همکاری با انجمن علمی مدیریت و کنترل مناطق بیابانی ایران
مکان‌یابی عرصه‌های مناسب عملیات اصلاح و مدیریت مرتع در حوزه‌آبخیز چاه‌تلخ سبزوار

یاسر قاسمی آریان؛ حسین آذرنیوند؛ جواد معتمدی؛ فیروزه مقیمی نژاد

دوره 31، شماره 1 ، خرداد 1403، ، صفحه 15-27

چکیده
  سابقه و هدفمرتع‌داری، علم و هنر مدیریت و اداره مرتع بوده که در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای حفظ، احیا و بهره‌برداری پایدار از آن لازم است مبانی فنی و مدیریتی، به موازات یکدیگر و متناسب با شرایط اکولوژیکی مرتع و شرایط اجتماعی و اقتصادی ذینفعان، به‌ویژه مرتع‌داران مورد توجه قرار گیرد. در بخش مبانی فنی همواره چند پروژه کلیدی شامل ...  بیشتر

مقایسه پوشش گیاهی، تولید و تنوع گونه‌ای در کلاس‌های مختلف وضعیت مرتع (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده درمیان-سربیشه)

مسلم رستم پور

دوره 30، شماره 3 ، دی 1402، ، صفحه 409-423

چکیده
  سابقه و هدفبه نظر می‌رسد رابطه متقابلی بین کلاس‌های وضعیت مرتع و خصوصیات پوشش گیاهی و تنوع زیستی وجود داشته باشد اما در این مورد، اطلاعات اندک و متناقضی وجود دارد. این تحقیق به منظور مقایسه درصد پوشش، لاشبرگ، تراکم و تولید و شاخص‌های عددی تنوع زیستی در 11 تیپ گیاهی منطقه حفاظت‌شده درمیان-سربیشه انجام شد. مواد و روش‌هاپس از پیمایش ...  بیشتر

طبقه‌بندی شایستگی مراتع سرایان خراسان جنوبی برای چرای گوسفند بلوچی

فرهاد سرداری؛ حسین ارزانی؛ سیداکبر جوادی

دوره 26، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 1042-1054

چکیده
  قابلیت استفاده از سرزمین برای یک نوع بهره‌برداری مرتعی با درنظر گرفتن استفاده پایدار از اراضی را، شایستگی مرتع می‌نامند که امروزه به­عنوان یک اولویت در علم مدیریت مرتع مطرح است. از اینرو هدف از تحقیق حاضر، تعیین شایستگی مراتع قشلاقی سرایان در خراسان جنوبی برای چرای گوسفند با استفاده از روش تلفیقی محدودیت شرایط FAO (1990) می‌باشد. ...  بیشتر

بررسی ارتباط وضعیت مرتع با تنوع گونه‌‌ای موجود در هر وضعیت

حسن اسلامی؛ جواد معتمدی (ترکان)؛ حبیب نظرنژاد؛ اسماعیل شیدای کرکج

دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 613-628

چکیده
  تنوع گونه‌‌ای، از مشخصه‌‌های نشان‌‌دهنده تغییرات در مراتع است. در این راستا، ارتباط وضعیت مرتع به‌‌عنوان برآیند اقدامات مدیریتی، با تنوع گونه‌‌ای، بررسی شد. با آزمون‌ همبستگی اسپیرمن و تجزیه واریانس یک‌‌طرفه، تغییرات مقادیر شاخص تنوع شانون- وینر تیپ‌‌های گیاهی، با وضعیت آنها آزمون شد. سپس با ترسیم منحنی‌‌های رتبه- فراونی ...  بیشتر

تأثیر چرای دام اهلی (گوسفند و بز) و حیات وحش (کل و بز کوهی) بر برخی ویژگی‌های پوشش گیاهی مراتع شاه حیدر ارسباران

مهشید سوری؛ سیده خدیجه مهدوی؛ ولی الله اسدی؛ رستم خلیفه زاده

دوره 26، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 731-740

چکیده
  بررسی تغییرات پوشش‌گیاهی در سایت چرا شده توسط دام اهلی و مقایسه با عرصه تحت چرای حیات وحش می‌تواند یکی از عملی‌ترین روش‌های بررسی، به منظور شناخت صحیح روابط متقابل اجزاء اکوسیستم، ارزیابی مدیریت اعمال شده و ترسیم راهکارهای مدیریت صحیح برای آینده باشد. بنابراین، تحقیق حاضر به منظور مقایسه پارامترهای پوشش‌گیاهی در دو سایت مورد ...  بیشتر

بررسی تاثیر تعداد دام بهره برداران بر وضعیت مراتع

عسگر حسین زاده؛ قدرت اله حیدری؛ حسین بارانی؛ حسن زالی

دوره 24، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 513-523

چکیده
  شناخت عوامل تخریب منابع طبیعی و تاثیر آن بر زندگی مردم فرصتی است برای مدیران تا یک راهبرد کلان را جهت توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برنامه‌ریزی نمایند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت مراتع عشایر ایل شاهسون دامنه‌های کوه سبلان و ارتباط آن با تعداد دام می‌باشد. در این راستا 4 سامان عرفی دلی قاسم، لاله‌لو، نبی چمنی و آرخ‌بندی ...  بیشتر

بررسی ارتباط بین سطح، تعداد بهره بردار و تعداد دام با وضعیت مرتع در طرح‌های مرتعداری (مطالعه موردی: طرح‌های مرتعداری استان اصفهان)

ولی اله رئوفی راد؛ راضیه صبوحی؛ غلامرضا شجاعی؛ ستاره باقری

دوره 24، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 57-66

چکیده
  طرح‌های مرتعداری یکی از ابزار‌های اصلی مدیریت و بهره‌برداری از مراتع در ایران است و در تهیه آنها سطح مرتع، تعداد بهره‌بردار و تعداد دام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. تحقیق حاضر در سال 1387 در سطح مراتع استان اصفهان به منظور بررسی رابطه بین سطح، تعداد بهره‌بردار و نسبت تعداد دام موجود به تعداد دام مجاز با وضعیت مرتع انجام شد. ...  بیشتر

حد بهره‌‌برداری مجاز تیپ‌های گیاهی در مراتع کوهستانی هندوان آذربایجان غربی

جواد معتمدی؛ سعیده توپچی زادگان

دوره 23، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 527-542

چکیده
  تعیین حد بهره‌برداری مجاز رویشگاه‌های مرتعی یکی از ملزومات اساسی به منظور محاسبه ظرفیت چرا در طرح‌های مرتعداری است. معیارها و شاخص‌های مختلفی به منظور تعیین حد بهره‌برداری مجاز رویشگاه‌های مرتعی ارائه و بکار گرفته شده است که سه معیار وضعیت مرتع، گرایش مرتع و حساسیت خاک به فرسایش، کاربرد بیشتری نسبت به دیگر معیارها دارد. بر همین ...  بیشتر

مقایسه وضعیت مراتع دارای طرح با مراتع فاقد طرح (مطالعه موردی: منطقه زرندیه، استان مرکزی)

علیرضا افتخاری؛ حسین ارزانی؛ احسان زندی اصفهان؛ اسماعیل علیزاده

دوره 23، شماره 2 ، شهریور 1395، ، صفحه 218-209

چکیده
  با توجه به وسعت و اهمیت مراتع کشور و نقش آن در حفظ آب و خاک، تولید علوفه و سایر خدمات زیست‌محیطی و وجود شواهد دال بر تخریب این منبع خدادادی، لازم است اقداماتی در جهت جلوگیری از تخریب و همچنین بهبود وضعیت آن انجام شود. یکی از مهمترین این اقدامات تهیه و اجرای طرح‌های مرتع‌داری می‌باشد. از این‌رو به‌دست آوردن اطلاعاتی مبنی بر اینکه ...  بیشتر

بررسی تأثیر مدیریت چرا بر وضعیت و تولید علوفه مراتع در نظام‌های مختلف بهره‌برداری (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی دماوند شهرستان آمل)

حمیدرضا سعیدی گراغانی؛ قدرت اله حیدری؛ حسین بارانی؛ سید زکریا علوی

دوره 21، شماره 3 ، آذر 1393، ، صفحه 435-446

چکیده
  رویکرد کلی‌نگر و اکوسیستمی در مدیریت مراتع کشور اقتضا می‌کند تا تمـامی اجزای اکوسیـستـم و روابط آنها به‌خوبی شناخته شوند. این شناخت لازمه مدیریت پایدار و برنامه‌ریزی صحیح در مراتع است. هدف کلی این تحقیق تحلیل همبستگی و تأثیر رعایت شاخص‌های مدیریت چرایی بر وضعیت و تولید علوفه مراتع در سه نظام بهره‌برداری شورایی، مشاعی و افرازی ...  بیشتر

روند تغییرات پوشش گیاهی و تولید در مراتع استان مازندران طی یک دوره 4 ساله (1384-1381)

حسن قلیچ نیا؛ حسین ارزانی؛ محمد اکبرزاده؛ مهدی فرحپور؛ مژگان‌السادات عظیمی

دوره 19، شماره 2 ، شهریور 1391، ، صفحه 203-220

چکیده
  ارزیابی مراتع و شناسایی تغییرات موجود در پوشش گیاهی، تولید و عوامل مؤثر بر آنها از موارد مهم برای برنامه‌ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره‌برداری است. بر این اساس ابتدا با استفاده از منابع در دسترس، رویشگاه‌های عمدة استان مازندران تعیین و بعد در مناطق معرف هر رویشگاه یک سایت برای آماربرداری در سال 1380 تأسیس گردید. در 10 سایت ایجاد شده، ...  بیشتر

بررسی روند تغییرات وضعیت مراتع استپی استان اصفهان در یک دوره هشت‌ساله

مسعود برهانی؛ حسین ارزانی؛ زهرا جابرالانصار؛ مژگان السادات عظیمی؛ مهدی فرحپور

دوره 17، شماره 1 ، خرداد 1389، ، صفحه 1-20

چکیده
  وضعیت، یکی از شاخصهایی است که در ارزیابی مدیریت مراتع مورد استفاده قرار می‌گیرد. روشهای متعددی برای ارزیابی این شاخص در اختیار می­باشد. روش به کار گرفته شده در تحقیق حاضر روش چهار عاملی بوده که برای انجام این بررسی رویشگاههایی در مناطق استپی استان اصفهان انتخاب شد. در هر یک از رویشگاههای انتخابی یک منطقه معرف انتخاب شد و در مجموع ...  بیشتر

بررسی زمان مناسب قرق، در اصلاح مراتع گل آدم سلماس

میرطاهر قائمی؛ عباسعلی سندگل

دوره 15، شماره 1 ، خرداد 1387، ، صفحه 13-25

چکیده
  به منظور بررسی تأثیر قرق در اصلاح مراتع منطقه سلماس، ایستگاه گله دام با تیپ مرتعیFestuca -  Bromus انتخاب گردید. در این بررسی، تغییرات تولید، پوشش تاجی کل، پوشش تاجی گونه‌های کلاس III, II, I و وضعیت و گرایش در سالهای مختلف بررسی گردید. برای تعیین وضعیت از روش چهارفاکتوری، گرایش مرتع از ترازوی گرایش و تولید مرتع از روش قطع و توزیناستفاده شد. ...  بیشتر

بررسی اثر کپه‌کاری در بهبود وضعیت و تولید مراتع گل آدم سلماس

احمد احمدی؛ عباسعلی سند گل

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1385، ، صفحه 48-52

چکیده
  با در نظر گرفتن فرسایش ژنتیکی وسیر قهقرایی پوشش گیاهی استفاده از روشهای احیا و اصلاح مرتع از جمله کپه کاری برای  افزایش تولید علوفه مراتع امری ضروری است. ارزیابی مراتع گل آدم سلماس نشان دادکه بر اثر چرای سنگین و یکسره بسیاری از گونه‌های خوشخوراک در حال انقراض بوده و با بنیه و شادابی کم دیده می‌شوند. و برعکس گیاهان غیر خوشخوراک و ...  بیشتر