاریخ کشت برای درصد زنده مانی بوته‌ها بین 13 تا 31 مرداد )5/79 تا 90درصد)، بیشترین تعداد شاخه‌ها در بوته 13 مرداد یا 12 شهریور (09/2 و 93/1)، بیشترین ارتفاع نهال 7 و 13 مرداد (48/26 و 67/17 سانتیمتر) و بیشترین طول ریشة اصلی نهال در 7 و13 مرداد یا 6 شهریور (67/30 تا 35 سانتیمتر) می‌باشد. دهه دوم مرداد در این منطقه زمان مناسب کاشت بذرها، جهت تولید نهال می‌باشد.
حسین قره داغی؛ حسین ارزانی؛ حسن ابراهیم‌زاده؛ محمدرضا قنادها؛ ناصر باغستانی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 19-32
چکیده
مراتع به عنوان یکی از مهمترین و وسیعترین اکوسیستم‌های طبیعی کشور است که در دهه‌های اخیر به علت عوامل متعدد از جمله چرای بی موقع و بیش از حدظرفیت، وضعیت آنها دچار سیر نزولی شده است. مدیریت چرا در مراتع برپایه تعیین زمان و شدت چرا به ویژه در مراتع ییلاقی، یکی از راهبرد‌های بخش اجرایی کشور در مدیریت مراتع می‌باشد. آگاهی از وضعیت فیزیولوژیکی ...
بیشتر
مراتع به عنوان یکی از مهمترین و وسیعترین اکوسیستم‌های طبیعی کشور است که در دهه‌های اخیر به علت عوامل متعدد از جمله چرای بی موقع و بیش از حدظرفیت، وضعیت آنها دچار سیر نزولی شده است. مدیریت چرا در مراتع برپایه تعیین زمان و شدت چرا به ویژه در مراتع ییلاقی، یکی از راهبرد‌های بخش اجرایی کشور در مدیریت مراتع می‌باشد. آگاهی از وضعیت فیزیولوژیکی و فنولوژیکی گونه‌های مرتعی برای رسیدن به هدف فوق اهمیت به سزایی دارد. یکی از مؤلفه‌های مهم فیزیولوژیکی در گیاهان مرتعی، آگاهی از میزان ذخایر هیدراتهای کربن محلول TNC در طول فصل رویش می‌باشد. این ذخایر از مهمترین منابع تامین انرژی گیاه برای مصارف متعدد به ویژه رشد مجدد گیاه در بهار و پس از چرای دام می‌باشد. با مطالعه تغییرات فصلی این ذخایر در گیاهان غالب مرتعی می‌توان زمانهای حداقل و حداکثر(بحرانی و غیربحرانی) این ذخایر را مشخص نموده و از نتایج حاصل برای تعیین دقیق شروع فصل چرا و زمانهای عدم چرا در مراتع بهره جست. تحقیقات بسیاری در این زمینه در خارج از کشور از دهه 50 و در سالهای اخیر در داخل کشور انجام شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تغییرات فصلی ذخایر TNCدر سه گونه گرامینه چندساله Bromus tomentellus, Festuca ovina, Dactylis glomerata در مراتع منطقه پلور در جاده هراز با اقلیم کوهستانی سرد و متوسط بارندگی سالانه 535 میلیمتر و ارتفاع 2600متر از سطح دریا می‌باشد. برای این منظور نمونه گیری در حدود 10 مقطع فنولوژی گیاه با سه تکرار از قسمتهای هوایی و ریشه گیاه انجام شد. نمونه‌ها در 70 درجه سانتیگراد برای مدت 48ساعت خشک گردید و سپس میزان ذخایر TNC درهریک برحسب میلی گرم در گرم نمونه خشک به روش فنل- سولفوریک اندازه گیری گردید. داده‌های حاصل با استفاده از نرم افزار Minitab و تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه و دوطرفه در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید و نمودارهای تغییرات فصلی ذخایر درهریک از گونه‌ها و همچنین در ریشه و قسمتهای هوایی ترسیم شد. نتایج حاصل نشان داد که گونه‌های مورد مطالعه دارای چرخه تغییرات فصلی مشخصی بوده و در شروع فصل رویش و همچنین در پایان فصل، مقدار ذخایر TNCدر آنها به حداقل مقدار رسیده و سپس افزایش می‌یابد. میزان ذخایر در هرسه گونه در طول فصل رویش در قسمتهای هوایی بیشتر از ریشه بود (01/0=P). شدت جایگزینی ذخایر در هرسه گونه بسیار سریع انجام می‌شود که از بیشترین تا کمترین به ترتیب در گونه‌های Da.gl , Fe.ov , Br.to می‌باشد. این موضوع مرتبط با فنولوژی و طول فصل رویش این گونه‌ها است. بنابراین گونه Da.gl دارای حساسیت بیشتری نسبت به چرای دام و گونه Br.to مقاومتر از دو گونه دیگر می‌باشد. با توجه به نتایج بدست آمده مقاطع بحرانی برای هرسه گونه از شروع فصل رویش تا اواسط اردیبهشت و همچنین در اواخر فصل رویش در نیمه دوم مرداد می‌باشد. شروع فصل چرا در این منطقه از اواخر اردیبهشت تا اوایل مرداد به مدت 70 روز توصیه می‌گردد.
ابوالقاسم دادرسی سبزواری؛ مجتبی پاکپرور
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 33-52
چکیده
هدف اصلی از تحقیق حاضر، بررسی کمیت پیشروی یا تجدید حیات بیابان و تجزیه و تحلیل وضعیت و دلایل پیشروی آن در مساحتی حدود 410 هزار هکتار از اراضی دشت سبزوار می‌باشد. بدین منظور، داده‌های رقومی ماهواره لندست تی ام مربوط به دو سری زمانی 13 می‌سال 2001 میلادی و 29 آوریل سال 1987 میلادی بعد از اصلاح هندسی مورد استفاده قرار گرفت. براساس یک الگوی ...
بیشتر
هدف اصلی از تحقیق حاضر، بررسی کمیت پیشروی یا تجدید حیات بیابان و تجزیه و تحلیل وضعیت و دلایل پیشروی آن در مساحتی حدود 410 هزار هکتار از اراضی دشت سبزوار می‌باشد. بدین منظور، داده‌های رقومی ماهواره لندست تی ام مربوط به دو سری زمانی 13 می‌سال 2001 میلادی و 29 آوریل سال 1987 میلادی بعد از اصلاح هندسی مورد استفاده قرار گرفت. براساس یک الگوی از پیش طراحی شده که در آن انتخاب حداقل یک نمونه در هر 1000 هکتار مورد توجه قرار گرفته بود، نقاطی در محدوده محل تحقیق انتخاب و از خاک و پوشش گیاهی آنها نمونه و یادداشت برداری و عاملهای مرتبط با شوری خاکها در آزمایشگاه اندازه گیری شد. ارتباط رگرسیونی EC خاکها با ارزش عددیDN)) باندهای اصلی، نسبتهای مختلف طیفی، شاخص‌های مختلف و انواعی از تجزیه مولفه‌های اصلی (PCA) برای پیکسلهای متناظر محاسبه گردید. براین اساس همبسته ترین باندها برای شرکت در طبقه بندی تعیین که شامل باندهای اصلی 5، 2 وPCA سوم از باندهای 4، 3، و 2 بودند. بعد هر دو تصویر 1987 و 2001 با شرکت باندهای یاد شده و براساس دسته بندی داده‌های صحرایی در درجات شوری 5 گانه (بدون شوری، شوری کم، شوری متوسط، شوری زیاد و سطوح نمکی) مورد طبقه بندی با روش بیشینة درست نمایی (ML) قرار گرفتند. تصویر پس زمینة مرحله طبقه بندی در رایانه، FCC521 بود که براساس تعیین شاخص مطلوبیت به عنوان بهترین ترکیب باندی با بیشترین اطلاعات انتخاب گردید. در این بررسی همچنین نقشه تغییرات سطح و شوری آبهای زیرزمینی با تجزیه و تحلیل آمار دراز مدتِ 28 ساله چاههای پیزومتری و بررسی کیفیتِ وزارت نیرو تهیه و تحلیل گردید. نتایج بررسی نشان می‌دهد که تغییر قابل ملاحظه‌ای در سطح اراضی غیر شور حادث نگشته و تغییرات دسته‌های اراضی شور به گونه ای است که هیچ زمین شوری به غیر شور تبدیل نشده، ولی از وسعت دسته‌های با شوری متوسط به بالا به صورت پلکانی کاسته و بر مساحت اراضی با شوری کم افزوده شده است. این مطالعه همچنین تغییری را در سطح اراضی گچی نشان نداد. کاربری اراضی در منطقه مورد پژوهش شاهد افزایش بیش از 3600 هکتاری در سطح اراضی کشاورزی و افزایشی حدود 700 هکتار به مناطق شهری می‌باشد و تغییر محسوس دیگری در سایر طبقات بوجود نیامده است. بررسی تغییرات محدوده تپه‌های ماسه ای نشان داد که 6/2756 هکتار در جـــهت شمال و شرق، به تپه‌های ماسه‌ای منطقه اضافه شده است، همچنین بررسی و تجزیه و تحلیل داده‌های مربوط به کمیت و کیفیت آبهای زیرزمینی در منطقه بیانگر سیر نزولی سطح آبهای زیرزمینی و افزایش شوری آنها، به ویژه در جنوب شرق منطقه می‌باشد. نتیجه دیگر اینکه، در بررسی روند بیابانزایی، بکارگیری داده‌های سنجش از دور و در تلفیق با یک سیستم اطلاعات جغرافیایی، امکان پذیر است.
سید حمید حبیبیان؛ عباسعلی سندگل
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 53-67
چکیده
امروزه از بوته کاری آتریپلکس به عنوان یکی از روش‌های اصلاح مراتع استفاده می‌شود. بسیاری از گونه‌های آتریپلکس در بیابانزدایی، تولید علوفه بویژه در مناطق خشک، احیاء مراتع، جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ حیات وحش از آن استفاده می‌شود. تعیین تراکم مناسب بوته و تاثیر شدت و زمان هرس در کمیت علوفه تولیدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ...
بیشتر
امروزه از بوته کاری آتریپلکس به عنوان یکی از روش‌های اصلاح مراتع استفاده می‌شود. بسیاری از گونه‌های آتریپلکس در بیابانزدایی، تولید علوفه بویژه در مناطق خشک، احیاء مراتع، جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ حیات وحش از آن استفاده می‌شود. تعیین تراکم مناسب بوته و تاثیر شدت و زمان هرس در کمیت علوفه تولیدی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این بررسی گونه Atriplex lentiformis دریک طرح آزمایشی اسپلیت-اسپلیت- پلات در 3 تکرار و 135 تیمارکشت شد. در این آزمایش تیمار اصلی فاصله کاشت (2/2 ،4/4 و 6/6 متر)، تیمار فرعی دوره هرس ( هرسال یکبار، هردوسال یکبار و هر سه سال یکبار) و تیمار فرعی ارتفاع هرس ( شاهد، کف بر،20،40 و 60 سانتیمتری) بود.این تحقیق در سال 1371 در قطعه زمینی به وسعت 10 هکتار در منطقه دادین ( 50 کیلومتری جنوب شرقی کازرون ) در استان فارس اجرا شد و به مدت 11 سال (1382-1371) بطول انجامید جمعا در این مدت، 9 بار هرس هر سال یکبار، 4 بار هرس هر دو سال یکبار و 3 با ر هرس هر سه سال یکبار انجام شد. قطر پوشش تاجی، ارتفاع، تولید و درصد زنده مانی بوته‌ها در طول سالهای اجرای طرح اندازه گیری شد. داده‌ها به کمک نرم افزارهای آماری، EXCEL SPSS و SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین تولید علوفه قابل استفاده مربوط به تیمارفاصله کاشت 2/2متر، ارتفاع هرس 40 سانتیمتری و مدت زمان هرس هر سال یکبار (3986 کیلو گرم ماده خشک در هکتار) و کمترین آن مربوط به تیمارفاصله کاشت 4/4متر، ارتفاع هرس کف بر و مدت زمان هرس هر سه سال یکبار (189 کیلو گرم ماده خشک در هکتار) بود. از نظر تولید علوفه قابل استفاده، بین تیمار شاهد و همچنین بین تیمار کف بر با بقیه تیمارهای ارتفاع هرس تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد بدست آمد،ولی بین ارتفاع‌های هرس 20، 40 و 60 سانتیمتری تفاوت معنی داری در همین سطح مشاهده نشد. از نظر زنده مانی بین تیمار کف بر و همچنین بین تیمار 20 سانتیمتری با بقیه تیمارهای ارتفاع هرس تفاوت معنی داری در سطح 5 درصد بدست آمد.
حسین ارزانی؛ مهدی عابدی؛ احسان شهریاری؛ مهدی قربانی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 68-79
چکیده
فعالیتهای مدیریتی نظیر شخم مرتع و شدت چرا تاثیر زیادی بر مرتع می‌گذارند. برای بهره برداری پایدار مرتع این تغییرات بایستی شناخته شود. شاخص های سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع به محقق کمک می‌کند تا در مورد اثرات فعالیتهای مدیریتی قضاوت نماید. از این رو برای بررسی تاثیر این فعالیتها بر روی مراتع مناطق نیمه خشک یک تیپ گیاهی در منطقه طالقان ...
بیشتر
فعالیتهای مدیریتی نظیر شخم مرتع و شدت چرا تاثیر زیادی بر مرتع می‌گذارند. برای بهره برداری پایدار مرتع این تغییرات بایستی شناخته شود. شاخص های سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع به محقق کمک می‌کند تا در مورد اثرات فعالیتهای مدیریتی قضاوت نماید. از این رو برای بررسی تاثیر این فعالیتها بر روی مراتع مناطق نیمه خشک یک تیپ گیاهی در منطقه طالقان انتخاب شده و 5 تیمار مدیریتی شامل3 شدت چرایی (سنگین، متوسط و سبک)، مرتع شخم خورده و اراضی رها شده در آن مورد بررسی قرار گرفتند. منطقه چرای سبک به عنوان منطقه مرجع انتخاب شده و سایر تیمارها با آن مورد مقایسه قرار گرفتند. در هر یک از تیمارهای مدیریتی، اثر فعالیتهای مدیریتی بر روی خصوصیات سطح خاک و ویژگیهای عملکردی مرتع با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم‌انداز (LFA) مورد بررسی قرار گرفت. در این روش برای تعیین 3 ویژگی عملکردی شامل: پایداری ، نفوذپذیری و چرخه عناصر از 11 شاخص سطح خاک که عبارتند از: پوشش سطح زمین (میزان حفاظت از سطح خاک)، پوشش تاجی، یقه گیاهان چند ساله، پوشش لاشبرگ و درجه تجزیه شدگی، پوشش کریپتوگام، خرد شدگی سله ها، نوع و شدت فرسایش، مواد رسوب گذاری شده، پستی و بلندی سطح خاک، مقاومت سطح خاک نسبت به فرسایش، آزمون پایداری خاک و بافت خاک استفاده شده است. در اثر این فعالیتها ویژگیها و شاخص‌ها تغییر می‌کنند. نتایج نشان داد که شخم مرتع در طالقان باعث کاهش مقادیر ویژگیهای عملکردی مرتع شده است. با افزایش شدت چرا، گیاهان مرغوب حذف شده‌اند و در منطقه چرایی شدید تنها پوشش گیاهی یکساله مستقر شده است. تخریب پوشش و لایه‌های سطحی خاک و پایداری خاک باعث افزایش فرسایش، ایجاد خندق و کاهش ویژگیهای عملکردی مرتع شده است. در اراضی رها شده با توجه به استقرار یکنواخت پوشش گیاهان یکساله مقادیر ویژگیهای عملکردی و شاخص های خاک بهبود یافته است.
احمد احمدی؛ عباسعلی سندگل
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 80-87
چکیده
مناطق کوهستانی به عنوان مهمترین منبع تولید علوفه دام، آب، انرژی،تنوع بیولوژیکی، مواد معدنی، تولیدات جنگلی و کشاورزی و تفرج هستند، اکوسیستم های کوهستانی به سرعت در حال تغییر بوده و به فرسایش تشدید شونده،لغزشها و کاهش تنوع زیستی حساس می باشند، اکوسیستم های کوهستانی برای بقای اکوسیستم های دنیا ضروری هستند. در استان آذربایجان غربی ...
بیشتر
مناطق کوهستانی به عنوان مهمترین منبع تولید علوفه دام، آب، انرژی،تنوع بیولوژیکی، مواد معدنی، تولیدات جنگلی و کشاورزی و تفرج هستند، اکوسیستم های کوهستانی به سرعت در حال تغییر بوده و به فرسایش تشدید شونده،لغزشها و کاهش تنوع زیستی حساس می باشند، اکوسیستم های کوهستانی برای بقای اکوسیستم های دنیا ضروری هستند. در استان آذربایجان غربی دام موجود در مرتع بیش از دو برابر ظرفیت مراتع می باشد. امروزه با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی بررسی اثر چرای متعادل بر بهبود مرتع و تولید دامی امری ضروری و پر اهمیت است. برای بررسی تولیدات دامی دامهای چرا داده شده در قطعة تعادل دام و مرتع و تعدادی از دامهایی که به صورت سنتی چرا می نمودند ، قبل از ورود به مرتع و بعد از دورة چرا توزین گردیدند. در این مطالعه تیپ گیاهی Festuca ovina -Bromus tomentellus با وضعیت متوسط ،گرایش منفی و ظرفیت 7/0 واحد دامی در یک دورة بهره برداری 90 روزه انتخاب واز سال 1378تا سال 1382 با توجه به ظرفیت و آمادگی مرتع مورد چرای متعادل قرار گرفت.نتایج نشان داد که وضعیت مراتع از متوسط به خوب رسیده و ظرفیت مراتع از 3/1 واحد دامی در ماه به 7/2 واحد دامی در ماه افزایش پیدا نموده است. میانگین پوشش گیاهی و درصد حفاظت خاک از 24 و 54 درصد در سال 1379 به ترتیب به 33 و 64 درصد در سال 1382 رسیده است که در سطح 05/. اختلاف معنی داری دارند ((P
جمشید خطیرنامنی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 88-96
چکیده
منطقه مورد مطالعه در کیلومتر 50 جاده مرزی داشلی برون به مراوه تپه استان گلستان در فاصله 2 کیلومتری شمال رودخانه اترک و مرز ایران و ترکمنستان واقع شده است. اراضی منطقه شور با زهکش‌های داخلی و خارجی ضعیف و خاک عمیق که ارتفاع آن ازسطح دریا 70 متر، بارندگی سالیانه180 میلیمترومتوسط تبخیر سطحی 1900 میلیمتر می‌باشد.مرتع چات از نظر اقلیمی جزو ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در کیلومتر 50 جاده مرزی داشلی برون به مراوه تپه استان گلستان در فاصله 2 کیلومتری شمال رودخانه اترک و مرز ایران و ترکمنستان واقع شده است. اراضی منطقه شور با زهکش‌های داخلی و خارجی ضعیف و خاک عمیق که ارتفاع آن ازسطح دریا 70 متر، بارندگی سالیانه180 میلیمترومتوسط تبخیر سطحی 1900 میلیمتر می‌باشد.مرتع چات از نظر اقلیمی جزو مناطق خشک بشمار می‌رود. تیپ عمده رویشی مرتع چات را گیاهان یکساله تشکیل می‌دهند که دربعضی جاها و به‌طور پراکنده با گیاهان دائمی از جنس‌های Artemesia ، Salsola ، Aeluropus همراه می‌شوند. به طور کلی مراتع چات‌دارای یک تیپ گیاهی واحد به نام Poa bulbosa – Annual grass - Annual forbs می‌باشد. به منظور بررسی روند اصلاح و یا سیر قهقرائی و تخریب پوشش گیاهی در طول زمان، مطالعه تغییرات پوشش گیاهی تحت شرایط چرا وعدم چرای دام در 5 سال انجام گرفت. در این بررسی تغییرات پوشش گیاهی درداخل و خارج قرق در واحدهای نمونه انجام گرفت. هر واحد نمونه شامل دو ترانسکت موازی توام با 20 کودرات می‌باشد. در داخل هرکودرات درصد پوشش تاجی هر یک از گونه‌ها برآورد و درصدهای پوشش‌های سنگ و سنگریزه، لاشبرگ و خاک لخت نیز یادداشت گردید. تولیدگیاهان نیز به روش قطع وتوزین با استفاده ازکودراتهای یک مترمربعی اندازه‌گیری شد.در مقایسه تاج پوشش گیاهی، از نظر آماری تفاوت معنی‌داری بین داخل و مجاور قرق وجود نداشت. جهت تعیین اثر سال، داده‌های سه مؤلفه تاج پوشش، ترکیب وتولید گیاهی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی تجزیه آماری و تفاوت معنی‌داری بین برداشت‌های سالهای مختلف مشاهده نشد. باتوجه به اینکه عوامل طبیعی حاکم بر داخل و مجاور قرق یکسان بوده است از نظر میزان تولید علوفه تفاوت معنی‌داری بین داخل قرق و مجاور آن وجود داشت. بنابراین کاهش میزان تولید در مجاور قرق، رابطه مستقیمی با شدت بهره‌برداری داشته است.نتایج کلی نشان داد که هرچند قرق باعث بهبود پوشش گیاهی درمراتع چات گردیده است، ولی عموما تفاوت معنی‌داری بامجاور قرق نداشت. این بهبود در کوتاه مدت درمراتع با چرای بی رویه قابل توجه نمی‌باشد. درصورتی که ازقرق به عنوان یک روش اصلاحی برای پوشش در منطقه استفاده شود، در کوتاه مدت کارساز نخواهد بود. برای احیای سریع این گونه مراتع که عموما درمناطق خشک قرارگرفته‌اند، دخالت مستقیم انسان لازم و ضروری است
حمید رضا مرادی؛ منصور رجبی؛ منوچهر فرج زاده
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1386، صفحه 97-109
چکیده
خشکسالی در زمره پیچیده ترین و ناشناخته ترین بلا یای طبیعی است که نسبت به سایر بلایای طبیعی افراد بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهد. تجربه خشکسالی در دهه های اخیر در استان فارس، اهمیت بررسی خصوصیات خشکسالی را در این منطقه پر رنگ می کند. در این پژوهش شاخص بارش استاندارد (SPI) بر اساس بارندگی ماهانه 26 ایستگاه باران سنجی در طی دوره آماری ...
بیشتر
خشکسالی در زمره پیچیده ترین و ناشناخته ترین بلا یای طبیعی است که نسبت به سایر بلایای طبیعی افراد بیشتری را تحت تأثیر قرار می دهد. تجربه خشکسالی در دهه های اخیر در استان فارس، اهمیت بررسی خصوصیات خشکسالی را در این منطقه پر رنگ می کند. در این پژوهش شاخص بارش استاندارد (SPI) بر اساس بارندگی ماهانه 26 ایستگاه باران سنجی در طی دوره آماری 32 ساله (1378-1342) محاسبه شد. برای مطالعه تغییرات مکانی خشکسالی ها در سطح استان فارس از روش میان یابی کریجینگ استفاده گردید. بعد با استفاده از روش‌های روند یابی مدل رگرسیون خطی و آزمون نا پارامتری من- کندال در ایستگاههای مورد مطالعه، وجود روند مورد بحث و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که شدت خشکسالی ها در نواحی مرکزی استان نسبت به سایر نواحی بیشتر است. وجود روند در کلیه ایستگاههای مورد مطالعه به جز ایستگاه چهار دانگه آشکار گردید.
