حمید هویزه؛ امرعلی شاهمرادی؛ حمیدرضا محرابی؛ مامک احمدیان
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 407-416
چکیده
بهره‌برداری نادرست و بیش از حد، توان تولید و باردهی گیاهان عمده مرتعی را کاهش داده موجب از بین رفتن بسیاری از آنها و انهدام مراتع شده است. به‌منظور دستیابی به اطلاعات و آمار موردی گونه Hyparrhenia hirta (L.) Stapf برای تجدید حیات و توسعه آن و نهایتاَ احیاء مراتع مخروبه، بررسی و انجام مطالعات برخی از ویژگی‌های اکولوژیکی گونه مورد نظر ضروری است. ...
بیشتر
بهره‌برداری نادرست و بیش از حد، توان تولید و باردهی گیاهان عمده مرتعی را کاهش داده موجب از بین رفتن بسیاری از آنها و انهدام مراتع شده است. به‌منظور دستیابی به اطلاعات و آمار موردی گونه Hyparrhenia hirta (L.) Stapf برای تجدید حیات و توسعه آن و نهایتاَ احیاء مراتع مخروبه، بررسی و انجام مطالعات برخی از ویژگی‌های اکولوژیکی گونه مورد نظر ضروری است. در این تحقیق آت اکولوژی گونه مرتعی Hyparrhenia hirta با نام فارسی نریشت در اکوسیستم‌های مرتعی استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس روش تحقیق ابتدا نقشه رویشگاهی مناطق تحت پوشش با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی 50000/1 تهیه گردید و سپس کلیه ویژگی‌های رویشگاهی شامل پستی و بلندی، اقلیم، خاک، و دیگر ویژگی‌ها شامل گونه‌های همراه، چگونگی حضور گونه مورد بررسی در پوشش گیاهی، سیستم ریشه، فنولوژی، زادآوری، ارزش رجحانی، گیاه و فراوانی آن مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی‌های بعمل آمده نشان داد که گونه مرتعی Hyparrheniahirta از ارتفاع 60 تا 900 متری از سطح دریا در مناطق استپی و نیمه‌استپی گرم رویش دارد. به‌طوری که بیشترین تراکم این گونه در ارتفاع 300 تا 600 متری از سطح دریا می‌باشد. خاک مناطق مورد مطالعه اسکلتی با بافت شنی و همراه با سنگریزه و واریزه‌های بلوکی می‌باشد. متوسط بارندگی 320 میلی‌متر در سال و دمای هوا بین 5/24 و 5/26 درجه سانتی‌گراد متغییر بوده است. شروع رویش گیاه در استان خوزستان از اواخر شهریورماه تا پایان آذرماه مشاهده گردیده است. بذر Hyparrheniahirta در نیمه دوم اردیبهشت رسیده و در خردادماه سفت شده و ریزش می‌نماید و پس از آن رکود تابستانه گیاه آغاز می‌گردد. ریشه Hyparrhenia hirtaگسترش زیادی در جهات افقی و عمودی پیدا کرده، در شرایط چرای شدید رشد عمودی آن محدود می‌گردد. این گیاه خوشخوراک نیست، ولی در غیاب گیاهان خوشخوراک مورد استفاده دام قرار می‌گیرد.
رضا سیاه منصور؛ مرتضی اکبرزاده؛ احسان زندی اصفهان؛ کریم خادمی؛ سیداکبر جوادی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 417-425
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی اثرات قرق بر پوشش سطحی، حفاظت و خصوصیات خاک در مراتع گردنه زاغه واقع در 35 کیلومتری شمال شرقی خرم‌آ‌باد می‌باشد. به این منظور از کوادرات‌های ثابت با ابعاد 50×60 سانتی‌متر استفاده شد که به فاصله 5/1 متر از هم بر روی ترانسکت‌ها بر روی زمین پیاده شدند و بر روی هر ترانسکت 10 کوادرات مستقر شد. تغییرات پوشش گیاهی در ...
بیشتر
هدف از این تحقیق بررسی اثرات قرق بر پوشش سطحی، حفاظت و خصوصیات خاک در مراتع گردنه زاغه واقع در 35 کیلومتری شمال شرقی خرم‌آ‌باد می‌باشد. به این منظور از کوادرات‌های ثابت با ابعاد 50×60 سانتی‌متر استفاده شد که به فاصله 5/1 متر از هم بر روی ترانسکت‌ها بر روی زمین پیاده شدند و بر روی هر ترانسکت 10 کوادرات مستقر شد. تغییرات پوشش گیاهی در داخل و خارج قرق در داخل آنها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تعداد پایه‌های دائم، سطح یقه گیاهان، درصد سنگ و سنگریزه، درصد لاشبرگ، درصد خاک لخت و درصد ترکیب گیاهی در طی دوره‌ی آماربرداری ارزیابی شد. به‌منظور بررسی ویژگی‌های خاک نیز با حفر پروفیل‌های 40 سانتی‌متری در هر دو منطقه داخل و خارج قرق، نمونه‌های خاک برداشت شده و مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر تولید در داخل قرق در سالهای اول و آخر آماربرداری بترتیب 1/36 و 2/67 گرم در مترمربع بود و در خارج قرق این مقادیر بترتیب 1/46 و 8/91 گرم در مترمربع اندازه‌گیری شد که مقدار تولید در این روند در داخل و بیرون قرق در سال آخر تقریباً دو برابر سال اول بود. تولید و تاج پوشش در خارج قرق نسبت به داخل قرق افزایش چشمگیری از خود نشان داد. میزان خاک لخت نیز در خارج قرق همواره از داخل قرق بیشتر بوده و در تیمار قرق در سالهای 77 و 83 حفاظت خاک به ترتیب 74 و 6/95 درصد است. همچنین در تیمار قرق نیز حفاظت خاک در سال 83 با تأثیر 7 سال قرق بطور معنی‌دار بیشتر است. پوشش سنگ و سنگریزه با مقادیر پوشش تاجی و لاشبرگ نسبت عکس داشته و هرگاه بارندگی خوب بوده است با افزایش پوشش زنده و لاشبرگ مقدار سنگ و سنگریزه کمتر برآورد شده است، و نکته قابل توجه این است که در سال آخر نسبت به سال پایه مقدار پوشش سنگ و سنگریزه در داخل قرق کمتر شده ولی در خارج قرق تا 2 برابر افزایش یافته است.
حسین ارزانی؛ رمضان ذاکری؛ جواد معتمدی؛ زهرا ارزانی؛ مجید آخشی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 426-435
چکیده
برای رسیدن به عملکرد دام در سطح مطلوب تامین نیاز غذایی دام از نظر عناصر معدنی، ضروری است. به همین منظور، عناصر معدنی چهار گونه مهم مرتعی و مورد چرای دام شامل؛ Dactylis glomerata, Poa bulbosa Bromus tomentellus, و Stipa barbata در مراتع ییلاقی طالقان در مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی اندازه‌گیری شد. بنابراین، از هر گونه سه نمونه و حداقل پنج پایه از نقاط مختلف تیپ‌های ...
بیشتر
برای رسیدن به عملکرد دام در سطح مطلوب تامین نیاز غذایی دام از نظر عناصر معدنی، ضروری است. به همین منظور، عناصر معدنی چهار گونه مهم مرتعی و مورد چرای دام شامل؛ Dactylis glomerata, Poa bulbosa Bromus tomentellus, و Stipa barbata در مراتع ییلاقی طالقان در مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی اندازه‌گیری شد. بنابراین، از هر گونه سه نمونه و حداقل پنج پایه از نقاط مختلف تیپ‌های گیاهی، برداشت گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تجزیه واریانس یک طرفه و به‌منظور مشاهده منابع تغییرات درون گروهی، از آزمون دانکن استفاده شد.همچنین با استفاده از آزمون t، مقدار عناصر مذکور با حد بحرانی شان برای تامین نیاز روزانه واحد دامی در حالت نگهداری، مقایسه شد. نتایج نشان داد، مقادیر عناصر معدنی با توسعه رشد گیاه کاهش می‌یابد. ضمن اینکه مقادیر مذکور در هر مرحله از رشد، بین گونه‌های مورد بررسی یکسان نمی‌باشد. بطور کلی، گونه‌های مورد بررسی از حیث مقادیر کلسیم، آهن، مس، منگنر و کبالت، به‌منظور تامین نیاز روزانه واحد دامی، در حد تامین نیاز دامی است ولی از نظر عناصر پر مصرف بویژه مقادیر سدیم و منیزیم، کمتر از مقادیر مورد نیاز می‌باشد. از این نتایج می‌توان به منظور برآورد نیاز روزانه دام در زمان‌ها و سالهای مختلف استفاده کرد.
حسن براتی؛ علی طویلی؛ حسین ارزانی؛ فرهنگ قصریانی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 436-446
چکیده
میزان ذخایر کربوهیدرات‌های غیرساختاری در گیاهان میزان سلامتی گیاه و توانایی رشد مجدد بعد از چرا را نشان می‌دهد. تحقیق حاضر با هدف اینکه شدت‌های مختلف برداشت تا چه حد می‌تواند بر میزان ذخایر کربوهیدرات‌های محلول قسمت زیرزمینی گیاهان تأثیرگذار باشد، انجام گرفت. برای انجام تحقیق از یک سایت تحقیقاتی به مساحت یک هکتار در منطقه خشکه‌رود ...
بیشتر
میزان ذخایر کربوهیدرات‌های غیرساختاری در گیاهان میزان سلامتی گیاه و توانایی رشد مجدد بعد از چرا را نشان می‌دهد. تحقیق حاضر با هدف اینکه شدت‌های مختلف برداشت تا چه حد می‌تواند بر میزان ذخایر کربوهیدرات‌های محلول قسمت زیرزمینی گیاهان تأثیرگذار باشد، انجام گرفت. برای انجام تحقیق از یک سایت تحقیقاتی به مساحت یک هکتار در منطقه خشکه‌رود ساوه استفاده شد. گونه‌های مورد مطالعه شامل Stipahohenackeriana و Salsolalarcina بود. طی سالهای 1389-1386 چهار شدت برداشت شامل شاهد، 25، 50 و 75 درصد بر روی 40 پایه از هر گونه (به ازای هر تیمار 10 پایه) اعمال گردید. نمونه‌برداری از پایه‌ها در دو مرحله پاییز و بهار صورت گرفت. مقدار کربوهیدرات‌های محلول نمونه‌ها با استفاده از روش فنل- اسیدسولفوریک اندازه‌گیری شد. به‌منظور انجام تحقیق طرح آماری کرت‌های دو بار خرد شده در زمان در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی (CRD) به‌کار گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از آزمون مقایسه میانگین و گروه‌بندی دانکن استفاده گردید (با استفاده از نرم افزار SAS). با توجه به نتایج بدست آمده اثر گونه و فصل بر روی مقدار کربوهیدرات زیرزمینی هر دو گونه معنی‌دار شد. بررسی اثرات شدت‌های مختلف برداشت نشان داد که تیمارهای شاهد، 25، 50 و 75 درصد بترتیب میانگین‌های 75/2، 73/2، 64/2 و 51/2 را در دو گونه بخود اختصاص دادند و از نظر مقدار عددی با هم تفاوت داشتند اما اثر تیمارهای برداشت از نظر بررسی آماری معنی‌دار نشد. وجود رطوبت مناسب در فصل پاییز باعث رشد مجدد گونه hohenackeriana Stipa می‌شود که این زمان مصادف با بذردهی گونه Salsolalarcina نیز می‌باشد. فصل بهار نیز مصادف با آغاز رشد رویشی دو گونه می‌باشد. این دلایل باعث تخلیه ذخایر کربوهیدرات بخش زیرزمینی دو گونه می‌شود که می‌تواند باعث شود اثر تیمارهای برداشت بر تغییر ذخایر کربوهیدرات بخش زیرزمینی دو گونه دیده نشود.
مریم دادگر؛ مسعود محمد علیها؛ احسان زندی اصفهان
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 447-454
چکیده
فلزات سنگین به طور طبیعی و با مقادیر متفاوت در همه خاک‌ها وجود دارند و آگاهی از تغییرات مکانی و زمانی آنها نقش مهمی در مدیریت پایدار اکوسیستم بازی می‌کند. این تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت توزیع مقادیر مختلف آهن و روی در خاک‌های منطقه آبسرد دماوند انجام شد. بدین منظور، 60 نمونه خاک به‌صورت شبکه‌ای از اراضی مرتعی و زراعی به وسعت 4000 هکتار ...
بیشتر
فلزات سنگین به طور طبیعی و با مقادیر متفاوت در همه خاک‌ها وجود دارند و آگاهی از تغییرات مکانی و زمانی آنها نقش مهمی در مدیریت پایدار اکوسیستم بازی می‌کند. این تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت توزیع مقادیر مختلف آهن و روی در خاک‌های منطقه آبسرد دماوند انجام شد. بدین منظور، 60 نمونه خاک به‌صورت شبکه‌ای از اراضی مرتعی و زراعی به وسعت 4000 هکتار برداشت شد. نمونه‌ها با اسید نیتریک 4 مولار تیمار شدند و با استفاده از دستگاه جذب اتمی، مقدار کل عناصر روی و آهن به ترتیب 96/66 و20743 میلیگرم بر کیلوگرم اندازه‌گیری شد. به منظور پیش‌بینی پراکنش مکانی درصد روی و آهن کلّ از روش‌های کریجینگ و تابع معکوس فاصله استفاده شد و با بهره‌گیری از روش ارزشیابی متقابل و روش‌های ارزیابی خطا، مناسبترین روش میانیابی مشخص گردید. نتایج نشان داد که برای پهنهبندی ویژگی‌های خاک، روش‌های کریجینگ نسبت به روشIDW (وزندهی معکوس فاصله) برتری دارد. در نهایت با در نظر گرفتن بهترین روش میانیابی، نقشه‌های پهنه بندی ویژگی‌های خاک در محیط GIS تهیه شد.
کریم سلیمانی؛ فاطمه شکریان؛ رضا تمرتاش؛ معصومه بنی هاشمی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 455-465
چکیده
به منظور تفکیک فرم‌های رویشی مراتع وازرود استان مازندران، قابلیت داده‌های سنجنده LISSIII ماهواره IRS-P6 مورد بررسی قرار گرفت. جمع‌آوری داده‌های پوشش سطح خاک بر اساس گونه‌های گیاهی غالب از طریق استقرار پلات‌های 25×25 متر مربع و از طریق نمونه برداری تصادفی صورت گرفت. سپس اطلاعات مربوط به تاج پوشش هر یک از گونه‌های گیاهی به تفکیک فرم ...
بیشتر
به منظور تفکیک فرم‌های رویشی مراتع وازرود استان مازندران، قابلیت داده‌های سنجنده LISSIII ماهواره IRS-P6 مورد بررسی قرار گرفت. جمع‌آوری داده‌های پوشش سطح خاک بر اساس گونه‌های گیاهی غالب از طریق استقرار پلات‌های 25×25 متر مربع و از طریق نمونه برداری تصادفی صورت گرفت. سپس اطلاعات مربوط به تاج پوشش هر یک از گونه‌های گیاهی به تفکیک فرم رویشی (گندمیان، فورب‌ها، بوته‌ای‌ها، درختچه‌ای‌ها)، درصد خاک لخت و سنگ و سنگریزه مربوط به هر یک از پلات‌ها استخراج گردید. برای تصحیح تصاویر مذکور از تصویر فیوژن ETM+ به‌عنوان تصویر پایه استفاده و برای این کار 18 نقطه انتخاب شد. تصویر مورد نظر با خطای کلی 54/0 پیکسل تصحیح گردید. سپس شاخصهای گیاهی در تصویر محاسبه و ارزش‌های رقومی هر کدام از آنها در محل قطعات نمونه‌برداری استخراج گردید. آنالیز داده‌ها نشان داد که از بین فرم‌های رویشی(گندمیان، فورب‌ها، بوته‌ای‌ها و درختچه‌ای‌ها) موجود در منطقه مطالعاتی تنها فرم رویشی گندمیان و خاک لخت با داده‌های سنجنده LISSIII ارتباط معنی‌داری دارند. به‌طوری‌که از بین شاخصهای منتج، فقط شاخص OSAVI با ضریب همبستگی 38/0 با پوشش گندمیان وشاخص‌های MND و GI هر کدام با ضریب همبستگی 41/0 و 40/0 بالاترین ضریب همبستگی را با خاک لخت منطقه نشان دادند.
جلال برخورداری؛ تراحل وارتانیان؛ حسن خسروی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 466-480
چکیده
مدل بیلان آبی، بررسی اجزاء چرخه هیدرولویکی و روش چگونگی تقسیم بارش به رواناب، تبخیر واقعی و ذخیره رطوبت خاک را مهیا می‌سازد. در بیلان آبی شبیه‌سازی تبخیر از خاک با استفاده از تابع استخراج رطوبت خاک انجام می‌شود. مقادیر رطوبت خاک و مقدار آب مازاد محاسبه شده از مدل، با مقادیر واقعی اندازه‌گیری شده، واسنجی می‌شود. حجم کنترل برای مدل ...
بیشتر
مدل بیلان آبی، بررسی اجزاء چرخه هیدرولویکی و روش چگونگی تقسیم بارش به رواناب، تبخیر واقعی و ذخیره رطوبت خاک را مهیا می‌سازد. در بیلان آبی شبیه‌سازی تبخیر از خاک با استفاده از تابع استخراج رطوبت خاک انجام می‌شود. مقادیر رطوبت خاک و مقدار آب مازاد محاسبه شده از مدل، با مقادیر واقعی اندازه‌گیری شده، واسنجی می‌شود. حجم کنترل برای مدل آب و خاک عمق معادل ظرفیت آب قابل استخراج گیاه از خاک تا عمق ریشه می‌باشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی بعنوان چارچوب کاری برای ذخیره، مدیریت داده‌های مکانی و امکانات مدل‌سازی برای حجم کنترل با اندازه و اشکال مختلف را تامین می‌کند و نقشه‌های عوامل بیلان آب بصورت رستری برای کل منطقه تهیه و عوامل بیلان آب و خاک برای حوضه و محدوده مطالعاتی ارائه می‌دهد. در این تحقیق بیلان آبی ماهانه دراز مدت حوضه یزد- اردکان با حدود مساحت 16000 کیلومتر مربع بر اساس روش تورنت وایت_ ماتر اصلاح شده بصورت توزیعی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی توسعه داده شده است. داده‌های ورودی مدل شامل نقشه‌های ماهانه دما، بارش و ظرفیت نگهداری آب درخاک در عمق ریشه با اندازه سلولی60 متر می‌باشد و خروجی مدل، نقشه‌های ماهانه تبخیر و تعرق واقعی، نقشه ذخیره آب خاک، کمبود رطوبت و آب مازاد می‌باشد که در محیط نرم‌افزار الویس بصورت سلولی و توزیعی تهیه شده است. نتایج نشان داد که بیش از 80 درصد بارندگی حوضه بصورت تبخیر و تعرق، حدود 8 درصد بصورت رواناب سطحی و مابقی بصورت رواناب زیر سطحی از حوضه خارج می‌شود. میزان و مناطق تغذیه آب زیرزمینی حوضه در ماه‌های مختلف متغیر بوده که بین 20 تا 50 درصد از سطح حوضه تغییر می‌نماید. تغذیه آب زیرزمینی تنها در ماه‌های آذر تا اسفند اتفاق می‌افتد که مقدار آن بین 5/8 میلی‌متر در آذرماه تا 17 میلی‌متر در دی‌ماه متغییر است. استفاده از نقشه‌های توزیعی این امکان را به ما می‌دهد که در هر ماه در چه مناطقی رواناب اضافی و یا کمبود رطوبت داریم که امکان مدیریت بهتر آن را فراهم خواهد آورد.
صلاح الدین زاهدی؛ فرهنگ قصریانی؛ مینا بیات
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 481-491
چکیده
برای اندازه‌گیری اثرات چرای شبیه‌سازی شده بر روی گونة مهم مرتعی یال اسب (Stipa barbata)، پیش از آغاز فصل رویشی سال 1386 اقدام به قرق قطعه‌ای نیم هکتاری از مراتع شد. در این قرق 40 پایه از گونة یال اسب به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شده و هر 10 پایه از طریق چشمی به تیمارهای قطع تولید به میزان‌های 0، 25، 50 و 75 درصد اختصاص یافت. تیمارهای قطع در سه مرتبه ...
بیشتر
برای اندازه‌گیری اثرات چرای شبیه‌سازی شده بر روی گونة مهم مرتعی یال اسب (Stipa barbata)، پیش از آغاز فصل رویشی سال 1386 اقدام به قرق قطعه‌ای نیم هکتاری از مراتع شد. در این قرق 40 پایه از گونة یال اسب به صورت کاملاً تصادفی انتخاب شده و هر 10 پایه از طریق چشمی به تیمارهای قطع تولید به میزان‌های 0، 25، 50 و 75 درصد اختصاص یافت. تیمارهای قطع در سه مرتبه و با فاصلة یک ماه صورت گرفت و مقادیر برداشت شده، پس از خشک شدن در هوای آزاد، توزین و برای محاسبة تولید، جمع و محاسبه گردید. همچنین پایه‌های شاهد و نیز باقیماندة تولید تیمارهای قطع در آخر فصل رویشی برداشت، به طریق ذکرشده خشک و توزین گردیدند. مطالعه به مدت چهار سال تکرار شده و با استفاده از طرح آماری کرت‌های خرد شده در زمان، تجزیة داده‌ها انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سال و شدت‌های مختلف برداشت و همچنین اثر متقابل سال و شدت‌های مختلف برداشت بر روی تولید علوفه در سطح پنج درصد معنی‌دار است اما از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری درارتفاع نهایی و تعداد شاخه زایشی وجود ندارد. بیشترین و کمترین میزان تولید مربوط به سالهای 86 و87 با بارندگی‌های 508 و 167 میلی‌متر و شدت برداشت 75 درصد است. بطورکلی و با توجه به تغییرات مدیریتی و محیطی مؤثر بر این گونة مرتعی، می‌توان بیان داشت که این گونه در این رویشگاه با شدت قطع سبک (25%) و حداکثر تا برداشت یک سوم کل تولید سالانه سازگار است.
مرتضی ابطحی؛ محمد خسروشاهی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 492-504
چکیده
یکی از پتانسیل‌های موجود در حاشیه مرطوب پلایاهای کشور، سطح آب زیرزمینی بالا می‌باشد. با بهره‌گیری از آن و به‌منظور احیا و تولید علوفه، کشت گونه‌های مرتعی شور دوست و سازگار امکان‌پذیر می‌باشد. در این راستا و به‌منظور بررسی برخی از خصوصیات فیزیکی وشیمیایی آب و خاک و پوشش گیاهی حاشیه مرطوب دریاچه نمک، 11 سایت مطالعاتی انتخاب و عواملی ...
بیشتر
یکی از پتانسیل‌های موجود در حاشیه مرطوب پلایاهای کشور، سطح آب زیرزمینی بالا می‌باشد. با بهره‌گیری از آن و به‌منظور احیا و تولید علوفه، کشت گونه‌های مرتعی شور دوست و سازگار امکان‌پذیر می‌باشد. در این راستا و به‌منظور بررسی برخی از خصوصیات فیزیکی وشیمیایی آب و خاک و پوشش گیاهی حاشیه مرطوب دریاچه نمک، 11 سایت مطالعاتی انتخاب و عواملی نظیر سطح آب زیرزمینی، خاک، آب و نوع پوشش گیاهی برداشت گردید. با حفر چاهک و نصب شاخص، سطح آب زیرزمینی و نوسانات آن نسبت به عمق اولیه (بدون اندازه گیری تراز آبی عرصه مورد مطالعه) در طول سال مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به‌منظور مطالعه خصوصیات کیفی آب و خاک، نمونه آب در 2 فصل مرطوب و خشک و نمونه خاک از نزدیکی چاهک‌ها برداشت شد. نتایج نشان داد که حداقل و حداکثر عمق سطح برخورد به آب در چاهک های 11 گانه بترتیب در فاصله 47 سانتی‌متری در چاهک شماره 3 و 299 سانتی‌متری در چاهک شماره 4 از سطح زمین بوده است. نوسانات سطح آب هر چاهک در طول سال چندان زیاد نبوده و به حدود 15 سانتی متر می‌رسد. بالاترین EC عصاره اشباع خاک، 174 و پایین‌ترین آن 6/6 و حداقل و حداکثر EC آب 4 و 128 دسی‌زیمنس بر متر اندازه‌گیری شد. به‌طور کلی با فاصله گرفتن از دریاچه، به عمق سطح آب اضافه و از EC آن کاسته می‌شود. همچنین با در نظر گرفتن استقرار گیاهان هیدروهالوفیت موجود در منطقه در اراضی با شوری کمتر از 40 دسی‌زیمنس بر متر، 3880 هکتار از اراضی حاشیه مرطوب جنوب دریاچه نمک ( حدود 23 درصد منطقه مورد مطالعه)، قابلیت کشت و استقرار گیاهان مذکور را دارا می‌باشد.
رضا شهبازیان؛ رضا عرفانراده؛ سید حسن زالی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 505-514
چکیده
از ویژگی‌های مشترک اکوسیستم‌های خشک و نیمه‌خشک، فراوانی ساختارهای توده‌ای با غالبیت گونه‌های چوبی در میان پوشش گیاهی علفی می‌باشد. در این تحقیق، اثرات توده‌های بوته‌ای بر خصوصیات بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی واز استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. در بهار سال 1389 اقدام به نمونه‌برداری از خاک شد. سپس نمونه‌های خاک در شرایط ...
بیشتر
از ویژگی‌های مشترک اکوسیستم‌های خشک و نیمه‌خشک، فراوانی ساختارهای توده‌ای با غالبیت گونه‌های چوبی در میان پوشش گیاهی علفی می‌باشد. در این تحقیق، اثرات توده‌های بوته‌ای بر خصوصیات بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی واز استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. در بهار سال 1389 اقدام به نمونه‌برداری از خاک شد. سپس نمونه‌های خاک در شرایط طبیعی در گلخانه تحت تیمار قرار گرفتند تا بذر موجود در آنها جوانه بزنند. بذور جوانه زده شده شناسایی شدند و تراکم بذر در متر مربع محاسبه شد. همچنین، شاخص تشابه سورنسون بین بانک بذر و پوشش روزمینی (به درصد)، غنا (تعداد گونه در پلات) و تنوع (بدون واحد) بذر محاسبه گردید و بین توده‌ها و خارج توده‌ها مقایسه شدند. نتایج نشان داد که تراکم بانک بذر خاک در داخل توده‌های بوته‌ای بطور معنی‌داری بیشتر از خارج توده‌ها بود. همچنین شاخص تنوع شانون خارج توده‌ها (با میانگین 37/1) تفاوت معنی‌داری با داخل توده‌ها (با میانگین 81/1) داشت. غنای گونه‌ای بانک بذر داخل توده‌های بوته‌ای (با میانگین 86/ 11در پلات) بطور معنی‌داری بیشتر از غنای گونه‌ای خارج توده‌ها (با میانگین 9/7در پلات) بود. همچنین شاخص تشابه پوشش روزمینی با بانک بذر خاک داخل توده‌ها با میانگین 5/15% بطور معنی‌داری کمتر از خارج توده‌ها با میانگین 5/22% بود. این تحقیق اهمیت توده‌های کوچک باقیمانده از بوته‌ای‌ها را در علفزارهای کوهستانی شمال کشور در حفظ بذر گونه‌های علفی نمایان ساخت و بنابراین تأکید بر حفظ این توده‌ها در این رویشگاه گردید.
قدرت اله حیدری؛ روح الله سالار؛ اردوان قربانی؛ اصغر باقری
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 515-524
چکیده
مدیریت سامان‌های عرفی مراتع در دهه‌های اخیر همواره یکی از مهمترین مسائل و چالش‌های مراتع کشور بوده است. تحقیق حاظر سعی دارد در چارچوب نظام بهره‌برداری مشاع در زمینه تخریب مراتع عوامل مؤثر را مسئله‌یابی و شاخصهای موثر بر میزان تخریب مراتع را شناسایی نماید. این تحقیق از نوع توصیفی–همبستگی بوده و به‌روش پیمایشی انجام شده است. ...
بیشتر
مدیریت سامان‌های عرفی مراتع در دهه‌های اخیر همواره یکی از مهمترین مسائل و چالش‌های مراتع کشور بوده است. تحقیق حاظر سعی دارد در چارچوب نظام بهره‌برداری مشاع در زمینه تخریب مراتع عوامل مؤثر را مسئله‌یابی و شاخصهای موثر بر میزان تخریب مراتع را شناسایی نماید. این تحقیق از نوع توصیفی–همبستگی بوده و به‌روش پیمایشی انجام شده است. بدین منظور پرسشنامه‌ای تهیه و تدوین گردید و روایی آن در سطح 85 درصد مورد تایید قرار گرفت و تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران 37 بهره‌بردار بوده که انتخاب آنها به‌روش تصادفی بوده است. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه، با استفاده از نرم افزار‌های آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن نشان می‌دهد بین ساختار وضعیت بهره‌برداری با میزان تخریب مراتع رابطه معنی‌داری وجود دارد. نتایج آزمون کروسکال- والیس نشان می‌دهد که از بین ویژگی فردی بهره‌برداران، تنها میزان تحصیلات با تخریب مرتع اختلاف معنی‌داری داشته است، بطوری‌که با افزایش تحصیلات بهره‌برداران میزان تخریب مرتع در نسق‌های عرفی آنها کاهش می‌یابد. همچنین مقایسه میزان تخریب مراتع در چهار سامان عرفی منطقه با استفاده از آزمون کروسکال- والیس نشان داد که محدوده عرفی یاخلی نسبت به سایر سامان‌های عرفی بیشترین تخریب را داشته است.
محمد فرحناک غازانی؛ محمدرضا نجیب زاده؛ محمدعلی قهرمانی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 537-545
چکیده
در سالهای اخیر فشار بیش از حدی به منابع تجـدیدشونده به‌ویژه مـراتع کشـور وارد شده‌است. بهره‌برداری بی‌رویه موجب کاهش کمی و کیفی علوفه مراتع شده؛ از این‌رو بررسی تأثیر قرق و چرا بر تغییرات پوشش گیاهی لازم و ضروریست. در این تحقیق تأثیر قرق بر تغییرات پوشش گیاهی منطقه سهند از سال 1380 تا 1385 مورد مطالعه قرار گرفت. بدین‌منظور تغییرات ...
بیشتر
در سالهای اخیر فشار بیش از حدی به منابع تجـدیدشونده به‌ویژه مـراتع کشـور وارد شده‌است. بهره‌برداری بی‌رویه موجب کاهش کمی و کیفی علوفه مراتع شده؛ از این‌رو بررسی تأثیر قرق و چرا بر تغییرات پوشش گیاهی لازم و ضروریست. در این تحقیق تأثیر قرق بر تغییرات پوشش گیاهی منطقه سهند از سال 1380 تا 1385 مورد مطالعه قرار گرفت. بدین‌منظور تغییرات پوشش گیاهی در داخل و خارج قرق با استقرار پلات‌های ثابت بررسی شد. به‌طوری‌که نتایج نشان داد پوشش تاجی کل و پوشش تاجی گندمیان دائمی (شامل گونه‌هایAgropyrum trichophorum، Bromustomentellus، Dactylis glomerataوFestuca ovina) در داخل قرقبه‌طور معنی‌داری افزایش یافتند (01/0>P). درصد پوشش گونه Cirsiumhaussknechtiiکه مهمترین گونه مهاجم در منطقه سهند می‌باشد به صورت معنی‌داری کاهش پیدا کرد (01/0>P). درصد پوشش گونه‌های گیاهی با درجه خوشخوراکی کلاس I به‌طور معنی‌داری افزایش یافت (01/0>P). البته در خارج قرق پوشش تاجی کل تغییر معنی‌داری نداشته‌است. پوشش تاجی گندمیان دائمی و پهن‌برگان علفی کاهش یافته (05/0>P) و پوشش تاجی گیاهان بوته‌ای افزایش پیدا کرد (01/0>P). همچنین درصد پوشش گونه Cirsiumhaussknechtii افزایش یافت (05/0>P). به‌طوری‌که از نظر خوشخوراکی در خارج قرق گیاهان کلاس I کاهش و گیاهان کلاس‌های II و III افزایش یافتند اما از نظر آماری معنی‌دار نبودند. بنابراین براساس نتایج حاصل میانگین درصد ماده آلی خاک در داخل و خارج قرق در طی دوره بررسی تغییر معنی‌داری نداشته‌است.
محمود گودرزی؛ مژگان عظیمی؛ احسان زندی اصفهان؛ قادر کریمی؛ امرعلی شاهمرادی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 552-562
چکیده
آتش‌سوزی‌های متعددی در مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک به وقوع می‌پیوندد پس آمد آتش‌سوزی‌ها، خسارت به علوفه مراتع و مستعدشدن خاک‌ها نسبت به فرسایش است و در نتیجه موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی می‌گردد. به‌منظور شناخت اثرات پدیده آتش‌سوزی در مراتع نیمه‌استپی، مراتع آتش گرفته (تابستان 1386) بر روی گندمیان یکساله و دائمی در مراتع ...
بیشتر
آتش‌سوزی‌های متعددی در مراتع مناطق خشک و نیمه‌خشک به وقوع می‌پیوندد پس آمد آتش‌سوزی‌ها، خسارت به علوفه مراتع و مستعدشدن خاک‌ها نسبت به فرسایش است و در نتیجه موجب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی می‌گردد. به‌منظور شناخت اثرات پدیده آتش‌سوزی در مراتع نیمه‌استپی، مراتع آتش گرفته (تابستان 1386) بر روی گندمیان یکساله و دائمی در مراتع نیمه‌استپی منطقه کردان شهرستان کرج (البرز جنوبی) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح آماری بلوک‌های کاملاً تصادفی بمدت زمان 3 سال (87-1389)، با 2 تیمار (مراتع شاهد و مراتع آتش گرفته) و20 تکرار (پلات‌ها) انجام شد. در اولین فصل بهار بعد از آتش‌سوزی، به فاصله هر سال یک بار و در طی 3 سال متوالی، پوشش گیاهی مراتع آتش گرفته و مراتع شاهد با استفاده از ترانسکت و کوادرات بررسی شد. در هر پلات درصد تاج‌پوشش اندازه‌گیری گردید. پس از اتمام عملیات صحرایی، تجزیه و تحلیل آماری نتایج تیمارها با طرح آزمایشی فاکتوریل و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن بین تکرارها انجام گردید. نتایج نشان داد تاج پوشش گندمیان چند ساله در سال اول و دوم در مرتع شاهد بیش از مراتع آتش‌سوزی شده (بدون اثرمعنی‌دار) و در سال سوم در هر دو مرتع تقریباً مشابه بود. همچنین نتایج نشان داد آتش‌سوزی در طی زمان بر روی گندمیان یکساله اثر مثبت داشته (در سطح 1%)، و تفاوت بین سال و مرتع هر دو از لحاظ آماری معنی‌دار است.
محبت علی نادری شهاب؛ مریم جبلی؛ امرعلی شاهمرادی؛ عباس قمری زارع؛ علی اشرف جعفری
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 546-557
چکیده
شبدرکوهسری یا شبدر کوهستان (Trifolium radicosum (Boiss. & Hohen گونه‌ای است علفی و چند ساله که در اقلیم سرد مدیترانه‌ای البرز میانی رشد می‌نماید. استقرار این گونه در عرصه‌های کوهستانی سردو برف‌گیر، مرتفع و شیب‌دار، باعث حفاظت خاک عرصه مستعد فرسایش گردیده و از اهمیت منحصر بفرد مرتعی و اکولوژیک برخوردار است. شیب تند رویشگاه، تولید علوفۀ قابل ...
بیشتر
شبدرکوهسری یا شبدر کوهستان (Trifolium radicosum (Boiss. & Hohen گونه‌ای است علفی و چند ساله که در اقلیم سرد مدیترانه‌ای البرز میانی رشد می‌نماید. استقرار این گونه در عرصه‌های کوهستانی سردو برف‌گیر، مرتفع و شیب‌دار، باعث حفاظت خاک عرصه مستعد فرسایش گردیده و از اهمیت منحصر بفرد مرتعی و اکولوژیک برخوردار است. شیب تند رویشگاه، تولید علوفۀ قابل توجه، شدت چراو باعث گردیده تا این گونه بشدت در معرض خطر انقراض قرار گیرد. حفظ و نگهداری بذر و دستیابی به روش‌های کشت، تکثیر و استقرار گیاه از اهمیت زیادی برخوردار است. به منظور بررسی امکان نگهداری طولانی مدت بذرِ این گونه که جوانه زنی پائینی دارد (%35.67) از روش نگهداری بذر در شرایط فراسرد (Cryopreservation) یا برودت °C196- استفاده گردید. برای نگهداری بذور T. radicosum در شرایط فراسرداز سه پیش تیمار شاملDesiccationn, PVS2 و30% Glycerol همراه با شاهد استفاده گردید. بذور پیش تیمار شده به مدت یکهفته، یکماه و یکسال در شرایط °C196- (درون ازت مایع) نگهداری شدند. بذور پیش تیمارهای مختلف، پس از خروج از ازت مایع در شرایط آزمایشگاه و گلخانه جوانه زدند و صفات اندازه‌گیری شده نشان دارد که تفات معنی‌داری بین زمان‌های ماندگاری در شرایط فراسرد وجود ندارد. در صد جوانه زنی بذر در پیش تیمارهای PVS2 ،Desiccation, 30% Glycerol در یک هفته ماندگاری در ازت مایع به ترتیب 23.67، 21.67 و 29.33 درصد بود که تفاوت معنی‌داری بین پیش تیمارهای فراسردی نشان داد. تکثیر غیر جنسی این گیاه در شرایط نشان داد که تکثیر غیر جنسی این گونه از طریق ریشه از جایگاه مهمی برخوردار است.
علی احسانی؛ محمد فیاض؛ حمزه علی شیرمردی؛ سید علی حسینی؛ کاظم ساعدی؛ محمدرضا شوشتری؛ جمال حسنی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 558-569
چکیده
بررسی‌های انجام شده جهت شناخت رفتار چرایی دام در فصل چرا در مراتع نیمه‌استپی کشور(ارتفاعات صحنه، قروه، سارال، کرسنک و سرعلی‌آباد) در سالهای 1386تا 1389 انجام شد. در این بررسی طول مسافت طی شده در روز، سرعت حرکت دام، زمان صرف‌شده برای استراحت و زمان صرف شده برای حرکت اندازه‌گیری شد. اندازه‌گیری‌های صورت گرفته با استفاده از دستگاه موقیعت‌یاب ...
بیشتر
بررسی‌های انجام شده جهت شناخت رفتار چرایی دام در فصل چرا در مراتع نیمه‌استپی کشور(ارتفاعات صحنه، قروه، سارال، کرسنک و سرعلی‌آباد) در سالهای 1386تا 1389 انجام شد. در این بررسی طول مسافت طی شده در روز، سرعت حرکت دام، زمان صرف‌شده برای استراحت و زمان صرف شده برای حرکت اندازه‌گیری شد. اندازه‌گیری‌های صورت گرفته با استفاده از دستگاه موقیعت‌یاب جغرافیایی(Gps) صورت گرفت. بدین منظور هنگام ورود دام به مرتع دستگاه موقیعت‌یاب به پشت یک گوسفند بسته و فعال گردید. در پایان چرای دام اطلاعات ذخیره شده در دستگاه با استفاده از مد تراک در محیط ILWIS استخراج شد. مسیر حرکت دام مسیر انتخاب شده توسط چوپان بود. اندازه‌گیری‌ها هر ماه در طول فصل چرا (گلدهی تا بذردهی) تکرار گردید. نتایج نشان داد که طی ماه اول فصل چرا همزمان با دوره گلدهی گیاهان و در زمانی که پوشش گیاهی بیشتر است، مسافت پیموده شده دام بیشتر از ماه‌های دیگر فصل چرا است و علت آن را می‌توان تنوع طلبی دام در انتخاب گیاهان خوشخوراک و مورد علاقه دانست و کمترین طول مسافت طی شده مربوط به ماه‌های مرداد و شهریور است، که علوفه موجود در مرتع خشک شده و کاهش می‌یابد، بنابراین در موقع کمبود شدید کالری دام ترجیح می‌دهد انرژی زیادی را صرف جستجوی غذا نکند چون انرژی که در این حالت صرف جستجوی غذا می‌شود، خیلی بیشتر از مواد غذایی که بدست می‌آورد. نتایج رفتار چرایی دام نشان داد، بیشترین و کمترین زمان صرف شده برای چرا به ترتیب مربوط به ماه‌های شهریور و اردیبهشت بوده است. در اردیبهشت ماه بعلت وجود گونه‌های یکساله و خوشخوراک مدت زمان چرا نسبت به اواخر فصل چرا و ماه شهریور که علوفه موجود در مرتع خشک شده و کاهش می‌یابد، کمتر بوده است. همچنین بیشترین مسافت پیموده شده توسط دام در شیب‌های صفر تا 8 درصد و کمترین آن در شیب بیش از 50 درصد بود.
حمیده افخمی؛ محمدرضا اختصاصی؛ مژده محمدی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 570-582
چکیده
خشکسالی یک رویداد طبیعی است که می‌تواند خسارات قابل توجهی را به زندگی بشر وارد سازد. پیش‌بینی خشکسالی نقش موثری را در مدیریت منابع آب ایفا می‌کند. در این تحقیق به‌منظور پیش‌بینی خشکسالی سه مدل ترکیبی از انواع شبکه‌های عصبی و تبدیل موجک ارائه شده است و سپس با استفاده از این مدل‌ها، شاخص بارش استاندارد (SPI) برای 12 ماه آینده در ایستگاه ...
بیشتر
خشکسالی یک رویداد طبیعی است که می‌تواند خسارات قابل توجهی را به زندگی بشر وارد سازد. پیش‌بینی خشکسالی نقش موثری را در مدیریت منابع آب ایفا می‌کند. در این تحقیق به‌منظور پیش‌بینی خشکسالی سه مدل ترکیبی از انواع شبکه‌های عصبی و تبدیل موجک ارائه شده است و سپس با استفاده از این مدل‌ها، شاخص بارش استاندارد (SPI) برای 12 ماه آینده در ایستگاه سینوپتیک یزد پیش‌بینی گردیده است. شبکه‌های عصبی مصنوعی توانایی بالایی در پیش‌بینی سری‌های زمانی غیرخطی دارند. تبدیل موجک نیز با تجزیه سری‌های زمانی اصلی به سیگنال‌های فرعی منجر به وضوح بهتر آنها می‌گردد. در تحقیق حاضر با استفاده از مدل‌های ترکیبی، که شامل شبکه‌های پرسپترون موجکی(MLP-W)، شبکه‌های برگشتی موجکی(TR-W) و شبکه‌های برگشتی با تاخیر زمانی موجکی (TLRN-W) می‌باشند، به پیش‌بینی سیگنال‌های فرعی حاصل از تبدیل موجک پرداخته شده است. همچنین به‌منظور بررسی تاثیر تبدیل موجک در عملکرد مدل‌های ترکیبی، نتایج حاصل از این مدل‌ها با نتایج بدست آمده از مدل‌های شبکه عصبی منفرد مقایسه و کارایی آنها با استفاده از برخی آماره‌های ارزیابی اندازه‌گیری شده است. در نهایت، نتایج بدست آمده از مدل‌های ترکیبی، ضریب همبستگی بالاتر و خطای پایین‌تری را نسبت به مدل‌های منفرد، نشان داده‌اند. ضریب همبستگی در بهترین مدل ترکیبی (TLRN-W) حدود 977/0 و RMSE وMAE بترتیب 05/0 و020/0 بدست آمد در حالی‌که این مقادیر در بهترین مدل منفرد (TLRN) بترتیب برابر با 895/0 ، 07/0 و020/0 اندازه‌گیری گردید. در مجموع یافته‌های این تحقیق، بهبود کارایی شبکه‌های عصبی در پیش‌بینی شاخص خشکسالی را با استفاده از تبدیل موجک نشان می‌دهند.
حمیدرضا عباسی؛ محمود رجبی النی؛ سادات فیض نیا؛ محمد درویش؛ مامک احمدیان؛ علی شهبازی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 583-594
چکیده
وجود سازندهای تخریب کننده کیفیت آب در مسیر رودخانه مند، یکی از شاخص‌ترین نمودهای افت کارآیی سرزمین (بیابانزائی) می‌باشد. وجود 15 گنبد نمکی در این حوزه آبخیز تاثیر بسزایی بر نزول آب رودخانه‌های قره‌آغاج و فیروزآباد، که از شاخه‌های اصلی رود مند هستند، دارد. بدین منظور و برای تعیین کیفیت آب رودخانه‌ها قبل و بعد از گنبدهای نمکی، ...
بیشتر
وجود سازندهای تخریب کننده کیفیت آب در مسیر رودخانه مند، یکی از شاخص‌ترین نمودهای افت کارآیی سرزمین (بیابانزائی) می‌باشد. وجود 15 گنبد نمکی در این حوزه آبخیز تاثیر بسزایی بر نزول آب رودخانه‌های قره‌آغاج و فیروزآباد، که از شاخه‌های اصلی رود مند هستند، دارد. بدین منظور و برای تعیین کیفیت آب رودخانه‌ها قبل و بعد از گنبدهای نمکی، چشمه های نمکی و برخی سازندهای حاوی نمک نمونه‌گیری صورت گرفت و همچنین آمار کمی و کیفی ایستگاه‌های آب‌سنجی موجود در طول رودخانه‌ها نیز تهیه شد.نمونه‌ها در آزمایشگاه مورد تجزیه قرار گرفتند و پیراسنجه (پارامتر)های pH، EC، SAR، کاتیون‌ها و آنیون‌ها اندازه‌گیری شدند. همچنین با استفاده از آمار ایستگاه‌های آب‌سنجی موجود در حوضه، آمار طولانی مدت دبی روزانه استخراج و دبی‌های کلاسه مربوطه استخراج شد. برای مشخص شدن حدود تغییرات کیفیت آب در هر ایستگاه آب‌سنجی از دیاگرام ویل‌کوکس استفاده شد. برای بررسی تغییرات یونی آب در بازه‌های مختلف طولی رودخانه از مقادیر میانگین غلظت آنیون‌ها و کاتیون‌های عمده نیز بهره گرفته شد و در نهایت نقش هریک از سازندهای مذکور در تخریب کیفیت آب رود مند مشخص شد. نتایج حاصل از مطالعات زمین‌شناسی نشان داد که سه گنبد نمکی واقع در جنوب غرب شهرستان فیروزآباد از اصلی‌ترین علل شوری آب رودخانة فیروزآباد می‌باشد که بیشترین تاثیر را بر کیفیت آب رودخانه مند دارند. همچنین رودخانه شور خوراب که از چشمه‌های شور خارج شده از گنبد نمکی خوراب سرچشمه و وارد رودخانه فیروزآباد می‌شود نیز تاثیر بسزایی بر کاهش کیفیت آب دارد. در ادامه مسیر ورود آب شور رودخانه فیروز آباد به رود مند عامل اصلی شور شدن آن می‌باشد که با گذر آن از مجاورت گنبد نمکی خورموج در استان بوشهر، میزان شوری بسیار افزایش می‌یابد و درنهایت به خلیج فارس می‌ریزد.
شهرام بانج شفیعی
دوره 22، شماره 3 ، آذر 1394، صفحه 595-605
چکیده
به‌منظور تأمین نیاز آبی گیاهان خصوصاً در مناطق خشک و بیابانی و فقر غذایی اغلب خاک‌های این مناطق در این بررسی مقایسة تأثیر کاربرد پلیمر آبدوست نوازورب بر رشد و تولید گیاه مرتعی Retz. Panicum antidotale همراه با اثر آن بر آبشویی نیتروژن در سه نوع خاک سبک، متوسط وسنگین در دورهای آبیاری 4، 8 و 12 روزه در آزمایش گلدانی در فضای آزاد مورد مطالعه قرار ...
بیشتر
به‌منظور تأمین نیاز آبی گیاهان خصوصاً در مناطق خشک و بیابانی و فقر غذایی اغلب خاک‌های این مناطق در این بررسی مقایسة تأثیر کاربرد پلیمر آبدوست نوازورب بر رشد و تولید گیاه مرتعی Retz. Panicum antidotale همراه با اثر آن بر آبشویی نیتروژن در سه نوع خاک سبک، متوسط وسنگین در دورهای آبیاری 4، 8 و 12 روزه در آزمایش گلدانی در فضای آزاد مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسة نتایج با تیمار شاهد نشان دادند که کاربرد پلیمر که در سطح اختلاط 3/0 درصد وزنی با خاک‌ها انجام شد، در خاک‌های متوسط بیشترین تأثیر را در افزایش رشد و تولید مادة خشک گیاه پانیکوم دارد. با افزایش دورهای آبیاری این افزایش بیش از بقیة دورهای آبیاری بود. اثر سادة تیمارهای پلیمر، دور آبیاری و بافت خاک بر تولید مادة خشک، ارتفاع گیاه و نیز آبشویی نیتروژن از خاک در این تحقیق معنی‌دار بود. همچنین اثرات متقابل دور آبیاری × بافت خاک روی تولید مادة خشک، و آبشویی نیتروژن اختلاف معنی‌داری را نشان دادند. بالاترین مقدار مادة خشک گیاه با 2/7 گرم از تیمار خاک متوسط دارای پلیمر در دور آبیاری 4 روزه نتیجه شد. در تیمار بدون پلیمر، در دور آبیاری 12 روزه در خاک سبک گیاهان قبل از برداشت تلف شده بودند. تأثیر تیمارها بر ارتفاع پانیکوم نشان دادند که افزودن پلیمر به خاک علاوه بر افزایش تولید مادة خشک، سبب افزایش ارتفاع پانیکوم می‌شود. همچنین اثر سادة پلیمر در زهآب حاصل از آبیاری نشان داد که میزان آبشویی نیتروژن از متوسط mg N/l 880 در شاهد به حدود mg N/l 550 توسط پلیمر کاهش پیدا می‌کند. از این بررسی می‌توان نتیجه گرفت که کاربرد پلیمر نه‌تنها در تأمین رطوبت خاک مؤثر است بلکه با تأثیر بر تقویت خاک و کاهش آبشویی نیتروژن خصوصاً در خاک‌های فقیر بیابانی که از بابت هر دو عامل رشد یعنی آب و نیتروژن در محدودیت بالاتری از خاک‌های معمول زراعی هستند، مؤثر باشد.
