اصغر قاسمی فیروزآبادی؛ محمد جعفری؛ حسین حیدری شریف آباد؛ حسین آذرنیوند؛ حمیدرضا عباسی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 1-10
چکیده
بررسی و تعیین مقاومت گیاهان به خشکی و همچنین شوری خاک ازجمله عوامل مهم در انتخاب گونههای مناسب برای اصلاح مراتع میباشد. بنابراین هدف کلی این تحقیق مقایسه دو گیاه از نظر مقاومت به خشکی و شوری و همچنین امکان مقایسه از نظر تولید ماده خشک آنها میباشد. گونههای انتخابی شامل Puccinellia distance و Aeluropus littoralis می‌باشند. این بررسی به ...
بیشتر
بررسی و تعیین مقاومت گیاهان به خشکی و همچنین شوری خاک ازجمله عوامل مهم در انتخاب گونههای مناسب برای اصلاح مراتع میباشد. بنابراین هدف کلی این تحقیق مقایسه دو گیاه از نظر مقاومت به خشکی و شوری و همچنین امکان مقایسه از نظر تولید ماده خشک آنها میباشد. گونههای انتخابی شامل Puccinellia distance و Aeluropus littoralis می‌باشند. این بررسی به صورت طرح آزمایشی دوبار خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی به اجرا درآمد. دو گونه فوق تحت دو تیمار اصلی آبیاری با فواصل 7 و 14 روزه قرار گرفتند. تیمار فرعی شامل تیمارهای شوری به صورت شوری شاهد(آب معمولی)، 100،150، 200 میلیمولار کلروسدیم بود. بررسیهای مرفولوژیک شامل تعیین درصد پژمردگی گونهها، تعیین پتانسیل آب برگ و تعیین عملکرد (تولید) گونههای فوق بود. بررسیهای آناتومی گیاهان شامل ساختار تشریحی برگ بود. نتایج این آزمایشها نشان داد که با افزایش زمان تنش درصد پژمردگی در گونه Ae-li بیشتر از گونه Pu-diافزایش یافت. همچنین با افزایش تنش میزان وزن خشک ساقه و وزن خشک کل گونههای فوق کاهش یافت که میزان کاهش عملکرد در Ae-li بیشتر از گونه Pu-di بود. در مجموع، نتیجهگیری شد که گونه Pu-di مقاومت بیشتری به خشکی و گونه Ae-li مقاومت بیشتری به شوری از خود نشان داد.
سید مهدی ادنانی؛ عباس پورمیدانی؛ مهدی فرح‌‌پور
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 11-21
چکیده
با توجه به نقش مؤثر اکوسیستمهای مرتعی در تأمین علوفه مورد نیاز دامها و در نتیجه اهمیت آن در تولید فرآورده‌های دامی و سیر قهقرایی حاکم بر این عرصه‌ها در بسیاری از نقاط کشور، مقوله اصلاح و احیای مراتع از جایگاه مهمی برخوردار میباشد. بدین منظور باید ضمن مطالعه شرایط محیطی (شامل اقلیم، خاک و . . .)، گیاهان سازگار در هر ناحیه ...
بیشتر
با توجه به نقش مؤثر اکوسیستمهای مرتعی در تأمین علوفه مورد نیاز دامها و در نتیجه اهمیت آن در تولید فرآورده‌های دامی و سیر قهقرایی حاکم بر این عرصه‌ها در بسیاری از نقاط کشور، مقوله اصلاح و احیای مراتع از جایگاه مهمی برخوردار میباشد. بدین منظور باید ضمن مطالعه شرایط محیطی (شامل اقلیم، خاک و . . .)، گیاهان سازگار در هر ناحیه آب و هوایی را تعیین نموده و با توجه به آستانه بردباری این گیاهان در برابر شرایطی چون خشکی، گرما، سرما، شوری و . . . ، از آنها برای احیای مراتع مخروبه یا در حال تخریب استفاده نمود. مطالعه حاضر با هدف بررسی و معرفی چند گونه گراس سازگار با مراتع مناطق نیمه‌استپی به منظور افزایش تولید علوفه در مراتع کم‌بازده، در منطقه وشنوه با ارتفاع 2000 متر از سطح دریا و بارندگی سالانه 290 میلیمتر اجرا شد. بدین‌منظور، پس از آمادهسازی عرصه کاشت، بذرهای 12 گونه گراس مرتعی در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای 1377 تا 1379 به اجرا درآمد. طی این سالها سه مرحله کشت انجام‌شد که کشت اول و دوم در سالهای 77 و 78 به علت عدم بارندگی کافی و پراکنش نامناسب آن ناموفق بود. کشت سوم در سال 1379 و یادداشتبرداریها به مدت سه سال انجام‌شد. پس از سه سـال، گـونه‌هـای Festuca rubra، Festuca ovina، Elymus junceus وAgropyron trichophorum حذف شده و گونههایAgropyron cristatum ، Agropyron desertorum، Stipa barbata بیـن 25 تا 35 درصـد و گونههای Bromus tomentellus، Hordeum bulbosum ، Secale montanum و Psatyrostachys fragilis بین 55 تا 80 درصد مستقر شدند. گونههای Psatyrostachys fragilis و Secale montanum در سال اول، سایر گونهها (بجز Stipa barbata) در سال دوم وStipa barbata در سال سوم وارد مرحله زایشی شدند. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد، گونههای تحت بررسی از نظر درصد زندهمانی در سال سوم پس از کاشت با یکدیگر در سطح احتمال 1% اختلاف معنیداری دارند. همچنین مقایسه میانگین درصد زندهمانی گراسهای مختلف نشان داد، گونههای Psatyrostachys fragilis و Hordeum bulbosum بهترتیب بیشترین درصد زندهمانی را در بین گونههای مستقر شده داشته‌اند، بنابراین استقرار و سازگاری بهتری نسبت به شرایط اقلیمی و خاک منطقه در مقایسه با سایر گراسهای تحت آزمایش داشتند.
صادق پورمرادی؛ علی‌اشرف جعفری
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 22-33
چکیده
به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط شبدر و فستوکای بلند در مقایسه با کشت خالص آنها، 7 اکوتیپ شبدر قرمز و یک اکوتیپ فستوکای بلند بصورت تککشتی و کشت مخلوط با نسبت 50 درصد شبدر و 50 درصد فستوکا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران در سالهای 84-1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادههای مربوط ...
بیشتر
به منظور بررسی عملکرد علوفه خشک و سودمندی کشت مخلوط شبدر و فستوکای بلند در مقایسه با کشت خالص آنها، 7 اکوتیپ شبدر قرمز و یک اکوتیپ فستوکای بلند بصورت تککشتی و کشت مخلوط با نسبت 50 درصد شبدر و 50 درصد فستوکا در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مراتع ییلاقی استان مازندران در سالهای 84-1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند. دادههای مربوط به هر سال مورد تجزیه ساده و دادههای 2 سال در قالب طرح اسپلیت پلات در زمان تجزیه شدند و میانگین تیمارها توسط آزمون دانکن دسته‌بندی شدند و برای سودمندی کشت مخلوط از نسبت برابری زمین استفاده شد. نتایج بدست آمده در سال اول نشان داد که تفاوت بین کشت خالص و مخلوط معنیدار بود. میانگین عملکرد علوفه خشک در کشت‌های خالص شبدر، فستوکا و کشت مخلوط بهترتیب 5199، 2078 و2981 کیلوگرم در هکتار بود. در سال دوم تفاوت معنیداری بین تیمارها مشاهده نشد و میانگین عملکرد تککشتی در شبدر قرمز، فستوکا و کشت مخلوط آنها بهترتیب 3059، 3014 و 3024 کیلوگرم در هکتار بود که نشاندهنده غالب بودن فستوکا در سال دوم آزمایش بود. در مقایسه بین هفت اکوتیپ شبدر قرمز در شرایط تککشتی، اکوتیپ‌های 1568، 1753، 618 و 2086 با میانگین 4300 تا 4800 کیلوگرم در هکتار عملکرد علوفه بیشتری داشتند. در بین آنها اکوتیپ 1753 با منشأ ارومیه به دلیل شکل رویشی خوابیده، از مزیت نسبی بهتری در رابطه با مقاومت به چرای دام برخوردار بود و جهت احداث چراگاه در منطقه توصیه شد. برای کشت مخلوط شبدر 2086 و فستوکا، با متوسط محصول علوفه مخلوط 4047 و 3987 کیلوگرم در هکتار و نسبت برابری زمین 09/1 و 18/1 بهترتیب در سال اول و دوم نسبت به بقیه اکوتیپ‌ها سودمندی بیشتری برای کشت مخلوط با فستوکا داشت.
محمد هادی راد؛ محمد علی مشکوه؛ مهدی سلطانی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 34-43
چکیده
تأثیر تنش خشکی بر برخی از خصوصیات مورفولوژیکی گیاه تاغ (Haloxylon aphyllum) با استفاده از لایسیمترهای وزنی زهکشدار از سال 1380 لغایت 1384 در ایستگاه تحقیقات بیابان‌‌‌‌‌‌‌زدایی شهید صدوقی یزد مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای رطوبتی شامل ظرفیت گلدانی(شاهد)، یک سوم ظرفیت گلدانی و تنش خشکی بود که در قالب طرح پایه کاملا" تصادفی و با ...
بیشتر
تأثیر تنش خشکی بر برخی از خصوصیات مورفولوژیکی گیاه تاغ (Haloxylon aphyllum) با استفاده از لایسیمترهای وزنی زهکشدار از سال 1380 لغایت 1384 در ایستگاه تحقیقات بیابان‌‌‌‌‌‌‌زدایی شهید صدوقی یزد مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای رطوبتی شامل ظرفیت گلدانی(شاهد)، یک سوم ظرفیت گلدانی و تنش خشکی بود که در قالب طرح پایه کاملا" تصادفی و با سه تکرار اعمال شد. با کنترل رطوبت خاک، آب مورد نیاز برای رسیدن به رطوبت مورد نظر در اختیار گیاهان قرار گرفت، ضمن اینکه در تیمار تنش خشکی، پس از استقرار کامل نهالها، آبیاری قطع شد. تیمارهای رطوبتی طی دو فصل رویش اعمال شد و تأثیر آن بر فاکتورهای مورفولوژیکی شامل ارتفاع، قطر و حجم تاج پوشش، طول برگ و تعداد گره در واحد طول برگ و وزن تاج پوشش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که میزان رطوبت خاک بر فاکتورهای مورد اندازهگیری شامل ارتفاع، حجم تاج پوشش، تعدادگره در واحد طول برگ تاثیر معنیداری نداشت، در حالی که بر وزن خشک اندام هوایی (004/0=P)، قطر تاج پوشش (030/0=P) و طول برگ (010/0=P) تأثیر معنیداری داشت.
شهرام خلیقی سیگارودی؛ سیدعلی صادقی سنگدهی؛ خالد اوسطی؛ یوسف قویدل رحیمی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 44-54
چکیده
در این تحقیق دادههای بارش سالانه یک دوره آماری 26 ساله (1384- 1359) برای ایستگاههایی از استان مازندران به منظور تحلیل آماری بارش و تعیین سالهای مرطوب و خشک مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تعیین و تفکیک سالهای مرطوب، نرمال و خشک از نمایههای مختلف رطوبتی استفاده شد. از نظر تفکیک سالهای مرطوب و خشک، در ایستگاههای مورد مطالعه اغلب ...
بیشتر
در این تحقیق دادههای بارش سالانه یک دوره آماری 26 ساله (1384- 1359) برای ایستگاههایی از استان مازندران به منظور تحلیل آماری بارش و تعیین سالهای مرطوب و خشک مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تعیین و تفکیک سالهای مرطوب، نرمال و خشک از نمایههای مختلف رطوبتی استفاده شد. از نظر تفکیک سالهای مرطوب و خشک، در ایستگاههای مورد مطالعه اغلب بارش نرمال بوده و سالهای خشک و مرطوب نیز بصورت دورهای قابل مشاهده می‌باشند که سالهای دارای بارش نرمال از فراوانی و استمرار بیشتری نسبت به سالهای مرطوب و خشک برخوردارند. از میان نمایههای بارش استاندارد شده (SPI)، درصد بارش نرمال ((PNPIو نیچه (Nitzche) که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفتهاند، مدل بارش استاندارد شده (SPI) به دلیل داشتن قابلیتهای بیشتر ازجمله تفکیک دقیقتر طبقهها در هر یک از پدیده‌های ترسالی و خشک‌سالی، دقت بالاتر در جداسازی دورههای مرطوب و خشک و حساسیت بیشتر به تغییرات بارش بهترین مدل به منظور تعیین خصوصیات آماری بارش (شدت و فراوانی) و تفکیک ترسالیها و خشکسالیها در استان مازندران شناخته شده است.
زید احمدی؛ غلامعلی حشمتی؛ مهدی عابدی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 55-65
چکیده
مدیران مرتع باید در خصوص عوامل اکولوژیکی که سلامت مرتع را تعیین می نمایند، آگاهی داشته باشند. در این تحقیق از مدل آنالیز عملکرد چشمانداز برای ارزیابی سلامت مرتع در سه چشمانداز استفاده شد. نمونهبرداری در سه ترانسکت 50 متری انجام شد و 11 فاکتور مربوط به خاک بر روی آنها اندازهگیری شد. سه مشخصه عملکردی شامل نفوذپذیری، پایداری ...
بیشتر
مدیران مرتع باید در خصوص عوامل اکولوژیکی که سلامت مرتع را تعیین می نمایند، آگاهی داشته باشند. در این تحقیق از مدل آنالیز عملکرد چشمانداز برای ارزیابی سلامت مرتع در سه چشمانداز استفاده شد. نمونهبرداری در سه ترانسکت 50 متری انجام شد و 11 فاکتور مربوط به خاک بر روی آنها اندازهگیری شد. سه مشخصه عملکردی شامل نفوذپذیری، پایداری و چرخه غذایی عناصر در سه چشمانداز 1- مرتع قرق کامل 2- مرتع قرق نیمهرهاشده 3 - مرتع قرق رهاشده و مناطق مجاور آنها برآورد شد. نتایج نشان داد که بین سه مشخصه عملکردی اختلاف معنیدار وجود دارد. همچنین بین مقادیر سه مشخصه عملکردی در سه چشمانداز و مناطق مجاور آن تفاوت معنیدار وجود دارد. مقادیر میانگین سه ویژگی عملکرد در "قطعات اکولوژیکی" نسبت به بین قطعات بالاتر میباشد. بر اساس نتایج بالا، عملیات اصلاحی مرتع باعث کنترل چرا شده و شاخص‌های سلامت مرتع در قرق کامل را ارتقاء داد.
ابراهیم رحمانی؛ علی‌اشرف جعفری؛ ایمان قلعه‌نادر
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 66-78
چکیده
به منظور بررسی عملکرد دانه و محصول علوفه در ژنوتیپهای علف گندمی تاجدار ((Agropyron cristatum، 18 ژنوتیپدر دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1382 در ایستگاه تحقیقات بروجرد برای صفات تاریخ ظهور‌سنبله، تاریخ گردهافشانی، تاریخ شیری‌شدن، تاریخ رسیدن‌بذر، تراکم ساقه، طول سنبله، طول پدانکل، وزن هزاردانه، ...
بیشتر
به منظور بررسی عملکرد دانه و محصول علوفه در ژنوتیپهای علف گندمی تاجدار ((Agropyron cristatum، 18 ژنوتیپدر دو آزمایش آبی و دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1382 در ایستگاه تحقیقات بروجرد برای صفات تاریخ ظهور‌سنبله، تاریخ گردهافشانی، تاریخ شیری‌شدن، تاریخ رسیدن‌بذر، تراکم ساقه، طول سنبله، طول پدانکل، وزن هزاردانه، عملکرد بذر، شاخص برداشت، تعداد بذر در سنبله، وزن بذر در سنبله، عملکرد علوفه و ارتفاع بوته مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از بررسی وضعیت نرمال بودن توزیع دادهها، تجزیه واریانس مرکب روی دادههای دو آزمایش آبی و دیم انجام شد. نتایج نشان داد که اثر ژنوتیپ بجز تاریخ رسیدن بذر و وزن هزاردانه برای کلیه صفات معنیدار بود. اثر متقابل ژنوتیپ×محیط بجز برای تاریخ شیری‌شدن و تاریخ رسیدن بذر، تراکم ساقه، طول سنبله و شاخص برداشت برای سایر صفات معنیدار بود. مقایسه میانگین ژنوتیپ‌ها برای صفات مورد مطالعه به روش دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که ژنوتیب‌های S208 و P71727 با تولید 256 و 269 کیلوگرم بذر در هکتار و ژنوتیپهای S619 و M619 با تولید1730 و 1703 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار دارای عملکرد بیشتری بودند. برای عملکرد همزمان هر دو صفت دانه و علوفه ژنوتیپهای S619، S208، M208، P14056 وP44056 با عملکردهای 230 تا 260 کیلوگرم بذر و1480 تا 1730 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار برای هر دو محیط آبی و دیم توصیه شدند. ضرایب همبستگی بین عملکرد علوفه خشک با صفات تاریخ سنبلهدهی، تاریخ گردهافشانی، تاریخ شیری شدن و رسیدن بذر و شاخص برداشت، منفی و معنیدار و با صفت ارتفاع بوته، مثبت و معنیدار بود که نشان‌دهنده‌ی قابلیت سازگاری ارقام زودرس و پرمحصول میباشد. رابطه بین عملکرد بذر با صفات شاخص برداشت، تعداد بذر در سنبله و وزن بذر در سنبله مثبت و معنیدار بود.
محمد باقر مشتاقیان؛ حمیدرضا کشتکار؛ مسعود اسماعیلی شریف؛ سید مهدی رضوی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 79-84
چکیده
گونه گون علوفهای با نام علمی Astragalus cyclophyllonگیاهیست چندساله از تیره نخودPapilionaceaeبا فرم رویشی علفی پهن برگ که برای دام سبک و بسیار خوشخوراک است. طی سالهای 83-1382 در ایستگاه شهید حمزوی حناء سمیرم این آزمایش به منظور بررسی بهترین روش کاشت گونه گون علوفهای در شرایط دیم اجرا گردید. این تحقیق در قالب دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول شکست ...
بیشتر
گونه گون علوفهای با نام علمی Astragalus cyclophyllonگیاهیست چندساله از تیره نخودPapilionaceaeبا فرم رویشی علفی پهن برگ که برای دام سبک و بسیار خوشخوراک است. طی سالهای 83-1382 در ایستگاه شهید حمزوی حناء سمیرم این آزمایش به منظور بررسی بهترین روش کاشت گونه گون علوفهای در شرایط دیم اجرا گردید. این تحقیق در قالب دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول شکست خواب بذرها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد خراشدهی بذر در جوانهزنی آنها اثر مطلوبی دارد. در آزمایش دوم، در فصل پائیز اقدام به کاشت بذرها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی گردید. تیمارهای آزمایش شامل کاشت بذرها به روشهای چاله، فارو و کاشت معمولی یا سطحی بود. در فصل بهار با آغاز سبز شدن گیاهان درصد بوتههای سبز شده، تعداد برگ ساده و تعداد برگ مرکب تک بوتههای هر کرت شمارش گردید. براساس نتایج بدست آمده بین روشهای مختلف کاشت از نظر درصد بوتههای سبز شده و درصد برگ ساده اختلاف معنیداری وجود داشت. بیشترین مقدار بوتههای سبز شده مربوط به روش چاله با متوسط 2/58 درصد و کمترین میزان مربوط به روش کاشت معمولی با متوسط 3/38 درصد میباشد. بر این اساس، به نظر میرسد برای کاشت گون در مرتع برای بقا بیشتر آن بهتر است از روش چاله استفاده نمود.
کورش بهنام فر؛ سید عطاءاله سیادت؛ محمدحسن صالحه شوشتری
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 86-95
چکیده
آگاهی از ارزش غذایی گونههای مختلف تشکیل دهندة علوفه مرتع در زمانهای مختلف جهت مدیریت بهره‌برداری و رسیدن به اهداف تولیدی ضروریست. به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی شش گونة مهم مرتعی مربوط به مراتع نیمه استپی گرم خوزستان شامل:Astragalus gypsicolus ،Astragalus sieberi ، Medicago laciniata، Medicago polymorpla ، Hyparrhenia hirta و Onobrychis gypsicola در دو مرحلة رشد ...
بیشتر
آگاهی از ارزش غذایی گونههای مختلف تشکیل دهندة علوفه مرتع در زمانهای مختلف جهت مدیریت بهره‌برداری و رسیدن به اهداف تولیدی ضروریست. به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی شش گونة مهم مرتعی مربوط به مراتع نیمه استپی گرم خوزستان شامل:Astragalus gypsicolus ،Astragalus sieberi ، Medicago laciniata، Medicago polymorpla ، Hyparrhenia hirta و Onobrychis gypsicola در دو مرحلة رشد فنولوژیک (رشد رویشی و گلدهی) نمونهبرداری انجام‌شد. نمونه‌ها در شرایط سایه خشک شدند و پس از آن شاخص‌های مهم ارزش غذایی آنها (پروتئین خام، الیاف خام، ADF، ماده خشک قابل هضم، انرژی قابل متابولیسم، خاکستر، کلسیم و فسفر) در دو مرحلة فنولوژیک اندازهگیری شد و در یک طرح آماری اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی به کمک نرم‌افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری و میانگین‌ها به کمک آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. بررسی نتایج نشان می‌دهد که کیفیت علوفه در کلیه گونهها در مرحلة رشد رویشی بالاتر از مرحلة گلدهی بود؛ بنحوی که با پیشرفت مراحل فنولوژیک از میزان پروتئین خام، ماده خشک قابل هضم، انرژی قابل متابولیسم، درصد خاکستر، کلسیم و فسفر کاسته شد، در حالی که بر میزان الیاف خام و دیوارة سلولی منهای همی‌سلولز (ADF) افزوده میشود. در میان گونههای مورد مطالعه بالاترین درصد پروتئین خام و کمترین درصد ADFمربوط به گونة Astragalus gypsicolus و کمترین درصد پروتئین خام و بیشترین درصد ADF به گونه Hyparrhenia hirta اختصاص داشت. اگرچه لگومهای مرتعی از نظر ماده خشک قابل هضم از لحاظ آماری در 5 گروه مجزا قرار گرفتند اما مقدار هضم‌پذیری آنها بین 4/68 تا 8/75 درصد تعیین گردید، در حالی که تنها گراس مورد مطالعه دارای 42 درصد ماده خشک قابل هضم بود.
محمد خسروشاهی؛ محمدتقی کاشکی؛ طاهره انصافی مقدم
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 96-113
چکیده
بسیاری از دانشمندان اقلیمشناس برای مشخص کردن مناطق بیابانی از بین عناصر اقلیمی، دما و میزان بارندگی را به کار گرفتهاند که در این زمینة به دلیل تفرق و تفاوت دامنه اعداد پیشنهادی برای تعیین بیابانهای جهان اختلاف‌نظرهای فراوانی وجود دارد. در این مقاله برای تفکیک مناطق بیابانی ایران، عناصری از دادههای نیواری انتخاب شده است ...
بیشتر
بسیاری از دانشمندان اقلیمشناس برای مشخص کردن مناطق بیابانی از بین عناصر اقلیمی، دما و میزان بارندگی را به کار گرفتهاند که در این زمینة به دلیل تفرق و تفاوت دامنه اعداد پیشنهادی برای تعیین بیابانهای جهان اختلاف‌نظرهای فراوانی وجود دارد. در این مقاله برای تفکیک مناطق بیابانی ایران، عناصری از دادههای نیواری انتخاب شده است که بطور متعارف در بیان ویژگیهای اقلیم‌های بیابانی از آنها بیشتر یاد میشود. این شاخصها شامل: میزان بارندگی، ضریب تغییرپذیری بارندگی، ضریب تمرکز فصلی و ماهانه بارش، ضریب بی نظمی بارش، شدت میانگین باران روزانه، میزان دما و تبخیر است که به تفکیک برای کلیه ایستگاههای مورد مطالعه در استانهای منتخب محاسبه شد. پس از محاسبه کمی عناصر یادشده، لایههای مطالعاتی مورد نیاز در محیط GIS برای کلیه استانهای مورد مطالعه تهیه و رقومی شد. کنترل مناطق تعیین شده با نقشه توپوگرافی در آزمایشگاه و صحرا برای بررسی صحت و سقم مناطق تفکیک شده ازجمله امور تکمیلی دیگری بود که بصورت استانی و ستادی انجام شد. با تلفیق لایههای اطلاعاتی مختلف، نواری انتقالی بوجود آمد که حد داخلی آن واجد ویژگیهای بیابان و حد خارجی آنرا مناطق غیربیابانی تشکیل داد. ناحیه انتقالی که ویژگیهای هر دو منطقه را در بر داشت بنام منطقه گذر از بیابان به غیر بیابان (نیمه بیابان) نامگذاری شد. با تعیین سیستم مختصات کشوری و زمین مرجعی و انتخاب نقاط کنترل و راهنما در نقشههای استانی و پیدا کردن مختصات آن نقاط در نقشه سراسری ایران، هر یک از نقشههای استانی مربوطه در محل جغرافیایی خود قرار گرفت و نقشه قلمرو بیابانهای اقلیم شناسی ایران تهیه و ترسیم شد. به استناد نقشه تهیه شده 700991 کیلومتر مربع معادل 5/42 درصد از مساحت ایران را بیابانهای اقلیمشناسی در بر میگیرند.
حمید رضا عظیم زاده؛ محمد رضا اختصاصی؛ حسینقلی رفاهی؛ حسن روحی پور؛ منوچهر گرجی؛ حمدحسن امتحانی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 114-123
چکیده
از آنجا که کاهش طول مسیری که باد میتواند آزادانه طی نماید یکی از مهمترین روشهای کنترل فرسایش بادی است، لازم میباشد تا تغییرات میزان فرسایش با طول زمین در مسیر حرکت باد و حداکثر ظرفیت انتقال باد به طور کمی بررسی شود. معمولاً با افزایش طول مزرعه (اراضی)، مقدار مواد منتقله نیز فزونی مییابد تا میزان آن به حد اشباع ظرفیت انتقال برسد. ...
بیشتر
از آنجا که کاهش طول مسیری که باد میتواند آزادانه طی نماید یکی از مهمترین روشهای کنترل فرسایش بادی است، لازم میباشد تا تغییرات میزان فرسایش با طول زمین در مسیر حرکت باد و حداکثر ظرفیت انتقال باد به طور کمی بررسی شود. معمولاً با افزایش طول مزرعه (اراضی)، مقدار مواد منتقله نیز فزونی مییابد تا میزان آن به حد اشباع ظرفیت انتقال برسد. از آن به بعد باد با محدودیت انتقال مواجه میشود. طولی که لازم است تا باد به حداکثر ظرفیت انتقال برسد، تابعی از سرعت باد و ویژگیهای سطح خاک است. دشت یزد- اردکان بهعنوان نمونهای از دشتهای ایران مرکزی، مناسب برای مطالعات فرسایش بادی است؛ بنابراین بخشی از اراضی آیش کشاورزی آن انتخاب و ایستگاه اندازهگیری فرسایش بادی با استفاده از تلههای رسوبگیر BSNE در آن احداث شد.از اردیبهشت ماه 1385 به مدت یکسال، 12 رخداد فرسایش بادی (طوفان) در ایستگاه ثبت و نمونههای رسوب رخدادها در آزمایشگاه تجزیه و با استفاده از نرمافزارهای رایانهای تحلیل شد. به منظور تعیین حداکثر ظرفیت انتقال از دو روش برازش منحنی رشد و روش انتخاب حداکثر اندازهگیری شده، استفاده شد. تجزیه واریانس و مقایسه جفت شده نتایج دو روش، اختلاف معنیداری را بین دو روش نشان نداد.
سید عطا رضایی
دوره 16، شماره 1 ، خرداد 1388، صفحه 124-136
چکیده
بررسی اثرهای مالچ نفتی روی جوانهزنی بذر و استقرار نهال و قلمه همواره یکی از سؤالاتی است که استفاده از مالچ نفتی به دنبال داشته است. یکی از موادی که ادعا میشود میتواند در تثبیت شن‌های روان مورد استفاده قرار گیرد، پلیمری به نام پلی‌لاتیس است. پلی‌لاتیس، پلیمری طبیعی است که با برخورداری از یک شبکه پلیمری، امکان چسبانیدن ...
بیشتر
بررسی اثرهای مالچ نفتی روی جوانهزنی بذر و استقرار نهال و قلمه همواره یکی از سؤالاتی است که استفاده از مالچ نفتی به دنبال داشته است. یکی از موادی که ادعا میشود میتواند در تثبیت شن‌های روان مورد استفاده قرار گیرد، پلیمری به نام پلی‌لاتیس است. پلی‌لاتیس، پلیمری طبیعی است که با برخورداری از یک شبکه پلیمری، امکان چسبانیدن ذرات جامد خاک را فراهم میآورد. هدف این تحقیق بررسی میزان کارایی پلیمر پلی‌لاتیس در جوانهزنی بذر و استقرار گیاهان و مقایسه آن با مالچ نفتی بود. بدین منظور طرح در دو فاز گلخانه‌ای و صحرایی انجام شد. در بخش آزمایشهای گلخانه‌ای، اثر این پلیمر در مقایسه با مالچ نفتی در جوانهزنی و استقرار بذرتاغ در قالب یک طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار (مالچ نفتی، محلول پلی‌لاتیس با آب، مخلوط پلی‌لاتیس- شن و شاهد) در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. سه هفته بعد از کاشت، کمترین میزان سبز شدن مربوط به تیمار مخلوط پلی‌لاتیس- شن (دوغ‌آب به ضخامت 2 تا 3 میلیمتر) و بیشینه تعداد سبز شدن مربوط به تیمار مالچ نفتی بود. کمینه و بیشینه تعداد بذرهای سبز شده بعد از 50 روز از تاریخ کاشت بهترتیب مربوط به تیمار مخلوط پلی‌لاتیس- شن و تیمار شاهد بود. در بخش عملیات صحرایی نیز همین تیمارها روی استقرار نهال تاغ و قلمه اسکنبیل مورد آزمون قرار گرفت، ولی هیچ‌یک از تیمارها تفاوت معنیداری با شاهد (بدون خاک پوش) در استقرار گیاه نشان ندادند.
